♥ အခ်စ္ရွိေၾကာင္း သက္ေသ ♥

            အမွတ္တရ လက္ေဆာင္ကဒ္ေတြ ေပးဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပဲဆုိတာ သတိထားမိၾကမလား မသိဘူး။ က်ေနာ္ တစ္ခု ေတြ႔ဖူးတယ္။ "Happy Birthday to my favorite cousin." တဲ့။ ဒီကဒ္ေလးကုိ ဝယ္လုိက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္မွာ ကာစင္က ရွစ္ေယာက္ေတာင္ ရွိတယ္။ ဒါနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ခုႏွစ္ခု ထပ္မွာတယ္။ "Happy Birthday to my non-favorite cousin." ဆုိတဲ့ စာတမ္းနဲ႔။ ဒါက ေစ်းကြက္မွာ မရွိဘူးတဲ့။

            အမွတ္တရ ကဒ္ေလးေတြေပၚမွာ ေရးထားတဲ့ စာတမ္းေတြက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္သမားေတြအတြက္ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ ႏုိင္လြန္းပါတယ္။ အဆုိးဆုံးက ခ်စ္သူမ်ားေန႔ အမွတ္တရကဒ္ေတြ။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဆန္ဆန္ ကုိယ့့္အခ်စ္ကုိ ေဖာ္ျပလုိ႔ ရႏုိင္သလားလုိ႔ ေတြးမိတယ္။ စီးပြားေရးဆန္တဲ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ပရုိပုိ႔(စ္) လုပ္တဲ့အေၾကာင္း PG Wodehouse ဝတၳဳထဲမွာဖတ္ခဲ့ရတာကုိအမွတ္ရမိတယ္။
            "မင္း ေငြကုိ ခ်စ္သလား" အမ်ိဳးသားက ေမးတယ္။
            "I do" လုိ႔ အမ်ိဳးသမီးက ေျဖတယ္။
            "Have mine" လုိ႔ အမ်ိဳးသားက ျပန္ေျပာတယ္။ ဒါပါပဲ။

            အဲ့သလုိ ဝတ္စုံခန္႔ခန္႔ျငားျငားနဲ႔ လူေတြ သုံးလုိ႔ရႏုိင္တဲ့  စလုိဂန္ပါတဲ့ ကဒ္ဆယ္ခု စိတ္ကူး ၾကည့္မိတယ္။
၁။ မိမိနဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ Mr. or Mrs. Right ကုိေတြ႔ရင္
    "မင္းအေပၚမွာ ကုိယ့္စိတ္ဝင္စားမႈက ဘဏ္အခ်င္းခ်င္း ေပးတဲ့ အတုိးႏႈန္းထက္ ျမင့္ေနပါၿပီ"
၂။ အဆင္ေျပစ ျပဳလာၿပီဆုိရင္
    "မင္းကုိ ျမင္ရတုိင္း ကုိယ့္ရင္ခုန္ႏႈန္းက ပြိဳင့္ေလးဆယ္အထိ တုိးတုိးလာတယ္"
၃။ ပထမဆုံးအနမ္း ေပးေတာ့မယ္ဆုိရင္
    "တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္းေတြဟာ Non-hostile margin ဆီကုိ ညႊန္ျပေနပါၿပီ"
၄။ ႀကိဳက္ရာကေန ခ်စ္လာၾကၿပီဆုိရင္
    "ကုိယ့္ဒူးေတြ တစ္ခါမွ မႀကံဳဘူးတဲ့ Liquidity ျဖစ္ေနရပါၿပီ"
၅။ တစ္ေယာက္္ကုိတစ္ေယာက္ စည္းရုံးေရး စၿပီဆုိရင္
    "လာပါ၊ ကုိယ့္ရဲ႕ ႏွစ္ၿခိဳက္လက္ခံစရာ Extensive portfolio ကုိ လာၾကည့္ပါ"
၆။ ဝန္ခံကတိျပဳၾကဖုိ႔ လုိလာၿပီဆုိရင္
    "ကုိယ့္ႏွစ္လုံးသာဟာ Receivable ျဖစ္တယ္ဆုိတာ classify လုပ္ပါရေစ"
၇။ လက္ထပ္ခြင့္ ေတာင္းေတာ့မယ္ဆုိရင္
    "ကုိယ့္ရဲ႕ Long term liability ျဖစ္လွည့္ပါေတာ့လားကြာ"
၈။ လက္ထပ္လုိက္ၾကၿပီဆုိရင္ေတာ့
    "အဆုိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္ မင္းဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လက္ထပ္ထားတဲ့ Hybrid annuity ပါ"
၉။ ကေလးယူေတာ့မယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ရင္
    "ကုိယ္တုိ႔ မ်ိဳးဆက္အသစ္ေလးအတြက္ Co-parent လုပ္လုိက္ပါ ဒါလင္ရယ္"
၁၀။ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔အတူ ဘားကုိ မသြားႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိရင္
    "ကုိယ္ မတက္ေရာက္ႏုိင္တာကုိ ခြင့္လြတ္ၾကပါ။ ႀကီးႀကီးမားမား Fallout risk ကုိ ေရွာင္ဖုိ႔ ကုိယ့္စူပါဗုိက္ဆာကုိ ညေနတုိင္း ရီပုိ႔(တ္) တင္ရမွာမုိ႔ပါ"

            ခ်စ္ျခင္းတရားအေၾကာင္းကေန စကားမစပ္ ေျပာရဦးမယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြ အႀကံဥာဏ္ယူရာမွာ Source ႏွစ္ခုကေန ရေအာင္ ယူတတ္ၾကတယ္ဆုိတဲ့ သုေတသနရွိတယ္။ တစ္ခုက စာရင္းကုိင္ဆီက ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အိပ္ယာထဲကပါ။ စာရင္းကုိင္က နံပါတ္တစ္၊ နံပါတ္ႏွစ္က ဇနီး (သုိ႔) ခင္ပြန္းပါ။ Non-executive ဒါရုိက္တာက နံပါတ္သုံး ေရာက္သြားပါတယ္။

            ဒီသီအုိရီကုိ စမ္းသက္တဲ့အေနနဲ႔ ေမးခြန္းတစ္ခုထဲကုိပဲ က်ေနာ့္ဇနီးဆီနဲ႔ မိတ္ေဆြစာရင္းကုိင္ဆီ ပုိ႔ၿပီး ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
၁။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ၾကက္ေတြ လမ္းျဖတ္ၿပီး ဟုိဘက္ကုိ ကူးၾကတာလဲ။
    ဇနီး။      ။ ဟုိဘက္ ေရာက္ေအာင္လုိ႔။
    စာရင္းကုိင္။      ။ ပုိၿပီး Favorable tax jurisdiction ျဖစ္တဲ့ေနရာကုိ ေရာက္ေအာင္လုိ႔။

၂။ ၂ နဲ႔ ၂ ေပါင္းရင္ ဘယ္ေလာက္လဲ။
    ဇနီး။    ။ ေလး။
    စာရင္းကုိင္။    ။ အခြန္ေပးၿပီးလား၊ မေပးခင္လား။

၃။ ေယာက္်ားေတြက သူတုိ႔ခံစားခ်က္ကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဖြင့္မေျပာၾကတာလဲ။
    ဇနီး။    ။ ခံစားခ်က္ မရွိလုိ႔။
    စာရင္းကုိင္။    ။ ဒါေတြကုိ ရက္ေကာ့လုပ္ထားဖုိ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ Form မရွိလုိ႔။

၄။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈရဲ႕ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္က ဘာလဲ။
    ဇနီး။    ။ စကားသုံးလုံး၊ I love you.
    စာရင္းကုိင္။    ။ စကားသုံးလုံး၊ "Cashier's cheque enclosed."

