အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း
********************

စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈေၾကာင့္ အာရွရဲ႕ယံုၾကည္မႈ ျပင္းျပခုိင္မာလာေန သလို အေရအတြက္ မ်ားျပားလြန္းလွတဲ့ မြတ္စလင္ လူဦးေရကလည္း အစၥ လာမ္ဘာသာရဲ႕ အုိင္ဒင္တတီ (အမွတ္အသားလကၡဏာ)၊ အဓိပၸါယ္၊ တည္ၿငိမ္မႈ၊ တရား၀င္မႈ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ပါ၀ါနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အားေကာင္းလာဖို႔ အတြက္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုရမွာ သူတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ကကို ပဲ“အစၥလာမ္ဟာ ျပသနာရဲ႕ အေျဖ Islam is the solution)”ျဖစ္ေနပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထလာျခင္းရဲ႕ ပမာဏနဲ႔ အရွိန္အဟုန္က အေနာက္တုိင္း စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းကို လွမ္းၿပီးအားၿပိဳင္လုိက္တဲ့ ေနာက္ဆံုး အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု၊ ျပႆနာရဲ႕အေျဖကို အေနာက္တုိင္း အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီနဲ ႔အညီ ရွာမွာ မဟုတ္။ အစၥလာမ္ အဆံုး အမနဲ႔အညီ ရွာေဖြယူမယ္ဆိုတဲ့ အားထုတ္မႈ တစ္ခုပါ။
အစၥလာမ္က ေခတ္မီျခင္းကိုလက္ခံတယ္။ အေနာက္တုိင္း ယဥ္ေက်းမႈ ကို ျငင္းဆန္တယ္။ ေခတ္သစ္ကမၻာႀကီးထဲမွာ ေနထုိင္ႏုိင္ဖို႔ အစၥလာမ္ ဘာသာဟာ လမ္းၫႊန္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေဆာ္ဒီဲရဲ႕ ထိပ္တန္း အရာရွိ တစ္ေယာက္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ရွင္းျပသလိုဆိုရင္ “ႏုိင္ငံျခား သြင္းကုန္ေတြ ဟာ ေကာင္းတယ္၊ ေတာက္ ေတာက္ပပရွိတယ္(သို႔မဟုတ္)နည္းပညာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ ႐ုပ္၀တၳဳေတြသာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕လို႔ မရတဲ့(သိမ္ေမြ႔တဲ႔) လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲမွာေတာ့ ႏုိင္ ငံျခားပို႔ကုန္ (ယဥ္ေက်းမႈ) ေတြဟာ ေသလုေျမာ ပါး အႏၱရာယ္ႀကီးလြန္းလွ ပါတယ္.....အီရန္က ရွား(ဘုရင္)ကို ေမးၾကည့္ပါ … ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာဟာ ဘာသာေရးတင္ မဟုတ္ပါဘူး ဘ၀လမ္းၫႊန္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာ္ဒီေတြလည္း ေခတ္မွီလိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္ တုိင္းဟန္နဲ႔ ေခတ္မွီစရာေတာ့ မလိုအပ္လွပါဘူး။” (Note 17)

