အေရွ႕ေတာင္အာရွ သတင္းေခါင္းႀကီးေတြမွာ
အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြက ၂၀၁၄- ခုမွာ ျမန္မာျပည္ရံုးထိုင္ဖို႔
ဆံုးျဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာကေနရာယူသြားတယ္။ ဒီေနာက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီး
ဟယ္လာရီကလင္တန္ ျမန္မာျပည္ကို သြားခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ စီးပြါးေရးသမားေတြ စုၿပံဳၿပီး
ေျခဦးလွည့္ေနၾကေတာ့ ေလယာဥ္လက္မွတ္ရဖို႔ေတာင္ အေတာ္ခက္သြားပါေတာ့တယ္။
ဒီလိုအေျပာင္းအလဲတစ္ခ်ိဳ႕ေတြ႔ေနရေပမယ့္
ဒီထက္ခိုင္မာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈမလုပ္ရင္ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႔မႈ ေတြလည္း ရွိေနဦးမွာပဲလို႔
သံသယရွိသူေတြ ရွိေနသလိုု ျမန္မာျပည္သူလူထုနဲ႔ အစိုးရကလည္း ေျပာင္းဆိုလို႔ ေျပာင္းေနၿပီ၊
ဘာျဖစ္လို႔ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဆက္လုပ္ေနတာလည္းဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေမးေနၾကပါၿပီ။
အာဆီယံသံတမန္အဖြဲ႔နဲ႔အတူ ျမန္မာျပည္ကိုသြားဖို႔
ကြ်န္ေတာ့္ကို တာဝန္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ တစ္ခုစဥ္းစားလို႔မရတာက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကြ်န္ေတာ္မေရာက္ဖူးတဲ့
အာဆီယံႏွစ္ႏိုင္ငံထဲက တစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနျခင္းပါ။ ေနာက္တစ္ႏိုင္ငံကေတာ့ လာအိုပါ။
ျမန္မာျပည္က ဘယ္လိုသတင္းမ်ိဳး ရယူႏိုင္ခဲ့မလဲ။
အေျပာင္းအလဲတစ္ခ်ိဳ႕ရွိခဲ့ေပမယ့္ သံသယ ရွိေနသူေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒး၊ ဒီၾကားထဲ ဘာေတြမ်ားေလ့လာေတြ႔ြရွိႏိုင္မလဲ။
ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကို ေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ တစ္စြန္းတစ္စေတာ့
နားလည္ခြင့္ ရခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဟန္းဖုန္းေတြထဲက SIM ကဒ္ေတြကို GSM ေတြနဲ႔
လဲတပ္ခဲ့ရတယ္။ ျပည္ပကိုေခၚလို႔ရေပမယ့္ မက္ေဆ့ခ်္ပို႔လို႔မရဘူး။ ေနျပည္ေတာ္ကို ဆက္လက္ပ်ံသန္းၾကတဲ့အခါမွာေတာ့
တစ္ခ်ိဳ႕က အဆက္အသြယ္ မျပတ္ေအာင္ CDMA ကဒ္ေတြကို လဲထည့္ခဲ့ၾကျပန္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီအခက္အခဲေတြဟာ နည္းပညာမဖြံ႔ၿဖိဳးလို႔သာျဖစ္ၿပီး
တားဆီးပိတ္ပင္မႈေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနျပည္ေတာ္ကိုသြားရင္ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ သံုးခြင့္မရွိဘူးလို႔
အရင္ကၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။ မဟုတ္ပါဘူး။
အာဆီယံအဖြဲ႔အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာစူရင္နဲ႔
ျမန္မာႏိုင္ငံသမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ သူ႔ဝန္ႀကီးမ်ားအဖြဲ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုရတဲ့အခါမွာေတာ့ အားလံုးအေကာင္းဖက္ကို
ဦးတည္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
၂၀၁၄- ခု အာဆီယံအိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံတဲ့အခါမွာ
တစ္ဦးကိုတစ္ဦး အျပန္အလွန္ ကူညီပံ့ပိုးဖို႔ ေျပာၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္စလံုးဟာ
ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိလွပါတယ္။ ျမန္မာဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြရဲ့ အကူအညီလိုတယ္ဆိုတာ
ႏွစ္ဘက္လံုးသေဘာတူၾကတယ္။ အေထာက္အကူပစၥည္းေတြ ဒီထက္ေကာင္းမြန္ ေခတ္မီဖို႔၊ ဆက္သြယ္ေရး
