ေရေႏြးၾကမ္းသည္ တရားဘာ၀နာ၏ မိတ္ေဆြျဖစ္သည္။ အသည္းႏွလံုးကို ႀကီးထြားေစၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ ကို ေလးနက္ေစ ၏။ ေရေႏြးၾကမ္းသည္အေတြးအေခၚ၏ ေတာင္ပံမ်ားျဖစ္ၿပီး လူသားကိုသာမန္ဘ၀ထက္ ပိုေအာင္ ပို႕ေဆာင္ေပးတတ္ ၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ကမာၻ အေရွ႕ျခမ္းႏိုင္ငံတုိင္း၌ ေရေႏြးျခမ္းကို မက္မက္ေမာေမာ ေသာက္သံုးၾကေလ၏။
ထုတ္လုပ္ပံုနည္းပညာမတူသျဖင့္ ခ်ိဳင္းနီ(စ္)တီးဟု ေခၚေသာ ေရေႏြးၾကမ္းသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျခာက္မ်ိဳးကြဲျပားေလသည္။
- Green tea
- Black tea
- Oolong tea
- Dark tea
- Yellow tea ႏွင့္
- White tea တို႕ျဖစ္ေလသည္။
Green tea သည္တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းမွထြက္ၿပီး ပညာရွင္မ်ားအႀကိဳက္ဟုဆိုၾကသည္။ Black tea ကား ျပန္လည္မြမ္းမံမွဳျဖင့္ စီရင္ထားၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား အႀကိဳက္ဟုဆိုၾက၏ ။ အူးလံုးတီးကား ေႏြးေထြးၿပီးလူကိုတက္ၾကြေစသျဖင့္ အားကစားသမားမ်ား အႀကိဳက္ဟုဆိုၾကျပန္သည္။ Dark tea ကား လွ်ာေပၚ၌ အရသာစြဲထင္ရစ္သျဖင့္ ပညာရွင္ႏွင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုတို႕ အသဲစြဲတည္း။
တရုတ္ျပည္ကား ေရေႏြးၾကမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ေရေႏြးၾကမ္းေပၚေပါက္လာပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ေပါင္းေလး ငါးေထာင္ခန္႕ သမိုင္းရွိေလသည္။ အစပိုင္းတြင္လတ္ဆတ္ေသာ လက္ဖက္ရြက္ကို ေရေႏြးထဲကို ထည့္ေသာက္ ၾကၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္ဖက္ရြက္ကို အေျခာက္လွမ္းျပဳျပင္ၿပီး ေသာက္သံုးလာၾကသည္။ ထိုမွေနာက္ ေျခာက္မ်ိဳးေသာ ေရေႏြး ၾကမ္း အမ်ိဳးအစား တို႕ တန္မင္းဆက္၌ (၆၁၁-၉၀၆) ဖြံ႕ၿဖိဳးလာခဲ့ေလေတာ့သည္။
မူလေရေႏြးၾကမ္းသမိုင္းကားေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္၏။ အၾကမ္းဖ်င္း မွတ္သားႏိုင္သည္ကား ေရေႏြးၾကမ္းယဥ္ေက်းမွဳသည္ တရုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းမွ စတင္ခံ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္၏။ ယူနန္ႏွင့္ အျခားေသာေနရာမ်ား၌ သက္တမ္းေထာင္ခ်ီေသာ လက္ဖက္ပင္မ်ားရွိေန၏။ ယင္းေရေႏြးၾကမ္းကို စတင္ေတြ႕ရွိသူကား Shen Nong ဟုဆိုၾက၏။ (ျမန္မာလို ရွင္ေႏွာင္းလို႕ဆိုရလွ်င္ မွတ္သားရလြယ္ကူႏိုင္ပါသည္။)
ရွင္ေႏွာင္းကား သစ္ပင္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ သစ္ရြက္တို႕ကိုခူးကာ စားေသာက္လို႕ျဖစ္မျဖစ္ ၊ ေဆး၀ါးအတြက္ အသံုး၀င္ မ၀င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသပ္ၾကည့္ခဲ့၏။ ကံေကာင္းသည္မွာ ရွင္ေႏွာင္း၌ ထူးျခားေသာ အစာအိမ္ရွိၿပီး ထိုသစ္ရြက္တို႕၏ တုန္ျပန္မွဳကို နားလည္ခံစားႏိုင္၏။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ “ရွင္ေႏွာင္း သစ္ရြက္တစ္ရာကို ျမည္း၏ ” ဆိုေသာ စကားပံုေပၚေပါက္လာေလေတာ့သည္။