၅။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒုကၡေရာက္ရတာလဲ။
    ဇနီး။    ။ ရွင္မစြံလုိ႔၊ ဒီဝိကင္းမွာေတာ့ အေရာင္းနည္းနည္း တက္လာတယ္။ ရွင္ ျပန္ႀကိဳးစားရင္ ရမယ္။
    စာရင္းကုိင္။ ရွင္ဖုိင္(လ္)လုပ္တာ ေနာက္က်လုိ႔။

၆။ အခ်စ္ကုိ ယုံၾကည္သလား။
    ဇနီး။    ။ ယုံၾကည္လုိ႔ ရွင့္လုိလူကုိ လက္ထပ္ထားတာေပါ့။
    စာရင္းကုိင္။    ။ လက္ေတြ႔က်က် ေျဖရရင္ "ႏုိး"။ ရလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္က Tangible မျဖစ္သလုိ off-balance sheet လည္း ျဖစ္ေနျပန္တယ္။

၇။ ဘဝသံသရာဆုိတာ ရွိသလား။
    ဇနီး။    ။ ရွိတယ္။ တစ္ေန႔က်ရင္ တာဝန္ဝတၱရားေတြ၊ ဝိတ္ခ်ျခင္းေတြအားလုံးကုိ စြန္႔ၿပီး ေကာင္းကင္ဘုံကုိ သြားၾကရမယ္။
    စာရင္းကုိင္။    ။ ရွိတယ္ဆုိရင္ေတာင္ ရွင္တုိ႔ ပုိင္ဆုိင္သမွ်ကုိ ထရန္စဖာလုပ္လုိ႔ ရမယ့္ Ownership ကုိ ရွာေဖြ မေတြ႔ေသးဘူး။
  
            ဗယ္လင္တုိင္းလုိ႔ ေခၚတဲ့ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္နဲ႔ အလုပ္အတူတူ လုပ္ခဲ့ရဖူးတယ္။ ေဖဖဝါရီ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ ေမြးတာလားလုိ႔ လူေတြက ေမးတုိင္း မဟုတ္ဘူး၊ ႏုိဝင္ဘာမွာ ေမြးတာလုိ႔ေျဖတတ္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲလုိ႔ ေမးရင္ ခ်က္ခ်င္းပဲ၊ "ေဖဖဝါရီမွာ ေမြးဖုိ႔ပါပဲ။ က်ေနာ့္ခႏၶာကုိယ္က ႀကီးလြန္းေနေတာ့ ႏုိဝင္ဘာေရာက္မွ ေမြးတာ ၿပီးသြားတယ္" လုိ႔ ခပ္ေနာက္ေနာက္ ေျဖတတ္တယ္။

            ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ့္ခ်စ္သူေတြအားလုံးကုိ က်ေနာ္ ေမတၱာပုိ႔ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ Non-favorite cousin (၇)ေယာက္တုိ႔ကုိေပါ့။

Proof that love Exists
by Nury Vittachi


အဲ နယူးရီးယားနဲ႕ ဗယ္လင္တိုင္းေဒး ပို႕စ္ လြဲတင္မိျပီ။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ 
ကမ္းလက္ ကို ေဖးဘရိတ္ျဖစ္သူမ်ားေရာ
ေဖးဘရိတ္မျဖစ္သူမ်ားပါ အားလံုးပဲ
ႏွစ္သစ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ စြာ
ဆီးၾကိဳေပြ႕ဖက္ ျဖတ္သန္းႏိုင္ၾကပါေစ။


ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလးပါ

Thank You All !
See You Next Year.

ဇင္ေဝေသာ္


 ကမ္းလက္ 

မသိမ္ေမြ႔ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး ခ်စ္စိတ္ ( ၆ )


မသိမ္ေမြ႔ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး ခ်စ္စိတ္ ( ၅ ) မွ အဆက္

ေမး။        ။ မစၥတာလီတို႔မိသားစုက သူ႔အတြက္လိုအပ္တာေတြအားလံုး ျဖည့္ဆည္းမေပးႏိုင္ပဲ သူဟာ တကၠသိုလ္ဘြဲ႔ရတစ္ေယာက္ျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
ေျဖ။        ။ လံုးဝမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။

ေမး။        ။ တကယ္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
ေျဖ။        ။ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ သူ႔ကို Dover Court Preparatory ေက်ာင္းကို ပို႔လိုက္တယ္။ ေက်ာင္းကို ႀကီးၾကပ္သူက ၿဗိတိသွ်လူမ်ိဳး။ ပထမဆံုးေန႔ရက္ေတြမွာ သူ႔ရဲ့အရွက္လြန္ေနတဲ့ သဘာဝေတြ၊ ေကာင္းေကာင္းမျမင္ရတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ(Half- blindness) ကိုသာ အထူးျပဳေလ့လာၾကတယ္။ ေက်ာင္းက သူ႔ကိုေရွ႕ဆံုးတန္းမွာထားၿပီး သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔သူလည္း အဆင့္ေလးေတြ ရလာတယ္။

    သူအလယ္တန္းကို တက္ရေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ သူ႔အေမ ဟိုခ်င္း ( Ho Ching- လက္ရွိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ့ ဒုတိယဇနီး) က ေက်ာင္းအုပ္ဆီကို ကိုယ္တိုင္သြားအပ္ၿပီး ဂရုစုိက္ေပးဖို႔ မွာၾကားတယ္။ အတန္းထဲမွာလည္း သူမ်ာကေလးေတြနဲ႔မတူတဲ့ ေက်ာင္းသားအေနနဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳေပးဖို႔ေပါ့။ ေက်ာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လက္မခံဘူး။ သူတို႔က ဒီျပႆနာကို ရွင္းႏိုင္တဲ့ဆရာ၊ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းမရွိဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ သူ႔ကို Zhonghua (ေခ်ာင္းဝွာ) ေက်ာင္းကို ပို႔ရတယ္။ လူႀကိဳက္သိပ္မ်ားတဲ့ေက်ာင္း မဟုတ္ဘူး ။ ေက်ာင္အုပ္ႀကီးက ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္တယ္။ သူ႔ကို လက္ခံလိုက္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ယိပိုင္(Yipeng) လည္း တိုးတက္လာခဲ့တယ္။ ေအလယ္ဗယ္ (A level) ကို ေအာင္ခဲ့တယ္။ သူမ်ားထက္ေတာ့ ႏွစ္ပိုၾကာတာေပါ့။ သူ႔မွာ ေကာင္းေကာင္းမျမင္ရတဲ့ အားနည္းခ်က္က ရွိေနတာကိုး။

    သူ႔မွာ ဂီတနားရွိတယ္။ သူ႔ဆီမွာ ေတးဂီတပညာရွင္ေတြ၊ ေတးေရးဆရာေတြရဲ့  နာမည္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဂႏၳဝင္ဂီတသမားေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ပါရမီပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ငါကေျပာပါတယ္။ မင္းဂီတဘက္ကို ေဇာက္ခ်လိုက္ပါလားလို႔။ သူက ေတာ္ၿပီ၊ စိတ္မဝင္စားဘူးလို႔ ေျပာတယ္။

ေမး။        ။ မိသားစုဆီက အေထာက္အပံ့ေတြရေတာ့ သူကံေကာင္းတာေပါ့။
ေျဖ။        ။ အေထာက္အပံ့ေတြတင္ မဟုတ္ဘူး။ ဂရုစုိက္ေပးမႈပါပါတယ္။ သူ႕အေမနဲ႔ သူ႔အေဖက သူ႔ကို သိပ္ဂရုစုိက္ၾကတယ္။ ဟုိခ်င္းဆိုရင္ သူ႔အတြက္ အလယ္တန္းေက်ာင္း တက္ခြင့္ရဖို႔ ေက်ာင္းေတြအမ်ားႀကီး သြားခဲ့ရရွာတယ္။ အားလံုး ျငင္းလႊတ္လုိက္တာခ်ည္းပဲ။ ေနာက္ဆံုး ေက်ာင္းအုပ္က ႀကိဳးစားၾကည့္မယ္ဆိုေတာ့မွ အဆင္ေျပသြားတာ