ဒီထက္ျမန္ဆန္ေကာင္းမြန္ဖို႔ စတာေတြေရာေပါ႔။
“လူႀကီးမင္းမ်ားကိုယ္တိုင္ ဘာလီနဲ႔ အျခားေနရာေတြမွာ
ကိုယ္တိုင္ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသလို ၂၀၁၄- ခုႏွစ္ေရာက္ရင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္ထဲကို
ဝင္လာၾကပါလိမ့္မယ္။ အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ေတြပါမယ္။ အာဆီယံရဲ့ ပါတနာေတြပါမယ္္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလံုးကလူေတြ
ပါလာၾကပါလိမ့္မယ္ ” လို႔ ေဒါက္တာ စုရင္က ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္နဲ႔
ေတြ႔ဆံုပြဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“၂၀၁၄- မွာ က်လာမယ့္ ျမန္မာရဲ့ အာဆီယံအိမ္ရွင္အျဖစ္
လက္ခံက်င္းပေရးဟာ ထူးျခားမႈရွိပါတယ္။ ၂၀၁၄- ခုဟာ ေနာက္ဆံုးအသုတ္ျဖစ္ၿပီး ၿပီးတာနဲ႔ေနာက္တစ္လွည့္အတြက္
မေလးရွားကို လက္လႊဲေပးရေတာ့မွာပါ။ ဒီအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အလုပ္ရႈပ္ေနသလို၊
အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကလည္း ဒီလႈပ္ရွားမႈနဲ႔အတူ လိုက္ပါႏိုင္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။”
အဲဒါ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ပထမဆံုးေတြ႔ဆံုမႈပါ။
အဲဒီေနာက္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု ထပ္လုပ္ခဲ့ၾကျပန္ပါတယ္။ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့
စီးပြါးေရးဝန္ႀကီး ဦးတင္ႏိုင္သိန္း၊ သတင္းျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္း၊
သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ပါ ပါဝင္ပါတယ္။
သူတို႔ရဲ့ စီးပါြးေရး ပိတ္ဆို႔မႈရုပ္သိမ္းေပးဖို႔
ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြဟာ အရင္လို စိတ္ပ်က္ၿငီးၿငဴတဲ့ ေလသံမေပါက္ပဲ တကယ္ က်ိဳးေၾကာင္းညီညြတ္တယ္လို႔
ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြရဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမွင့္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႔ထားမႈဟာ
တကယ္ႀကီးက်ယ္တဲ့ အဟန္႔အတားတစ္ခုပါ။
“တန္းတူအခြင့္အေရးသာေပးပါ၊ တရားနည္းလမ္းက်က်
ကြ်န္ေတာ္တို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါတယ္” ဆိုတာ ဝန္ႀကီးေတြဆီက ထြက္လာတဲ့အသံေတြပါ။
သမၼတႀကီးကေတာ့-
“ ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္ေတြ ဖန္တည္းရမယ္။
ဒီအလုပ္ေတြဟာ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ သာမက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့
သန္းခ်ီတဲ့ျမန္မာေတြ အတြက္ပါ။ သူတို႔ ပခံုးေပၚကဝန္ထုပ္ေတြ ေလ်ာ့ခ်ေပးရပါမယ္။” ျပည္ပမွာအလုပ္လုပ္ေနရတဲ့
သူ႔လူူမ်ိဳးေတြကိုပါ ဦးတည္ထားတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ရဲဝံ့ၿပီး အေျမာ္အျမင္ႀကီးမႈလည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသကို
သြားေရာက္ေလ့လာဖို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ ေဒါက္တာစုရင္ရဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလည္း သူလက္ခံခဲ့တယ္။
ယခု သန္းေပါင္းေျခာက္ဆယ္၊ လာမယ့္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း တိုးပြါးလာမယ့္ လူသန္းေပါင္းတစ္ရာအတြက္
စားနပ္ရိကၡာေတြ ဒီေဒသကေန ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ေရး အစီအစဥ္ေတြအတြက္ အာဆီယံနဲ႔ ကမၻာက ကူညီပံ့ပိုးေပးဖို႔
ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနတာနဲ႔အညီ
