ေျခသလုံးေၾကာေပၚစိုက္တဲ႔ အပ္ႏွစ္ေျခာင္း

ဤစာသည္မထူးျခားပါ။ အစာအိမ္ျပသနာျဖင္႔
လခ်ီၿပီး တအီအီခံစားခဲ႔ရ
ကြမ္းျဖတ္ပါဟု လူတိုင္းေျပာၾက
ဆန္ျပဳတ္ သုံးပတ္ေက်ာ္ေသာက္ခဲ႔ရ
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ငါးေပါင္ခန္႔ က်ခဲ႔ရ
အေနာက္တိုင္းေဆးမ်ား ရက္ရွည္ေသာက္ခဲ႔ရၿပီးေနာက္ မယုံ႔တယုံျဖင္႔ တရုတ္ ဆရာဝန္ဆီေရာက္သြားခဲ႔ရသည္။
သူက လက္ေကာက္ဝတ္ကို စမ္းသည္။ အစာအိမ္ အားနည္းတာလို႔ ဆိုသည္၊ အစာအိမ္ကို အပူေပးၿပီး အတြင္းက ကလီစာမ်ားကို ေနသားတက်ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးမည္ဟုဆိုကာ ဝမ္းဗိုက္ကို အနည္းငယ္ ႏိွပ္ေပးသည္။
ထို႔ေနာက္ အပ္စိုက္မယ္ဟုဆိုက ေျခသလုံးအျပင္ေၾကာေပၚ အပ္ေလးႏွစ္ေျခာင္း စိုက္ထည့္လိုက္သည္။ ထူးဆန္းသည္က ထို အပ္ေလးႏွစ္ေျခာင္း ဝင္သြားက တည္းက ဝမ္းဗိုက္ထဲမွာ ယားက်ိက်ိခံစားလိုက္ရၿပီး အဆင္ေျပသြားေတာ႔သည့္။
မႀကဳံဖူးသျဖင္႔ ထူးရသည္။ ထိုအပ္ေလးႏွစ္ေခ်ာင္း၏အစြမ္း မေသးလွ။ ေက်းဇူးႀကီးလွ၏။ ယခု ဆန္ျပဳတ္ေသာက္စရာ မလိုေတာ႔။

လိပ္စာ။   ။ Advance TCM Clinic. Selegie Road. B1-08. PoMo. Singapore. 188306.

Read more

Remind me!

Read more

ေဘာ႔စ္တြန္ေထာင္ထဲက ဘာဝနာသင္တန္း

TEDxBoston - Jenny Phillips - The Only Way Out is In
by TEDx Talks


"ေထာင္သားေတြလည္း မလုံၿခဳံ၊ ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြလည္း မလုံၿခဳံ၊ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာေနတဲ႔ အေျခခံက်က်အယူအဆက တရား ရွဳမွတ္ျခင္းအားျဖင္႔ အကူအညီျဖစ္ေစမယ္ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္"
ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ေရွးေဟာင္းအဆုံးအမေတြျဖစ္တဲ႔ သမထ ဝိပသနာသင္ တန္းေတြေပးျခင္းအားျဖင္႔ ကိုယ္႔အဇၩတၱကိုရွဳျမင္ႏိုင္ျခင္းနဲ႔ တာဝန္ယူမႈ အသိစိတ္ကို တိုးပြားေစႏိုင္တယ္။
Jenny Phillips (Psychotherapist)

"Nobody felt safe; the prisoners weren't safe, the staff weren't safe...A radical idea began to spread: maybe meditation could help."

Psychotherapist Jenny Phillips describes how the tranquility of ancient Buddhist meditation at a maximum-security correctional facility helps prisoners emerge from a rigorous Vipassana program with a renewed self-image and a greater sense of personal responsibility.

In the spirit of ideas worth spreading, TEDx is a program of local, self-organized events that bring people together to share a TED-like experience. At a TEDx event, TEDTalks video and live speakers combine to spark deep discussion and connection in a small group. These local, self-organized events are branded TEDx, where x = independently organized TED event. The TED Conference provides general guidance for the TEDx program, but individual TEDx events are self-organized.* (*Subject to certain rules and regulations)

Read more

စိန္ေခၚမႈမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္း

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

"ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးက “အစၥလာမ္ဟာ ကိုယ္က်င့္တရား၊ အုိင္ဒင္တတီ၊ ဘ၀ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ယံုၾကည္မႈ ျပႆနာေတြရဲ႕ ‘အေျဖ’ ျဖစ္ေနမယ့္” လူမႈေရးတရား မမွ် တမႈ၊ ႏုိင္ငံေရးဖိႏွိပ္မႈ၊ စီးပြားေရး ေနာက္ေကာက္က်မႈ၊ စစ္အင္အားက်ဆင္း မႈ ျပႆနာေတြရဲ႕ ‘အေျဖ’ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ျပသသြားလိမ့္မယ္။ ဒီလိုသာ က်ရႈးံ သြားရင္း ႏုိင္ငံေရးအျမင္ မၾကည္လင္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ဆန္႔က်င္ဘက္ အေျဖ တစ္ခုကို ရွာေကာင္းရွာလာႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလိုရွာလာရင္းနဲ႔ အစၥ လာမ္က်႐ံႈးျခင္းဟာ အေနာက္တုိင္းေၾကာင့္ဆိုၿပီး အေနာက္ဆန္႔က်င္ေရး (မုန္းတီးေရး)၀ါဒေတြလည္း အားေကာင္းခ်င္ ေကာင္းလာႏုိင္ျပန္ ပါတယ္" (ဟန္တင္တန္)

img source

ဘယ္ႏုိင္ငံမွ ေခါက္ခ်ဳိးတက္ စီးပြားေရးႏႈန္းကို ထိန္းမထားႏုိင္ဘူး။ အာရွ
တုိက္ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈႏႈန္ဟာ ၂၁ ရာစု အဦးပုိင္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ညီမွ် (တန္႔)သြား လိမ့္မယ္။ ဂ်ပန္ရဲ႕ စီးပြားေရ တုိးတက္ မႈႏႈန္းဟာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေ တြ ေရာက္ေတာ့ ရပ္တန္႔သြားၿပီး အဲဒီေနာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စီပြားေရးတုိးတက္မႈႏႈန္ထက္ သိသိသာသာႀကီး ေက်ာ္ တက္မသြားေတာ့ပါဘူး။ ဒီေနာက္ “စီးပြားေရးေမွာ္ေအာင္သြားတဲ့” အာရွႏုိင္ ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရး ရပ္တန္႔သြားမႈ တစ္ႏုိင္ငံၿပီး တစ္ႏုိင္ငံ ႀကံဳေတြ႕ရၿပီး ဒီေနာက္မွာေတာ႔ ပံုမွန္စီးပြားေရး ရပ္တည္ႏုိင္ဖို႔ “ဘက္စံုစီးပြားေရး” စနစ္ကို အာ႐ံုစုိက္ ထုတ္ၾကရေတာ့မယ္။
`
အလားတူပါပဲ၊ ဘယ္ ဘာသာေရး ႏုိးထျခင္း၊ ဘယ္ ယဥ္ေက်းမႈလႈပ္ရွားမႈမွ ထာ၀ရမခံႏုိင္ပါဘူး။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာႏုိး ထျခင္း လည္း ေျပေလ်ာ့သြားၿပီး၊ သမုိင္းထဲမွာပဲ ရွိေနပါေတာ့ မယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ အရွိ ဆံုးကေတာ့ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ တုိးပြားလာတဲ့ လူဦး ေရ အားေလ်ာ့သြားခ်ိန္ ၂၁ ရာစုရဲ႕ ဒုတိယနဲ႔ တတိယ ဆယ္စုႏွစ္ ေတြထဲမွာပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ေရာက္ရင္ စစ္ေသြးႂကြရာထူး အဆင့္ေတြ၊ စစ္တပ္ရာထူး အဆင့္ေ တြ၊ သူမ်ားႏုိင္ငံထဲ ၀င္ေရာက္ ေနထုိင္မႈေတြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားလိမ့္မယ္။ မြတ္စလင္နဲ႔ မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြၾကားက တင္းမာမႈေတြ (အခန္း ၁၀ မွာ ႐ႈပါ)လည္း ေလ်ာ့က်ဟန္ရွိပါတယ္။ အစၥလာမ္နဲ႔ အေနာက္ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက ရင္းႏွီးလားစရာ မရွိေပမဲ့ ပဋိပကၡေတြေတာ့ ေလ်ာ့သြားမယ္။ ဒီေနာက္ စစ္ပြဲ (အခန္း-၉ ကို႐ႈပါ) ဟာ “စစ္ေအး” ဒါမွမဟုတ္ “ေအးစက္စက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး” ကိုေတာင္ လမ္းေၾကာင္း ဖြင့္ေကာင္းဖြင့္ေပးလုိက္ပါလိမ့္ဦးမယ္။

အာရွရဲ႕စီးပြားေရးတုိးတက္မႈက သူတို႔ကို ႂကြယ္၀ျခင္း အေမြအႏွစ္ ခ်န္ ထားေပးခဲ့မယ္။ ပိုၿပီးအေရာင္ အေသြး စံုလာတဲ့ ဘက္စံုစီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံ တကာကူးလူးဆက္ဆံေရး၊ ပိုၿပီးခ်မ္းသာတဲ့ ဘူဇြာလူတန္းစား၊ ေကာင္းေကာ င္းေနႏုိင္ ထုိင္ႏုိင္တဲ့ လူလတ္တန္းစားေတြကို အေမြေပးထားခဲ့မယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက ဒီထက္ပိုတဲ့ ဗဟု၀ါဒနဲ႔ ပိုလြတ္လပ္လာတဲ့ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ ဆီကိုလည္း ေခၚေဆာင္ေကာင္းေခၚေဆာင္သြားႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္ပံုစံအတုိင္း ျဖစ္ေနစရာ ေတာ့ လိုမယ္မဟုတ္ပါဘူး။ စြမ္းအား တုိးပြားလာတာနဲ႔အမွ် ႏုိင္ငံတကာ ေရးရာေတြမွာ အာရွရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို ပိုမိုခုိင္မာ ေအာင္ တည္ေဆာက္ယူၿပီး အေနာက္နဲ႔မတူတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြနဲ႔ ကမၻာ့ေရစီးထဲကို ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာ ၾကမယ္။ အေနာက္ဟန္ အေနာက္ဓေလ့ မဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ ပံုစံအ သစ္ ျပန္ေဖာ္လာၾက လိမ့္မယ္။

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္းကေတာ့ ပ႐ိုတက္စတစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ သူတို႔လည္း သမုိင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အေမြ အႏွစ္ ခ်န္ထားခဲ့ႏုိင္မွာပါ။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း တူညီတာေတြ၊ မြတ္စလင္မ
ဟုတ္ သူေတြနဲ႔ သူတို႔ၾကားက ျခားနားခ်က္ေတြကို သူတို႔ ပိုသေဘာေပါက္ လာၿပီး ဒီလူငယ္ထုႀကီးရဲ႕ ေနရာကို ဆက္ခံလာမယ့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက အခုလူငယ္ေတြေလာက္ ဘာသာေရးအစြဲဲႀကီးေနမယ္ မဟုတ္ေတာ႔ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ အေပၚကိုေတာ့ ပိုၿပီးလုပ္ေဆာင္ေပးလာႏိုင္စရာ ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမႈ ပိုအားေကာင္းလာမယ္။ အစၥ လာမ္လႈပ္ရွားမႈႀကီးက အစၥလာမ္မစ္ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြားေရး၊ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈ နဲ႔ သူတို႔ႏုိင္ငံေတြထဲက ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႕အ စည္းေတြ၊ ျပင္ပကမၻာက ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ အေမြအႏွစ္ ခ်န္ထားခဲ့ႏုိင္လိမ့္မယ္။

ေနာက္ၿပီး ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးက “အစၥလာမ္ဟာ ကိုယ္က်င့္တရား၊ အုိင္ဒင္ တတီ၊ ဘ၀အဓိပၸါယ္နဲ႔ ယံုၾကည္မႈ ျပႆနာေတြရဲ႕ ‘အေျဖ’ ျဖစ္ေနမယ့္” လူ မႈေရးတရားမမွ်တမႈ၊ ႏုိင္ငံေရးဖိႏွိပ္မႈ၊ စီးပြားေရး ေနာက္ေကာက္က်မႈ၊ စစ္အင္အားက်ဆင္းမႈ ျပႆနာေတြရဲ႕ ‘အေျဖ’ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ျပသသြား လိမ့္မယ္။ ဒီလိုသာ က်ရႈးံသြားရင္း ႏုိင္ငံေရးအျမင္ မၾကည္လင္မႈေတြ ျဖစ္ေ ပၚလာၿပီး ဆန္႔က်င္ဘက္အေျဖတစ္ခုကို ရွာေကာင္းရွာလာႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလိုရွာလာရင္းနဲ႔ အစၥလာမ္က်႐ံႈးျခင္းဟာ အေနာက္တုိင္းေၾကာင့္ဆိုၿပီး အေ နာက္ဆန္႔က်င္ေရး(မုန္းတီးေရး)၀ါဒေတြလည္း အားေကာင္းခ်င္ ေကာင္း လာႏုိင္ျပန္ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ တကယ္လို႔ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား စီးပြားေရးက ဒီ အရွိန္အဟုန္အတိုင္းပဲ ဆက္ရွိ ေနမယ္ဆိုရင္ အေနာက္တိုင္း ေမာ္ဒယ္နဲ႔ အာရွတုိက္ေမာ္ဒယ္ကို ေပါင္းစပ္ၿပီး အေနာက္ ကိုယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖို႔ "အစၥလာမ္မစ္ ေမာ္ဒယ္” တစ္ခု ထုတ္ေပးေကာင္း ေပးႏုိင္ ပါလိမ့္မယ္။

ဘယ္ေနရာမ်ဳိးမွာမဆို အာရွရဲ႕စီးပြားေရး တုိးတက္လာမႈေၾကာင္႔ အေနာက္ တုိင္း လႊမ္းမုိးထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ေရးရာေတြ(လာမယ့္ ၁၀ စုႏွစ္ေတြ အတြင္း)မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္။ တ႐ုတ္စီးပြားေရးသာ ဒီႏႈန္းအတုိင္းပဲ ဆက္ရွိေန ဦးမယ္ဆိုရင္ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းႀကီးေတြရဲ႕ အၾကား ပါဝါအေျပာင္း အလဲ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္လာႏုိင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အိႏၵိယကလည္း စီးပြားေရး ႐ုတ္တရက္တုိးတက္လာၿပီး ႏုိင္ငံတကာေရးရာေတြမွာ ၾသဇာ လႊမ္းႏုိင္တဲ့ အဓိကယွဥ္ၿပိဳင္သူ တစ္ေယာက္္အေနနဲ႔လည္း ပါ၀င္လာႏုိင္ ပါေသးတယ္။ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ အစၥလာမ္လူဦးေရတုိးပြားမႈက မြတ္စလင္ႏုိင္ ငံေတြနဲ႔ သူတို႔အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံေတြၾကား မၿငိမ္မသက္မႈေတြျဖစ္ပြားေစ ပါလိမ့္မယ္။ အလယ္တန္းပညာေရး အဆင့္သာရွိတဲ့ လူငယ္ထုႀကီးက အစ ၥလာမ္မစ္လႈပ္ရွားမႈကို အားေကာင္းေစ၊ မြတ္စလင္စစ္ေသြးႂကြစစ္၀ါဒီေတြ တုိးပြားေစၿပီး အျခားႏုိင္ငံ ထဲ ၀င္ေရာက္ေနထုိင္မႈေတြလည္း ဆက္လက္ တုိးပြားေနပါလိမ့္မယ္။

အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ၂၁ ရာစု အဦးပုိင္းကာလေတြမွာ အေနာက္မဟုတ္တဲ့ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြရဲ႕ပါ၀ါနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဆက္လက္ အားေကာင္းလာေနၿပီး အေနာက္မဟုတ္တဲ့ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြနဲ႔ အေနာက္စီဗီလုိက္ေဇးရွင္း အၾကား ပဋိပကၡေတြျဖစ္လာႏုိင္သလို အေနာက္မဟုတ္တဲ့ စီဗီလုိက္ေဇးရွ င္းေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာလည္း ပဋိပကၡေတြျဖစ္ လာႏုိင္ ဖို႔ ရွိေနပါေတာ့ တယ္။

အခန္းငယ္(၅)ၿပီးၿပီ 

Read more

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း(၄)

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

"ပုိမ်ားလာတဲ့ လူဦးေရအတြက္ အရင္းအျမစ္ေတြလည္း ပိုလိုလာတယ္။ ဒီေတာ့ လူဦးေရထူထပ္တဲ့(သို႔မဟုတ္)႐ုတ္တရက္ႀကီး လူဦးေရတုိးလာ တဲ့ေနရာက လူေတြဟာ လူဦးေရသူတို႔ေလာက္မမ်ားတဲ႔ ေနရာေတြဆီ တိုးဝင္လာ တတ္တယ္။ နယ္ေျမေတြ သိမ္းပုိက္လာတတ္တယ္။ လူဦးေရ တုိးမႈႏႈန္း သူတို႔ေလာက္ အားမေကာင္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္း ေတြအေပၚ ဖိအားေတြ ပိုေပးလာတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ လူဦးေရ တုိးပြားလာမႈဟာ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ေတြနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ မြတ္စလင္နဲ႔မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြၾကားက ပဋိပကၡေတြကို အဓိကေမြး ထုတ္ေပးေနတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ေနပါတယ္"

၁၉၉၀ ခု ေစာေစာပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ ဆူဟာတို လက္ခံက်င့္သံုးလုိက္တဲ့ ေပၚ လစီက “မြတ္စလင္ပိုဆန္ေရး-More Muslim” ေပၚလစီပါ။ ဘဂၤလားေဒ့(ရွ္)မွာလည္း ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြမွာရွိခဲ့တဲ့ အေျခခံ ဥပေဒထဲက အစၥလာမ္မစ္ဥပေဒေတြ ဝင္ေရာက္ ေနရာယူလာလို႔ အရပ္သားဥပေဒေတြရဲ႕ ထိေရာက္မႈ၊ အေရးပါမႈေတြေလ်ာ့က်လာခဲ့ျပန္တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြ ေရာက္ လာေတာ့ တူရကီရဲ႕ အစၥလာမ္မဟုတ္တဲ့ (Kemalist) အာမႏၲာဝါဒ အုိင္ဒင္ တတီဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ အႀကီး အက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ ခံေနရပါ တယ္။ (Note 30)
(Kemalist က ေရွ႕အခန္းမွာ ပါ ၿပီး၊ ေခတ္မီျခင္း၊ အေနာက္တုိင္း ဆန္ျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးလံုး လက္ခံတဲ့အာမႏၲာ၀ါဒ)

သူတို႔ရဲ႕ အစၥလာမ္အေပၚ သေဘာထားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ထင္ရွားေစ ဖုိ႔(အစၥလာမစ္ေခါင္း ေဆာင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ကမၻာက သိလာေစဖို႔) အစိုး ရေခါင္း ေဆာင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အိုေဇး(လ္) (Ö zal) တို႔၊ ဆူဟာတိုတို႔၊ ကရီေမာ့(စ္) (Karimov) တို႔လည္း မကၠာဘုရားဖူးခရီးကို ခပ္သုတ္ သုတ္ေလး ထြက္ခဲ့ၾကေတာ့တယ္။