    ဟုတ္ၿပီ၊ တို႔မွာ ဒီလိုေက်ာင္းမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒါဆို ျပႆနာေတြ ေအးသြားေရာလား။ မေအးေသးဘူး။ မိဘေတြက စနစ္တက် ကေလးကိုလမ္းျပမွ၊ တာဝန္ရွိသူေတြဆီကိုလည္း စနစ္တက် သြားေရာက္အပ္ႏွံမွ အဆင္ေျပမယ္။ အဲသလိုမဟုတ္ရင္ ဆရာေတြက တာဝန္တစ္ခုကို လုပ္ေနသလို မနက္ကိုးနာရီကေန ညရွစ္နာရီ၊ မနက္ကိုးနာရီကေန ညေန ငါးနာရီလုပ္ၾကမွာ။ ၿပီးၿပီ၊ ေက်ာင္းဆင္း။ ျပန္လႊတ္ၾကမွာ။ ၿဗိတိန္မွာရွိတဲ့ အဲသလိုေက်ာင္းေတြရဲ့ စစ္စတန္ဟာ တကယ္အားနည္းတဲ့ ကေလးေတြကို ဖြ႔ံၿဖိဳးလာေစဖို႔ ထူးထူးျခားျခား ဘာမွလုပ္မေပးႏုိင္လွဘူး။

ေမး။         ။ ကေလးတစ္ေယာက္ ဖြ႔ံၿဖိဳးသေလာက္ မဖြ႔႔ံၿဖိဳးဘူးဆိုတဲ့ကိစၥမွာ မစၥတာလီဆိုလိုတာက တာဝန္ရွိသူဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အစုိးရဆိုတာထက္ မိသားစုလို႔ ေျပာခ်င္တာလား။
ေျဖ။        ။ ႏွစ္ခုစလံုး။ အစုိးရက လိုအပ္တဲ့ပစၥည္းကိရိယာေတြ ပံ့ပိုးမေပးလို႔။ မိသားစုက ေမာင္းႏွင္မေပးလို႔။ စိတ္ဓာတ္ခြန္အားက မိသားစုဆီကေနလာတာ။

ေမး။        ။ ဒါဆို အစုိးရဖက္က တာဝန္လစ္ဟင္းခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း လက္ခံတယ္ေပါ့။
ေျဖ။        ။ ေက်ာင္းေတြ ေဆာက္ေပးဖို႔၊ တာဝန္ရွိသူေတြကို တာဝန္ေပးဖို႔ေတြမွာ တာဝန္လစ္ဟင္းခဲ့တယ္လို႔ အသိအမွတ္မျပဳႏိုင္ပါဘူး။ အစုိးရက ပထမကိစၥကို ပထမေဆာင္ရြက္ေပးရတယ္။ဘာသာစကားေလးခုကေန ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ ဘာသာစကားတစ္ခုအျဖစ္ ေရာက္လာေအာင္ လုပ္ယူေနရတာကကို နည္းတဲ့တာဝန္မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ဆံုး Nanta (တရုတ္ဘာသာစကားသံုး နန္႔ယန္းတကၠသိုလ္၊ ယခု NTU) တကၠသိုလ္ကို တရုတ္ဘာသာကေန အဂၤလိပ္မီဒီယာအျဖစ္ ေျပာင္းပစ္လိုက္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာမွ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း၊ မူလတန္းေက်ာင္းေတြကို တစ္မ်ိဳးတည္းျဖစ္ေအာင္ အဂၤလိပ္လိုသင္၊ မိခင္ဘာသာစကားတစ္ခုကိုလည္း သင္ ဆိုၿပီး လုပ္ယူခဲ့ရတာ။ ဒီကိစၥ ေအာင္ျမင္ဖို႔ ၁၉၈၀- ခုႏွစ္ေတြအထိ ငါတို႔ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။

    ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ငါသိခဲ့တယ္။ သိတိုင္းလုပ္လို႔မရဘူး။
    ဒီပညာေရးမူကို အထာက်ဖို႔ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီး ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။ ေန႔ခ်င္း၊ ညခ်င္းလုပ္လို႔မရဘူး။ ေက်ာင္းက ေဆာက္လုိ႔ရတယ္။ ေဆာက္ၿပီး၊ ကဲ ဘာလဲ။ အေဆာက္အဦးႀကီးပဲျဖစ္မယ္။ ေက်ာင္းေတာ့ ျဖစ္မလာဘူး။ အေဆာက္အဦကို ေက်ာင္းျဖစ္ေအာင္လုပ္ရတာက လူေတြ။ အထူးျပဳေလ့လာၾကတယ္။ ဂရုစုိက္ႀကတယ္။ ကေလးေတြကို ကရုဏာစိတ္နဲ႔ ကူညီၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ မိဘေတြနဲ႔ ပိုဆုိင္တယ္။ ဒါေတြရွိမွ ေက်ာင္းျဖစ္လာတယ္(အေဆာက္အဦကေန)။

    မင္းက စပယ္ရွယ္လစ္တစ္ေယာက္။ မင္းကေလးက အဲသလုိပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ကေလးေတြအုပ္စုထဲမွာ မပါဘူး။ ဒါဆိုမင္းက အလုပ္သေဘာဆန္ဆန္ပဲလုပ္မွာပဲ။ မင္းကေလးကိုယ္တိုင္ကပဲ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ကေလးဆိုရင္ေတာ့ ပံုစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္သြြားၿပီ။ မင္းတစ္ေယာက္တည္းကကိုပဲ မတူေတာ့ဘူး။

 


 ဇင္ေ၀ေသာ္

အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္္ရႊင္ၾကသူမ်ား ( ၂ ) (ဗုဒၶဘာသာ စိတ္ပညာရႈေထာင့္)


 အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္္ရႊင္ၾကသူမ်ား (၁)  မွအဆက္

ဗုဒၶဘာသာကေျပာသည့္ “ေသာမနႆ၊ ပီတိ၊ သုခ” စေသာ ေဝါဟာရတို႔ကို ယေန႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ(happiness) ဟု ျခံဳငံုသံုးစြဲထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
          သာမာန္ပုဂၢိဳလ္တို႔အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို-
          ၁။ Sensual Level (အာရံုခံစားမႈအဆင့္)
          ၂။ Ethical Level (အက္သစ္ အဆင့္)
          ၃။ Spiritual Level (စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ) ဟု
 ေခတ္ပညာက သံုးမ်ိဳးခြဲျပသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း Ethical Level (အက္သစ္ အဆင့္) ႏွင္႔ Spiritual Level  ကို တစ္ခုတည္းေပါင္းယူၿပီး Spiritual ေပ်ာ္႐ႊင္မႈဟု ဆိုၾကသည္။ အဘိဓမၼာသေဘာႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ ဗုဒၶဘာသာက ေရွးဦးစြာ ေလာဘမူစိတ္ရွစ္ပါးကို ျပသည္။ ရွစ္ပါးအနက္ ပထမေလးပါးက ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္သည္။ ေလာဘစိတ္တို႔ကို Sensual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။

          ေလာဘသည္ အကုသိုလ္စိတ္ဟု ဆိုရေသာ္လည္း လူ႔အဖြ႔ဲအစည္း၌ ေလာဘကင္း၍ကား မရေပ။ အေျပာ၊ အေဟာ၌ ကင္းေသာ္လည္း လက္ေတြ႔၌ ေလာဘမကင္းႏိုင္။ ေလာဘသည္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကိုရေစ၏( ေသာမနႆႏွင့္ယွဥ္၏ဟူလို)။ အဘိဓမၼာကေတာ့ ေလာဘႏွင့္ေပ်ာ္သမွ်သည္ အကုသိုလ္ဟုုဆို၏။ သို႔ေသာ္ ေဒါသႀကီးသူႏွင့္စာလွ်င္ ေလာဘႀကီးသူကမွ ဘဝေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ရႏိုင္သည္။ ေလာကႀကိဳးဆြဲရာကို ကရင္း အဆင့္အတန္းရွိေသာ လက္ရွိဘဝကို ရႏိုင္သည္။ ဤသို႔ ဆိုသျဖင္႔ ေလာဘႀကီးျခင္းသည္ ေကာင္း၏ ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္ေၾကာင္း သိေစလိုပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေတြ႔ကရ လူ ႏွင္႔ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားတတ္သူထက္ မေနမနား အားထုတ္ေနေသာ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးကမွ  တိုက္နဲ႔ ကားနဲ႔ ေနရေသးသည္ ဟု ျဖစ္သၫ္။