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏိုးထလာျခင္းဟာ ဒီရည္႐ြယ္ခ်က္ အထေျမာက္လာေစဖို႔ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အားထုတ္မႈပါ။ ဒါဟာ အစၥလာမ္ကမၻာ အႏွံ႕အျပား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစ တဲ့ပညာရပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာ၊ လူမႈေရးရာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးရာ လႈပ္ ရွားမႈႀကီးပါပဲ။ အစၥလာမ္ဘာသာေရးစာအုပ္ႀကီး၀ါဒကို ေယဘုယ်အားျဖင့္"အစၥလာမ္ ႏုိင္ငံေရး" အေနနဲ႔ သေဘာေပါက္ ထားလို႔ရပါတယ္။ အစၥလာမ္ အေတြးအေခၚေတြ၊ အေလ့အက်င့္ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္လာေရးအတြက္ မြတ္စလင္ေတြက အစၥလာမ္ဘာသာကို ေပးဆပ္မႈေတြထဲမွာ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ တစိတ္ တပုိင္းေလး တစ္ပုိင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထလာျခင္းက ပင္မေရစီးေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး အစြန္းေရာက္၀ါဒီ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနရာအႏွံ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနၿပီး တသီးတသန္႔ ရွိေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။
ဒီလႈပ္ရွားမႈက ႏုိ္င္ငံတုိင္းမွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကိုရုိက္ခတ္ေစၿပီး ဒါဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ လမ္းၫႊန္ ခ်က္၊ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ အမ်ားစု အတြက္ ႏုိင္ငံေရးလည္းျဖစ္တယ္။ ဂၽြန္အယ္(လ္) အက္(စ္)ပိုစီတို (John L.S Posito) “တစ္ဦးခ်င္း ဘ၀ေတြအတြက္ ႏုိးထလာတဲ့ အစၥလာမ္ လက္စြဲက်မ္း” မွာ ဒီလိုေရးထားတယ္။
"လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဘာသာေရး ကုိင္း႐ႈိင္းဖို႔အတြက္ အာ႐ံုစုိက္ျခင္း (ဗလီတက္ျခင္း၊ ဆု ေတာင္း၀တ္ျပဳျခင္း၊ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္း) ဘာသာေရး အစီအစဥ္ေတြျဖန္႔ေဝျခင္း၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ က်မ္းစာေတြ ပံုႏွိပ္ ျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ အစၥလာမ္ထံုးတမ္းစဥ္လာအတုိင္း ဝတ္စားဆင္ယင္ျခင္း နဲ႕ အစၥလာမ္တန္ဖုိးကို အေလး ထားျခင္း၊ စူဖီ၀ါဒကို ျပန္လည္ အသက္ သြင္းျခင္း (Sufism = mysticism) ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပန္လည္ဆန္းသစ္လာတဲ့ အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈကို လူထု ႀကီးတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာ အေပၚယံုၾကည္သက္ဝင္မႈ ျပန္ လည္ အားေကာင္းျခင္းက ၀န္းရံေပးထားတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ လမ္းၫႊန္မႈနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အစိုးရေတြ၊ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊ ဥပေဒေတြ၊ ဘဏ္ေတြ၊ လူထု အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြ၊ ပညာေရးဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာခဲ႔ပါတယ္။ အစိုးရေတြကေရာ အတုိက္အခံေတြ ကပါ အစၥလာမ္ဘာသာကို ေျခကုတ္ယူၿပီး ေထာက္ခံမဲေတြရေအာင္ ႀကိဳးစား ၾကတယ္။ သူမ်ားထက္ပိုၿပီး ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ဝါဒဆန္တဲ့ တူရကီလို၊ တူနီးရွားလို ႏုိင္ငံ ေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံအစုိးရအမ်ားစုဟာ အစၥလာမ္ရဲ႕ အားကို အသိအမွတ္ျပဳလာၾကၿပီး အစၥလာမ္နဲ႔ ပါတ္သက္ တဲ့ကိစၥ ေတြမွာ စိတ္၀င္စားမႈေတြ ျပသလာေနၾကပါတယ္"

အလားတူပါပဲ ေနာက္ ထင္ရွားတဲ့ အစၥလာမ္ပညာရွင္ အလီ အီး ဟီ လယ္ဒက္ကီး (Ali-E-Hilla Dessouki) ကေတာ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထ လာျခင္းဟာ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ အေနာက္တုိင္းဥပေဒ ေနရာမွာ အစၥလာမ္မစ္ ဥပေဒကို အစားထုိးႏုိင္ေရး၊ ဘာသာတရားနဲ႕ ဆုိင္တဲ့ ဘာသာစကား၊ သေကၤတေတြကို ပိုအသံုးျပဳၾကေရး၊ အစၥလာမ္ ပညာေရးတုိးခ်ဲ႕ေရး (အစၥလာမ္မစ္ေက်ာင္းေတြ တုိးပြားလာေရးနဲ႔ အစုိးေက်ာင္းေတြမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးေတြ ထည့္သြင္းျပဌာန္းေရး)၊ အစၥလာမ္မစ္ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ က်င့္သံုးလာေရး (အမ်ဳိးသမီးမ်ား မ်က္ႏွာဖံုးထားျခင္း၊ အရက္ေသစာ ေရွာင္ ၾကဥ္ျခင္း) ဘာသာေရး ၀န္ျပဳဆုေတာင္းပြဲေတြမွာ တက္ေရာက္သူ ပိုမိုမ်ားျပား လာေရး၊ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ အစိုးရေ တြရဲ႕ေနရာကို အစၥလာမ္ဗ္အဖြဲ႕ေတြက ေနရာယူႏုိင္ေရး၊ တစ္ကမၻာလံုးရွိ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံ၊ အစၥလာမ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား ဆက္ဆံေရးေတြ ပိုမို အားေကာင္းခုိင္မာလာေရးေတြအတြက္ (အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထျခင္း လႈပ္ရွားမႈက) အားႀကိဳးမာန္တက္ ပါ၀င္ခဲ့တယ္လို႔ ႐ႈျမင္ပါတယ္။(Note 18)