မြတ္စလင္ႏုိင္ငံအစုိးရေတြကလည္း အစၥလာမ္ဥေပဒေတြကို က်င့္သံုးလာၾက တယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အစၥလာမ္ မစ္ဥပေဒနဲ႔ က်င့္ထုံးေတြကို အရပ္သား ဥပေဒမူေတြနဲ႔ေရာယွက္ၿပီး က်င့္သံုးလာခဲ့သလို အထုိက္အေလ်ာက္ မ်ားျပား တဲ့ မြတ္စလင္မဟုတ္သူ လူဦးေရကိုၾကည့္ၿပီး မေလးရွားကလည္း အစၥလာမ္ မစ္ဥေပဒနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္မဟုတ္တဲ့ ဥပေဒရယ္ လို႔ ဥပေဒႏွစ္မ်ိဳးခြဲၿပီး တစ္စ ခ်င္းက်င့္သံုးလာတယ္။ (Note 31) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး (Zia ul-Hag) အစိုးရ လက္ ထက္မွာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံကလည္း တရားဥပေဒေရးရာမွာေရာ စီးပြားေရးေရး ရာမွာပါ အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔အညီျဖစ္ေစဖို႔ အႀကီး အက်ယ္ အားစုိက္ထုတ္ ခဲ့တယ္။
အစၥလာမ္မစ္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ျခင္းေတြကို စတင္က်င့္သံုးလာခဲ့တယ္။ ရွာရီယား ဘာသာေရးတရား ဥပေဒအတုိင္း တရားခံု႐ံုးေတြေထာင္ၿပီး ရွာရီးယား (Sharia)ဥပေဒသည္သာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ဥပေဒျဖစ္တယ္လို႔ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ တယ္။

အျခား ကမၻာ့ဘာသာႀကီးေတြရဲ႕ ျပန္လည္ရွင္သန္ျခင္းလိုပါပဲ အစၥလာမ္ ဘာသာျပန္လည္ ႏုိးထလာျခင္းကလည္း ေခတ္ဆန္(ေခတ္မီ)လာျခင္း(ေမာ္ဒန္ႏုိက္ေဇးရွင္း)ရဲ႕ထုတ္ကုန္တစ္ခုျဖစ္သလို ဒီအခြင့္အေရးကိုလည္း သူတို႔ က အမိအရ ဖမ္းဆုတ္ယူႏုိင္ၾကတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးရဲ႕ အဓိက ေနာက္ ခံအေၾကာင္းတရားကေတာ့ အေနာက္မဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ “ယဥ္ေက်း မႈကုိယ္ပုိင္ျပဳျခင္း” လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ၿမိဳ႕ျပစနစ္ (တည္ေထာင္ေနထုိင္)၊ လူမႈေရးသက္၀င္လႈပ္ရွားမႈ၊ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္းျမင့္မားလာမႈနဲ႔ ပညာေရး အဆင့္ျမင့္မားလာမႈ၊ ထိေတြ႕မႈမ်ား လာတဲ့ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ မီဒီယာအသံုးျပဳမႈ၊ အေနာက္တုိင္းနဲ႔ အျခားယဥ္ေက်းမႈေတြၾကား အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရး က်ယ္ျပန္႔လြယ္ကူလာမႈေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈေတြေၾကာင့္ မိ႐ုိးဖလာေက်းလက္အေျခခံ လူမႈဆက္ဆံေ ရးေတြ၊ မိသားစု သံေယာဇဥ္ေတြ နည္းပါးလာၿပီး တန္ျပန္အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ အထီးက်န္ဆန္မႈ၊ ကိုယ္ပုိင္အမွတ္အသား(အုိင္ဒီတတီ) ေပ်ာက္္ဆံုးမႈေတြ ျဖစ္ လာခဲ့ၾကရတယ္။ အစၥလာမ္မစ္သေကၤတေတြ၊ လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ အစၥလာမ္ ယံုၾကည္မႈေတြက သူတို႔ရဲ႕စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ခ်ဳိ႕တဲ႔မႈေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ ၿပီးအစၥလာမ္မစ္လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႕ေတြက ေမာ္ဒန္ႏုိက္ ေဇးရွင္းေၾကာင့္
ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ တဲ့ မြတ္စလင္္ေတြရဲ႕လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။
အခုေတာ့ မြတ္စလင္ေတြ က ေခတ္သစ္ ကမၻာအတြက္ အစၥလာမ္ရဲ႕ လမ္းၫႊန္မႈနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ အားရရွိေစဖို႔အစၥလာမ္မစ္ အေတြး အေခၚေတြ အက်င့္ေတြနဲ႔ စည္းကမ္းဥပေဒေတြကို ကမၻာထဲ ျဖန္႔ေ၀ေပးရမယ္လို႔ ခံစား ယံုၾကည္ေနၾကေတာ့တယ္။ (Note 32)
အစၥလာမ္ဘာသာ ျပန္လည္အားေကာင္းလာျခင္းဟာ ေရွ႕မွာတင္ျပခဲ့သလို “အေနာက္ရဲ႕ ပါ၀ါနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာ" က်ဆင္းလာမႈလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အေနာက္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ တစခ်င္း ဆုတ္ယုတ္ေမွးမွိန္လာေတာ့ သူတို႔ အေတြး အေခၚနဲ႔သူတို႔စည္းကမ္းေတြကလည္းဆြဲေဆာင္မႈ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒီထက္ပိုၿပီး တိက်တဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ေတြမွာ ေရနံေစ်းေတြ ရုတ္တရက္ထုိးတက္သြားျခင္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ အမ်ားစု ဟာ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈေရာ အာဏာပါ တဟုန္ထုိး ထုိးတက္သြားၿပီး တခ်ိန္က အေနာက္တုိင္းရဲ႕ အလႊမ္းမုိးခံ၊ လက္ေအာက္ခံႏုိင္ငံေတြ ဘ၀က ေန လြတ္ေျမာက္သြားကာ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေခါင္းေထာင္လာႏုိင္ခဲ့ၾကေတာ့တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ဂၽြန္ဘီကယ္လီ (John B-Kelly)က ဒီလိုေကာက္ခ်က္ခ် တယ္။
“ေဆာ္ဒီေတြအတြက္ သူတို႔ကိုဖိႏွိပ္ခဲ့တဲ့ အေနာက္ကို ျပန္လည္လက္ စားေခ်လုိက္ ႏုိင္ေတာ့ ေက်နပ္မႈႏွစ္ဆေတာင္ရခဲ့ၾကတယ္ဆို သံသယ ရွိစ ရာမလိုပါဘူး။ ေဆာဒီအာေရးဗ်ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ပါ၀ါကို ထုတ္ေဖာ္ျပ လုိက္႐ံုတင္မကပဲ ဆႏၵရွိေနခဲ့တဲ့အတုိင္း ခရစ္ယန္ကိုသူတို႔ အထင္မႀကီးဘူး၊ အစၥလာမ္က ဘာသာတရား အားလံုးထက္သာတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထား ကိုလည္းထုတ္ျပႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေရနံခ်မ္းသာတဲ့ မြတ္စလင္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အျပဳအမူက “သူတို႔သမုိင္း၊ သူတို႔ဘာသာေရး၊ သူတို႔လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ သူတို႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုၾကည့္ရင္ အေနာက္တုိင္း ခရစ္ယန္ဟာ အေရွ႕က အစၥလာမ္ေအာက္မွာပဲ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးအထိျပသရဲလာၾကတဲ့ သေဘာမ်ဳိးေတြပါ။” (Note 33)

ေဆာ္ဒီ၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ အျခားအစိုးရေတြက ေရနံကရလာတဲ့ သူတို႔ခ်မ္းသာႂကြယ္ ၀မႈေတြကို အစၥလာမ္ဘာသာ ျပန္ လည္ ရွင္သန္လာေရးအတြက္ အသံုးျပဳ ၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈဟာ အေနာက္တုိင္း ယဥ္ ေက်းမႈကို ေက်နပ္သာယာေနရာကေန သူတို႔ကိုယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ထဲ စိမ္႔၀င္သြားေအာင္ေမြးစားယူလုိက္ရင္း တခ်ိန္ထဲမွာပဲ အစၥလာမ္ဘာသာ ဟာ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း အစၥလာမ္မဟုတ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္း ေတြၾကားျပသဖို႔ စိတ္အားထက္သန္လာၾကေတာ့တယ္။ အရင္က အေနာက္တုိင္းရဲ႕ ႂကြယ္၀ ခ်မ္းသာမႈေၾကာင့္ အေနာက္ တုိင္းယဥ္ေက်းမႈဟာ သူမ်ားယဥ္ေက်းမႈေတြထက္ သာတယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသ သာဓကျဖစ္ခဲ့ သလို ေရနံႂကြယ္၀မႈေၾကာင့္ အစၥလာမ္ရဲ႕ သာလြန္မႈကိုလည္း ျပသေနသလို ထင္လာရပါေတာ့တယ္။

၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြေရာက္လာေတာ့ ေရနံေစ်းႏႈန္းေတြ ၿငိမ္ဆင္းသြားၿပီး ေရနံ က ေပးေနတဲ့ တြန္းအားေတြေလ်ာ့ သြားေတာ့ လူဦးေရတုိးပြားမႈႏႈန္းက အားသစ္ေလာင္းေပးလုိက္ျပန္တယ္။ အေရွ႕အာရွ တုိးတက္ လာျခင္းဟာ အထင္ကရ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီးတုိးတက္လာတဲ့ စီးပြားေရး ေၾကာင့္ျဖစ္သလို အစၥလာမ္ရဲ႕ ႏုိးထလာျခင္းကိုလည္း အထင္ကရ တုိးပြား လာတဲ့ သူတို႔ လူဦးေရက အလားတူ အားသစ္ျပန္ေလာင္းေပးေနျပန္တယ္။ ေဘာ္(လ္) ကန္ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြ၊ ေျမာက္ အာဖရိကနဲ႔ အာရွ အလယ္ပိုင္း ႏုိင္ငံေတြ နဲ႔ အျခားအစၥလာမ္မစ္ ႏုိင္ငံေတြမွာ တုိးပြားလာေနတဲ့ လူဦးေရက အိမ္နီးနား ခ်င္း ႏုိင္ငံေတြထက္ အမ်ားႀကီးပိုမ်ားေနသလို ေယဘုယ် ၿခံဳၾကည့္ရင္ ကမၻာ့ လူဦးေရတုိးပြားေနပံုထက္လည္း သာေနဆဲပါပဲ။
၁၉၆၅ နဲ႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ လူဦးေရဟာ ၃.၃ ဘီလီ ယံကေန ၅.၃ ဘီလီယံအထိ တုိးပြား ခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ႏွစ္ စဥ္ လူဦးေရတုိးပြားမႈႏႈန္းက အၿမဲတန္း ၂.၀ ကို ေက်ာ္ေနၿပီး မၾကာမၾကာ ၂.၅ ကို ေတာင္ ေက်ာ္သြားတတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕အခ်ိန္ေတြမွာ ဆိုရင္ ၃.၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၁၉၆၅ နဲ႔ ၁၉၉၀ ခု အတြင္း မဂၢရပ္ (ဘ္)ရဲ႕ ႏွစ္ စဥ္လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္းက ၂.၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၿပီး၊ ၂၉.၈ ဗီလီယံကေန ၅၉.၀ ဗီလီယံ အထိ ရွိလာတယ္။
(Maghreb - အရပ္ဟာ အာဖရိက အေနာက္ပုိင္း (သို႔မဟုတ္) အာဖရိက အေနာက္ ေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ အီဂ်စ္ အေနာက္ပုိင္း)

အယ္(လ္)ဂ်ီရီးယားရဲ႕ လူဦးေရတုိးပြား မႈႏႈန္းက ၃.၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိရွိတယ္။ ဒီႏွစ္ေတြ အတြင္းမွာပဲ အီဂ်စ္က ၂.၃ ရာခုိင္ ႏႈန္းနဲ႔ ၂၉.၄ ဗီလီံယံကေန ၅၂.၄ ဗီလီယံ။ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း အလယ္ပုိင္းအာရွရွိ တာဂ်စ္ ကစ္ စတန္က ၂.၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ဥဇဘက္ကစၥတန္က ၂.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ တာ့(က္) မင္ နစၥတန္က ၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကာဂ်စၥတန္က ၁.၉ ရာခုိင္ ႏႈန္း၊ ကာဇက္စတန္ ကေတာ့ ၁.၁ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔(ကာဇက္စတန္)ရဲ႕လူဦးေရ တစ္၀က္ေလာက္က ႐ုရွားေတြပါ။ ပါကစၥတန္နဲ႔ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္းက ႏွစ္စဥ္ ၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ၿပီး၊ အင္ဒိုနီး ရွားက ၂.၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္တယ္။ ေရွ႕မွာေဖာ္ျပခဲ့သလိုပါပဲ။ ေယဘုယ် မြတ္စလင္ လူဦး ေရဟာ ၁၉၈၀ မွာ ကမၻာ့ လူဦးေရရဲ႕ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၿပီး သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ မွာ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ၂၀၂၅ ခုမွာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိ ရွိလာႏုိင္ စရာ ရွိပါတယ္။(Note 34)

မဂၢရပ္(ဘ္)နဲ႔ အျခားေနရာေတြက လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္းဟာ ထိပ္ဆံုး(အျမင္႔ ဆုံး)ကို ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး အခုစတင္ ေလ်ာ့က်လာေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်လာ တဲ့ ႏႈန္းထားနဲ႔ဆိုရင္ပဲ လူဦးေရဟာ သိပ္မ်ားေန ပါလိမ့္ဦးမယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလူဦးေရ တုိးပြားမႈက ၂၁ ရာစုရဲ႕ ပထမ ၂၅ ႏွစ္အတြင္းမွာ သက္ေရာက္ မႈအမ်ားႀကီးရွိေနလိမ့္မယ္။ မ်ားျပားလွတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္ သက္ ေတြနဲ႔ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ အၾကား လူငယ္ထုရဲ႕ လူဦးေရ အေရအတြက္ကို ေထာက္ဆရင္ လာမယ့္ႏွ စ္ေတြအတြင္း မြတ္စလင္ လူဦးေရဟာ အခ်ဳိးအစားမညီမွ်စြာ လူငယ္ေတြပဲ အမ်ားစုျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ (အၫႊန္း ၅.၂ ကိုၾကည့္ပါ)။ ဒါ့အျပင္ ဒီ အ႐ြယ္ လူငယ္ထုအမ်ားစုက ၿမိဳ႕ျပေတြမွာ ေနထုိင္ၿပီး အနည္းဆံုး အလယ္တန္း အဆင့္ပညာေရး ရွိေနၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလူ ဦးေရပမာဏနဲ႔ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ပမာဏကို ေပါင္းလုိက္ရင္ ႏုိင္ငံေရးအရ သိသာထင္ရွားတဲ့ အက်ဳိးဆက္ သံုးခု ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။

တစ္ ။ ။ လူငယ္ေတြဟာ ဆန္႔က်င္မႈလုပ္ဖို႔ လက္မေႏွးတတ္ဘူး၊ တည္ၿငိမ္ ရင့္က်က္မႈ မရွိေသး၊ ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ေရး နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး၀ါဒ ရွိၾကတယ္။ သမုိင္းေၾကာင္းအရၾကည့္ရင္ ဒီေလာက္မ်ားျပားတဲ့ လူငယ္ေတြေခတ္မွာ လႈပ္ ရွားမႈ ႀကီးႀကီးမားမားေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ေျခရွိတယ္လို႔ ေျပာျပေနတယ္။ “ပ႐ုိတက္စတင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ လူငယ္ထုရဲ႕ လႈပ္ရွာမႈေတြထဲက အေကာင္းဆံုး ဥပမာတစ္ခုပါ။” ဂ်က္ဂုိး(လ္)စတုန္း (Jack Gold stone) က ေစ့ေစ့စပ္စပ္နဲ႔ ဒီလို ေဆြးေႏြးျပတယ္။ “လူဦးေရတုိးပြားမႈဟာ ယူေရးရွာ မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၇ ရာစု အလယ္ေခတ္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ၁၈ ရာစု ေႏွာင္း ပုိင္း ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္ခုတို႔ရဲ႕ အဓိကအခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။”(Note 35)

အေနာက္တုိင္း ႏုိင္ငံေတြမွာ အထင္ကရ တုိးပြားလာတဲ့ လူငယ္လူဦးေရ ဟာ (၁၈) ရာစု ေႏွာင္းပုိင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ “ဒီမိုကေရစီေတာ္ လွန္ေရး” နဲ႔ သြားၿပီး တုိက္ဆုိင္ေနတယ္။ ၁၉ ရာစု ထဲမွာေတာ့ ေအာင္ျမင္တဲ့ စက္မႈစီးပြားေရးနဲ႔ ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြအတြင္း အျပန္အလွန္၀င္ေရာက္ေနထုိင္လာျခင္းေတြေ ၾကာင့္ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ လူငယ္ထုရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေပၚ သက္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့ က်သြားခဲ့တယ္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေတြ အတြင္းမွာ လူငယ္လူဦးေရ တက္လာ ခဲ့ေပမဲ့ ဖက္ဆစ္၀ါဒနဲ႔ အျခားအစြန္းေရာက္၀ါဒ လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္သစ္ စုေဆာင္းမႈထဲ လူငယ္ေတြပါသြားျပန္တယ္။ (Note 36)
ေနာက္ႏွစ္ေ ပါင္း ၄၀ ၾကာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ေမြးဖြား ခဲ့တဲ့ လူငယ္မ်ဳိးဆက္က ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေတြ မွာျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ လမ္းေပၚတက္္ ဆႏၵျပျခင္းေတြနဲ႔ ထင္ရွားတဲ့အမွတ္အသားတစ္ခု ႏုိင္ငံေရးေလာကထဲ ခ်န္ထားခဲ့ၾကျပန္ တယ္။

အစၥလာမ္ရဲ႕ လူငယ္ထုကလည္း “အစၥလာမ္ဘာသာ ျပန္လည္ႏုိးထျခင္း” နဲ႔ သူတို႔အမွတ္အသားကို ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈႀကီး စတင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းလာခဲ့တယ္။ အဓိက မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြထဲက (၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၂၄ ႏွစ္အတြင္း) လူငယ္အေရအတြက္ ဟာသိသိသာသာႀကီး တုိးပြားလာၿပီး စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ကို ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့တယ္။ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ အမ်ားစုရဲ႕ လူငယ္အေရအတြက္ ဟာ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း အျမင့္ဆံုးကို ေရာက္ခဲ့သလို က်န္တဲ့ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူငယ္ထုက လည္း ၂၁ ရာစု အဦးပုိင္းမွာ အျမင့္ဆံုး ကိုေရာက္လာပါလိမ့္မယ္။ (ဇယား ၅-၁ ကိုၾကည့္ပါ) ႁခြင္းခ်က္တစ္ခုက လြဲရင္ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ထားခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတုိင္းရဲ႕ လူငယ္လူဦးေရဟာ သူတို႔ႏိုင္ ငံေတြမွာရွိတဲ႔ စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၂၀ ရာ ခုိင္ႏႈန္းထက္ ေက်ာ္ေနမယ္။ ႁခြင္းခ်က္တစ္ခုဆိုတာကေတာ့ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်ရဲ႕ လူငယ္လူဦးေရဟာ ၂၁ ရာစုရဲ႕ ပထမဆံုး ၁၀ ႏွစ္ မွာ အျမင့္ဆံုးေရာက္မယ္ဆိုတဲ့ ခန္႔မွန္း ခ်က္လြဲ သြားၿပီး ဒီထက္ေစာၿပီး အျမင့္ဆံုးကိုေရာက္သြားျခင္းပါ။