          အရိယာမျဖစ္ေသးလွ်င္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ရွာေဖြစုေဆာင္းမႈႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေလာဘကို အလြန္အမင္း အဆိုးမျမင္အပ္ေပ။ ဆႏၵ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္၊ ထိုပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားမႈေလာဘစသည္တို႔က သီအုိရီအရ ခြဲျခား၍ရေသာ္လည္း လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ျခားနားခ်က္က က်ဥ္းေျမာင္းလွသည္။

          ဦးပုညျပန္ေရးသည့္ ေရသည္ျပဇာတ္ကို ျပန္ၾကည့္ႏိုင္သည္။
          ေရသည္ေယာက်္ားဇာတ္လမ္း၏ သခၤန္းစာအခ်ဳပ္သည္ လုပ္အားတန္ဖိုးျဖစ္သည္။ ေငြတမတ္ကိုမစြန္႔ႏိုင္ေသာ တဏွာ (သို႔) ေလာဘ မဟုတ္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိရပ္တည္ေရး၊ မိသားစုရပ္တည္ေရးအတြက္ မေနမနားအားထုတ္သူမ်ားကုိ ေလာဘႀကီးသူ၊ ကိေလသာထူေျပာသူဟု မထင္သင့္၊ မေျပာသင့္ေပ။ ဇာတ္ေတာ္ထဲမွာပင္ ၎ေရသည္ေယာက်္ားကို အျပစ္မဆိုခဲ့ေပ။

          ဤ၌ ဘုရားရွင္မိန္႔သည့္ ခ်မ္းသာေလးမ်ိဳးကို ငဲ့ေစာင္းၾကည့္ရေပေတာ့မည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာ လံုေလာက္စြာရွိျခင္း၊ ထိုစည္းစိမ္ကို ခြဲျခားေဝဖန္သံုးစြဲျခင္း၊ ေၾကြးၿမီကင္းစင္ျခင္း၊ အတိတ္ျပန္ၾကည့္ရင္းအျပစ္ကင္းမႈကိုနားလည္မိျခင္းတို႔သည္ခ်မ္းသာျခင္းတရားဟု ေဟာခဲ့သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ေငြေၾကးဥစၥာလံုေလာက္စြာရွိသူမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကရသည္။ အနည္းဆံုး စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို နည္းပါးေစသည္။

          ရဟန္းမ်ားကိုေပးေသာ ၾသဝါဒကို လူသားက လိုက္၍မရႏုိင္။ ရဟႏၱာမ်ားကိုေပးေသာ ၾသဝါဒကို ပုထုဇဥ္ရဟန္း မလိုက္ႏိုင္။ အခ်ိန္ႏွင္႔ ပါရမီ အႏု အရင္႔ လိုသည္။   ဤကိစၥကို သေဘာမေပါက္္လွ်င္ မရိုးသားမႈျဖစ္သြားႏိုင္ျပန္သည္။ 

          မည္သို႔ဆုိေစ စားခ်င္တာ စားေနရ၊ သြားခ်င္ရာ သြားေနရ၊ ေတြ႔ခ်င္သူကို ေတြ႔ခြင့္ရျခင္း
စသည္တို႔သည္ ေပ်ာ္ရြႊင္မႈအမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္လား၊ အကုသိုလ္လားကိစၥကို အသာထားၿပီး လူသားမ်ားအေနျဖင့္ ခံစားမႈအဆင့္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈအမွန္ ရွိသင့္သည္။ ဤသည္မွာ Sensual Level Happiness ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥကို “ေလာဘ၊ ကိေလသာ၊ ငရဲ၊ ဘုရားေမ့ တရားေမ့” စသည့္ စကားလံုးတို႔ျဖင့္ နာနာက်ည္းက်ည္း မယူဆသင့္ဟု ထင္သည္။ လူသည္ လူသာျဖစ္သည္။ ကာမဘံုသားျဖစ္သည္။ ကာမကို အျပစ္ျမင္လွ်င္ ေကာင္းသည္။ ထိုကာမကို မယုတ္မလြန္ သံုးစြဲမွီဝဲျခင္းေၾကာင့္ေတာ့ အျပစ္ဆိုရန္ ခက္လွသည္။ ညေနစာစားေသာ ေလာဘေၾကာင့္ လူဆိုးတစ္ေယာက္မျဖစ္ႏိုင္၊ သီခ်င္းအေပၚ စြဲလန္းစြာနားေထာင္မႈေၾကာင့္ လူဆိုးမျဖစ္ႏုိင္။ မိမိ၏ သမာဓိကို ထိခိုက္ေစေသာ္လည္း သူတစ္ပါးကို မထိခိုက္ေသာ ေပ်ာ္႐ႊင္မႈ တို႔သည္ အပါယ္ကို မေရာက္ေစႏိုင္။

          အစြန္းေရာက္ ဘာသာေရးအယူအဆသည္ မျပည့္မစံုေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ျဖစ္ေစသည္။အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ေလာဘရွိသူသည္ လုိခ်င္ေသာအရာကို ရခိုက္ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ေလာဘစိတ္ ေသာမနႆေဝဒနာသေဘာတြင္ ဒိ႒ိႏွင့္တြဲ၍ပါလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ဒိ႒ိမပါေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟု ႏွစ္မ်ိဳးျပန္ခြဲျပသည္။ မိစၦာဒိ႒ိႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ေလာက၊ သံသရာ ပို၍အျပစ္ႀကီးသည္။ ဒိ႒ိ(အပါယဂမနိယ) သည္ အပါယ္က်ေစႏိုင္ေသာ သတၱိလည္းရွိေနသည္။

          မည္သို႔ျဖစ္ေစ ကာမနယ္္တြင္ လိုခ်င္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရေနလွ်င္ ထိုသူတို႔သည္ ေပ်ာ္ရႊင္သူတို႔ျဖစ္သည္။ အရိယာ မ ျဖစ္ေသးသူႏွင္႔ ဟန္မေဆာင္တတ္သူတိုင္း မိမိေတာင္႔တေသာ အရာမ်ား ရလွ်င္ ေပ်ာ္႐ႊင္၏။ မရေသာ္ စိတ္ညစ္ၾကရ၏။ ထို႔ေၾကာင္႔ အာရုံခံစားမႉ ဆိုင္ရာ ေပ်ာ္႐ႊင္မႈအတြက္ လိုအင္ဆႏၵ အထိုက္ အေလ်ာက္  ျပည့္ သူတို႔သည္ ေပ်ာ္႐ႊင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ဟု ေလာကီဆန္ဆန္ ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏိုင္သည္။

          Sensual Level Happiness ၿပီးလွ်င္ Ethical Level ကိုလည္း ၾကည့္ႏိုုင္ပါသည္။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာက “မဟာကုသိုလ္စိတ္ရွစ္ပါး” ဟု ဆိုသည္။ ယင္းတြင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ( ေသာမနႆ) ေလးပါး ပါဝင္သည္။ သာမာန္လူမ်ား ကုသိုလ္ျပဳရင္း ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈမွန္သမွ်ကိုအျပစ္ကင္းေသာ၊ကုသိုလ္ရေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟုဆိုရမည္။သူတဖက္သားကိုကူညီရင္း၊ပရဟိတေဆာင္ရြက္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္တတ္သူမ်ား၌ ဤကုသိုလ္အေပ်ာ္မ်ား အျဖစ္မ်ားသည္ဟု ေယဘုယ်မွတ္ယူႏိုင္သည္။ ဘုရားရွင္ေဟာေသာ လူ႔ခ်မ္းသာေလးမ်ိဳးအနက္-

          စည္းစိမ္ဥစၥာကို ခြဲျခားေဝဖန္ သံုးစြဲျခင္း-
          အျပစ္ကင္းေသာအမႈတို႔ကို စဥ္းစားရင္း ဝမ္းေျမာက္ရျခင္း-