မစၥတာသိန္းစိန္က လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြက ေလ့လာသူေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီယာအဖြဲ႔ေတြကို
လာေရာက္ခြင့္ျပဳဖို႔ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားေနေၾကာင္းလည္း ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုုခဲ့ပါတယ္။
စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႔မႈဖြင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့အထဲမွာ
အစိုးရပိုင္းကသာမက စီးပြါးေရးရပ္ဝန္းကလူေတြ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
“၉၅-ရာခုိင္ႏံႈးေက်ာ္ေသာ ျမန္မာစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ားဟာ
အေသးစားနဲ႔ အလတ္စား စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြ(SMES- Small and Medium-sized
Enterprises) သာျဖစ္ၿပီး အဲဒီစီးပါြးေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈအကူအညီ
အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္” လုိ႔ မစၥတာ ဝင္းေအာင္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္
မခိုင္ခိုင္ႏြယ္ကလည္း စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႔မႈဟာ တုိးတက္မႈ အတြက္ အဟန္႔အတားႀကီးတစ္ခုျဖစ္ရေၾကာင္း၊
အေျခခံလူတန္းစားေတြရဲ့ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ လြန္စြာစိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ျပန္ပါတယ္။
“ျမန္မာဟာ ေလဆိပ္ကခြာခဲ့ၿပီးတဲ့ ေလယာဥ္ေပၚက
ေလယာဥ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တူပါတယ္၊ ဘာေတြပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ေရွ႕ကိုပဲဆက္တိုးၾကမွာပါ။ ေနာက္ဆုတ္လို႔
မရေတာ့ပါဘူး” လုိ႔ UMFCCI ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးေမာင္ေမာင္ေလးက ဆိုျပန္ပါတယ္( Union of
Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry)။
ဒါဆို The Lady ကေရာ။
ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚစုမပါပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့သတင္းက
မျပည့္စံုပါဘူး။ တရားမွ်တမႈမရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအေၾကာင္းနဲ႔ သူမက စတင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း
ဒီမိုကေရစီထြန္းကားတဲ့ႏိုင္ငံေတြက သတင္းေထာက္ေတြအတြက္ သိပ္မထူးျခားလွတဲ့ သတင္းတစ္ခုပါ။
ဒီထက္ပိုၿပီး အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက ေဒၚစုက
ေဒါက္တာစူရင္နဲ႔တြဲၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ သူမအိမ္ေဘးမွာပါ။ စစ္တပ္အႀကီးအကဲေတြကို
လက္စားေခ်မႈဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူမက ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ကြ်န္မက ေတာင္အေမရိကရဲ့ Desmond Tutu
ကို အႀကီးအက်ယ္အားက်သူပါ၊ လက္စားေခ်ၿပီးရယူတဲ့ တရားမွ်တမႈဆိုတာကို လံုးဝအယံုအၾကည္ မရွိပါဘူး”
Live and Let Live ဆိုတဲ့ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ ကရုဏာတရားကို ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္တစ္ေလွ်ာက္လံုး
လက္ကိုင္ထားသြားမယ္လို႔ သူမက ဆိုပါတယ္။
နာဂစ္တိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ ဧရာဝတီခရီးစဥ္ကေတာ့
ကြ်န္ေတာ္တို႔တစ္ဖြဲ႔လံုး ေတာ္ေတာ္နဲ႔ေမ့လို႔မရမဲ့ ခရီးစဥ္တစ္ခုပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔တည္းခိုတဲ့ေနရာကေန