ဒီလူငယ္ ထုႀကီးဟာ အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ အတြက္ တစ္တပ္တစ္အား ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အီရန္ႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရဟာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ အျမင့္ဆံုး အေနအထားကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကာလေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ၅ ႏွစ္အခ်ိန္အတြင္း လူငယ္လူဦးေရက စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေရာက္ခဲ့ခ်ိန္နဲ႔ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္က အီရန္ ေတာ္ လွန္ေရး ျဖစ္ပြားခ်ိန္ဟာ တုိက္ဆုိင္မႈသက္သက္ျဖစ္ႏုိင္မယ္မဟုတ္ပါဘူး။ အယ္(လ္)ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံ မွာလည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြ အတြင္း လူငယ္လူဦးေရ စုစုေပါင္း ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ေရာက္ခ်ိန္နဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ (F.I.S) ပါတီက လူႀကိဳက္မ်ားၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏုိင္ခ်ိန္ တိုက္ဆိုင္ေနခဲ့တယ္။ အထူးအားျဖင့္ အဲဒီ မြတ္စလင္လူငယ္ထုရဲ႕ ေခတ္ထဲမွာပဲ ေဒသတြင္း မတူညီ စိတ္ဝမ္း ကြဲျပားမႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ (ဇယား ၅-၃ ကိုၾကည့္ပါ)။

အခ်က္အလက္(ေဒတာ) ေတြကိုဂ႐ုတစုိက္နဲ႔ ၫႇိႏိႈင္းအေျဖရွာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာ့(စ္)နီးယာနဲ႔ အယ္(လ္) ေဘး နိးယား ရဲ႕ လူငယ္ လူဦးေရဟာ ၂၀ ရာစုနဲ႔ ၂၁ ရာစု အကူးအေျပာင္းကာလအတြင္းမွာ ေလ်ာ့က်လာလိမ့္မယ္လို႔ ပေရာဂ်က္ က ၫႊန္ျပေနၿပီး ပင္လယ္ေကြ႕ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူငယ္လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္းကေတာ့ ဆက္လက္တည္ရွိ ေနပါလိမ့္ ဦးမယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ နန္းလ်ာထားျခင္းခံရတဲ့ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်မင္းသား အဗၺႏူလာက ႏုိင္ငံအတြက္ အႀကီးမားဆံုးၿခိမ္းေျခာက္မႈက လူငယ္ထုထဲမွာ အစၥလာမ္မစ္အယူသည္း မႈေတြ တုိးပြားလာေနျခင္းပဲလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။(Note 37) ဒီခန္႔မွန္းေျခေတြ အတုိင္းသာဆိုရာ ဒီအႏၲရာယ္ဟာ ၂၁ ရာစုထဲအထိ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ဆက္လက္တည္ရွိ ေနပါလိမ့္ဦးမယ္။

အဓိက အာရပ္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ (အယ္(လ္)ဂ်ီးရီးယား၊ အီဂ်စ္၊ ေမာ္႐ိုကို၊ ဆီးရီး ယားနဲ႔ တူနီးရွား) အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ေတြ အလုပ္ရွာေဖြမႈႏႈန္းဟာ ၂၀၁၀ အထိ အမ်ားအျပား ရွိေနလိမ့္ပါမယ္။ ၁၉၉၀ ခုေတြနဲ႔ႏိႈင္းရင္ တူနိးရွားမွာ အလုပ္ခြင္ထဲ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ လူငယ္အေရအတြက္ဟာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အယ္(လ္)ဂ်ီးရီယား၊ အီဂ်စ္နဲ႔ ေမာ္႐ိုကိုတို႔မွာ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ဆီရီးယားမွာ ရာႏႈန္းျပည့္တုိးပြားလာပါမယ္။ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စာတတ္မႈႏႈန္း ႐ုတ္တ ရက္ ျမင့္မားလာျခင္း ေၾကာင္႔ စာမတတ္တဲ့ ေရွ႕က မ်ဳိးဆက္နဲ႔ စာတတ္တဲ့ လူငယ္မ်ဳိးဆက္ေတြၾကား ကြာဟမႈႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေစၿပီး ဒါေၾကာင့္ပဲ “"ပညာနဲ႔ ပါ၀ါၾကား ဟန္ခ်က္မညီ” ႏုိင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းသြားစရာ လည္း ျဖစ္လာႏုိင္ျပန္ပါတယ္။ (Note 38)

ပုိမ်ားလာတဲ့ လူဦးေရအတြက္ အရင္းအျမစ္ေတြလည္း ပိုလိုလာတယ္။ ဒီေတာ့ လူဦးေရထူထပ္တဲ့ (သို႔မဟုတ္) ႐ုတ္တရက္ႀကီး လူဦးေရတုိးလာ တဲ့ေနရာက လူေတြဟာ လူဦးေရသူတို႔ေလာက္မမ်ားတဲ႔ ေနရာေတြဆီ တိုးဝင္လာ တတ္တယ္။ နယ္ေျမေတြ သိမ္းပုိက္လာတတ္တယ္။ လူဦးေရ တုိးမႈႏႈန္း သူတို႔ေလာက္ အားမေကာင္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္း ေတြအေပၚ ဖိအားေတြ ပိုေပးလာတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ လူဦးေရ တုိးပြားလာမႈဟာ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ေတြနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ မြတ္စလင္နဲ႔မြတ္စလင္မဟုတ္သူေတြၾကားက ပဋိပကၡေတြကို အဓိကေမြး ထုတ္ေပးေနတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူဦးေရထူထပ္မႈနဲ႔ စီးပြားေရး အီလည္လည္ျဖစ္ေနမႈ ႏွစ္ခုေပါင္း စပ္လုိက္ေတာ့ မြတ္စလင္ေ တြက အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မြတ္စလင္မဟုတ္တဲ့ႏုိင္ငံေတြထဲ၀င္ ေရာက္ေ နထုိင္လာႏႈန္းကလည္း ျမင့္တက္ လာတယ္။ လူဦးေရ ထူထပ္လြန္းတဲ႔ အဲဒီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားမွာ သြားေရာက္ေနထုိင္ေရး'မူ'ဟာ အၿမဲတန္း ရွိေနလိမ့္ မယ္။ ႐ုတ္တရက္ႀကီး တုိးပြားလာေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ တုိးပြားမႈႏႈန္းနည္းတဲ့ (သို႔မဟုတ္) လံုး၀ မတုိးသေလာက္ ျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြ ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈတို႔ သူသာကိုယ္သာယွဥ္ၿပိဳင္မႈဟာ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုစလံုး အတြက္ စီးပြားေရးနဲ႔ႏုိင္ငံေရး ဟန္ခ်က္ျပန္ၫႇိယူရမယ့္ အေနအထားဆီ တြန္းပို႔ေပးေနတတ္ျပန္တယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ ႐ုရွားလူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္းက ၆.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိၿပီး မြတ္စလင္ တုိးပြားႏႈန္းက ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္ေနေတာ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုလူဦးေရဇယားမွာ အေျပာင္းလဲေတြ အမ်ားအျပားျဖစ္ ခဲ့တယ္။ ဒါက အာရွအလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံေတြရွိ ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကို ေခါင္းမီးေတာက္ေစခဲ့တယ္။ (Note 39) အလားတူပါပဲ ရုတ္တရက္ႀကီး တုိးပြားလာတဲ့ အယ္(လ္)ေဘးနီးယားေတြကေၾကာင့္ ဆပ္(ဗ္)ေတြ ဂရိိေတြနဲ႔ အီတလီ လူမ်ဳိးေတြ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ၾကရတယ္။ အစၥေရးက ပါလက္စတုိင္း လူဦး ေရတုိးပြားမႈကို ပူပန္ေနရသလို စပိန္ကလည္း သူတို႔လူဦးေရး တုိး ပြားႏႈန္းက ၅ ပံု ၁ ပံုသာ ရွိေလေတာ့ သူတို႔ထက္ ၁၀ ဆ ပိုမ်ဳိးေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း မဂၢရပ္(ဘ္) ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူဦးေရေၾကာင့္ စိတ္ မေအးႏုိင္ၾကဘူး။

ဆက္ရန္ 

Read more

ဘဝမွာ ဘာလိုသလဲ

အသဲအမဲအားလုံး ေငြေၾကးေနာက္ကို လိုက္ေန
အဆုံးသတ္မလား???
မင္းလည္းေျပးလႊားတုန္း အားလုံးေျပးလႊားတုန္း
ဘဝမွာ ဘာလိုသလဲ?????
အခ်စ္ရယ္.. ေပါင္မုန္႔တစ္လုံးရယ္.. ဘဝကို ငါေရာင္႔ရဲတယ္ (ဟယ္ရီလင္းအသံနဲ႔ ဆိုပါ)

ဘဝမွာ တကယ္လိုအပ္တာက
အခ်စ္ရယ္
ေပါင္မုန္႔တစ္လုံးရယ္(ေနာက္တိုးက)
ျမန္မာေငြ ႏွစ္ေထာင္ရယ္ပါ မာယာေကာ႔စကီးရယ္။

(အမွာ။ ေနာက္ကစာသားကို ေဂ်ာက္ဂ်က္အသံနဲ႔ "ရပ္ပ္" ရေအာင္ဆိုပါ။)

Read more

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း(၃)

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

၁၉၈၀ နဲ႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားမႈေတြက လႊမ္းမုိးေနခဲ့ၿပီး တစ္ခါတစ္ခါ အတုိက္ခံပါတီ တစ္ခုလံုး ကိုေတာင္ သူတို႔က လံုး၀ခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ အားေကာင္းလာ ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ကေတာ့ အတုိက္အခံပါတီေတြရဲ႕ စည္း႐ံုးလႈပ္ ရွားမႈ အားနည္းျခင္းပါ။ အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြေၾကာင္႔ လက္၀ဲ၀ါဒနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒလႈပ္ရွားမႈေတြ အရွက္တကြဲ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ဆိုဗီ ယက္ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲၿပီး ႏုိင္ငံတကာကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်ရွဳံးသြားတဲ့ေနာက္ မွာေတာ့ လံုး၀အဖတ္ဆယ္လို႔ မရေအာင္ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။
လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္တစ္ အတုိက္အခံအဖြဲ႕ေတြလည္း မြတ္စလင္ႏုိင္ ငံေတြထဲမွာ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီကိုေထာက္ခံ သူေတြက ပညာတတ္ လူတန္းစား အနည္းအက်ဥ္း၊ အေနာက္တုိင္းမွာ ေန ထုိင္သူ (သို႔မဟုတ္)အေနာက္တုိင္းနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိသူ လူအနည္းစုေလး မွ် သာျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ခၽြင္းခ်က္ အေနအထား ေလးေတြကလြဲရင္ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီလည္း မြတ္စလင္ လူထုေတြၾကားမွာ ေရရွည္လူႀကိဳက္ မ်ားလာေအာင္ မရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့ဘူး။ “အစၥလာမ္မစ္ လစ္ဘရယ္၀ါဒ” ေတာင္ အျမစ္မတြယ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။
"မြတ္စလင္အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုကေန အျခား မြတ္စလင္အဖြဲ႕ဆီ လစ္ဘရယ္ ဒီမုိ ကေရစီ အေၾကာင္း ေရးသားျခင္း နဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး ဘူဇြာ၀ါဒေရး သားျခင္းဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ နာေရးသတင္းေရးတာနဲ႔ အတူတူျဖစ္ၿပီး၊ အသက္ျပန္ရွင္လာမွာမဟုတ္သလို ဘယ္ေတာ့မွလည္းေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး” လို႔ ေဖာက္(ဒ္) အာဂ်မီ (Fouad Ajami)က သံုးသပ္တယ္။ “မြတ္စလင္ ႏုိင္ငံေတြထဲ ဒီမိုကေရစီအျမစ္တြယ္ဖို႔ႀကိဳးစားမႈဟာ ယခုထက္ တုိင္က်႐ံႈးေနဆဲပဲျဖစ္ၿပီး ၁၈၀၀ ခုႏွစ္ကစလို႔ ရာစုႏွစ္ တစ္ခုလံုး ႀကိဳးစား တိုင္း အရာမေျမာက္ခဲ႔တဲ႔ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု လည္း ျဖစ္ပါ တယ္။" (Note 27)

က်႐ံႈးျခင္းမွာလည္း အေၾကာင္းေတာ့ရွိပါတယ္။ အေနာက္တုိင္းလစ္ဘရယ္ အ ယူအဆဟာ အစၥလာမ္မစ္ယဥ္ေက်း မႈ၊ အစၥလာမ္မစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ သဘာ၀နဲ႔ သိပ္ၿပီးအေစး မကပ္လွပါဘူး။ အတုိက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ထဲမွာ သူတို႔ (အစၥလာမ္မစ္)က လႊမ္းမုိးထားႏုိင္ျခင္း၊ သူတို႔ ကုိယ္တုိင္ အ တုိက္အခံပါတီဖြဲ႕ျခင္းေတြကေနအစျပဳရင္း အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွား မႈေ တြ ေအာင္ျမင္မႈရလာေတာ့ လက္ရွိအစုိးရေတြကို အန္တုဖို႔ သူတို႔သာ တစ္ခု တည္းေသာ အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္လာ ခဲ့တယ္။ ဒီလို ျဖစ္လာ ဖို႔အတြက္ လက္ ရွိအစုိးရေတြ က်င့္သံုးတဲ့ ေပၚလစီေတြရဲ႕ အကူအညီလည္း မကင္း ခဲ့ပါဘူး။ စစ္ေအး တုိက္ပြဲ ႀကီး အတြင္းမွာဆိုရင္ အယ္(လ္)ဂ်ီးရီးယား၊ တူရကီ၊ ေဂ်ာ္ဒန္၊ အီဂ်စ္နဲ႔ အစၥေရးႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အစိုးရေတြဟာ ကြန္ျမဴ နစ္၀ါဒကို တုိက္ ဖ်က္ဖို႔(သို႔မဟုတ္)အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ လႈပ္ရွားမႈေတြအားေလ်ာ့ေစဖို႔ တန္ျပန္ အေနနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြကို ေထာက္ပံ့အားေပးခဲ့ၾကတယ္။ ပင္လယ္ေကြ႕စစ္ပြဲ မတုိင္ခင္အထိ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် အပါအ၀င္ အျခားပင္ လယ္ေကြႏုိင္ငံေတြဟာ မြတ္စလင္ ညီအကိုအဖြဲ႕နဲ႔ အျခားႏုိင္ငံအသီးသီးက မြတ္စလင္အဖြဲ႕ေတြကို ေငြေၾကးအေျမာက္အျမား ပံုေပးေထာက္ပံ့ခဲ့ၾကတယ္။ အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕ေတြ အတုိက္အခံပါတီေတြထဲ လႊမ္းမုိးမႈရလာျခင္း ဟာ အစိုးရေတြကိုကိုယ္တုိင္က ဘာသာေရးဘက္မလုိက္၀ါဒကို ဖိႏွိပ္ထားလို တဲ့ ေပၚလစီေၾကာင့္ လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕အားက အမ်ားအားျဖင့္ ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ အမ်ဳိးသားေရး ပါတီ ေတြရဲ႕အားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဘာသာေရးအယူသိပ္မသည္းတဲ့ ေမာ္ရကို၊ တူရကီလို ႏုိင္ငံေတြမွာဆိုရင္ အတုိက္အခံပါတီတုိင္းကို ႏွိပ္ကြပ္ရာကေန အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ ပါတီစံု စနစ္အထိ ခြင့္ျပဳလာၾကတယ္။(Note 28)
ဒါေပမဲ့ ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ အတုိက္အခံပါတီက ဘာသာေရး အတုိက္ အခံပါတီထက္ ၿပိဳကြဲဖို႔ ပိုမ်ားတယ္။ ဘာသာ ေရးအတုိက္အခံပါတီက ဗလီ အတြင္း၊ ဗလီအျပင္ ႏွစ္ေနရာစလံုးမွာ လႈပ္ရွားလို႔ရတယ္။ လူထုအက်ဳိးျပဳ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အျခား ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြနဲ႔ အစိုးရက ကိုယ္တြယ္ထိန္းခ်ဳဳပ္ ဖို႔ခက္တဲ့ အစၥလာမ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ ဖြဲ႕စည္းၿပီး လႈပ္ရွား ေနလို႔ရတယ္။ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီမွာ ဒီလိုအကာအကြယ္ေတြ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အစိုး ရရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္တာ၊ အစိုးရၿဖိဳခြဲ ျခင္း ခံရတာေတြပိုရွိႏိုင္တယ္။

အစၥလာမ္မစ္ေတြ ႏုိင္ငံေရးထဲ မသိမသာပါ၀င္လာေနမႈကို ဟန္႔တားေျဖေ လ်ာ့ဖုိ႔ အေနနဲ႔ အစိုးရေတြက အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ဘာသာေရး သင္ခန္းစာေတြ တုိးခ်ဲ႕ေပးလာတယ္။ ဒီေတာ့ အစၥလာမ္မစ္ စာအုပ္ႀကီး သမား ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ အစၥလာမ္မစ္ အေတြးအေခၚေတြ လႊမ္းမုိးလာျပန္ တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဘာသာေရး အတြက္ သီးသန္႔ေရာ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အင္စတီက်ဳေတြအတြက္ပါ အေထာက္အပံ့ေတြ တုိးျမႇင့္ေပးလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီ အျပဳအမူ ေတြဟာ တစ္ပုိင္းတစ္စအားျဖင့္ အစိုးရေတြရဲ႕ ဘာသာေရးအေပၚ ထားတဲ့ သေဘာထားလို႔ဆိုရင္ရႏိုင္ပါတယ္။ ေငြေၾကး အရ ေထာက္ပံ့ေနေ ပမယ္လို႔ အစၥလာမ္မစ္အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ပညာေရးအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမႈကိုလည္း အစိုးေတြက တုိးျမႇင့္ထားခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားနဲ႔ လူထုထဲ အစၥလာမ္မစ္ တန္ဖုိးေတြကို (ေရာက္ရွိ) ရရွိေစႏုိင္တဲ့ အစၥလာမ္မစ္ပညာေရးဆီ သူတို႔အစိုးရေတြကပဲ ဦးတည္ေပး လုိက္တာပါ။ ေက်ာင္းသားနဲ႔ လူထုေတြကလည္း အစၥလာမ္နဲ႔ ပါတ္သက္တဲ့ အခြင္႔အေရးေတြကို ပိုၿပီးပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေတာင္းဆိုလာၾကတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းေတြက ဘြဲ႕ရခဲ့ သူေတြဟာ အစၥလာမ္ဗစ္ ပန္းတုိင္ေတြနဲ႔ အလုပ္၀င္လုပ္ၾကေတာ့တယ္