La revanche de Dieu ထာ၀ရဘုရားရွင္ရဲ႕ပစ္ဒဏ္ခတ္ျခင္းကေတာ့ တစ္ ကမၻာလံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပါ။ ဒါေပမဲ့ အလႅာ ရွင္ျမတ္ရဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ျခင္း ကေတာ့ နယ္ပယ္အက်ယ္ဆံုး ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနၿပီး မြတ္စလင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ျဖည့္ ဆည္းေပးလ်က္ရွိေနပါေတာ့တယ္။
ႏုုိင္ငံေရးအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈဟာ မာ႔က္(စ္) ၀ါဒနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ လမ္းၫႊန္ခ်က္ လက္စြဲက်မ္းစာႏွင့္အတူ အရာခပ္သိမ္း ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဘ၀အျမင္ရွိတယ္။ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္ဖို႔ အား စုိက္ထုတ္တယ္။ ပါ၀ါကို ဆန္႔က်င္တယ္၊ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေတာ္ကို ဆန္႔ က်င္တယ္၊ ဒီအထဲမွာ တရားမွ်တတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ အၾကမ္း ဖက္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတဲ့ အဆံုးအမ ႏွစ္ခုကြဲျပားစြာပါဝင္ပတ္သက္ေနတယ္။

ဒီထက္ပိုအသံုးက်မဲ့ ႏိႈင္းယွဥ္မႈကေတာ့ အစၥလာမ္ႏုိးထျခင္းဟာ ပ႐ုိတက္ စတင့္ (ခရစ္ယာန္အယူဝါဒ) ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ တူပါ တယ္။ ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုးဟာ လက္ရွိအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕တက္ႂကြမႈမရွိျခင္း၊ ကိုယ္ က်င့္တရားပ်က္ျခင္းကို ေတာ္လွန္ဖို႔ ေပၚထြက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ပို႔ၿပီး သန္႔စင္၊ ပိုၿပီးေတာင္းဆိုမႈမ်ားတဲ့ မူလဘာသာတရားဆီ ျပန္သြားမယ္ လို႔ေၾကြးေၾကာ္ၾကတယ္။ အလုပ္၊ အမိန္႔နဲ႔ စည္းကမ္း အေၾကာင္းေတြ ကို ေဟာေျပာၾကတယ္၊ အင္အားေကာင္းတဲ့ လူလတ္ တန္းစာေတြ ပါ၀င္ လာဖို႔ စည္းရုံးေတာင္းဆိုၾကတယ္။ လႈပ္ရွားမႈအားျဖင့္လည္း ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုးဟာ ႐ႈပ္ေထြးမ်ားျပား လြန္းလွတယ္။ ရပ္တည္ခ်က္ေတြမတူၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဓိကႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ တူေနတယ္။ (ခရစ္ယန္မွာ) လူသာရင္၀ါဒနဲ႔ ကာ(လ္)မင္၀ါဒရွိခဲ႔သလို၊ (အစၥလာမ္မွာ) ရွိယိုက္နဲ႔ ဆြန္နီ ဘာသာေရး စာအုပ္ႀကီး၀ါဒတို႔ရွိၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဂၽြန္ကာ(လ္)မင္နဲ႔ အယာ တုိလာ ခုိေမနီတို႔ေတာင္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆင္တူေနၿပီး ဘာသာေရး ဥပေဒေတြကို လူထုလုိက္နာက်င့္သံုးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ ၾကတယ္။