တေန႕၊ ခရီးအေ၀းႀကီးလမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ေမာပန္းဆာေလာင္ေနေသာ ရွင္ေႏွာင္းတစ္ေယာက္ သစ္ပင္ေအာက္၌ အနားယူေန၏။ ထို႕ေနာက္ေရေႏြးအိုးတည္၏။ ထိုစဥ္ေၾကြက်လာေသာ လက္ဖက္ရြက္တစ္ခ်ိဳ႕ ရွင္ေႏွာင္း၏ ေရေႏြးအိုး ထဲသို႕က်ေလသည္။ ထိုေရေႏြးကို ေသာက္ၾကည့္ေသာအခါ ခ်ိဳျမျမရွိယံုသာမက လြန္စြာအရသာရွိၿပီး လူကိုလန္းဆန္းသြားသည္ ကုိလည္း ရွင္ေႏွာင္းေတြ႕ခဲ့ရေတာ့သည္။ သူပင္ပန္းခဲ့သမွ် ယူပစ္လိုက္သလို ေပ်ာက္သြား၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုေရေႏြးၾကမ္း အားလံုးကု ရွင္ေႏွာင္းေသာက္ပစ္လိုက္ေလေတာ့သည္။
ရွင္ေႏွာင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေနာက္ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္က ပို၍ပင္ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေသး၏။ ရွင္ေႏွာင္းက ၇၂ -မ်ိဳးေသာ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစသည့္ သစ္ရြက္တို႕ကို ျမည္း၏။ ၿပီး - ေျမျပင္၌ ေသလုေမ်ာပါးျဖစ္ေနရွာ၏။ ထိုအခါ သူ႕ေဘးသို႕ေၾကြ က်လာေသာ သစ္ရြက္တစ္ခ်ိဳ႕၏ အနံ႕ အသက္ကို ရွင္ေႏွာင္းရေလသည္။ စပ္စုေသာရွင္ေႏွာင္းက ထိုသစ္ရြက္တို႕ကို ပါးစပ္ထဲ ထည့္ၿပီး၀ါးေလေတာ့၏။ ခဏၾကာေသာအခါ ရွင္ေႏွာင္း၏ ကုန္ခမ္းသြားေသာ အားအင္မ်ား ျပန္လည္ျပည့္ၿဖိဳးလာသည္ဟု ဆို၏။ ထို႕ေနာက္ ထုိအရြက္တို႕ကို ေကာက္ယူစားလိုက္ေသာအခါ သူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိေနေသာ အဆိပ္မ်ာအားလံုး ကင္းစင္သြာေလေတာ့၏။
ဇာတ္လမ္းမ်ားက မည္သို႕ပင္ဆိုေစ၊ ေရေႏြးၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ကား ရွင္ေႏွာင္း၏ အခန္းက႑ကို ပစ္ပယ္ထား၍ မရေတာ့ေပ။ ထို႕ေၾကာင့္ တရုတ္ေရွးေဟာင္းေဆးပညာက်မ္းႀကီးကို ရွင္ေႏွာင္းကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ “Shen Nong Herbal” ဟုေခၚၾကေလေတာ့၏။
“Tea tastes bitter.
Drink it,
one can think quicker,
Sleep less, move lighter,
And see clearer.”
ဟုေရေႏြးၾကမ္းကုိ ဂုဏ္ျပဳစပ္ဆိုထားၾကေလေတာ့သည္။
Zhou မင္းဆက္ေရာက္ေသာအခါ (၁၀၄၆ -၂၅၆ ဘီစီ) ေရေႏြးၾကမ္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို ေပါ့ပါးေစၿပီး စိတ္ကိုၾကည္ လင္ေစသျဖင့္ ေဆးအရာသို႕ပင္ ထားခဲ့ၾကသည္။ လက္ဖက္ရြက္ကိုပို၍ေကာင္းမြန္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားျပဳျပင္လာခ့ဲၾကသည္။
Ham မင္းဆက္ (၂၀၆ ဘီစီ - ေအဒီ ၂၂၀) သို႕ေရာက္ေသာအခါ လက္ဖက္ရြက္ခူးျခင္း လက္ဖက္ျပဳလုပ္ျခင္း မ်ားစြာတိုးတက္ လာခဲ့သည္။ ေရေႏြးၾကမ္းသည္ အရသာရွိေသာ ေသာက္သံုးဖြယ္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဂုဏ္သေရရိွလူတန္းစားမ်ားၾကား၌ မ်ားစြာေရပန္း စားလာေလေတာ့သည္။