“အစၥလာမ္ဘာသာႏုိးထျခင္း” အားအစြမ္းနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားမႈေတြ ရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြက အစၥလာမ္မစ္ စည္းကမ္းဥပေဒေတြနဲ႔ အေလ့ အ က်င့္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို တုိးျမႇင့္ေပးဖို႔ အစုိးရေတြကို ဖိအားေပးလုိက္ တာပါ။ သူတို႔ အစုိးရအဖြဲ႕ထဲမွာလည္း အစၥလာမ္မစ္ သေကၤတေတြကို အသုံးျပဳရတယ္၊ အစၥလာမ္မစ္က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔အညီ လုိက္နာက်င႔္သုံးၾက ရ တယ္။ အက်ယ္ျပန္႔ဆံုးအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဒါဟာ သူတို႔ႏုိင္ငံ၊ သူတို႔ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းေတြရဲ႕ အစၥလာမ္ မစ္ သေဘာလကၡဏာေတြကို အစိုးရက အတည္ျပဳေပးလုိက္ျခင္း(သို႔မဟုတ္)အသစ္တဖန္ ျပန္လည္အတည္ျပဳ
လုိက္ျခင္း ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၇၀ နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြၾကား ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ဆိုတာ အေလာတႀကီး ၀န္ခံ လာခဲ့ၾကရတယ္။
ေဂ်ာ္ဒန္ရဲ႕ ဘုရင္ဟူစိန္ကဆိုရင္ အစၥလာမ္မဟုတ္တဲ့ အစုိးရဟာ အစၥလာမ္ ကမၻာမွာ သက္တန္းရွည္ဖို႔ မလြယ္ကူဘူးလို႔ “အစၥလာမ္မစ္ ဒီမိုကေရစီ” “ေမာ္ဒန္ႏုိက္(ဇ) ဒီမိုကေရစီ” ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ယူရမယ္လို႔ ယံုယံု ၾကည္ၾကည္နဲ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္႐ုိကိုရဲ႕ ဘုရင္ ဟာဆန္ကလည္း သူဟာ “တမန္ေတာ္မို ဟာမက္” မ်ဳိးဆက္ကေန ဆင္းသက္လာတာျဖစ္ၿပီး သူတို႔ တာ၀န္က “မိုဟာမက္ကို ယံုၾကည္သူေတြရဲ႕ကြန္မန္ဒါတစ္ ေယာက္ ျဖစ္ေန ဖို႔” လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့တယ္။ အရင္က အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ က်င့္၀တ္ေတြကို အသိအမွတ္မျပဳခဲ့တဲ့ ဘ႐ူႏုိင္း ရဲ႕ ဆူ(လ္)တန္ကလည္း ဘာသာေရးကို သိသိသာသာႀကီး ယံုၾကည္ကုိးကြယ္လာၿပီး သူ႔အစုိးရအဖြဲ႕ကိုေတာင္မွ “မေလး ေပၚလစီ မြတ္စလင္အစုိးရ” လို႔ အမည္ေပးခဲ့တယ္။ တူနီးရွားက ဘင္အလီ (Ben Ali) ကလည္း ေန႔စဥ္ပံုမွန္ ဘုရား၀တ္ ျပဳဆုေတာင္းသူ ျဖစ္ လာခဲ့ၿပီး သူ႔မိန္႔ခြန္းထဲမွာေတာင္ “အစၥလာမ္ သံခ်ပ္ကာ၀တ္စံုကို ၀တ္႐ံုၿပီး အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုလာမႈေတြကို နားစြင့္ေနတယ္” လို႔ေျပာ တယ္။(Note 29)

ဆက္ရန္

Read more

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း(၂)

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း(၂)

ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံက မြတ္စလင္ ညီရင္းအကို (Muslim Brotherhood) အဖြဲ႕က လည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ဦးပုိင္းေတြမွာ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံေတြအတြင္း လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းႈ အေျခခံေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေပၚလစီကို ကိုင္ဆြဲၿပီး ႀကိဳးစားလာ ခဲ့ၾက တယ္။ လူဦးေရ ေလးသန္းသာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေလးထဲမွာ ေဆး႐ံုႀကီး ၁ ခု ၊ စာ သင္ေက်ာင္း (၁၂၀) ဖြင့္ၿပီး လည္ပတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေဘးခ်င္း ကပ္ လ်က္ အေနာက္ဂါဇာ ကမ္းေျခမွာလည္း အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕အစည္းေတြ က" ေက်ာင္းသား သမဂၢ" "လူငယ္အစည္းအ႐ံုး" ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ ပညာေရး၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕ ဖြဲ႔ၿပီးလည္ပတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္း ေတြ ဆိုရင္ မူႀကိဳကေန အစၥလာမ္မစ္ တကၠသိုလ္အထိ၊ ေဆးခန္းေတြ၊ မိဘ မဲ့ေဂဟာေတြ၊ လူႀကိးေဂဟာေတြ တည္ေထာင္ ခဲ့ၾကတယ္။ အစၥလာမမ္စ္ တရားသူႀကီး ခံုသမာဓိေတြကို အစၥလာမ္မူအတုိင္း ဖြဲ႕စည္းလာၾကတယ္။

၁၉၇၀ ခု ႏွင့္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြအၾကား အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ သူတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ အင္ဒိုနီးရွား တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ပ်ံႏွ႔ံခဲ႔တယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ အႀကီးဆံုး အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ မူဟာမက္ဒီဂ်ာ (Muhhamat dijah) အဖြဲ႕ မွာအဖြဲ႕၀င္ေပါင္း ၆ သန္းေတာင္ ရွိခဲ့တယ္။ “ဘက္မလိုက္ႏုိင္ငံထဲကဘာသာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈႏုိင္ငံ”ကို တည္ ေထာင္ ၿပီး ႏုိင္ငံႏွင့္အ၀ွမ္း ကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးခဲ့ၾကတယ္။ စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း၊ တကၠသိုလ္ အဆင့္၊ ပညာေရးေတြ အခ်င္း ခ်င္းခ်ိတ္ဆက္ၿပီးအလုပ္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရလို႔ တားျမစ္ခံထား ရတဲ့ ဒီမြတ္စလင္အဖြဲ႕ေတြရ႕ဲ ၂၀ ရာစုဦးပုိင္း လူမ်ဳိးေရး အကူအညီေတြ ေပး ပံုေတြဟာ အေမရိကန္မွာ (ပ႐ိုတက္စတင့္ေတြက) အကူအညီ ေပးခဲ႔ တာေတြနဲ႔ အလားတူပါပဲ။(Note 21)

အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးသ႐ုပ္သကန္က လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်း မႈေလာက္အထိေတာ့ ပ်ံ႕ႏွံ႕စီး၀င္မႈ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ၂၀ ရာစုရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ၂၅ ႏွစ္တာကာလထဲမွာေတ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြအတြင္း အေရးအႀကီးဆုံးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ဖြံၿဖဳိးလာေစဖို႔ အဓိကလႈပ္ရွားမႈႀကီး တစ္ ခု ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ ႐ုပ္လံုးေပၚလာဖို႔ အတြက္ ေပးၾကတဲ့ လူေတြရဲ႕ ေထာက္ခံအားေပးမႈေတြက တစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံ ခၽြတ္စြပ္ မတူညီေပမဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေတာ့ တူညီမႈ ရွိၾကတယ္။
ေက်းလက္မွာရွိၾကတဲ့ အဆင့္ျမင့္လူတန္းစားေတြ၊ လယ္သမားေတြနဲ႔ သက္ ႀကီး ႐ြယ္အိုေတြဆီက ေထာက္ခံအားေပးမႈကိုေတာ့ မရရွိၾကဘူး။ အျခား ဘာသာေတြထဲက စာအုပ္ႀကီးသမားေတြလိုပါပဲ အစၥလာမ္ စာအုပ္ႀကီး သ မားေတြကလည္း ေခတ္မွီေအာင္ႀကိဳးစားျခင္းလမ္းစဥ္မွာ အလံုးအရင္းနဲ႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး အင္အား တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ဟာ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းႀကီး သံုးဖြဲ႕ထဲကေန ေပၚထြက္လာတဲ့ လႈပ္ရွားတက္ ႂကြၿပီး၊ ေခတ္မွီ တဲ့သူငယ္ေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးလႈပ္ရွားမႈအမ်ားစုမွာ အဓိကပါ၀င္ေနသူေတြက ေက်ာင္း သားေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံအမ်ားစုမွာ ဘာသာေရး စာ အုပ္ႀကီးသမားေတြအတြက္ ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြနဲ႔ အလားတူ အဖြဲ႕ အ စည္းေတြအေပၚ ေအာင္ျမင္မႈရလုိက္ျခင္းဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ အစၥလာမ္ဘာ သာ သြတ္သြင္းေရးရည္ရြယ္ခ်က္ ရဲ႕ ပထမအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ခု နွစ္ေတြမွာ အီဂ်စ္၊ ပါကစၥတန္နဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုင္ငံေတြမွာ တကၠသိုလ္ အဆင့္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ရလုိက္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း အျခားမြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြ ဆီပါ ပ်ံ႕ႏံွ႔သြားတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာကိုပဲ အစၥလာမ္မစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ လိုခ်င္တာက အဆင့္ျမင့္နည္းပညာအင္စတီက်ဳေတြမွာ သင္ၾကားေနၾကတဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာ နဲ႔သိပၸံ ေက်ာင္း သားမ်ဳိးေတြ ကိုပါ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြေရာက္ေတာ့ ေဆာ္ဒီ အာေရးဗ်၊ အယ္(လ္) ဂ်ီးရီးယားနဲ႔ အျခား ႏုိင္ငံေတြမွာ “ယဥ္ေက်းမႈကိုယ္ ပုိင္ျပဳျခင္း၊ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္” ေပၚထြက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒီ တကၠသိုလ္ေ က်ာင္းသားေတြဟာ ျပည္တြင္းက တကၠသိုလ္ ေတြမွာ အမ်ားစုက မိခင္ရင္း ဘာသာစကားေတြနဲ႔ ပညာသင္ၾကားခြင္႔ ရလာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစၥ လာမ္ဘာသာ လႊမ္မုိးမႈကလည္း တဟုန္ထုိး အားေကာင္းလာခဲ့တယ္။(Note 22)

အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားမႈဟာ အမ်ဳိးသမီးထုကိုလည္း စည္း႐ံုးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တူရကီမွာဆိုရင္ ယဥ္ေက်းမႈ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ျပႆနာ ႀကံဳေတြ႕လုိက္ရတယ္။ အသက္ႀကီးတဲ့ မိခင္၊ အဖြားေတြက ဘာသာေရး ဘက္မလုိက္၀ါဒ၊ သမီးေျမးမေလးေတြက အစၥလာမ္ ဘာသာအသည္းစြဲ ဆိုတာ မ်ဳိးေတြပါ။ (Note 23)

အီဂ်စ္ အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕ကို သုေတသနျပဳထားတဲ့ မွတ္တမ္းရ အစၥ လာမ္စစ္စစ္ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အျခားႏုိင္ငံေတြမွာ တူညီေနတဲ႔ အဓိကအခ်က္ ၅ ခ်က္ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ ၀င္ေတြဟာ ငယ္႐ြယ္ သူေတြ အမ်ားအားျဖင့္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကားေတြျဖစ္ၾက တယ္။ သူတို႔အထဲက ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ တကၠသိုလ္ဘဲြ႕ရနဲ႔ တကၠသိုလ္ေ က်ာင္းသားေတြျဖစ္ၾကတယ္။ တစ္၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္က နာမည္ႀကီး ေကာ လိပ္ဆင္းေတြ(သို႔မဟုတ္) အသိ ဥာဏ္ပိုၿပီး လိုအပ္တဲ့ ေဆး အင္ဂ်င္နီယာ စတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ထားသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ကေတာ့ ေအာက္ေျခလူလတ္တန္းစားေတြပါ။ “မခ်မ္းသာေပမဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ အသုိင္းအ၀ုိင္း” ထဲက မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔ဟာ သူတို႔မိသားစုထဲမွာ ပထမဆံုး အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးကို သင္ယူခြင့္ ရရွိၾကသူေတ လည္းျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ငယ္ဘ၀ကို ၿမိဳ႕ငယ္ေလးေတြ (သို႔မဟုတ္) ေက်း လက္ေတြမွာ ေနထုိင္ခဲ့ရၿပီး၊ အ႐ြယ္ေရာက္လာမွ ၿမိဳ႕ျပကို တက္ လာၾကသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ (Note 24)

ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြက ေကဒါအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း လုိက္ေတာ့ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕ေတြေတာင္ တုန္လႈပ္သြားခဲ့ရၿပီး ၿမိဳ႕ေပၚရွိ လူလတ္တန္းစားေတြ အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ၾကတယ္။ ဒီလူေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ “မိ႐ုိးဖလာ” အလယ္အလတ္ တန္းစားေတြ ထဲကပါ။ ကုန္သည္ပြဲစားေတြ၊ အေသးစားစီးပြား ေရးလုပ္ငန္းရွင္ (ဘာဇာရီ - Bazaaris) ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ အီရန္ႏုိင္ငံေတာ္လွန္ေရးမွာ သူတို႔ဟာ အဓိက အခန္း ကပါ၀င္ၿပီး အယ္(လ္)ဂ်ီးရီးယား၊ တူရကီ၊ အင္ဒုိနီးရွား ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဘာသာေရး လႈပ္ရွားမႈထဲမွာ တစ္တပ္တအား ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီထက္ပိုၿပီး အေရးပါတဲ့အခ်က္က ဘာသာေရး စာအုပ္ႀကီးသမားေတြဟာ အလယ္အလတ္ လူတန္းစားထဲမွာကိုပဲ“ေခတ္မွီ”တဲ့ အုပ္စု၀င္ေတြျဖစ္ေန ၾကျခင္းပါ။ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားသူေတြထဲမွာ ယံုရခက္ေလာက္ ေအာင္ ပညာေရး အဆင့္အျမင့္ဆံုး၊ အသိဥာဏ္အရွိဆံုး လူငယ္ေတြအမ်ားစု ပါ ၀င္ေနျခင္းပါ။ သူတို႔ထဲမွာ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ေရွ႕ေနေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ သိပၸံပညာရွင္ေတြ၊ ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းေတြ ပါပါတယ္။ (Note 25)

အစၥလာမ္မစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ ေတြ႕ရတဲ့ တတိယအခ်က္ ကေတာ့ ေက်းလက္ ကလူေတြ ၿမိဳ႕ ႀကီးေတြေပၚ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္လာၾကျခင္းပါ။ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြ တေလ်ာက္လံုး ၿမိဳ႕ ႀကီးေတြေပၚေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ လာ တဲ့ႏႈန္းက ႐ုတ္တရက္ႀကီး ျမင့္တက္လာေနခဲ့တယ္။ ၿမိဳ႕စြန္ၿမိဳ႕ဖ်ားေတြမွာ သူတို႔နဲ႔ျပည့္သိမ္ေနၿပီး သူတို႔လို အပ္ခ်က္ေတြကို အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႕ေတြက ကူညီပံ့ပုိးေပးၾကတယ္။ အန္းနက္ဂဲ(လ္)နား(Ernest Gellner)က ဒီလိုေထာက္ျပတယ္။
“အစၥလာမ္က ခုိကုိးရာမဲ့ျဖစ္ေန တဲ့လူထုႀကီးကို ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အမွတ္ အသား (အုိင္ဒင္တတီ) ေပးလုိက္တယ္။”
အစၥတန္ ဘူ၊ အန္ကရက၊ ကုိင္႐ုိနဲ႔ အာစ႐ြတ္ေတြမွာ၊ အယ္ဂီးယားနဲ႔ ဖက္ (စ္)ၿမိဳ႕ေတြမွာ ေနာက္ၿပီး ဂါဇာကမ္းေျခတေလ်ာက္လံုးမွာ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြက ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္စည္း႐ံုးလုိက္ႏုိင္ၿပီး အဖိႏိွပ္ခံ၊ ခုိကုိးရာမဲ့ သူေတြအတြက္ ေရွ႕ကေန မားမား မတ္မတ္ရပ္ၿပီး အခြင္႔အေရးေတြ ေတာင္း ဆိုေပးခဲ့ၾကတယ္။“
အိုလီဗာ႐ြိဳင္း (Oliver Roy) ကလည္း "အစၥလာမ္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးဟာ ေခတ္သစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကေမြး ထုတ္ေပး လုိက္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ခုပါ။ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြေပၚ အသစ္ေရာက္လာသူေတြ၊ သန္းခ်ီတဲ့ လယ္သမားေတြက လူဦးေရသံုးဆ တက္လာတဲ့ အေရာင္အေသြး စံု မြတ္စလင္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ေတြကို ျဖစ္လာေစတာပါပဲ။” (Note 26)

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြရဲ႕ အလယ္ပုိင္းေလာက္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အစုိးရ ဆိုလို႔ အီရန္နဲ႔ ဆူဒန္ႏုုိင္ငံမွာပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြထဲက တူရကီ၊ ပါကစၥတန္လို ႏုိင္ငံအနည္းစုက အစိုးရေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ အစုိးရေတြလို႔ တရား၀င္ သတ္မွတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္အုပ္စုက လြဲတဲ့ႏုိင္ငံအစိုးရေတြ ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လံုး၀မဆုိင္ပါဘူး။ ဘုရင္ေတြ၊ တစ္ပါတီအာဏာ ရွင္ေတြ၊ စစ္အာဏာရွင္ေတြ၊ တစ္ေယာက္တည္းအာဏာရွင္၊ စုေပါင္း အာ ဏာရွင္ေတြ အထူးသျဖင့္ မိသားစု အစဥ္အဆက္၊ လူမ်ဳိးစံုအစဥ္အဆက္ အစုိးရေတြသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေမာ္႐ိုကို နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်က အစုိး ရ ေတြဆိုရင္ အစၥလာမ္မစ္ဥပေဒ တရား၀င္ျဖစ္ဖို႔ေတာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾက ပါေသးတယ္။
ဒါေပမဲ့ အျခားအစုိးရေတြကေတာ့ အစၥလာမ္မစ္ အစုိးရလို႔ေရာ၊ ဒီမိုကရက္ တစ္အစိုးရလို႔ပါ သတ္မွတ္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကို တန္ဖုိး ထားျခင္း လည္းမရွိၾကပါဘူး။ ကလီးဗင့္ဟယ္ရီမုိး(ရဲ) (Clement Herry More) ကေတာ့ “သူတို႔ဟာ ဘန္ကာအစုိးရ” ေတြျဖစ္ၾက တယ္လို႔ဆိုတယ္။ သူတို႔ဟာ ဖိႏွိပ္တယ္၊ တရားပ်က္တယ္၊ လူထုရဲ႕လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားကို ဂ႐ုမစုိက္ၾကဘူး။ အခ်ိန္ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ဒီလိုအစုိးရေတြ ရပ္ တည္ႏုိင္ေကာင္း ရပ္တည္ႏုိင္မယ္။ ရုတ္တရက္ႀကီး ၿပိဳလဲက်သြားမယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေခတ္သစ္ကမၻာႀကီးထဲမွာေတာ့ သူတို႔ေျပာင္းလဲရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ၿပိဳလဲက်သြားႏုိင္ေျခက သိပ္ ျမင့္မားတယ္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြ အလယ္ပုိင္းေရာက္လာေတာ့ သူတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေတြေ တာစရာ တစ္ခု ရွိလာခဲ့တယ္။ ဒါက သူတို႔ကို ဆက္ခံသူက ဘယ္သူေတြျဖစ္ ၿပီး သူတို႔က်င္႔ သုံးမယ္႔မူေတြက ဘယ္မူေတြ ျဖစ္လာႏိုင္မလဲဆိုတာပါ။ အဲဒီ ႏွစ္ေတြအတြင္း ႏုိင္ငံတုိင္းက အစိုးရေတြရဲ႕ အရိုက္အရာကို ဆက္ခံ လာႏုိင္စရာ ရွိသူေတြကေတာ့ အစၥလာမ္မစ္ အစုိးရေတြ ျဖစ္ဖို႔ပဲ ပိုမ်ားပါ တယ္။
၁၉၇၀ နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း ကမၻာမွာ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ႏုိင္ ငံေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလက္ခံ က်င့္သံုးလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီ လိႈင္းက မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြကို ထိ႐ုိက္မႈ ရွိခဲ့ေပမဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ ခုေလာက္ အထိသာပါ။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ အားေကာင္းလာၿပီး ဥေရာ ပေတာင္ပုိင္း၊ လက္တင္အေမရိက၊ ေနရာေျပာက္ၾကား အာရွနဲ႔ ဥေရာပ အလယ္ပုိင္းမွာ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းလာခ်ိန္ အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈကလည္း မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြၾကားမွာ အားေကာင္းလာေနတယ္။ ခရစ္ယန္ဘာသာဝင္ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ဒီမိုကေရစီကို အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ အစား ထုိးသလို အစၥလာမ္ဘာသာ သြတ္သြင္းျခင္းဟာ အတုိက္အခံဒီမိုကေရစီကို အစားထုိးဖို႔ စနစ္တက်ဖန္တီးထားတဲ့ အစီအစဥ္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ဆင္ေနပါတယ္။ လူမႈေရး သက္၀င္ လႈပ္ရွားမႈ၊ အာဏာရွင္ အစုိးရေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္အား နည္းသြားမႈ ၊ တရား ဥပေဒေတြ ထိေရာက္ျခင္းမရွိေတာ႔မႈ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ၀န္းက်င္ ေျပာင္းလဲမႈ၊ ေရ နံေစ်း ႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္မႈ၊ မြတ္စလင္ကမၻာထဲမွ ဒီမိုကေရစီ လမ္းစဥ္ထက္ အစၥလာမ္ဗစ္၀ါဒကိုအားေပးမႈ စတာေတြျဖစ္ ပါတယ္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ၊ တရားေဟာဆရာေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕ေတြက ခရစ္ယန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲမွာရွိတဲ့ အာဏာရွင္အစုိးရေတြကို ဆန္႔က်င္ ရာမွာ အဓိကအခန္းက ပါ၀င္ခဲ့ၾကသလို မြတ္စလင္ အေျခစုိက္အဖြဲ႕ေတြ၊ အစၥ လာမ္မစ္အဇြဲ႕ေတြကလည္း မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြမွာ အလားတူပဲ လႈပ္ရွား ပါ ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။
ပိုလန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္အစုိးရျပဳတ္က်ဖို႔ ပုတ္ရဟန္းမင္းႀကီးက အဓိကေန ရာမွာ ရွိခဲ့သလို အီရန္က ရွားဘုရင္ကို အယာတိုလာက နန္း ပုလႅင္ ေပၚ ကေနဆြဲခ်ခဲ့တယ္။