တို႔ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနသည္။ ယင္းကိုပင္ Dedicated Happiness ဟု သံုးစြဲၾကသည္ကို ေတြ႔ရျပန္သည္။ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ေမြးျမဴ၊ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးၿပီး ထိုကေလးႀကီးပြါးခ်မ္းသာတာကိုၾကည့္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္ရမႈ၊ တပည့္မ်ားကို ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ သင္ၾကားေပးၿပီး ထုိကေလးမ်ား ပညာစံုၾကေသာအခါ ၾကည္ႏူးရတတ္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ စသည္တို႔ပင္ျဖစ္သည္။သာမာန္လူသားတို႔အတြက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုး ရရွိႏိုင္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္္သည္။ ဤအခ်က္ကိုေထာက္ဆလွ်င္ ဆင္းရဲပင္ ဆင္းရဲဲျငားေသာ္လည္း စိတ္ရင္းေကာင္းသူမ်ားက ပို၍ေပ်ာ္ရႊင္ေသာဘဝကို ရႏိုင္၊ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကသည္။

          မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ကမူ ရဟန္းသာမေဏမ်ား ၾကည့္လိုက္၍ မ်က္ႏွာရႊင္ေနလွ်င္ ေသာမနႆျဖင့္ ပဋိသေႏၶယူခဲ့သူ၊ ခပ္တည္တည္ႀကီး အျမဲတမ္းေနလွ်င္ ဥေပကၡာျဖင့္ပဋိသေႏၶေနသူဟုပင္တိတိက်က်ၾသဝါဒေပးခဲ့သည္။ ေသာမနႆအားေကာင္းၿပီး အေကာင္းဖက္မွရွဳျမင္တတ္သူတို႔သည္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈဘဝကိုရၾကသည္။ ယင္းတို႔ကိုပင္ Spiritual Level Happiness ဟု အမည္တပ္လိုက တပ္လို႔ရသည္။

          သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာအေနျဖင့္ဆိုရလွ်င္ Spiritual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ သမာဓိႏွင့္ (သို႔) စ်ာန္ႏွင့္ ဆိုင္သည္ဟု ဆိုရမည္။
          လူပုဂၢိဳလ္တို႔က ဆရာေတာ္မ်ား တည္ၾကည္သြားလွ်င္ သမာဓိေၾကာင့္၊ အၿပံဳးမ်ားေသာ ဆရာေတာ္ကို ကလက္သည္ဟု ထင္တတ္ၾကသည္။ စာေပႏွင့္ အနည္းငယ္ ေခ်ာ္ေနသည္ထင္သည္။ သမာဓိတရားသည္ ေနာက္ဆံုးစ်ာန္အထိမေရာက္မီ (သုတၱန္အဆို စတုတၳစ်ာန္၊ အဘိဓမၼာအလို ပဥၥမစ်ာန္ကို ေနာက္ဆံုးစ်ာန္ဟု ဆိုလိုသည္) ပီတိ၊ သုခတို႔ႏွင့္ အတူရွိေနသည္။ အဂၤလိပ္က ပီတိကုိ “Joy” ဟု ဘာသာျပန္တတ္ၾကၿပီး ေသာမနႆကို “Happiness” ဟုပင္ အမ်ားအားျဖင့္ ဘာသာျပန္ၾကသည္။ သုခ၏ ဆန္႔က်င္ဖက္က ဒုကၡျဖစ္ေနသျဖင့္ မဆိုးဟုထင္သည္။

         ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္ဟုထင္သည္၊ ႏိုင္ငံျခားသား ရဟန္းေတာ္မ်ားက လူပရိသတ္ေရွ႕မွာ ၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္ စကားေျပာ၊ တရားေဟာၾကသည္။ ျမန္မာရဟန္းေတာ္၊ ထုိင္းရဟန္းေတာ္တို႔က မ်က္ႏွာတည္တည္ျဖင့္ တရားေဟာၾကသည္။ ဓမၼကို အေလးဂရုျပဳျခင္းဟု ဆိုလိုသည္။ ယဥ္ေက်းမႈကိစၥက က်ယ္ဝန္းရႈပ္ေထြးသျဖင့္ မေျပာေတာ့ေပ။ Spiritual Level ေရာက္သည့္တိုင္ ရဟန္း၊ လူသည္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ပင္ ရွိေနတတ္သည္။ သမာဓိေၾကာင့္ “တည္” သည္ဆိုေသာစကားက စာေပႏွင့္ မညီညြတ္။ သူတည္ခ်င္၍ တည္ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး သမာဓိႏွင့္ လံုးဝမဆိုင္ဟူူလုိ။

စ်ာန္ဟူသည္ အဘယ္နည္း။
         ျမန္မာစကားျဖင့္ အတိုဆံုးဆိုလွ်င္ သမာဓိ(သို႔) ဧကဂၢတာသည္ စ်ာန္ျဖစ္သည္။ စ်ာန္မွာျပည့္စံုရမည့္ အဂၤါအလြန္ဆံုး ငါးပါးရွိရမည္ဆိုေသာ္လည္း အခ်ဳပ္ကမူ သမာဓိျဖစ္သည္။ ဝိတက္၊ ဝိစာရမပါလည္း စ်ာန္ျဖစ္သည္။ ပီတိမပါလည္း စ်ာန္ေခၚလို႔ရသည္။ သို႔ေသာ္ သမာဓိ(သို႔) ဧကဂၢတာမပါပဲေတာ့ စ်ာန္မျဖစ္။ ဤေဒသနာမွ ဆက္ႏြယ္၍ သံုးသပ္ရလွ်င္ ျပာယာခတ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္ထက္ စိတ္တည္ၿငိမ္ေသာပုဂၢိဳလ္က အမွန္တကယ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈကိုရသည္။ ဤေပ်ာ္ရႊင္မႈက ေရွး Sensual Level, Ethical Level တို႔ထက္ ပိုသာသြားသည္။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက သူ႔စိတ္ထဲမွာပင္ ရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤေပ်ာ္ရႊင္မႈက အေႏွာက္အယွက္နည္းသြားသည္။

         အနည္းငယ္ရွင္းရန္ လိုမည္ထင္သည္။
         ဥပမာအားျဖင့္ Sensual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈက အျခားပုဂၢိဳလ္၊ အရာဝတၱဳတစ္ခုခုကိုမွီ၍ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ခ်စ္ျခင္း၊ ေတြ႔ဆံုျခင္းမွရေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ အျခားတစ္ေယာက္အေပၚမွာ တည္ေနသည္။ ထုိအျခားတစ္ေယာက္က မိမိထင္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း မျဖစ္ေသာအခါ စိတ္ညစ္စရာျဖစ္သြားသည္။ သခ်ၤာသေဘာအရေျပာလွ်င္ ထိုေပ်ာ္ရႊင္မႈက ၅၀/၅၀ ရာခိုင္ႏံႈးသာရွိသည္။ Ethical Level မွာလည္း ကုသိုလ္္ဟုဆိုေစ ထိခိုက္လြယ္သည္။ “အလွဴေပး၊ ငရဲရ” ဆုိေသာ ျမန္မာစကားႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ထိုေပ်ာ္ရႊင္မႈကလည္း အျခားပစၥည္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ခုခုႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၅၀/၅၀ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟုသာ ဆိုရေပမည္။

         စိတ္တည္ၾကည္မႈကို အေျခခံ၍ရလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက သူတပါး၊ အျခားပစၥည္းတစ္ခုခုႏွင့္ လံုးဝမသက္ဆိုင္။ မိမိစိတ္ႏွင့္သာ ဆုိင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာႏံႈးျပည့္ မိမိအေပၚမွာပင္ တည္ေနေတာ့သည္။ မပ်က္စီးႏုိင္ဟုေျပာ၍မရေသာ္လည္း ပ်က္စီးဖို႔ရာခိုင္ႏံႈး အေတာ္နည္းသြားသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ဖ်က္မွသာ ပ်က္ေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ေပ်ာ္ရႊင္ၾကသူမ်ားတြင္ တတိယပုဂၢိဳလ္သည္ သမာဓိရွိသူျဖစ္သြားေတာ့သည္။ သူ၏ ေပ်ာ္ရႊင္မႈပမာဏကေတာ့ သူ႔မွာရွိေသာ သမာဓိႏွင့္ အခ်ိဳးညီညီပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