Wei (၂၂၀ - ၂၆၅) ႏွင့္ Jin(၂၆၅ - ၄၂၀) မင္းဆက္မ်ားလက္ထက္တြင္မူ ေရေႏြးၾကမ္းသည္ ဧည့္ခံပြဲမ်ာ၌ မပါမျဖစ္ ေသာက္ဖြယ္ တစ္ခု ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ထိုအခါ လူအမ်ားက လူကိုလန္းဆန္းၿပီး သန္႔ရွင္းေသာ ေရေႏြးၾကမ္းကို မူးယစ္ေစတတ္ေသာ ၀ိုင္ထက္ ပင္ ပို၍လူႀကိဳက္မ်ားလာေလေတာ့သည္။
ထိုမင္းသံုးဆက္၏ ေနာက္ဆံုးမင္းမွာ Sun Hao(264-280) ျဖစ၏။ သူကပြဲေတာ္တည္တိုင္း သူ႕မူးမတ္မ်ားကို ၀ိုင္ ေျခာက္လီတာ ကုန္ေအာင္ ေသာက္ရမည္ဟု အမိန္႕ေပး၏။ ထိုမူးမတ္မ်ားတြင္ အမတ္တစ္ေယာက္က ၀ိုင္ကိုမႀကိဳက္၊ ထို႕ေၾကာင့္ ၀ိုင္ အစား ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္ခြင့္ျပဳရန္ေတာင္းပန္၏။ အမွန္မူ ၀ိုင္ႏွင့္ ေရေႏြးၾကမ္းအစား ဆက္စပ္မွဳ တူညီမွဳ အခ်ိဳ႕ ရွိေလသည္။
၀ိုင္ကေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ၀န္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ၿပီး ေရေႏြးၾကမ္းကမူ တိတ္ဆိတ္ေသာ ၀န္းက်င္ႏွင့္ ပို၍စပ္ဟပ္သည္။ သူတို႕ၾကား၌ ကြဲျပားမွဳမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ေရေႏြးၾကမ္းႏွင့္၀ိုင္ကား အေကာင္းဆံုး ပါတနာမ်ားလည္းျဖစ္ေလသည္။ အေၾကာင္းကေရေႏြးၾကမ္းက မူးယစ္မွဳကို ေျပေပ်ာက္ေစျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္၏။
ေရေႏြးၾကမ္း ယဥ္ေက်းမွဳ ပ်ံ႕ႏွံ႕ရာ၌ ဗုဒၶဘာသာႏွင္ ့ တာအိုဘာသာ တို႕ကလည္း ခြဲျခား၍ မရေအာင္ အေရးပါလွသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ေရေႏြးၾကမ္းသည္ ငိုက္ျမည္းမွဳ ၊ ေႏွးေကြးေလးလံမွဳတို႕ကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏ ဟူေသာ အေၾကာင္းျပ ခ်က္ျဖင့္ ႏွစ္ၿခိဳက္ၾကသလို တာအိုဘာသာ၀င္ တို႕ကလည္း ေရေႏြးၾကမ္းက လူကိုႏုပ်ိဳေစတယ္ ဆုိၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ ၿခိဳက္ၿခိဳက္ ေသာက္သံုးၾက၏။ ထိုအခါ လူအမ်ားက လက္ဖက္ရြက္ မ်ားကို ကိတ္မုန္႕သ႑ာန္ျပဳလုပ္ ၾက၏။ ေသာက္ လိုေသာ အခါမွ ဖဲ့ယူ၍ ေရေႏြးအိုးထဲသို႕ ထည့္ၿပီးေသာက္ၾက၏ ။
ထို႕ေၾကာင့္ေရေႏြးၾကမ္းသည္ “Tan မင္းဆက္မွာ အစျပဳခဲ့ၿပီး Song မင္းဆက္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးခဲ့သည္။” ဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကရေတာ့သည္။
ယင္းလက္ဖက္ရြက္၊ ေရေႏြးၾကမ္း ၊ လက္ဖက္ရည္တို႕ကား ယေန႕ဆိုလွ်င္ ကမာၻသို႕ပင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနၿပီျဖစ္၏ ။ ဂ်ပန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ားက လက္ဖက္ေစ့၊ လက္ဖက္ေျခာက္ျပဳလုပ္နည္း ၊ ေရေႏြးၾကမ္း အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းတို႕ကို ဂ်ပန္သို႕ သယ္ယူသြားၾကသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ဂ်ပန္မွာ ေရေႏြးၾကမ္း ပြဲေတာ္ဟုပင္ ရွိေလသည္။