(အမွာ၊ အရင္ပို႔စ္မွာ အခန္း ငါး အစားအခန္း ေလးလို႔ မွားယြင္းေဖာ္ျပခဲ႔ ပါတယ္။)
ဆက္ရန္

Read more

Rosa Parks Day

၁၉၅၅ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔

ေမာင္႔ဂိုမာရီ အလာဘားမားမွာ (Montgomery Alabama) အာဖရိကန္ အေမရိကန္ လူမည္းအမ်ိဳးသမီး ရိုစာ ပါ႔က္ “Rosa Parks Day” ဟာ ဘတ္စ္ ကားစီးလာခဲ႔တယ္။ လမ္းေရာက္ေတာ႔ ကားေပၚတက္လာတဲ႔ လူျဖဴ အတြက္ သူမရဲ႕ထိုင္ခံုကေနဖယ္ေပးဖို႔ ကားဆရာက အမိန္႔ေပးခဲ႔ျပန္တယ္။ ဒါကို သူမက ရဲရဲဝန္႔ဝန္႔ ျငင္းဆန္ခဲ႔ပါတယ္။
ဒီလို သာမန္ျငင္းဆန္မႈေလးဟာ အေမရိကရဲ႕ ၿမိဳ႕ျပအခြင္႔အေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ အထင္ကရအျဖစ္ဆုံးျဖစ္ရပ္တစ္ခုအထိ ျဖစ္ခဲ႔ရတယ္။ အေမရိကန္ ကြန္ ဂရက္က သူမကို "ၿမိဳ႕ျပအခြင္႔အေရးလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ဦးေဆာင္အမ်ိဳးသမီး" "လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ မိခင္" လို႔ ညႊန္းဆိုတတ္ၾကတယ္။

ကာလီဖိုးနီးယားနဲ႔ အိုဟိုင္ယိုျပည္နယ္ေတြမွာဆိုရင္ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔ကို ရိုစာ ပါ႔က္ေန႔ “Rosa Parks Day” လို႔ သတ္မွတ္ဂုဏ္ျပဳထားၾကတယ္။

ရိုစာ ပါ႔က္ဟာ အသက္ ၉၂ ႏွစ္အရြယ္၊ သူမ မေသဆုံးမီ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ခံယူသြားခဲ႔ပါတယ္။ လူတန္းစားခြဲျခားမႈကို ဆန္႔က်င္ခဲ႔တဲ႔ အမ်ိဳးသမီး အိုက္ကြန္းႀကီးတစ္ေယာက္ ဖိအားမပါ၊ ျမွဴဆြယ္မႈမလုပ္တတ္တဲ႔ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ခံယူသြားမႈဟာ လူတန္းစားခြဲျခားမႈကို လက္မခံတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အဆုံးအမေၾကာင္႔လို႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲမယ္ဆိုရင္ မွားႏိုင္ေျခ သိပ္ရွိမယ္မဟုတ္ပါဘူး။

Read more

မွန္ပါတယ္လို႔သက္ေသျပဖို႔ သာဓက

American leaders allege that the Muslims involved in the quasi war are a small minority whose use of violence is rejected by the great majority of moderate Muslims. This may be true, but evidence to support it is lacking. Protects against anti-Western violence have been totally absent in Muslim countries.
(The Clash. Chap 9. P 217)

အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္ေတြက အရပ္သားစစ္ပြဲအၾကမ္းဖက္မႈေတြထဲ ပါ ဝင္ေနသူေတြဟာ မြတ္စလင္လူနည္းစုေလးသာျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို သမာသမတ္က်တဲ႔ မြတ္စလင္လူအမ်ားႀကီးက ကန္႔ကြက္တယ္ လို႔ေျပာဆိုတတ္ၾကတယ္။ ဒီအဆိုက မွန္ေကာင္းမွန္ပါလိမ္႔မယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ဒီအဆိုကို မွန္ပါတယ္လို႔သက္ေသျပဖို႔ သာဓကေတာ႔မရွိပါဘူး။ အေနာက္ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို(သေဘာမတူလို႔)ကန့္ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ လုံးဝကို မရွိခဲ႔ဘူး။

Read more

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း
အခန္း ငါး၊ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထျခင္း
********************

စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈေၾကာင့္ အာရွရဲ႕ယံုၾကည္မႈ ျပင္းျပခုိင္မာလာေန သလို အေရအတြက္ မ်ားျပားလြန္းလွတဲ့ မြတ္စလင္ လူဦးေရကလည္း အစၥ လာမ္ဘာသာရဲ႕ အုိင္ဒင္တတီ (အမွတ္အသားလကၡဏာ)၊ အဓိပၸါယ္၊ တည္ၿငိမ္မႈ၊ တရား၀င္မႈ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ပါ၀ါနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အားေကာင္းလာဖို႔ အတြက္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုရမွာ သူတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ကကို ပဲ“အစၥလာမ္ဟာ ျပသနာရဲ႕ အေျဖ Islam is the solution)”ျဖစ္ေနပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထလာျခင္းရဲ႕ ပမာဏနဲ႔ အရွိန္အဟုန္က အေနာက္တုိင္း စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းကို လွမ္းၿပီးအားၿပိဳင္လုိက္တဲ့ ေနာက္ဆံုး အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု၊ ျပႆနာရဲ႕အေျဖကို အေနာက္တုိင္း အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီနဲ ႔အညီ ရွာမွာ မဟုတ္။ အစၥလာမ္ အဆံုး အမနဲ႔အညီ ရွာေဖြယူမယ္ဆိုတဲ့ အားထုတ္မႈ တစ္ခုပါ။
အစၥလာမ္က ေခတ္မီျခင္းကိုလက္ခံတယ္။ အေနာက္တုိင္း ယဥ္ေက်းမႈ ကို ျငင္းဆန္တယ္။ ေခတ္သစ္ကမၻာႀကီးထဲမွာ ေနထုိင္ႏုိင္ဖို႔ အစၥလာမ္ ဘာသာဟာ လမ္းၫႊန္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေဆာ္ဒီဲရဲ႕ ထိပ္တန္း အရာရွိ တစ္ေယာက္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ရွင္းျပသလိုဆိုရင္ “ႏုိင္ငံျခား သြင္းကုန္ေတြ ဟာ ေကာင္းတယ္၊ ေတာက္ ေတာက္ပပရွိတယ္(သို႔မဟုတ္)နည္းပညာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ ႐ုပ္၀တၳဳေတြသာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕လို႔ မရတဲ့(သိမ္ေမြ႔တဲ႔) လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲမွာေတာ့ ႏုိင္ ငံျခားပို႔ကုန္ (ယဥ္ေက်းမႈ) ေတြဟာ ေသလုေျမာ ပါး အႏၱရာယ္ႀကီးလြန္းလွ ပါတယ္.....အီရန္က ရွား(ဘုရင္)ကို ေမးၾကည့္ပါ … ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာဟာ ဘာသာေရးတင္ မဟုတ္ပါဘူး ဘ၀လမ္းၫႊန္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာ္ဒီေတြလည္း ေခတ္မွီလိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္ တုိင္းဟန္နဲ႔ ေခတ္မွီစရာေတာ့ မလိုအပ္လွပါဘူး။” (Note 17)

အစၥလာမ္ဘာသာ ႏိုးထလာျခင္းဟာ ဒီရည္႐ြယ္ခ်က္ အထေျမာက္လာေစဖို႔ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အားထုတ္မႈပါ။ ဒါဟာ အစၥလာမ္ကမၻာ အႏွံ႕အျပား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစ တဲ့ပညာရပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာ၊ လူမႈေရးရာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးရာ လႈပ္ ရွားမႈႀကီးပါပဲ။ အစၥလာမ္ဘာသာေရးစာအုပ္ႀကီး၀ါဒကို ေယဘုယ်အားျဖင့္"အစၥလာမ္ ႏုိင္ငံေရး" အေနနဲ႔ သေဘာေပါက္ ထားလို႔ရပါတယ္။ အစၥလာမ္ အေတြးအေခၚေတြ၊ အေလ့အက်င့္ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္လာေရးအတြက္ မြတ္စလင္ေတြက အစၥလာမ္ဘာသာကို ေပးဆပ္မႈေတြထဲမွာ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ တစိတ္ တပုိင္းေလး တစ္ပုိင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထလာျခင္းက ပင္မေရစီးေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး အစြန္းေရာက္၀ါဒီ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနရာအႏွံ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနၿပီး တသီးတသန္႔ ရွိေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။
ဒီလႈပ္ရွားမႈက ႏုိ္င္ငံတုိင္းမွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကိုရုိက္ခတ္ေစၿပီး ဒါဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ လမ္းၫႊန္ ခ်က္၊ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ အမ်ားစု အတြက္ ႏုိင္ငံေရးလည္းျဖစ္တယ္။ ဂၽြန္အယ္(လ္) အက္(စ္)ပိုစီတို (John L.S Posito) “တစ္ဦးခ်င္း ဘ၀ေတြအတြက္ ႏုိးထလာတဲ့ အစၥလာမ္ လက္စြဲက်မ္း” မွာ ဒီလိုေရးထားတယ္။
"လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဘာသာေရး ကုိင္း႐ႈိင္းဖို႔အတြက္ အာ႐ံုစုိက္ျခင္း (ဗလီတက္ျခင္း၊ ဆု ေတာင္း၀တ္ျပဳျခင္း၊ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္း) ဘာသာေရး အစီအစဥ္ေတြျဖန္႔ေဝျခင္း၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ က်မ္းစာေတြ ပံုႏွိပ္ ျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ အစၥလာမ္ထံုးတမ္းစဥ္လာအတုိင္း ဝတ္စားဆင္ယင္ျခင္း နဲ႕ အစၥလာမ္တန္ဖုိးကို အေလး ထားျခင္း၊ စူဖီ၀ါဒကို ျပန္လည္ အသက္ သြင္းျခင္း (Sufism = mysticism) ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပန္လည္ဆန္းသစ္လာတဲ့ အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈကို လူထု ႀကီးတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာ အေပၚယံုၾကည္သက္ဝင္မႈ ျပန္ လည္ အားေကာင္းျခင္းက ၀န္းရံေပးထားတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ လမ္းၫႊန္မႈနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အစိုးရေတြ၊ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊ ဥပေဒေတြ၊ ဘဏ္ေတြ၊ လူထု အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြ၊ ပညာေရးဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာခဲ႔ပါတယ္။ အစိုးရေတြကေရာ အတုိက္အခံေတြ ကပါ အစၥလာမ္ဘာသာကို ေျခကုတ္ယူၿပီး ေထာက္ခံမဲေတြရေအာင္ ႀကိဳးစား ၾကတယ္။ သူမ်ားထက္ပိုၿပီး ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ဝါဒဆန္တဲ့ တူရကီလို၊ တူနီးရွားလို ႏုိင္ငံ ေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံအစုိးရအမ်ားစုဟာ အစၥလာမ္ရဲ႕ အားကို အသိအမွတ္ျပဳလာၾကၿပီး အစၥလာမ္နဲ႔ ပါတ္သက္ တဲ့ကိစၥ ေတြမွာ စိတ္၀င္စားမႈေတြ ျပသလာေနၾကပါတယ္"

အလားတူပါပဲ ေနာက္ ထင္ရွားတဲ့ အစၥလာမ္ပညာရွင္ အလီ အီး ဟီ လယ္ဒက္ကီး (Ali-E-Hilla Dessouki) ကေတာ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထ လာျခင္းဟာ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ အေနာက္တုိင္းဥပေဒ ေနရာမွာ အစၥလာမ္မစ္ ဥပေဒကို အစားထုိးႏုိင္ေရး၊ ဘာသာတရားနဲ႕ ဆုိင္တဲ့ ဘာသာစကား၊ သေကၤတေတြကို ပိုအသံုးျပဳၾကေရး၊ အစၥလာမ္ ပညာေရးတုိးခ်ဲ႕ေရး (အစၥလာမ္မစ္ေက်ာင္းေတြ တုိးပြားလာေရးနဲ႔ အစုိးေက်ာင္းေတြမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးေတြ ထည့္သြင္းျပဌာန္းေရး)၊ အစၥလာမ္မစ္ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ က်င့္သံုးလာေရး (အမ်ဳိးသမီးမ်ား မ်က္ႏွာဖံုးထားျခင္း၊ အရက္ေသစာ ေရွာင္ ၾကဥ္ျခင္း) ဘာသာေရး ၀န္ျပဳဆုေတာင္းပြဲေတြမွာ တက္ေရာက္သူ ပိုမိုမ်ားျပား လာေရး၊ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ဘာသာေရးဘက္မလုိက္ အစိုးရေ တြရဲ႕ေနရာကို အစၥလာမ္ဗ္အဖြဲ႕ေတြက ေနရာယူႏုိင္ေရး၊ တစ္ကမၻာလံုးရွိ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံ၊ အစၥလာမ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား ဆက္ဆံေရးေတြ ပိုမို အားေကာင္းခုိင္မာလာေရးေတြအတြက္ (အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထျခင္း လႈပ္ရွားမႈက) အားႀကိဳးမာန္တက္ ပါ၀င္ခဲ့တယ္လို႔ ႐ႈျမင္ပါတယ္။(Note 18)

La revanche de Dieu ထာ၀ရဘုရားရွင္ရဲ႕ပစ္ဒဏ္ခတ္ျခင္းကေတာ့ တစ္ ကမၻာလံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပါ။ ဒါေပမဲ့ အလႅာ ရွင္ျမတ္ရဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ျခင္း ကေတာ့ နယ္ပယ္အက်ယ္ဆံုး ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနၿပီး မြတ္စလင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ျဖည့္ ဆည္းေပးလ်က္ရွိေနပါေတာ့တယ္။
ႏုုိင္ငံေရးအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစၥလာမ္လႈပ္ရွားမႈဟာ မာ႔က္(စ္) ၀ါဒနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ လမ္းၫႊန္ခ်က္ လက္စြဲက်မ္းစာႏွင့္အတူ အရာခပ္သိမ္း ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဘ၀အျမင္ရွိတယ္။ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္ဖို႔ အား စုိက္ထုတ္တယ္။ ပါ၀ါကို ဆန္႔က်င္တယ္၊ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေတာ္ကို ဆန္႔ က်င္တယ္၊ ဒီအထဲမွာ တရားမွ်တတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ အၾကမ္း ဖက္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတဲ့ အဆံုးအမ ႏွစ္ခုကြဲျပားစြာပါဝင္ပတ္သက္ေနတယ္။

ဒီထက္ပိုအသံုးက်မဲ့ ႏိႈင္းယွဥ္မႈကေတာ့ အစၥလာမ္ႏုိးထျခင္းဟာ ပ႐ုိတက္ စတင့္ (ခရစ္ယာန္အယူဝါဒ) ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ တူပါ တယ္။ ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုးဟာ လက္ရွိအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕တက္ႂကြမႈမရွိျခင္း၊ ကိုယ္ က်င့္တရားပ်က္ျခင္းကို ေတာ္လွန္ဖို႔ ေပၚထြက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ပို႔ၿပီး သန္႔စင္၊ ပိုၿပီးေတာင္းဆိုမႈမ်ားတဲ့ မူလဘာသာတရားဆီ ျပန္သြားမယ္ လို႔ေၾကြးေၾကာ္ၾကတယ္။ အလုပ္၊ အမိန္႔နဲ႔ စည္းကမ္း အေၾကာင္းေတြ ကို ေဟာေျပာၾကတယ္၊ အင္အားေကာင္းတဲ့ လူလတ္ တန္းစာေတြ ပါ၀င္ လာဖို႔ စည္းရုံးေတာင္းဆိုၾကတယ္။ လႈပ္ရွားမႈအားျဖင့္လည္း ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုးဟာ ႐ႈပ္ေထြးမ်ားျပား လြန္းလွတယ္။ ရပ္တည္ခ်က္ေတြမတူၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဓိကႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ တူေနတယ္။ (ခရစ္ယန္မွာ) လူသာရင္၀ါဒနဲ႔ ကာ(လ္)မင္၀ါဒရွိခဲ႔သလို၊ (အစၥလာမ္မွာ) ရွိယိုက္နဲ႔ ဆြန္နီ ဘာသာေရး စာအုပ္ႀကီး၀ါဒတို႔ရွိၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဂၽြန္ကာ(လ္)မင္နဲ႔ အယာ တုိလာ ခုိေမနီတို႔ေတာင္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆင္တူေနၿပီး ဘာသာေရး ဥပေဒေတြကို လူထုလုိက္နာက်င့္သံုးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ ၾကတယ္။

(Lutheranism လူသာရင္နစ္ဇင္ဆိုတာ ခရစ္ယန္ဂိုဏ္းကြဲတစ္ခု၊ ဂ်ာမန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး မာတင္လူသာ (ရ္) တို႔ရဲ႕ အဆံုး အမေတြကို အစြဲျပဳၿပီး၊ ေခၚေ၀ၚထားတဲ့ အမည္ျဖစ္ၿပီး Calvinism ကေတာ့ ပ႐ိုတက္စတင့္ဂုိဏ္း၊ John Colvin ကုိ အစြဲျပဳၿပီး၊ ေခၚေ၀ၚတဲ့အမည္ပါ) ဘာသာျပန္သူ။)