         “စ်ာန္” ဟူေသာ ေဝါဟာရက ယေန႔အႏုပညာေလာကမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးစြဲေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ပန္းခ်ီဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာတို႔က အႏုပညာစ်ာန္ဝင္ေနသည္ဟု တင္စားတတ္ၾကသည္။ တစ္ခုခုအေပၚ အာရံုစူးစုိက္ေနေသာ သမာဓိကို ဆိုလိုၾကသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မွတ္သားဖြယ္စကား ထုတ္ျပလိုသည္။

         “မည္သည့္ကိစၥမဆို ျပဳမူေဆာင္ရြက္စရာရွိလွ်င္ ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ ပီတိ၊ သုခ၊ ဧကဂၢတာ ဟူေသာအဆင့္ငါးဆင့္ျဖင့္ တက္ရသည္။
  • ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္ရႈရြတ္ဆို၍ စိတ္အာရံုမွာ သြင္းထားလိုက္( ဝိတက္)
  • ထိုသို႔ စိတ္အာရံုမွာသြင္းထားေသာ ကဗ်ာကို အဖန္တလဲလဲ ရြတ္ဆိုပြားမ်ားၾကည့္လိုက္(ဝိစာရ)
  • ထိုသို႔ ပြားမ်ားေသာအခါ ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးမႈ အရသာတစ္မ်ိဳးေပၚလာမည္(ပီတိ)
  • ထိုသုိ႔ ၾကည္ႏူး၊ အရသာထူးေပၚလာခိုက္ ႏွစ္သက္ျခင္းျဖစ္ကာ ခ်မ္းသာလာမည္(သုခ)
  • ထိုသုိ႔ ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးခ်မ္းသာေနရေသာ အရသာအေပၚ စိတ္အာရံုတသားတည္းက်ကာ တျခားဘယ္ကိုမွ စိတ္မျပန္႔လြင့္ပဲ တည္တံ့ေနမည္(ဧကဂၢတာ)
ထုိစ်ာန္ငါးပါးမွာ ဘယ္ေနရာမဆို အသံုးခ်ႏိုင္သည့္ ေဖာ္ျမဴလာျဖစ္သည္။

         (ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ ႏွစ္သစ္ကူး ခ်စ္ဦးလက္ေဆာင္ ကဗ်ာစာအုပ္ အမွာစာမွ၊ ၁၉၉၈- ဇန္နဝါရီလ)ေဒသနာထံမွ စ်ာန္ကို အႏုပညာထဲေရာက္ေအာင္ ဆြဲထည့္လိုက္ေသာ စကားျဖစ္သည္။ သေဘာတူႏိုင္၏။ မတူပဲလည္း ေနႏိုင္၏။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ သမာဓိသည္ ဆက္စပ္ေနရကား ေပ်ာ္ရႊင္မႈ (ပီတိ) မရွိလွ်င္ သမာဓိရဖို႔လည္းမလြယ္၊ သမာဓိမရွိလွ်င္ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈလည္း မရႏိုင္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္။ မည္သို႔ျဖစ္ေစ သမာဓိရွိသူ၊ စိတ္တည္သူသည္ အမွန္ေပ်ာ္ရႊင္သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။

         ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း (၁၀) မ်ိဳးကို စာရင္းခ်ျပ၏။
         ၁။ ကာမဂုဏ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၂။ ပထမစ်ာန္( ရူပစ်ာန္) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၃။ ဒုတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၄။ တတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၅။ စတုတၳစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၆။ ပထမစ်ာန္(အရူပစ်ာန္) ေပ်ာ္ရြင္မႈ
         ၇။ ဒုတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၈။ တတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၉။ စတုတၳစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၁၀။ နိေရာဓသမာပတၱိ သုခ- ဟုျဖစ္သည္။
(Nibbana is the highest bliss- နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ  အဂၤလိပ္ေဆာင္းပါး ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး)

ဤေဒသနာအရဆိုရေသာ္
၁။ Sensual Level Happiness
၂ မွ ၉ အထိသည္ Spiritual Level Happiness
၁၀- သည္ ဝိမုတၱိသုခ Liberational Happiness ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကသူမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ ရႈေထာင့္အရ-
၁။ ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၦရိယ၊ ကုကၠဳစၥနည္းသူ
၂။ ကာမဂုဏ္ခ်မ္းသာ ခံစားခြင့္ရသူ
၃။ အမ်ားအက်ိဳး၊ ကိုယ့္အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ရင္း စိတ္ခ်မ္းသာသူ
၄။ သမာဓိျဖင့္ ခ်မ္းသာသူ
၅။ လြတ္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ ခ်မ္းသာသူ ဟု ငါးမ်ိဳးကြဲသြားေလေတာ့သည္။

         ဝိမုတၱသုခမရမခ်င္း ေရွးခ်မ္းသာေလးခုသည္ တစ္ခုစီ သီးျခားရပ္တည္ေနသည္ဟု ေျပာရန္ရွိသည္။
“ေလာကမရွိပဲ ေလာကုတၱရာမရွိႏိုင္” ဆိုေသာ ပီနန္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၾသဝါဒကို ကိုးကားလိုက္ခ်င္၏။ ကာမသုခ ဘာမွန္းမသိပဲ ဝိမုတၱိသုခ လိုခ်င္၍မရႏုိင္ဟု ဆိုလိုသည္။ ကာမသုခသည္ အျပစ္မဟုုတ္။ ယင္းကာမသုခကို အလြဲသံုးစားလုပ္မွ အျပစ္ျဖစ္သည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာကံုလံုၾကြယ္ဝျခင္းက စြမ္းအား၊ အာဏာ အခြင့္အေရးရွိျခင္းက စြမ္းအား။ ထိုစြမ္းအားတို႔ကို အလြဲသံုးစားလုပ္က အကုသုိလ္ျဖစ္သည္။

         သီဟနာဒကေတာ့ တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးသား၊ ႏိုင္ငံႀကီးသူမ်ား၊ ကမၻာ့အဆင့္မီေသာ ပညာရွင္မ်ား၊ ကမၻာ့အဆင့္မီေသာ ေငြေၾကးသံုးစြဲသူမ်ားျဖစ္ၿပီးမွ ေလာကုတၱရာကိစၥကို ေဆြးေႏြးျခင္းသည္ ေကာင္း၏ဟုထင္သည္။
ေလာကမရွိပဲ ေလာကုတၱရာမရွိ။ ဝိမုတၱိသုခသည္ ကာမသုခကိုခံစား၊ အဆိုးျမင္ေက်ာ္ျဖတ္ရေသာ ခ်မ္းသာျခင္းျဖစ္၏။ အဆင့္ေက်ာ္၍ မရ။ ရသည္ဟုဆိုေသာ္ ေကာင္းပါ၏။ အျငင္းေတာ့ မပြားလို။

သီဟနာဒ

" Wh " မ်ားနဲ႔ အေဖ (ကမ္းလက္ ၁၄ လျပည့္အမွတ္တရ )


သား ေရ
" သား ဘယ္ကို သြားမလဲ " ေမးတာဟာ
သား ခရီးစဥ္ကို ဟန္႔တားဖို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး သားကို လိုက္ပို႔ခြင္႔ ရမလား
အမ်ားဆုံး သား ဘယ္မွာ ရိွတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ရုံပါ။
သား ေရ
 " သား ဘယ္သူနဲ႔ သြားမွာလဲ "  ေမးတာဟာ
သား သူငယ္ခ်င္းကို သံသယရိွလို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး သား သူငယ္ခ်င္းအတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ
အမ်ားဆုံး သား ဘယ္သူနဲ႔ ရိွေနတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ရုံပါ။

သား  ေရ
" သား ဘာေၾကာင္႔ သြားမွာလဲ "  ေမးတာဟာ
သား ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကို စြက္ဖက္ဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး

အနည္းဆုံး သားက်႐ွဳံးရင္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ
အမ်ားဆုံး သား ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ဂုဏ္ယူခ်င္ရုံပါ။


သား  ေရ
" သား ဘယ္လို သြားမွာလဲ " ေမးတာဟာ
သား အစီအစဥ္ကို သံသယရိွလို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး အေဖ လမ္းျပခြင္႔ ရမလား
အမ်ားဆုံး သား အစီအစဥ္ကို ဝမ္းေျမာက္ခ်င္ရုံပါ။

သားေရ
" သား ဘယ္အခ်ိန္ ျပန္ေရာက္မလဲ " ဆိုတာ
အခ်ိန္နဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး

အနည္းဆုံး မင္း အိမ္ျပန္လာမယ္
အမ်ားဆုံး မင္း အျပန္ တံခါးေစာင္႔ဖြင္႔လို႔ ရခ်င္ရုံပါ။

အေဖ စကားေတြ သိပ္ေျပာေနမိသလား
တစ္ဦးတည္းေသာ သားပဲ သားရယ္
အေဖ စကားနည္းတာ သားသိပါတယ္။  ။

( အေဖနဲ႔ အေဖမ်ား အားလုံးသို႔ ...)