ကီလုိမီတာအနည္းငယ္ ေလွ်ာက္သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ သစ္ခက္သစ္ရြက္ေတြနဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ လယ္ေစာင့္တဲေတြကို
ေတြ႔ရပါတယ္။ အိမ္ေတြကလည္း ဝါးလံုးအိမ္ေလးေတြပါ။
ရြာေတြကိုေရာက္ေတာ့ ရွက္ေနတဲ့ကေလးေတြက
လက္ယမ္းျပၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေပးတဲ့ တီရွပ္နဲ႔ မုန္႔ေတြကိုရေတာ့ ေပ်ာ္ေနႀကတယ္။ ေဒါက္တာစူရင္က
သူတို႔အတြက္ မက္ေဆ့ခ်္ရိုးရိုးေလးေပးတယ္- “ေနာက္ထပ္ ဆုိင္ကလုန္း မရွိ (Cyclone, no
more)၊ အာဆီယံ ရက္စ္၊ ရက္စ္”။ ၅၀၀-ေက်ာ္ရွိတဲ့ လူႀကီး၊ ကေလးေတြ ဝိုင္းၿပီးေအာ္ၾကတယ္။
ရြာထဲကို ကားေမာင္းဝင္လာေတာ့မွ ေစ်းဆိုင္အေသးစားေလးေတြကို ေတြ႔ရတယ္။ အိမ္ေတြကလည္း ပိုၿပီးခိုင္ခိုင္မာမာရွိတာ
ေတြ႔ရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တကယ္ဝမ္းသာခဲ့ရပါတယ္။
မိတ္ေဆြေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဒါရိုက္တာဝီလ်ံနဲ႔
လက္ေထာက္ဒါရိုက္တာ အက္ဒလီနာတို႔အတြက္ကေတာ့ တကယ့္ကုို စိတ္လႈပ္ရွားစရာပဲေပါ့။ သူတို႔က
နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ လုပ္အားေပးရင္း လေပါင္းမ်ားစြာ ဒီမွာေနထိုင္ခဲ့တဲ့သူေတြေလ။
သူတို႔အဓိကအားစိုက္ၿပီး လုပ္အားေပးခဲ့တဲ့ သလိပ္ႀကီးရြာကိုေရာက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မိုးခ်ဳပ္ေနပါၿပီ။
ရြာသားေတြက မအိပ္ေသးပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔အဖြဲ႔ကို ေစာင့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေလာက္ေႏြးေထြးမႈမ်ိဳး
တသက္မွာ မႀကံဳခဲ့ရဖူးေသးပါဘူး။
ေဒါက္တာ ဝီလ်ံနဲ႔ မစၥ အက္ဒလင္တို႔အတြက္ကေတာ့
ေပ်ာ္မဆံုး၊ ေမာ္မဆံုးပါပဲ။ အိမ္ကိုလြမ္းသူရဲ့ အိမ္အျပန္ခရီးတစ္ခုလိုကို ျဖစ္ေနတာပါ။
ရြာသူရြာသားေတြ က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔ ႀကိဳးစားခဲ့သမွ်၊
ကူညီပံ့ပိုးခဲ့သမွ်ေတြဟာ ရြာသူရြာသားေတြအတြက္ အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာရွိတယ္ဆိုတာ သိရေတာ့
ပိုၿပီးေက်နပ္စရာပဲေပါ့။ ဒီခရီးလည္းဆံုးေရာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အားလံုး အားေပးမႈတစ္ခုခုရလိုက္သလို
ခံစားရပါတယ္။
ရြာသူရြာသားေတြက ေလာကဓံကုိ တင္းတင္းခံထားႏိုင္တယ္။
လက္ရွိပါတီနဲ႔ အတိုက္အခံပါတီ တို႔ကလည္း သူတို႔ဘဝေတြ ပိုမိုတိုးတက္လာေအာင္ ကူညီဖို႔
ဆႏၵရွိၾကတယ္။ သံသယရွိသူေတြကေတာ့ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွစ္ခုရဲ႕ အားၿပိဳင္မႈလို႔ ဆိုပါလိမ့္မယ္။
ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ လူထုအတြက္အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုရင္
အားၿပိဳင္ေတာ့ေရာ ဘာျဖစ္ေသးလဲလို႔ ေတြးမိပါတယ္။
ျမန္မာေတြအတြက္ အခ်ိန္ကသိပ္မရွိဘူး။ အစိုးရကလည္း
ဒါကိုသိတယ္။ ၂၀၁၃- မွာ က်င္းပမယ့္ SEA ဂိမ္းဟာ ၂၀၁၄- မွာ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံေဆြးေႏြးပြဲအတြက္
ရီဟာဇယ္တစ္ခုလို ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ အားလံုးအျမန္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုေနၿပီ။
ျမန္မာရဲ့
အေျပာင္းအလဲကိုျမင္ခ်င္ရင္ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန ပါဝင္သင့္ၿပီ။
The Straits
Time, March 6, 2012.
Keeping up with
Myanmar’s ကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ။
The writer is
the director of community affairs development at the Asian Secretariat in
Jakata.
By Danny Lee
ဇင္ေ၀ေသာ္
Copyright © 2011
ကမ္းလက္. All rights reserved.