ခရစ္ယန္ဘာသာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထေ ရး ႏွစ္ခုလံုးရဲ႕ အေျခခံ စိတ္ဓါတ္က စနစ္တက် ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ပါပဲ။
“ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးဟာ ကမၻာ အနွံ႕အျပားမွာ ျဖစ္ေနရမယ္။ ေန ရာေတြ၊ လူေတြ၊ အမည္နာမေတြ အားလံုးေျပာင္းလဲရမယ္။ တရားခံု႐ံုးေတြ ကို ေျပာင္းရမယ္၊ မွ်တမႈမရွိတဲ့ တရားသူႀကီးေတြကို ေျပာင္းလဲ ရမယ္။ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာင္းလဲရမယ္၊ ပညာေရး၊ မေကာင္းတဲ့ေက်ာင္းေတြ၊ ဥပုဒ္ေက်ာင္း ေတြ၊ တရားနာပရိတ္သတ္ေတြ၊ ဘုရားရွိခုိးပံုေတြ ေျပာင္းလဲရမယ္ ” လို႔ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရး ခရစ္ယန္ တရားေဟာဆရာ တစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဘူးပါတယ္။

သူနဲ႔အလားတူပါပဲ၊ အယ္(လ္) တူရဘီ (al-Turabi) ကလည္း ဒါကိုထပ္ၿပီး ခုိင္မာေစတယ္။
"အစၥလာမ္ဘာသာ ႏုိးထလာမႈဟာ အဓိပၸါယ္ အလြန္ေလးနက္ပါတယ္။ ဒါဟာ တစ္ကုိယ္ေရ ဘာသာတရား ကုိင္း႐ိႈင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ အသိ ဥာဏ္ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ၊ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ကုိးကြယ္မႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ အထက္က အရာေတြ အားလံုး ပါ၀င္ၿပီး၊ အထက္ဆံုး ကေန ေအာက္ဆံုးအထိ ရွိေနတဲ့ လူတန္းစားအားလံုးကို တစ္ေပါင္း တည္း ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းလုိက္တဲ့ က်ယ္၀န္းေလးနက္မႈမ်ဳိးပါ။" (Note 19)

၂၀ ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏုိင္ငံေတြထဲက အစၥလာမ္ ႏုိး ထျခင္းရဲ႕ အက်ုဳိးသက္ေရာက္မႈကို မ်က္ကြယ္ ျပဳျခင္းဟာ ၁၆ ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း၊ ဥေရာပႏုိင္ငံေရးထဲက ပ႐ိုတက္စတင့္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးရဲ႕ အက်ဳိး သက္ ေရာက္မႈကို မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္တာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အစၥလာမ္ ႏုိးထျခင္းက ခရစ္ယန္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ထက္ထူးျခား တာဆိုလို႔ တစ္ခုပဲရွိပါတယ္။ ပ႐ုိတက္စတင့္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈက ဥေရာပ အေနာင္တုိင္းထဲ တင္သာျဖစ္ၿပီး၊ စပိန္၊ အီတလီနဲ႕ ဥေရာပအေရွ႕ပုိင္းေတြမွာ သက္ေရာက္မႈ သိပ္မရွိခဲ့ဘူး။ အစၥလာမ္ ဘာသာ ႏုိးထျခင္းက မြတ္စလင္ႏုိင္ငံတုိင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ့တယ္။

၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြကစလို႔ အစၥလာမ္မစ္ သေကၤတေတြ၊ ယံုၾကည္မႈ၊ အက်င့္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒေတြ၊ ေပၚလာစိေတြနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ေမာ္႐ိုကိုကေန အင္ဒိုနီးရွား၊ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားကေန ကာဇက္စတန္ (တစ္) ဘီလီယံရွိတဲ့ မြတ္စ လင္ေတြရဲ႕ တခဲနက္ အားေပးေထာက္ခံမႈကို ရရွိခဲ့တယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈက အစမွာေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္ထဲေလာက္တင္ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္ ေတြထဲအထိက်ယ္ျပန္႔သြားခဲ႔တယ္။ ပညာေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ေတြအေနနဲ႔ သေဘာက်သည္ျဖစ္ေစ၊ မက် သည္ျဖစ္ေစ၊ အသိ အမွတ္မျပဳလို႔ မရသလို ေရွာင္လႊဲလို႔ လည္းမရေတာ့ ပါဘူး။ မ်ဳိးဆက္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို သိမ္းက်ဳံး ေခၚယူသြားႏုိင္ျခင္းဟာ အၿမဲတမ္း အႏၱရာယ္ရွိၿပီး အမ်ားအားျဖင့္မွာလည္း မွားေနတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မွန္သလို လိုလည္း ထင္ေနရတတ္တယ္။ ၁၉၉၅ ခုေရာက္ေတာ့ အီရန္ကလြဲရင္ မြတ္ စလင္လူမ်ဳိး အမ်ားစုရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ကထက္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ပိုၿပီး အစၥလာမ္မစ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကေတာ့ တယ္။(Note 20)

ႏုိင္ငံအမ်ားစုေတြထဲမွာ အစၥလာမ္မစ္ လႈပ္ရွားေရးသမားေတြ အဓိက လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ အခ်က္က အစၥလာမ္မစ္ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ တုိးတက္အားေကာင္းေအာင္ ျပဳမူျခင္းနဲ႔ ရွိရင္းစြဲ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြက သိမ္းပုိက္ယူျခင္းပါပဲ။ အစၥလာမ္မစ္ေတြ အထူး အာ႐ံုစုိက္ လုပ္ေဆာင္တာက အစၥလာမ္စာသင္ေက်ာင္းေတြ တည္ေထာင္ျခင္းနဲ႕ အစုိးရေက်ာင္းေတြမွာ အစၥလာမ္အဆံုးအမေတြ လႊမ္းမုိး လာေအာင္ ႀကိဳးစားယူျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ အက်ဳိးဆက္ အေနနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြဟာ လူထုအဖြဲ႕အစည္းထဲ တစိမ့္စိမ့္ တုိး၀င္ တည္ရွိ လာခဲ့ျခင္း ပဲပါတယ္။ အျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အားၿပိဳင္တယ္၊ ဖိႏွိပ္တယ္၊ ဘာသာေရး ေလ်ာ့ရဲၿပီး အားနည္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ေနရာမွာ အေရ အတြက္ ပမာဏအားျဖင့္ေရာ ကူညီေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အားျဖင့္ပါ ေန ရာ၀င္ယူ လာၾကေတာ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြရဲ႕ ေစာေစာ ပုိင္းက အီဂ်စ္ႏုိင္ ငံထဲ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕အစည္း ေတြ အားေကာင္းလာၿပီး၊ အစိုးရက ျဖည့္ ဆည္းေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ကြက္လပ္ေနရာ(လွည့္မၾကည့္ႏုိင္တဲ့ေနရာ)ေတြ ကုိသူတို႔ကျဖည့္ဆည္းေပး လာခဲ့ၾက တယ္။ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး နဲ႔ အျခားအကူအညီေတြ ဆင္းရဲသား အီဂ်စ္ေတြကို အလံုးအရင္းနဲ႔ ေပးခဲ့ ၾကတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ကိုင္႐ုိၿမိဳ႕မွာ ငလ်င္ႀကီးလႈပ္ေတာ့ သူတို႔အဖြဲ႕ေတြက နာရီပုိင္းအတြင္း လမ္းေတြေပၚေရာက္လာၿပီး၊ အစားအေသာက္ေတြေ၀ ၾက၊ ေစာင္ေတြေပးၾကေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြက သူတို႔ေနာက္ အမ်ား ႀကီး ျပတ္က်န္ေနရစ္ခဲ့ၾက တယ္။

ဆက္ရန္

Read more

သူ႕လက္သံ

ရုပ္ရွင္မင္းသား Basil Rathbone နဲ႔ စႏၵယားဆရာ Dane တို႔ Victor Borge ဟိုတယ္မွာ အတူတူ တည္းၾကေတာ႔ ဒိန္းက စႏၵယားတစ္လုံးဟာ ဘယ္ေလာက္ အသုံးက်ေၾကာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း တီးတတ္ရင္ ဘယ္အခ်ိန္ ရိွၿပီ ဆိုတာကိုပင္ စႏၵ ယားသံနဲ႔ ေျပာျပႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းျပတယ္။

ဘာဆယ္အတြက္ ယုံရခက္ခက္ ျဖစ္ေနတာေပါ႔။ ဒါနဲ႔ ဒိန္းက စႏၵယားေရွ႕မွာ ထိုင္လိုက္ျပီး လက္သံၾကမ္းၾကမ္း တီးကြက္ ႏွစ္ကြက္ သုံးကြက္ တီးခ်လိုက္ တယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ ဟိုဖက္အခန္းမွာ အိပ္ေနတဲ႔ ဧည္႔သည္က နံရံကို ထုရင္း အိပ္ခ်င္ မူးတူး ေဒါသတႀကီးနဲ႔

" ေခြးမသားေတြ မအိပ္ၾကေသးဘူး၊ မင္းတို႔ အေဖ႔အိမ္မ်ား မွတ္ေနလို႔လား၊ နာရီလည္းၾကည္႔ဦး၊ မနက္ တစ္နာရီ ခြဲေနျပီ " တဲ႔။

ဒီေတာ႔ ဒိန္းက " ကဲ ဘယ္လိုလဲ " ဆိုတဲ႔ အၾကည္႔နဲ႔ ဘာဆယ္ကို ၿပဳံးစိစိ လွမ္း ၾကည္႔ လို႔။
( RD, Dec, 1957 )

(16/12/2012)

ဇင္ေဝေသာ္ 

Read more

အေမရိကန္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ေရးသားသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာအေၾကာင္း ျဖစ္ ရပ္မွန္မ်ား

By Rick Heizman, San Francisco, California, U.S.A.
Translated by Ko Nay Min, Yangon, Burma

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ မ်ားႏွင့္ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကရခိုင္ျပည္ နယ္ရဲ႕ အေျခ အေနေတြကို သတင္းမီဒီယာေတြေပၚမွာေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ လုပ္ႀကံ ဖန္ တီးေဖာ္ျပထားတာေတြကို ေတြ႔လိုက္ရေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္မွာေတာ္ေတာ္ကို စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရပါတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကျမန္မာႏိုင္ငံ အေၾကာင္းကိုေတာ္ေတာ္ သိလာၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ တကယ့္ျဖစ္ရပ္နဲ႔ အမွန္တရား ကိုေတာ့ မသိၾကပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးတာျမန္မာျပည္အေနာက္ပိုင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ျဖစ္ရပ္ရဲ႕ တကယ့္အေၾကာင္းအရင္းေတြနဲ႔ အမွန္တရားကို ရွင္းျပ ခ်င္လို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးဟာလည္း အဲဒီ ေဒသရဲ႕သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ တကယ့္အေတြ႔အႀကံဳေတြအေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ဟာ ၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ(လြန္ခဲ့တဲ့ရွစ္လတုန္းက) အဲဒီေနရာ ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

__________________________________________
ရခိုင္ - (Rakhaing ဟု အသံထြက္သည္) Arakan ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာ စကားႏွင့္လူမ်ိဳးႏြယ္ဖဲြ႕တည္မႈရွိၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဇာတိေျမတြင္ သမိုင္းအစဥ္အဆက္ေနထိုင္ေပါက္ပြားလာခဲ့ေသာ ထိုေဒသရွိဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာ - မ်ားမၾကာမီကပင္ ႏိုင္ငံကူးေျပာင္း၀င္လာၿပီး သူတို႔ကို ယခင္တုန္း က ဘဂၤါလီမူဆလင္ (သို႔) စစ္တေကာင္း မူဆလင္မ်ားဟုေခၚသည္။ (သူ
တို႔၏ ဇာတိဇာစ္ျမစ္ကို ညႊန္ျပထားၿပီးသားျဖစ္သည္။)

ရခိုင္ျပည္နယ္ - ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤါလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ႏွစ္ခုၾကားရွိ ျပည္နယ္ျဖစ္ သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စစ္ေတြျဖစ္သည္။ ယခင္က Akyab ဟုေခၚသည္။ အႀကီးဆံုးေသာ သမိုင္း၀င္ေရွးေဟာင္းအက်ဆံုးေနရာမွာ (ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ )ျဖစ္ၿပီး (၁၄၃၀ မွ ၁၇၈၄)ခုႏွစ္အထိ ယခင္ကရခိုင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ သည္။ ထိုအခ်ိန္က အာရွတိုက္တြင္ အခ်မ္း သာဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားထဲတြင္ ပါ၀င္ ခဲ့သည္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ - ၁၉၇၁ ခုႏွစ္က ျဖစ္ေပၚလာေသာ ႏိုင္ငံအသစ္တစ္ခုျဖစ္ သည္။ မူလအစက ေရွးေခတ္က အိႏိၵယလူမ်ိဳး ဟိႏၵဴ (သို႔)ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မင္းဆက္အမ်ိဳးမ်ိဳး နန္းစိုက္စိုးစံခဲ့ေသာ ေဒသ၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ မူဆလင္ဘာသာ၀င္တို႔စစ္ႏိုင္၍ အစၥလာမ္ ဘာသာ က ိုသယ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ် ပိုင္အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ပိုင္နက္နယ္ တစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ပါကစၥတန္အျဖစ္ အေနာက္ ပါကစၥတန္ႏွင့္ နယ္နိမိတ္မိုင္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ တဲြဆက္လ်က္ လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့ၿပီး ၁၉၇၁ တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အမည္ျဖင့္ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ လာခဲ့သည္။

___________________________________________

အမွန္တရား၏ ဇာစ္ျမစ္

တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈက်နစြာ ရာ စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတဲ့ ေမြးရပ္ဇာတိျပည္နယ္ႀကီးကို ရက္စက္ လွတဲ့ အစီအစဥ္ေတြခ်ၿပီး တျခားလူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာတရားမမွ်တမႈ ရပ္တည္ရန္ ခြင့္ျပဳမႈ မရွိဘဲအစၥလာမ္ျပည္နယ္အျဖစ္ အတင္းအဓမၼ သိမ္းယူ ထူေထာင္ လိုက္ျခင္းပါပဲ။ ဒီအျဖစ္မ်ိဳးက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နဲ႔ ျမန္မာျပည္နယ္ျခားမွာ ရွိတဲ့ ေမာင္းေတာနဲ႔ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။

ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာတျခားနယ္ေျမႏိုင္ငံေဒသေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ ကူးသြားၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ေလ့မရွိခဲ့ပါ။ ရခိုင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ေရွးက်လွတဲ့ေမြးရပ္ဇာတိေျမမွာ သာ အစဥ္အဆက္ေနထိုင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း(၁၀၀)ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ ဘဂၤါလီတို႔ရဲ႕ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ျခင္းနဲ႔အတင္း အဓမၼမီးရႈိ.ျခင္းေတြကို ရြာေပါင္းမ်ားစြာ ခံခဲ့ရဘူးပါတယ္။

ရခိုင္တို႔ဟာ မူဆလင္ဘဂၤါလီတို႔ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ မငဲ့ကြက္ ဘဲ ဗုဒၶဘုရားဆင္းတုမ်ား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေန ရာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးဦးမွာကို ခါးသည္းလွတဲ့ ယခင္အေတြ႕အႀကံဳအရ သိေန ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ျပန္ေလၿပီေရာ။

အလားတူအျဖစ္ေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း မွာ(လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ တုန္းက) ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူေပါင္း ၅၀၀၀ခန္႔ကိုု လဲြမွားေသာ အယူနဲ႔သတ္ျဖတ္ခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနတဲ့ မူဆလင္ တို႔က ေခါင္းျဖတ္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဦးေရနည္းသြားၿပီးေတာ့၊ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းကို လြတ္လပ္ေသာ အစၥလာမ္ျပည္နယ္ အျဖစ္ ေျပာင္းပစ္ဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း မွာလည္းခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူ တို႔ကို အစဥ္မျပတ္ျပန္ေပးဆဲြျခင္း၊ ေခါင္းျဖတ္သတ္ျဖတ္ျခင္းေတြ ဆက္ လုပ္ၿပီး သီးျခားအစၥလာမ္ သီးသန္႔ႏိုင္ငံျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက မူဆလင္မရွိေသာ အပိုင္းေတြမွာလဲ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေ က်ာင္းေတြကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ၿပီး၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေက်ာင္းသူကေလး မ်ား ေက်ာင္းတက္ဖို႔လမ္းေလွ်ာက္လာရာမွာ ေခါင္းေတြျဖတ္ၿပီး သတ္ ခဲ့ၾကတယ္။ မၾကာေသးခင္ကမူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာသာေရးစစ္ပဲြလုပ္ရန္ ပါ၀င္ေပးဆပ္ၾကဖို႔ အင္ဒိုနီးရွား လူမ်ိဳးမ်ားကို ေခၚယူ ခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲမွာ ဟိႏၵဴဘာသာ ၀င ္ ၂၈% ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဟိႏၵဴလူထုကို အတင္းေမာင္းထုတ္ၿပီး တဲ့ေနာက္ မွာေတာ့ ဟိႏၵဴဦးေရဟာ ၉% ေတာင္မရွိေတာ့ဘဲ နည္းလာပါေတာ့တယ္။ ဗုဒၶဘာသာဦးေရအနည္းစုကို ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ မူဆ လင္မ်ားကဆက္ဆံၾကပါတယ္။ ဗုဒၶေစတီေတာ္မ်ား၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားနဲ႔ အိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးၾကပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းဘုရားေတြ၊ တရား ထိုင္တဲ့ဂူေတြနဲ႔ ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့အရာေတြဟာ ဗုဒၶေခတ္ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကတည္းကျဖစ္ၿပီး ယခုေတာ့ လံုး၀ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရပါၿပီ။

သမိုင္းေၾကာင္းရာဇ၀င္

ရခိုင္ေဒသမွာလြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း၂၀၀၀ေက်ာ္အေစာပိုင္းေအဒီရာစုႏွစ္မ်ားကပင္ထီးနန္း၊ဘုရင္မ်ားနဲ႔ သမိုင္းေကာင္းအစဥ္အလာမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕နဲ႔ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ၾကရတာကေ တာ့ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္တို႔ရဲ႕ သက္ေသျပဳရာ ရခိုင္ စိတ္ဓာတ္ရွိရာအခ်က္အျခာၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့တဲ့ေခတ္ကိုေတာ့ ဖယ္လိုက္ပါေတာ့။အဂၤလိပ္တို႔ကဘယ္သူေသေသ ငေတမာပီးေရာ စိတ္နဲ႔အခုျဖစ္ေနတဲ့ျပႆနာေတြကို ကူညီဖန္တီးေပး သလိုျဖစ္ ခဲ့တယ္။

အဂၤလိပ္တို႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံ၊ စကၤာပူႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားႏိုင္ ငံေတြကို ၀င္ေရာက္စဥ္က စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ စီးပြားလုပ္ငန္းေတြမွာကူလုပ္ တဲ႕လူေတြအျဖစ္ခိုင္းဖို႔ တရုတ္ေတြ၊ ကုလားေတြကို ေခၚသြင္းခဲ့ၾကတယ္။ အဂၤလိပ္ ေတြဟာ ဘဂၤလားကမူဆလင္ကုလားေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ကို ေခၚသြင္းတာမ်ားတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဘဂၤလား(ဘဂၤလားေ ဒ့ရွ္)က နီးလည္းနီးေတာ့အဆင္ေျပတယ္။ အဲဒီအလုပ္ကူသူ ဘဂၤါလိီ မန္ေနဂ်ာမ်ားက ဌာေနခံ ရခိုင္လုပ္သားေတြကို ငွားရမယ့္အစား ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ မူဆလင္ ဘဂၤါလီမ်ားကို လာျပီးအလုပ္လုပ္ဖို႔ ေခၚယူခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက (၁၈၀၀ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း) ဘဂၤလားမွာ ဒီဘဂၤါလီေ တြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အာေရးဘီးယားရဲ႕ ဝါဟာဗစ္အေတြးအေခၚမ်ား ကိုအေျခခံတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ဖာရာဒိုင္း လုပ္ရွားမႈရဲ႕ အရွိန္အဟုန္ေအာက္ မွာလြမ္းမိုးျခင္းခံေနရတယ္။