(Lutheranism လူသာရင္နစ္ဇင္ဆိုတာ ခရစ္ယန္ဂိုဏ္းကြဲတစ္ခု၊ ဂ်ာမန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး မာတင္လူသာ (ရ္) တို႔ရဲ႕ အဆံုး အမေတြကို အစြဲျပဳၿပီး၊ ေခၚေ၀ၚထားတဲ့ အမည္ျဖစ္ၿပီး Calvinism ကေတာ့ ပ႐ိုတက္စတင့္ဂုိဏ္း၊ John Colvin ကုိ အစြဲျပဳၿပီး၊ ေခၚေ၀ၚတဲ့အမည္ပါ) ဘာသာျပန္သူ။)

ခရစ္ယန္ဘာသာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထေ ရး ႏွစ္ခုလံုးရဲ႕ အေျခခံ စိတ္ဓါတ္က စနစ္တက် ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ပါပဲ။
“ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးဟာ ကမၻာ အနွံ႕အျပားမွာ ျဖစ္ေနရမယ္။ ေန ရာေတြ၊ လူေတြ၊ အမည္နာမေတြ အားလံုးေျပာင္းလဲရမယ္။ တရားခံု႐ံုးေတြ ကို ေျပာင္းရမယ္၊ မွ်တမႈမရွိတဲ့ တရားသူႀကီးေတြကို ေျပာင္းလဲ ရမယ္။ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာင္းလဲရမယ္၊ ပညာေရး၊ မေကာင္းတဲ့ေက်ာင္းေတြ၊ ဥပုဒ္ေက်ာင္း ေတြ၊ တရားနာပရိတ္သတ္ေတြ၊ ဘုရားရွိခုိးပံုေတြ ေျပာင္းလဲရမယ္ ” လို႔ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရး ခရစ္ယန္ တရားေဟာဆရာ တစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဘူးပါတယ္။

သူနဲ႔အလားတူပါပဲ၊ အယ္(လ္) တူရဘီ (al-Turabi) ကလည္း ဒါကိုထပ္ၿပီး ခုိင္မာေစတယ္။
"အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထလာမႈဟာ အဓိပၸါယ္ အလြန္ေလးနက္ပါတယ္။ ဒါဟာ တစ္ကုိယ္ေရ ဘာသာတရား ကုိင္း႐ိႈင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ အသိ ဥာဏ္ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ၊ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ကုိးကြယ္မႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ အထက္က အရာေတြ အားလံုး ပါ၀င္ၿပီး၊ အထက္ဆံုး ကေန ေအာက္ဆံုးအထိ ရွိေနတဲ့ လူတန္းစားအားလံုးကို တစ္ေပါင္း တည္း ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းလုိက္တဲ့ က်ယ္၀န္းေလးနက္မႈမ်ဳိးပါ။" (Note 19)

၂၀ ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏုိင္ငံေတြထဲက အစၥလာမ္ ႏုိး ထျခင္းရဲ႕ အက်ုဳိးသက္ေရာက္မႈကို မ်က္ကြယ္ ျပဳျခင္းဟာ ၁၆ ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း၊ ဥေရာပႏုိင္ငံေရးထဲက ပ႐ိုတက္စတင့္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးရဲ႕ အက်ဳိး သက္ ေရာက္မႈကို မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္တာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အစၥလာမ္ ႏုိးထျခင္းက ခရစ္ယန္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ထက္ထူးျခား တာဆိုလို႔ တစ္ခုပဲရွိပါတယ္။ ပ႐ုိတက္စတင့္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈက ဥေရာပ အေနာင္တုိင္းထဲ တင္သာျဖစ္ၿပီး၊ စပိန္၊ အီတလီနဲ႕ ဥေရာပအေရွ႕ပုိင္းေတြမွာ သက္ေရာက္မႈ သိပ္မရွိခဲ့ဘူး။ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထျခင္းက မြတ္စလင္ႏုိင္ငံတုိင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ့တယ္။

၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြကစလို႔ အစၥလာမ္မစ္ သေကၤတေတြ၊ ယံုၾကည္မႈ၊ အက်င့္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒေတြ၊ ေပၚလာစိေတြနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ေမာ္႐ိုကိုကေန အင္ဒိုနီးရွား၊ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားကေန ကာဇက္စတန္ (တစ္) ဘီလီယံရွိတဲ့ မြတ္စ လင္ေတြရဲ႕ တခဲနက္ အားေပးေထာက္ခံမႈကို ရရွိခဲ့တယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈက အစမွာေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္ထဲေလာက္တင္ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္ ေတြထဲအထိက်ယ္ျပန္႔သြားခဲ႔တယ္။ ပညာေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ေတြအေနနဲ႔ သေဘာက်သည္ျဖစ္ေစ၊ မက် သည္ျဖစ္ေစ၊ အသိ အမွတ္မျပဳလို႔ မရသလို ေရွာင္လႊဲလို႔ လည္းမရေတာ့ ပါဘူး။ မ်ဳိးဆက္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို သိမ္းက်ဳံး ေခၚယူသြားႏုိင္ျခင္းဟာ အၿမဲတမ္း အႏၱရာယ္ရွိၿပီး အမ်ားအားျဖင့္မွာလည္း မွားေနတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မွန္သလို လိုလည္း ထင္ေနရတတ္တယ္။ ၁၉၉၅ ခုေရာက္ေတာ့ အီရန္ကလြဲရင္ မြတ္ စလင္လူမ်ဳိး အမ်ားစုရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ကထက္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ပိုၿပီး အစၥလာမ္မစ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကေတာ့ တယ္။(Note 20)

ႏုိင္ငံအမ်ားစုေတြထဲမွာ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားေရးသမားေတြ အဓိက လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ အခ်က္က အစၥလာမ္မစ္ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ တုိးတက္အားေကာင္းေအာင္ ျပဳမူျခင္းနဲ႔ ရွိရင္းစြဲ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြက သိမ္းပုိက္ယူျခင္းပါပဲ။ အစၥလာမ္မစ္ေတြ အထူး အာ႐ံုစုိက္ လုပ္ေဆာင္တာက အစၥလာမ္စာသင္ေက်ာင္းေတြ တည္ေထာင္ျခင္းနဲ႕ အစုိးရေက်ာင္းေတြမွာ အစၥလာမ္အဆံုးအမေတြ လႊမ္းမုိး လာေအာင္ ႀကိဳးစားယူျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ အက်ဳိးဆက္ အေနနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြဟာ လူထုအဖြဲ႕အစည္းထဲ တစိမ့္စိမ့္ တုိး၀င္ တည္ရွိ လာခဲ့ျခင္း ပဲပါတယ္။ အျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အားၿပိဳင္တယ္၊ ဖိႏွိပ္တယ္၊ ဘာသာေရး ေလ်ာ့ရဲၿပီး အားနည္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ေနရာမွာ အေရ အတြက္ ပမာဏအားျဖင့္ေရာ ကူညီေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အားျဖင့္ပါ ေန ရာ၀င္ယူ လာၾကေတာ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြရဲ႕ ေစာေစာ ပုိင္းက အီဂ်စ္ႏုိင္ ငံထဲ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕အစည္း ေတြ အားေကာင္းလာၿပီး၊ အစိုးရက ျဖည့္ ဆည္းေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ကြက္လပ္ေနရာ(လွည့္မၾကည့္ႏုိင္တဲ့ေနရာ)ေတြ ကုိသူတို႔ကျဖည့္ဆည္းေပး လာခဲ့ၾက တယ္။ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး နဲ႔ အျခားအကူအညီေတြ ဆင္းရဲသား အီဂ်စ္ေတြကို အလံုးအရင္းနဲ႔ ေပးခဲ့ ၾကတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ကိုင္႐ုိၿမိဳ႕မွာ ငလ်င္ႀကီးလႈပ္ေတာ့ သူတို႔အဖြဲ႕ေတြက နာရီပုိင္းအတြင္း လမ္းေတြေပၚေရာက္လာၿပီး၊ အစားအေသာက္ေတြေ၀ ၾက၊ ေစာင္ေတြေပးၾကေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြက သူတို႔ေနာက္ အမ်ား ႀကီး ျပတ္က်န္ေနရစ္ခဲ့ၾက တယ္။

ဆက္ရန္