 ကမ္းလက္ 

သဃၤမိတၱာေန႔ (သုိ႔မဟုတ္) မဟာေဗာဓိေန႔ မွတ္စု

        ဗုဒၶဘာသာမ်ား၌ပင္ သီဟုိဠ္ဗုဒၶဘာသာက ေဗာဓိပင္ကုိ ပုိ၍ အေလးထားသည္။ ဘုရားရွိခုိးရာ၌ပင္ ေဗာဓိပူဇာ (ေဗာဓိပင္ ရွိခုိးပူေဇာ္ျခင္း) ျဖင့္ အစျပဳတတ္ၾကသည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ေတာ့ မရွိ။ သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကုိ ရလုိက္ျခင္းကပင္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ တြဲ၍ ရခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ပင္။ သဃၤမိတၱာႏွင့္ ေဗာဓိပင္တုိ႔ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ (သီဟုိဠ္ကြ်န္း) ေရာက္ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည့္ ေဇ႒နကၡတ္ ယွဥ္ခုိက္၊ ျမန္မာလုိ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ကုိ သဃၤမိတၱာေန႔ဟု သက္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
        ဤေန႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ “မဟိႏၵႏွင့္ သဃၤမိတၱာ” ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းေလးကုိ “Asoka, the Great” စာအုပ္မွ ယူ၍ တင္ေပးလုိက္ပါသည္။
ျမန္မာျပန္အက်ဥ္း

        မဟိႏၵမေထရ္၏ မိခင္သည္ ဝိဒိသၿမိဳ႕သူ မဟာေဒဝီ ျဖစ္သည္။ သူမက သူေ႒းသမီးျဖစ္ၿပီး အေသာကမင္းသားကုိ ခမည္းေတာ္ ဗိႏၵဳသာရက ဝိဒိသၿမိဳ႕သုိ႔ ေစလႊတ္ရာ ႏွစ္ေယာက္ေတြ႔ဆုံၿပီး ခ်စ္ခင္ စုံမက္သျဖင့္ လက္ဆက္ခဲ့ၾကသည္။ သူတုိ႔မွ သား မဟိႏၵႏွင့္ သမီး သဃၤမိတၱာတုိ႔ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။
        မဟိႏၵမင္းသား (၁၄) ႏွစ္သား အရြယ္၌ အေသာကမင္း ပါဋလိပုတ္ျပည့္ရွင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ အေသာက က ပါဋလိပုတ္၌ ေရြ႕ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း မိဘုရား မဟာေဒဝီကေတာ့ မိဘမ်ားႏွင့္အတူ ဝိဒိသၿမိဳ႕မွာပင္ ေနရစ္ခဲ့သည္။
        အေသာက နန္းတက္ၿပီး (၇) ႏွစ္ေျမွာက္၌ အသက္ (၂၁) ႏွစ္အရြယ္ရွိ မဟိႏၵ ရဟန္းျပဳခဲ့သည္။ ပရိယတၱိစာေပမ်ား သင္ၾကားၿပီးေသာအခါ အျခား ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ (သီဟုိဠ္) သုိ႔ သာသနာျပဳရန္ၾကြရန္ တာဝန္ေပးခဲ့ရသည္။ သီရိလကၤာ မသြားမီ ျပင္ဆင္သည့္အေနျဖင့္ ရာဇၿဂိဳဟ္တဝုိက္ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိက္မ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ပညာတတ္ ရဟန္းေတာ္မ်ားထံမွ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္မ်ားကုိ ဆက္လက္ ေလ့လာခဲ့သည္။
        မဟိႏၵမေထရ္ သီရိလကၤာအၾကြ လမ္းခရီး၌ ဝိဒိသၿမိဳ႕ရွိ မယ္ေတာ္ မဟာေဒဝီကုိ ဝင္ေရာက္ ေတြ႔ဆုံ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ မဟာေဒဝီက သားေတာ္ကုိ ရဟန္းတစ္ပါးအေနႏွင့္ ဖူးျမင္ရျခင္း၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ သာသနာျပဳ ၾကြေရာက္ျခင္းအေပၚ မ်ားစြာ ေက်နပ္ ျဖစ္မိသည္။ သုိ႔ေသာ္ သီရိလကၤာသုိ႔ မၾကြမီ မယ္ေတာ္ႏွင့္ တစ္လခန္႔အတူ သီတင္းသုံးရန္ ေလ်ာက္ထားသျဖင့္ မဟိႏၵမေထရ္ကလည္း လက္ခံခဲ့သည္။
        ထုိအခ်ိန္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၌ ေဒဝါနံပိယတိႆဘုရင္ မင္းျပဳေန၏။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ၿမဲျမံေသာ သံတမန္ေရး ရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ အေသာကမင္းႀကီးက မဟိႏၵမေထရ္ႏွင့္ အျခား ရဟန္းေတာ္တုိ႔ကုိ သီရိလကၤာသုိ႔ သာသနာျပဳ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ တိႆဘုရင္ကုိလည္း အေၾကာင္းၾကားလႊာ ပါးခဲ့သည္။ မဟိႏၵမေထရ္ ရဟန္း (၄) ပါးႏွင့္အတူ သီရိလကၤာေရာက္ေသာ သကၠရာဇ္က ဘီစီ (၂၅၄) ျဖစ္ၿပီး ထုိအခ်ိန္၌ မေထရ္၏ သက္ေတာ္ (၃၂) ႏွစ္ ရွိၿပီး ျဖစ္သည္။
        မဟာဝံသက်မ္းအဆုိအရ မဟိႏၵမေထရ္ တမၺပ႑ိ (သီရိလကၤာ) ေရာက္သည့္ေန႔မွာ လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ၿပီး တိႆဘုရင္က အေျခြအရံမ်ားႏွင့္ နကၡတ္ပြဲသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေနသည္။ မဟိႏၵမေထရ္က ထုိသတင္းကုိ ၾကားရၿပီး တိႆဘုရင္ရွိရာ မိႆကေတာင္သုိ႔ ၾကြေရာက္ ေတြ႔ဆုံခဲ့သည္။ ဇမၺဴဒီပဘုရင္ အေသာကမင္းႀကီးက ေစလႊတ္လုိက္သည့္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း မေထရ္က ေျပာျပသည္။ ထုိအေၾကာင္းကုိ သိႏွင့္ၿပီးသား ျဖစ္ေသာ ေဒဝါနံပိယတိႆမင္းႀကီးက မေထရ္ႏွင့္တကြေသာ သာသနာျပဳ တစ္ဖြဲ႔လုံးကုိ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကိဳဆုိခဲ့သည္။