ဒီအာေရးဘီးယားရဲ႕ ဝါဟာဗစ္ အေတြးအေခၚနဲ႕ ေဆာ္ဒီ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြက သူတုိ႔ကိုသူတို႔ အာေရးဘီးယားဆိုတဲ့နာမည္ေပးထားတာျဖစ္တယ္၊ အေသး စိတ္အေနနဲ႔ ဘဂၤါလီေတြကို ညႊန္ၾကားထားတာကလည္း "ေရအရင္း အျမစ္ေတြ႕လွ်င္သူတို႔ရဲ႕ မူဆလင္ဘာသာ၀င္ တစ္မ်ိဳးခ်ည္း သာ ေနရမယ့္ ရြာေတြကို တည္ၾကဖို႔ျဖစ္တယ္"။

ဒါ့ေၾကာင့္လည္းသူတို႔ဘဂၤါလီေတြဟာေနာက္ပိုင္းမွာေရျပင္ကိုႏိုင္နင္းလာၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို ျငင္းပယ္လာေတာ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္က
သူတို႔တေတြအင္အားေတာင့္တင္းၿပီး အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီဟုယူဆတဲ့အခါ ဘာသာေရးစစ္ဆင္ႏြဲဖို႔ ျပင္ဆင္ၾကရန္ညႊန္ၾကားခဲ့ၾကတယ္။

၁၉၁၀ ၀န္းက်င္ေလာက္က အလုပ္ကူ မူဆလင္မန္ေနဂ်ာ ၁၅ ေယာက္ ဟာ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕တည္းသို႔ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီတဲ့ဘဂၤါလီအလုပ္သမားမ်ားကို ေခၚသြင္းခဲ့ၾကတယ္။ အစပိုင္းမွာ ႀကီးမားတဲ့ လူဦးေရတိုးပြားမႈ စ တင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာကိုဆန္႔က်င္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ား စတင္ခဲ့ တယ္။

၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ မူဆလင္ဘဂၤါလီကုလားမ်ားရဲ႕ လူဦးေရ အလ်င္အျမန္တိုးပြားေနမႈကို စံုစမ္း စစ္ေဆးရန္ေကာ္မရွင္တစ္ခုကို ဖဲြ႕စည္းခဲ့တယ္။ စံုစမ္းခ်က္ေတြအရ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၁၈၂၅ ခုႏွစ္တြင္ လူဦးေရ ၃၀၀၀၀ ေလာက္ရွိရာမွ ၁၉၃၀ခုႏွစ္မွာ လူဦးေရ ၂၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္အထိ တိုးပြားလာခဲ့တယ္။ အဲဒီ ေကာ္မရွင္က ေကာက္ခ်က္ခ်ပံုမ်ားအရ အားမေလ်ာ့စတမ္း ဆက္တိုက္ နယ္ျခားေနရာမွာ လုပ္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီမူဆလင္လႈပ္ရွားမႈကို ရပ္တန္းက ရပ္မပစ္လွ်င္ (သို႔) ထိန္းခ်ဳပ္မႈမရွိလွ်င္ မၾကာမီအခ်ိန္အတြင္း အဓိက႐ုန္း အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္လိမ့္မည္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ေကာ္မရွင္ရဲ့ တြက္ဆခ်က္ကလည္း မွန္ေနခဲ့တယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ေန႔ရက္မ်ား

၁၉၄၂အေစာပိုင္းမွာဂ်ပန္ေတြဟာရခိုင္ဘက္သို႔ေျခဦးလွည့္လာတဲ့အခါ အဂၤလိပ္တို႔က"ဘဂၤါလီဗီဖို႔စ္"လို႔ေခၚတဲ့ မူဆလင္တပ္သားအဖဲြ႕ကို ဖဲြ႕စည္း ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့လက္နက္ေတြလည္း သူတို႔ကို တပ္ဆင္ေပးခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္ေတြက ဒီဘဂၤါလီေတြကို ရခိုင္ေတြထက္ တိုက္ေရးခိုက္ေရးမွာ လက္ရဲဇက္ရဲတဲ့ သူေတြအျဖစ္ ျမင္ခဲ့တယ္။

ဒါေပမဲ့အဂၤလိပ္ေတြ႐ုတ္တရက္ဆုတ္ခြာရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ဘဂၤါလီေတြဟာ သူတို႔ကိုေပးထားတဲ့လက္နက္ေတြကို အလ်င္အျမန္ သံုးပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဘယ္မွာသံုးပစ္ၾကလဲဆိုရင္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ မဟုတ္ ဘ ဲ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ဗုဒၶဘာသာေတြကို သတ္ပစ္ဖို႔အတြက္ သံုးခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္းေတာ ေဒသေတြမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာရြာေတြ၊ ဘုရားေစတီေက်ာင္းကန္ေတြနဲ႔ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို မီး႐ိႈ႕ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာေပါင္း ၃၀၀၀၀ ေလာက္ဟာ ဒီတကယ့္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈမွာ အသတ္ခံခဲ့ရၿပီး ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ လူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ဘိုးဘြားပိုင္ေျမေတြကေန လူမ်ိဳးျပဳတ္သကဲ့သို႔ စြန္႔ခြာခဲ့ရတယ္။

၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းမွာေတာ့ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာေဒသ တစ္ေနရာလုံးဟာ ဂ်ပန္ေတြ၊ အဂၤလိပ္ေတြ က်န္ခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔ျပည့္ စံုၿပီး အင္အားေတာင့္တင္းေနတဲ့ ဘဂၤါလီမူဆလင္ေတြရဲ႕လက္ထဲမွာ ခိုင္ခိုင္ၿမဲၿမဲေရာက္ရွိလို႔ေနခဲ့တယ္။ သူတို႔ေတြဟာ နယ္ျခားေဒသကို ခ်ဳပ္ ကိုင္ႏိုင္ၿပီဆိုေတာ့ မူဆလင္ေတြရဲ႕ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားဟာ ႀကီးမားစြာတိုးတက္လာခဲ့တယ္။

ဒီေနရာေတြကေတာ့ ဟိုးအရင္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာထဲက လံုး၀ နီးပါး ဗုဒၶ ဘာသာခ်ည္းဘဲေနလာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ႐ုတ္တရက္အေတာ္တိုေတာင္းတဲ့ အခ်ိန္ေလးအတြင္းမွာပဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေတာ္ေတာ္ႀကီးကင္းစင္သြားၿပီး လံုး၀နီးပါးမူဆလင္ေတြသာရွိခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ နယ္ေျမခ်ဲ႕ဖို႔ စီမံကိန္းေတြခ်ၿပီး အဲဒီနယ္ေျမေတြကို လံုး၀ မူဆလင္ခ်ည္းသာျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္။

၁၉၄၂ ခုႏွစ္တုန္းက အဂၤလိပ္အရာရွိတစ္ဦးရဲ႕ မွတ္တမ္းျပဳစုမႈတစ္ရပ္ ထဲမွာ…"ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ အနီးတ၀ိုက္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ရြာေတြမွာ ရွိတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာ ရက္စက္စြာ အတံုးလိုက္အတစ္လိုက္ ႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံၾကရတဲ့အေၾကာင္းေတြကိုကၽြန္ေတာ့္ ကိုေျပာျပၾကပါ တယ္။ ေျမာက္ဦးရဲ႕အေနာက္ဖက္ကမ္းမွာရွိတဲ့ ရြာအမ်ားစုကို လည္း ဘဂၤါလီမူဆလင္တပ္က ဖ်က္ဆီးၾကတာေတြလည္း ပါပါတယ္။ "တကယ္ေတာ့ ရန္သူ႕ဂ်ပန္တပ္ဟာ ဒီရြာေတြနားကို တစ္ခါမွ် ေရာက္ မလာခဲ့ပါဘူး" ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရခိုင္ရြာသားေတြဟာ ေတာင္ ကုန္းေတာင္တန္း ေတြေပၚမွာ ပုန္းေအာင္းေနခဲ့ၾကရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတဲ့ ေမြးရပ္ေျမကေန ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာ အဲဒီက မူဆလင္ေတြကို ႏိုင္ေအာင္ျပန္မတိုက္ထုတ္ႏိုင္ ရင္ေတာ့ သူတို႔ဘ၀ဟာ ကယ္တင္ႏိုင္မဲ့လမ္း မရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး" လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြကို ေမာင္းထုတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တြင္ အဖဲြ႕၀င္ရဲေဘာ္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ ရန္ေအာင္ဟာ စစ္ေတြေဒသမွာျဖစ္ေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔နဲ႔ ဆူပူေသာင္း က်န္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို တားဆီးဖို႔ အတြက္ ရခိုင္ေဒသကို လႊတ္ျခင္း ခံရ တယ္။ သူဟာ သူ႔ရဲ႕ ရဲေဘာ္ေကာင္းႏွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ရန္ေနာင္နဲ႔ ဗိုလ္မ်ိဳးညြန္႔တို႔ကို ေမာင္းေတာကို မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ သေဘာ တူေဆြးေႏြးဖို႔ လႊတ္လိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ေဆြးေႏြးစကားေျပာမယ့္အစား ႏွစ္ေယာက္စလံုးကို
သတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

သူတို႔ေတြဟာဒီနယ္ေျမေတြကိုသူတို႔ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမအျဖစ္လိုခ်င္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ "ဒါ႐ူအစၥလာမ္" လို႔ေခၚတဲ့အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေပါင္းစည္းသြားမယ့္
အစၥလမ္ႏိုင္ငံကိုတည္ေထာင္ခ်င္ခဲ့တယ္။ မူဆလင္ေတြဟာ ေနရာ အႏွံ႔ရွိ အျခားမူဆလင္မဟုတ္သူမ်ားကို အျပတ္ရွင္းခဲ့တာနဲ႔အမွ် တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လံုး၀ အစၥလာမ္ကမၻာတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီး လာခဲ့တယ္။ အခု အခ်ိန္ မွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘာအျဖစ္အပ်က္ေတြျဖစ္ခဲ့သလဲဆိုတာကို တကယ္သိျမင္လာရပါၿပီ။ အကယ္၍ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္ ဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ သူတို႔ရ ဲ႕ အသက္ေတြ၊ သူတို႔ရဲယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ၊ဘိုးဘြားပိုင္ေျမေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ သမိုင္းဟာ လံုး၀ ေပ်ာက္ ဆံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့မယ္ ဆိုတာကို ျမင္လာခဲ့တယ္။

ကိုရမ္က်မ္းက မူဆလင္မဟုတ္သူမ်ားရဲ႕ ေျမေတြယူျခင္းကို တရားတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္။

ကိုရမ္ ၃၃း၂၇ "And, He made you heirs to their land and their dwellings and their property, and (to) a land which you have not yet trodden, and Allah has power over all things."

ကိုရမ္ ၂၁း၄၄ "Do they see Us advancing, gradually reducing the land (in their control), curtailing (reducing) its borders on all sides? It is they who will be overcome."

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးဆံုးသြားတဲ့ေနာက္မွာေတာ ့ အဂၤလိပ္ေတြဟာ ျပန္ ၀င္လာၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မူဆလင္ေတြဟာ သူတို႔ေမာင္း ထုတ္လိုက္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို ျပန္လာၿပီး ေမြးရပ္ ရြာေတြ မွာ ျပန္ေနဖို႔ကို လက္မခံခဲ့ဘူး။ သူတို႔ေတြဟာ အခုခ်ိန္မွာသူတို႔မွာ "ရွာရီးယားဥပေဒ"နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္မူဆလင္ခ်ည္း သီးသန္႔ နယ္ေျမ ရွိေနၿပီလို႔ ယံုၾကည္ေနၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ မူဆလင္ မဟုတ္တဲ့ အဂၤလိပ္ေတြ သို႔မဟုတ္ ဗမာေတြအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို လက္မခံခဲ့ဘူး။ ဒီလိုလက္ခံမယ့္အစား ေနာင္မၾကာမီ အစၥလာမ္ႏိုင္ ငံ ျဖစ္ေတာ့မယ့္ ပါကစၥတန္ထဲကို ပူးေပါင္း၀င္ေရာက္ဖို႔ စီစဥ္ခဲ့တယ္။

အဂၤလိပ္ေတြက ဗမာေတြကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ ျပင္ဆင္လာတဲ့ အခါ မွာေတာ့ "ဂ်ာမီအာတူလ္အယ္လီမာအီအစၥလာမ္ပါတီ"လို႔အမည္ရတဲ့မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖဲြ႕ဟာ မၾကာမီျဖစ္ေပၚေတာ့မယ့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွ မူဆ လင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ၿပီးသူပုန္တပ္ဖဲြ႕တစ္ခု ကို ဖဲြ႕စည္း ခဲ့တယ္။ အဲဒီသူပုန္တပ္ဖဲြ႕ကို ဖဲြ႕စည္းရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကုိ သိမ္းယူၿပီးပါကစၥတန္အေရွ႕ပိုင္း (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္)နဲ႔ ပူးေပါင္းဖို႔ျဖစ္ တယ္။

၁၉၄၆ မွာေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ "မူဆလင္မ်ားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႕အစည္း" (အမ္အယ္လ္အို)ကို ဖဲြ႕စည္းၿပီး သူတို႔ရဲ႕ စစ္ပဲြကိုစတင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ မွာ သူတို႔ေတြဟာ ပါတီရဲ ႕ နာမည္က ို မူဂ်ာဟစ္ပါတီလို႔ေျပာင္းလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ "မူဂ်ာဟစ္သူပုန္"အဖဲြ႕အျဖစ္သိလာရတယ္။ မူဂ်ာေဟဒင္ဆိုတာကေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာေရးစစ္ပဲြကို ဆင္ႏႊဲမဲ့ မူဆလင္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။) ဂ်ီဟတ္ = အစၥလာမ္ ဘာသာ၏ ဘာသာေရးစစ္၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ မင္းႀကီးကသူ႕ရဲ႕လက္ေအာက္၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ မူဆလင္မ်ားရဲ႕ ရက္ရက္ စက္စက္သတ္ျဖတ္မႈကို ခံရတဲ့အခါ သတင္းမွတ္တမ္းတစ္ပုဒ္ကိုေရးခဲ့တယ္။ အဆိုပါသတင္းမွတ္တမ္းမွာ သူေရးထားတာကေတာ့"လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္တဲ့ လူေတြဟာ မူဆလင္ရဲတပ္ဖဲြ႕က ခိုင္းေစထားတာ"လို႔ သံသယ ရွိခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီလူေတြမွာ ျပင္းထန္တဲ့မူဆလင္စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ဒီနယ္ေျမ တစ္ခု လံုးကို ႏွိပ္ပစ္မယ္၊ အႏိုင္ယူမယ္ဆို တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြရွိေနခဲ့တယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ဗမာအစိုးရရဲ႕ဥပေဒအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ဘူးသီးေတာင္ နဲ႔ ေမာင္းေတာ ေဒသမွာရွိတဲ့ မူဆလင္ထုက တိုက္႐ိုက္ရန္စပ်ိဳး စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္အသြင္ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ ဒီလိုအစိုးရအေပၚ အလြန္ အေကာက္ အႀကံမ်ားၿပီး ဥပေဒ မေလးစားမႈေတြကို ဗမာအစိုးရၾကပ္ၾကပ္ မတ္မတ္အေရး တယူမတုန္႔ျပန္၊ မဆက္ဆံဘူးဆိုရင္ ဒီေျပာင္းေရႊ႕လာတဲ့ မူဆလင္အဖဲြ႕ အ စည္းထုႀကီးက ဒီေဒသကို ျဖစ္ခါစပါကစၥတန္နဲ႔ေပါင္းစည္းဖို႔ ႀကိဳးစားရလိမ့္ မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့အခါမွာျမန္မာႏိုင္ငံဟာ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ(၄)ရက္ေန႔မွာ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာတဲ့အခါ ဒီ မူဆ လင္ေတြအတြက္မဟုတ္ျပန္ပါဘူးေလ။ ဒီေတာ့သူတို႔မွာ အစီအစဥ္ေတြ ရွိခဲ့ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ဇန္န၀ါရီလ(၉)ရက္ေန႔မွာျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအသစ္ထံ မူဂ်ာဟစ္ပါတီက စာတစ္ေစာင္ပို႔ပါတယ္။ အဲဒီစာမွာေတာင္းဆိုထားတဲ့ စာရင္းထဲမွာပါတာေတြကေတာ့--

(၁)ကုလားတန္ျမစ္နဲ႔နတ္ျမစ္ၾကားမွာရွိတဲ့နယ္ေျမဧရိယာေတြကိုျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕မူဆလင္အမ်ိဳးသားကိုယ္ပိုင္ေျမဌာေနအျဖစ္သတ္မွတ္ေပးရမည္။
(အဲဒီေဒသမွာသူတို႔ေတြကလြန္ခဲ့ေသာ၆ႏွစ္ကပင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အျမစ္ျပတ္ကင္းမဲ့ေအာင္ရွင္းလင္းထားၿပီးဟုဆိုတယ္)

(၂)မူဂ်ာဟစ္ပါတီကိုဗမာအစိုးရအသစ္မွာ တရား၀င္အဆင့္အတန္း၀င္ေရး အတြက္ ဗမာ့အစိုးရသစ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳေပးရမည္။

(၃) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္မႈ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ေစတီပုထိုး မ်ားႏွင့္ ေက်းရြာက ို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈ မ်ားေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးၿပီးအက်ဥ္းခ် ခံထား ရေသာ မူဂ်ာေဟဒင္တိုက္ပဲြ၀င္ခဲ့သူမ်ားကို ျခြင္းခ်က္မရွိလႊတ္ေပးရမည္။ တို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ဗမာႏုိင္ငံဗဟိုအစိုးရသစ္မွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရျခင္း အ တြက္ မနည္းအဖတ္ဆယ္ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာအဲဒီရာဇသံျပင္းျပင္းေတာင္းဆို ခ်က္ေတြကို ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေျမာက္ဖက္ ရခိုင္ျပည္နယ္က မူဆလင္ေတြကခ်က္ျခင္း အျမန္ပဲဗမာႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္လိုေခၚတဲ့ ဘာသာေရး စစ္ေၾကျငာလိုက္ပါေတာ့တယ္။
မူဂ်ာေဟဒင္ေတြမွာ အတြင္းစိတ္ယုတ္ကန္းလွတဲ့စီမံကိန္းတစ္ခု ထြက္ေပၚ လာၿပီး ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေက်းရြာမ်ားအားလံုးကို ုဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကပါတယ္။ (၄င္းၿမိဳ႕နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ၆ႏွစ္ ကပင္ဖ်က္ဆီးသုတ္သင္ၿပီးျဖစ္သည္။)

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ (အာဇာနည္ေန႔) မွာ ငျပဳေခ်ာင္းႏွင့္ အနီး တ၀ိုက္မွာရွိတဲ့ ရြာေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ နည္းလမ္းအသစ္ အေနနဲ႔ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကို ျပန္ေပးဆဲြခ့ဲၾကတယ္။ သူတို႔ေတာင္း ဆိုတဲ့ ေငြ(သို႔) သူတို႔ေတာင္းဆိုတဲ့အေနအထား၊ မရလွ်င္ ျပန္ေပးဆဲြထားတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။