ဥေရာပတိုက္သို႕ လက္ဖက္ရြက္ ၊ လက္ဖက္ေျခာက္ ေရာက္ရွိျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရွးဦးအက်ဆံုး အေထာက္အထားကို ခရီးသြား အာရပ္တစ္ေယာက္၏ မွတ္စု၌ ေတြ႕ရ၏။ မာကိုပိုလို၏ မွတ္စုထဲ၌လည္း တရုတ္ဘ႑ာေရး အမတ္ႀကီးက လက္ဖက္ေျခာက္ ၊ လက္ဖက္ရြက္ အခြန္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဆမတန္ ေတာင္းခံေၾကာင္း ေရးသားထားေလသည္။
(၁၆) ရာစုေရာက္ေသာအခါ ဒတ(ခ်္)တို႕က ကမာၻ႕အေရွ႕ပိုင္း၌ လြန္စြာထူးဆန္း၍ အရသာႏွင့္ျပည့္စံုလွေသာ သစ္ရြက္တစ္မ်ိဳး ရွိေၾကာင္း သတင္းကို ဥေရာပသို႕ သယ္ေဆာင္သြားခဲ့ၾက၏။ ထိုစကားသည္ ဥေရာပသားတို႕အတြက္ လက္ဖက္ရြက္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုးၾကားရေသာစကား ျဖစ္ေလသည္။
၁၆၁၀ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ အိႏၵိယ ကုမၸဏီက ဥေရာပသို႕ ပထမဆံုး လက္ဖက္တင္ပို႕ေလေတာ့သည္။ ထို႕ေနာက္ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ျခင္း အက်င့္ ဥေရာပ၌ အျမစ္တြယ္သြားေလေတာ့သည္။
ထို႕ေနာက္ ၁၆၃၆ ခုတြင္ ျပင္သစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာေသာအခါ ရွရွားသို႕ လက္ဖက္ပ်ံ႕သြားေတာ့သည္။ ယေန႕ လက္ဖက္ရည္ကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ေသာက္သံုးေနေသာ အဂၤလန္ကား ၁၆၅၀ ခုအထိ လက္ဖက္အေၾကာင္း ဘာမွ မသိခဲ့ရွာေပ။
လက္ဖက္ရြက္ထဲ၌ ၄၅၀ ေက်ာ္ ဓါတ္သဘာ၀မ်ား ပါ၀င္ေနၾကာင္း သိပၸံက ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ စြမ္းအင္မ်ားက လူကိုဒုကၡေပးႏိုင္သည့္ ေရာဂါတစ္ခ်ိဳ႕ကိုပင္ ကာကြယ္ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႕ရ၏။
Green tea ဆိုလွ်င္ ဗီတာမင္မ်ား ပါ၀င္သည့္အျပင္ ကင္ဆာဆဲ(လ္)မ်ားကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ Hydroxybenzene ဓါတ္သဘာ၀ပါ၀င္ေလသည္။ အူလံုးတီး (Oolong tea) ဆိုလွ်င္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကိုက်ေစႏိုင္၏။ Black tea က သလိပ္ေပ်ာ္ေစၿပီး အစာေက်ညက္မွဳ အားေကာင္းေစကာ စားသံုးသမွ် ခံတြင္းေတြ႕ေစ၏ ။ အထူုးသျဖင့္ အစာအိမ္ေရာဂါရွိသူမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီ၏။ Duer tea ကႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို ကာကြယ္ၿပီး “Tea of longevity” ဟုပင္ ဆိုစမွတ္ျပဳထားၾကရသည္။
လက္ဖက္ရြက္မ်ားသည္ Rediation ကိုကာကြယ္မွဳေပးႏိုင္သည့္အတြက္ ကြန္ပ်ဴတာအၿမဲတမ္းသံုးစြဲေနရသူမ်ားႏွင့္ အထူးသင့္ေတာ္ေလသည္။
(၂၁) ရာစုတြင္ ေရေႏြးၾကမ္းကို ေသာက္စရာဟု အသိအမွတ္ျပဳထားရသည့္ အျပင္ လက္ဖက္ရြက္၏ အဆီအႏွစ္ မ်ားကို ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ မ်ား ၊ သြားတိုက္ေဆးမ်ားႏွင့္ အျခားေန႕စဥ္သံုး ပစၥည္းမ်ားတြင္ပါ ေတြ႕ရွိလာရေတာ့သည္။ က်န္းမာေရး အတြက္ လိမ္းေဆးမ်ား တြင္လည္း လက္ဖက္ရြက္၏ အဆီအႏွစ္မ်ား ပါ၀င္ေနျပန္ေသး၏။
သို႕ျဖင့္ပင္ ေရေႏြးၾကမ္း၏ ဇတ္လမ္းကေတာ့ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ပင္ ရွိေနဆဲပင္။