        ထုိ႔ေနာက္ မေထရ္လည္း သာသနာျပဳလုပ္ငန္း စတင္ေတာ့သည္။ တိႆဘုရင္ႏွင့္ အေျခြအရံမ်ား အားလုံးကုိ အရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ သာဝတၳိၿမိဳ႕၌ ရဟန္းေတာ္တုိ႔ကုိ ေဟာၾကားခဲ့သည့္ ဟတၳိပေဒါပမသုတ္ကုိ ေဟာၾကားခဲ့ၿပီး ေဒသနာအဆုံး၌ မင္းႀကီးႏွင့္တကြ ေလးေသာင္းေလးေထာင္ေသာ မင္းခစားတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ ခံယူၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ တိႆဘုရင္၏ ေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းကုိ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
        ေဒဝါနံပိယတိႆ၏ ခယ္မေတာ္ျဖစ္သူ၊ ညီေတာ္၏ ၾကင္ယာေတာ္ အႏုလာမင္းသမီးသည္ သူမကုိယ္တုိင္ ရဟန္းျပဳခြင့္ရရန္ ဘုရင္ႀကီးထံ ခြင့္ပန္သည္။ မင္းႀကီးက ဝမ္းသာမဆုံးျဖစ္ၿပီး မဟိႏၵမေထရ္ကုိ ေလွ်ာက္ထား ေတာင္းပန္ရာ “အမ်ိဳးသမီးကုိ ရဟန္းျပဳေပးရန္ ငါ့မွာ အခြင့္အာဏာ မရွိ၊ သာသနာေတာ္ ျပန္႔ပြားေရး ျဖစ္သျဖင့္ တားလည္း မတားျမစ္အပ္၊ ဤအေၾကာင္းကုိ ခမည္းေတာ္ အေသာကမင္းႀကီးထံ အေၾကာင္းၾကားၿပီး သဃၤမိတၱာကို ေစလႊတ္ေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံေပးမည္” ဟု မေထရ္က မိန္႔လုိက္သည္။
        မေထရ္၏ ဩဝါဒအတုိင္း ေဒဝါနံပိယတိႆက ပါဋလိပုတ္သုိ႔ တမန္ေတာ္မ်ား ေစလႊတ္ၿပီး အေသာကမင္းႀကီးထံ သဝဏ္လႊာ ဆက္သသည္။ သားရဟန္းေတာ္၏ ေအာင္ျမင္ေသာ သာသနာျပဳခရီးကုိ ႏွစ္ေထာင္းအားရ ရွိလွေသာ အေသာကမင္းႀကီးက သမီးေတာ္ သံဃမိတၱာႏွင့္အတူ ဗုဒၶဂယာမွ ေညာင္ကုိင္းတစ္ကုိင္းပါ လက္ေဆာင္ ေပးလုိက္ေလသည္။ ထုိေညာင္ပင္ငယ္ကုိ ဓမၼသေကၤတ တစ္ခုအေနျဖင့္ သီရိလကၤာ၌ စုိက္ပ်ိဳးေစသည္။ ထုိေညာင္ပင္က ကမၻာေပၚတြင္ သက္တမ္း အရွည္ၾကာဆုံး သစ္ပင္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။
        သဃၤမိတၱာေထရီ သီရိလကၤာသုိ႔ ေရာက္သည့္အခ်ိန္တြင္ ႀကီးက်ယ္စြာ ႀကိဳဆုိခဲ့ၾကသည္။ အိမ္ေရွ႕မင္းသား၏ ၾကင္ယာေတာ္ အႏုလာေဒဝီႏွင့္ အလုပ္အေကြ်း ေမာင္းမမိႆံ ငါးရာတုိ႔ ဘိကၡဴနီသာသနာထဲ ဝင္ၾကစဥ္ မဟိႏၵမေထရ္ကလည္း ဘုရင္၏တူေတာ္ အရိ႒ႏွင့္ သူငယ္ခ်င္း ငါးရာတုိ႔ကုိ သူေတာ္ေကာင္းတရား၌ တည္ေစခဲ့သည္။
        အႏုရာဓပူရၿမိဳ႕ရွိ မဟိႏၵမေထရ္ သီတင္းသုံးခဲ့ရာ ေက်ာင္းေတာ္သည္ ယေန႔တုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ အတြက္ အထြဋ္အျမတ္ ထားရာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
        မဟိႏၵမေထရ္ သီရိလကၤာ သာသနာျပဳကာလသည္ (၃၈) ႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး သက္ေတာ္ (၇၀)၊ ဘီစီ (၂၀၀) ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္ မူခဲ့သည္။
        ထုိ႔ေနာက္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔အၾကာတြင္ သဃၤမိတၱာမေထရ္လည္း ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဤေမာင္ႏွမ ႏွစ္ေယာက္တုိ႔ ႀကိဳးစား သာသနာျပဳခဲ့မႈ႕ေၾကာင့္ အလွမ္းေဝးကြာလွေသာ သီရိလကၤာကြ်န္း၌ ဗုဒၶသာသနာလည္း ထြန္းလင္းေတာက္ပ လာခဲ့ရေတာ့သည္။
        ဤကား အေသာကမင္းႀကီး၏ သာသနာျပဳ အစီအမံ တစ္ခုပင္တည္း။


Mahinda and Sanghamitta


Mahinda’s mother’s name was Devi or Mahadevi, and she belonged to Vidisa. While a prince, Asoka was sent by Bindusara as a regent to Vidisa, where he married the daughter of a ‘setha’ or millionaire. The girl was named Devi. She bore Asoka a son, Mahinda, and a daughter, Sanghamitta, in that order. Asoka was crowned the king at Pataliputra when Mahinda was fourteen. Though Asoka settled there, Rani Devi lived in her parental home at Vidisa.

    Mahinda was initiated by sthavira Mahadeo in the seventh year of Asoka’s coronatin. Mahinda was twenty-one by then. After his initiation, Mahinda was dispatched to Sri Lanka with some monks to preach dhamma. During the six months preceding his mission to Sri Lanka, Mahinda went about visiting the Buddha Viharas around Rajagriha and gained knowledge in the company of learned monks. He met his mother at Vidisa on his way to Sri Lanka. His mother gave him a reception fitting a noble sramana. She was glad that her son was going to preach dhamma in Sri Lanka. His mother’s affection compelled Mahinda to stay a month at Vidisa.

    It happened during the reign of King Devanampiya Tissa in Sri Lanka. He had strong friendly ties with King Asoka. As Asoka dispatched Mahinda to Sri Lanka in the company of some monks to preach dhamma, he sent his emissary to inform the king. Asoka was crowned in 272 BC, and Mahinda landed at Singhala dweepa in 254 BC in the company of four monks. Mahinda was thirty-two at the time.

    According to the Mahavansa, when Mahinda arrived in Tamraparni, it was the Full-moon’s day in the lunar month of Jyestha – a day of festive celebrations in the land. King Devanampiya Tissa had gone to the Misraka mountain to hunt and celebrate the occasion with forty-four thousand men. When Mahinda received the information, he joined the king at the mountain with the monks. He told the king – “I am a preacher sent by Asoka from Jambudeepa.” The kind, who already had Asoka’s message, received Mahinda with sheer warmth. Mahinda started his work at once. He preached to the king the Hastipadopamasutta, which was originally delivered by Sariputta in the presence of the order of the monks at Savatthi. Consequently, Devanampiya Tissa was instantly converted to Buddhism along with his forty-four thousand men.Subsequently, Mahinda completed his task in Sri Lanka with the help of the king.

Devanampiya Tissa’s wife’s name was Anuloma or Anula. Inspired by the wave of Buddhism in the land, Queen Anuloma sought the king’s permission to join the dhamma. Tissa was too happy to refuse her. But, Mahinda said – “I am not authorized to initiate women. But, it is not fair to obstruct the expansion of the dhamma either.” He added – “I will send a message to my father, and you should also ask him that he may send Sanghamitta here for the purpose.”

    Accordingly, Devanampiya Tissa dispatched a messenger to Pataliputra. Asoka was delighted to receive the news of his son’s success. He asked for a branch of the bodhi-tree from Bodhgaya and dispatched Sanghamitta to Sri Lanka with it. The Branch was planted there as a symbol of dhamma. The tree still stands in Sri Lanka and is, incidently, the oldest tree in the world.

    In Sri Lanka, a royal welcome was extended to Sanghamitta with the branch. Queen Anuloma Devi and another five hundred inmates of the harem were initiated by Sangha, while Mahinda initiated the king’s nephew, Arista and his five hundred friends into dhamma. Mahinda stayed at Anuradhpur Vihara, which has become a pilgrim’s place for the Buddhists. In Sri Lanka, Mahinda preached for thirty-eight years and established Buddhism as the official religion of Sri Lanka. Landing in Sri Lanka at the age of thirty-two years, Mahinda died there at seventy, i.e. in 200 BC. The place of his death is still held sacred by the Sri Lankans. Sanghimitta passed away two year after Mahinda’s death. The two were dedicated to the propagation of Buddhism in a remote land by their righteous father. Such was the greatness of Asoka.

  

သီဟနာဒ