အပိုင္း (၂ ) ဆက္ပါဦးမည္။

Read more

ဘာသာတရားမ်ား၊ အေပါ႔စေတစီ၊ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္း

"ဆူဒန္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ခရစ္ယန္ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသားကို လက္ထပ္ဖို႔အတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာကို စြန္႔ခဲ့တယ္ ဆိုၿပီး ႀကိဳးမိန္႔ခ် ခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သူ႕ရဲ႕ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈက တရားမဝင္ဘူးလို႔ တရား႐ုံးက မွတ္ ယူတဲ့အတြက္ အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မႈနဲ႔ ႀကိမ္ဒဏ္ အခ်က္ ၁၀၀ က်ခံေစရမယ္လို႔လည္း အမိန္႔ခ်ပါတယ္" (ဘီဘီစီ)

"Apostasy"ဟူသည့္အဂၤလိပ္ဘာသာစကားသည္ "Apostata" ဟူေသာ ဂရိစကားမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး"ဖဲခြာထြက္ျခင္း"ဟု အဓိပါၸယ္ရွိသည္။ အာရပ္ဘာသာျဖင္႔ "Riddhah" ျဖစ္ၿပီး "ေက်ာခိုင္းျခင္း"ဟု အဓိပါၸယ္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ "Apostasy"ဟူသည္ ကိုးကြယ္မႈဘာသာတစ္ခုကို စြန္႔ၿပီး အျခား ဘာသာထဲ ဝင္ေရာက္သြားမႈကို ဆိုလိုေလသည္။ ဗုဒၶဘာသာက"Apostasy" ႏွင္႔ပတ္သက္ၿပီး အယူအဆ အစြဲမရွိသလို ေဒ သနာအေထာက္အထားအားျဖင္းလည္း တင္းမာမႈလုံးဝမရွိေပ။ ဘာသာ ကူးေျပာင္းမႈဟူသည္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ကပင္ လုံးဝလြတ္လပ္ခြင္႔ေပး ထားသည္႔ ပုဂၢလိကေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုသာျဖစ္ၿပီး ယင္းႏွင္႔ဆက္စပ္သည့္ အထင္ရွားဆုးသာဓကမွာ သုနကၡတၱအေၾကာင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဓမၼႏွင္႔ဗုဒၶအေပၚ ေက်နပ္မႈမရွိေတာ႔သည့္ သုနကၡတၱက ဗုဒၶဘာသာကို စြန္႔ခြာလိုေၾကာင္းလာေရာက္ေလ်ွာက္ထားရာ ဘုရားရွင္က
"သုနကၡတၱ၊ လာလွည့္၊ ငါ႔ တရားနဲ႔အညီေနလွည့္လို႔ သင္႔ကို ငါ ဘုရားရွင္က ဖိတ္ေခၚခဲ႔ဖူးသလား"
"မဖိတ္ေခၚခဲ႔ပါ"
"ဒါဆို သင္ကိုယ္တိုင္ကေရာ ဘုရားအဆုံးအမနဲ႔အညီ ေနခြင္႔ျပဳပါလို႔ေတာင္း ခံခဲ႔ဖူးသလား"
"မေတာင္းခံဖူးပါ"
"ေမာဃပုရိသ၊ သို႔ျဖစ္လ်င္ သင္က ဘာကိုစြန့္ခြာစရာလိုေနလို႔လဲ။ အရင္ ကကို သင္႔မွာ မရွိခဲ႔" ဟု မိန္႔ၾကားခဲ႔သည္။

မိမိဘာသာကုိ စၸန္႔လႊတ္သၸားသည့္အတၸက္ ပစ္ဒဏ္ေပးရမည္၊ ငရဲေရာက္ သၸားလိမ့္မည္လုိ႔ ဘုရား႐ႇင္ ဘယ္တုန္းကမႇ မမိန္႔ခဲ႔ဖူး ေပ။
ဘာသာကူးေျပာင္းသၸားျခင္းေၾကာင္ တရားစြဲအေရးယူျခင္း၊ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ခဲျဖင္႔ နံရိုး အေခ်ာင္းေခ်ာင္းက်ိဳးေအာင္ ထုရိုက္ျခင္း၊ ႀကိမ္ဒဏ္ေပးျခင္းမ်ိဳးစသည္ ဘယ္ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံမႇာမႇ မ႐ႇိခဲ႔သလို အျခားဘာသာေတြမွာလည္း ရွိဟန္မတူ(သို႔)မၾကားသိရေပ။

သီဟနာဒ
Ref: A Guide to Buddhism by S. Dhammika.

Read more

ဒြိဟကာရန္(ျဖတ္၊ ညွပ္၊ ျပန္ကပ္၊ စပ္ထည္)

မ်က္ႏွာအဆီျပန္ေနတဲ႔ ေကာင္းကင္တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္႐ုံနဲ႔
က်ေနာ့္ဘဝထဲက ေမာ႔ေသာက္ခြင္႔မရခဲ႔တဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ
အပ်ိဳရည္ပ်က္မသြားခဲ႔ပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔ ဒါေတြဟာ အခြင္႔သင္႔တဲ႔
ညတစ္ညမွာ မက္ဖို႔ဆိုၿပီး ထုပ္ပိုးသိမ္းဆည္းထားတဲ႔ အိပ္မက္တစ္္ခ်ိဳ႕ပါ။

က်ေနာ္ အိပ္မက္ မမက္တာၾကေပါ့ ေဝႏွင္းေရ။
ခုတေလာ ေဝႏွင္းေရာ အိပ္မက္ေတြ ပုံမွန္မက္ျဖစ္ေသးလား။
ေျခလက္ဆင္းထိုင္ေနတဲ႔ ကံၾကမၼာကို ဆြဲမထူျဖစ္ခဲ႔တာကလြဲရင္
က်ေနာ္႔ ပခုံးေပၚက ဝတ္ႀကီးဝတ္ငယ္ေတြကလည္း က်ားကိုးစီးစားလို႔ မကုန္ပါဘူး။

က်ေနာ္ၾကားဖူးတာက ေနာက္ဆုံးက လူဟာ
ေနာက္က ေခ်ာင္းရုိက္တာ မခံရဘူး တဲ႔။
ေဝႏွင္းလည္း ေဝစရာ ရိွရင္ေတာင္ ေနာက္ဆုံးမွ
ေဝၾကည့္ပါလား။ ႏွင္းေတြက လူေတြလို ေနာက္က
ေခ်ာင္းရုိက္တာ ရိွသလားေတာ႔ မသိဘူးေပါ့ေလ။
ယံုၾကည္မႈဆိုတာ ေရွ႕က ပန္းဝင္ရင္ေတာင္
ဆုမရ တတ္ဘူးမဟုတ္လား။
ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ေမးတာကို ေဝႏွင္းမေျဖေသးဘူးေနာ္။

အဲ....က်ေနာ္ ေမးဖို႔ေမ႔ေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ျပန္ေရာ။
ေမးဖို႔ေမ႔မေနဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ဘာေမးရမယ္ဆိုတာ
ေမ႔ေနရင္ ေမးလို႔ ဘယ္ရမလဲေနာ္။
က်ေနာ္ ေဝႏွင္းကို တစ္ခုခု ေမးမိသလား။
မေမးဘဲ ေျဖလို႔ရတာေတြရွိေနတတ္ေတာ႔
ေမးခြန္းဆိုတာ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ႔ အရာ
ဟုတ္မဟုတ္ မေသခ်ာျပန္ေတာ႔ဘူး။
က်ေနာ္႔ယံုၾကည္မူေတြ ေနာက္က်ေနတတ္လို႔
က်ေနာ္႔ကို ခ်န္ထားခဲ႔ပါ။

က်ေနာ္တိ႔ု ႏိုင္ငံက ပူေတာ႔
က်ေနာ္႔ အိပ္မက္ေတြကလည္း ေခၽြးေတြနဲ႔။
ဒါနဲ႔ ေရဆင္းေသာက္မိတာပါ။
ဆားငန္ေရ ျဖစ္ေနေတာ႔ ေဟာ္တယ္ခက တစ္ညကို
ေျခာက္ေသာင္း တဲ႔။
က်ေနာ္႔မိတ္ေဆြ ခ်ိန္းထားတဲ႔ သမင္ကို
ပီဠိယကၡက အရင္ ပစ္ယူသြားလို႔ အဲဒီေန႔က
သုဝဏၰသာမ ျမားဒဏ္ မထိခဲ႔ဘူး။
ဒီတစ္ခါ ပီဠိယကၡက သုဝဏၰသာမ
လူဆိုတာ ခြဲျခားတတ္တယ္
အရင္ ပီဠိယကၡထက္ လူကဲခတ္ သာတာေပါ႔ေနာ္။

ဟုတ္တယ္ ေဝႏွင္း ေရ၊
ဒီေခတ္ လူေတြက လူကဲခတ္ ပုိေကာင္းတယ္။
ယံုေအာင္ မလိမ္တတ္ရင္ အမွန္အတိုင္းေျပာတာက ကုသိုလ္ရတာေပ့ါ။
ျမားဒဏ္ မထိလည္း သူတို႔မိသားစုကေတာ႔ ခ်စ္ခ်စ္ ခင္ခင္ပါပဲ တဲ့။
ဒါနဲ႔ပဲ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာဆိုတာ
ျမားဒဏ္နဲ႔ မဆိုင္သလို ဟဲမင္ေဝး ေျပာသလို ေသျခင္းတရားနဲ႔လည္း မဆိုင္ျပန္ဘူး။
(ဟဲမင္ေဝးက မာက္တြိဳင္းကို အေၾကာင္းသုံးခ်က္ေၾကာင္႔ ႀကိဳက္တယ္တဲ႔။
တစ္က စာေရးေကာင္းလု႔ိ။ ႏွစ္က သူ႕ကို ေဖ်ာ္ေျဖမႈ ေပးႏိုင္လို႔။ သုံးကေတာ႔
မာက္တိြဳင္းက ေသသြားၿပီ မို႔ တဲ႔)
သူေျပာသလုိဆိုရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ခ်စ္ဖိ႔ု
ေသေပးဖို႔ မ်ား လိုသလားလို႔ စဥ္းစားစရာပဲေပါ့။ က်ေနာ္႔ကို ထားခဲ႔ပါ ေဝႏွင္းေရ။
ဟဲမင္ေဝး ႀကိဳက္ေအာင္ က်ေနာ္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ မေပးႏိုင္ခဲ႔ဘူး။

ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ေမးတာကို ေဝႏွင္းမေျဖေသးဘူးေနာ္။
အဲ....က်ေနာ္ ေမးဖို႔ေမ႔ေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ျပန္ေရာ။
ေမးဖို႔ေမ႔မေနဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ဘာေမးရမယ္ဆိုတာ ေမ႔ေနရင္
ေမးလို႔ ဘယ္ရမလဲေနာ္။

က်ေနာ္ ေဝႏွင္းကို တစ္ခုခု ေမးမိသလား!

Read more

ဆင္းရဲေနေသးလို႔ပါ

ေရွးစကားက တရုတ္လိုရွာ၊ ကုလားလိုစု၊ ျမန္မာလို မျဖဳန္းနဲ႔ တဲ႔။
တရုတ္လို စြတ္ရွာေနရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက မုန္းတယ္။
ကုလားလိုစြတ္စုေနေတာ႔ ျပည္တြင္း ဝယ္ယူစားသုံးမႈႏႈန္းေသသြားၿပီး
ႏိုင္ငံစီးပြားေရး အီသြားတယ္။
ဆင္းရဲေနေသးလို႔ပါ။ ခ်မ္းသာလာရင္ အသုံးအျဖဳန္းႀကီးတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရးက ပိုၿပီးသက္ဝင္လႈပ္ရွားတယ္။
(ဥပမာ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ လက္ရွိ တရုတ္။)
ကာရင္စီ(Currency)ဆိုတဲ႔စကားကကို စီးဆင္းမႈ၊ စီးေျမာမႈ အဓိပၸါယ္ ရွိပါတယ္။
ကုလားလိုစု(ဝင္သြားရင္ ထြက္လမ္းမရွိ)က ဒီေခတ္မွာ အလုပ္ကို မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။
တရုတ္လိုရွာႏိုင္ၿပီး ျမန္မာလိုျဖဳန္းရင္ မဆိုးေလာက္ဘူး။

Read more

ေလးႏိုင္ငံက ကဆုန္လျပည့္ပြဲေတာ္

ေလးႏိုင္ငံက ကဆုန္လျပည့္ပြဲေတာ္အေၾကာင္း စထရိတ္တိုင္း က ေဖာ္ျပထားပုံပါ။
ျမန္မာျပည္က ေရႊတိဂုံက်က္သေရေတာ္နဲ႔ ေယာဂီဝတ္စုံညီေတြက ၾကည္ညိုဳ ၾကည္ႏူးဖြယ္ပါ။
မစ္သီကယ္ဘတ္က (ဂဠဳန္ထင္ရဲ႕) ပါလာေသးတယ္။
နဂါးကိုႏိုင္ေအာင္လို႔လား မသိ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္
တနဂၤေႏြေထာင္႔ကပုံ(သို႔)တနဂၤေႏြ ဝတ္အသင္းျဖစ္မယ္။

Read more

အ ငါးလုံး

Food for thought(အေတြး အေခၚ အတြက္ အစား အစာ။ "အ ငါးလုံး" တခ်ိဳ႕က ႏွလုံးသား အဟာရလို႔ ဘာသာျပန္ၾက။

Read more

ကဆုန္လျပည့္

ကဆုန္လျပည့္၊ မဂၤလဝိဟာရေက်ာင္း၊ တရုတ္၊ သီဟိုဠ္၊ ျမန္မာ၊ စပ္ထည္။
ဘုရားဆြမ္းကပ္။
ေန႔လယ္စာ ေကၽြး။
ဓမၼသင္တန္း ပရိုမိုးရွင္းလုပ္ၾက။(နံက္ ၉ မွ ေန႔လယ္ ၃ နာရီ။
ရတဲ႔အလႉေငြ ပရဟိတ ၃၂ ဖြဲ႔ကို ခြဲလႉ။

Read more

ကိုရင္႔အေျဖ

ဆရာေတာ္။ ။ ကိုရင္၊ အိႏၵိယကေန ဗုဒၶဘာသာကြယ္သြားရတာ ဘာေၾကာင္႔လဲ။
ကိုရင္     ။ ။ "စိမ္းစိုေသာ ျမက္သစ္ပင္ရွိရာအရပ္၌ က်ဥ္ႀကီးက်ဥ္ငယ္မစြန္႔ရ (အခင္းႀကီး အခင္းငယ္မသြားရ)၊ တံေတြးမေထြးရ" ဆိုတဲ႔ ေသခိယေၾကာင္႔ပါဘုရား။ ဒါကို သူတို႔ (၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္း)က လုံးဝ သေဘာမတူၾကဘူးလို႔ သိရပါတယ္ဘုရား။

(ဆရာေတာ္က "ေဟ" လို႔ မမိန္႔ပါ။ သူဖတ္ေနသည့္ စာအုပ္ထူထူႀကီးေတြ ထဲက ပညာရွင္ေတြသုံးသပ္ပုံႏွင္႔႔မတူသည့္ ကိုရင္႔အေျဖကို မဆိုးဘူးဟု ကြမ္းၿမဳံ႕ရင္းသာ ၿပဳံးေနေလသတည္း။)

Read more

တိုက္ျမင္႔ျမင္႔ေတြဆီကထြက္လာမယ္႔ ...

လယ္ တစ္ဧကခြဲကို တရုတ္က သိန္းႏွစ္ေထာင္က်ာ္ေပးဝယ္ေတာ႔ လယ္ သမားကေရာင္းလိုက္တယ္။
ေရာင္းရမွာေပါ႔၊ သူလည္း လယ္စိုက္၊ ပ်ိဳးႏႈတ္ဖို႔လူကေခၚလို႔မရေတာ႔ဘူး။ အလုပ္သမားေတြက လစာပိုေကာင္းတဲ႔ ရသန္႔ဗူးစက္ရုံနဲ႔ အျခားေနရာေတြ မွာ သြား အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။
ဒီအထိက အိုေကတယ္။ စက္မႈစီးပြားစတင္ခ်ိန္ မလႊဲမေသြႀကဳံရမယ္႔ ျပသနာ။

ဒီထက္ ႀကီးတဲ႔ ျပသနာက သိန္းေထာင္ခ်ီရသြားတဲ႔ လယ္သမားက ပါဂ်ဲရိုး၊ ပါရာဒို ဝယ္ စီးတယ္။ ဆင္၊ ျမင္းေတြငွား၊ ဝက္စတူးေက်ြးၿပီး အလႉေပးတယ္၊ ညေနပိုင္း ေခါင္းငိုက္ငိုက္နဲ႔ အိမ္ျပန္တယ္။
လာမယ္႔ ဆယ္ႏွစ္မွာေတာ႔ ပါဂ်ဲရိုးေတြ ပါရာဒိုေတြက ဖြတ္ဖြတ္ ညက္ ညက္ေက်ၿပီး လယ္ကြက္ထဲရွိ တိုက္ျမင္႔ျမင္႔ေတြဆီကထြက္လာမယ္႔ ကိုယ္ နားမလည္တဲ႔ ဘာသာစကားေတြ။
မႏၲေလးက ဆရာသမားယူလာတဲ႔ မႏၲေလး(ပုသိမ္ႀကီးဝန္းက်င္)က သတင္းပါ။

တရုတ္လူဦးေရက ရွရွားေတာင္ အေသအလဲ ေၾကာက္ေနရတာ။ မတည္ မၿငိမ္ ဥပေဒ၊ ခရုိနီ လက္ခေမာင္း ထတဲ႔ေခတ္၊ အက်င္႔ပ်က္ အရာရွိေတြ နဲ႔ ျမန္မာကေတာ႔ ေျပာမေနနဲ႔ေတာ႔။
ၾကားေကာင္းတဲ႔
အိုပင္းမားကက္
ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္း
ေမာ္ဒန္ႏိုက္ေဇးရွင္းေတြရဲ႕ဒဏ္ကို အစိုးေရာ လူထုပါ ပညာပါမွ သက္သာမယ္။
ဒါက အထူးအဆန္းႀကီးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ လူ႕အဖြဲ႔အစည္းတိုင္း ဒီျဖစ္စဥ္ ကို ျဖတ္သန္းရတယ္။ ေရွာလို႔ မရဘူး။
ဘယ္လိုျဖတ္သလဲဆိုတာကသာ အေရးႀကီးတာပါ။

photo source

Read more

(ဟဲ ဟဲ)

ဆရာမကိုလည္း မခ်စ္နဲ႔၊ အနာဝကိုလည္း မညွစ္နဲ႔။
ဆရာမကိုခ်စ္က ဩဇာျပတတ္သည္၊ အနာဝကိုညွစ္က ေရာဂါထတတ္သည္။(ေရွးစာဆို)

ဆုံးရွဳံးလို႔လည္း မလန္႔နဲ႔၊ ဘုန္းဘုန္းပို႔စ္လည္း မမန္႔နဲ႔။
ဆုံးရွဳံးလို႔လန္႔က ေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ေဝးတတ္သည္၊
ဘုန္းဘုန္းပို႔စ္မန္႔က ဘာေကာင္ထင္လဲ ေမးတတ္သည္။ (ဟဲ ဟဲ)

အာက်ယ္သူနဲ႔ အျငင္းမမ်ားနဲ႔၊ လာလယ္သူနဲ႔ အတင္းမပြားနဲ႔။
အာက်ယ္သူနဲ႔ အျငင္းမ်ားက မွန္ေသာ္လည္း အရွဳံးေပးရတတ္သည္။
လာလယ္သူနဲ႔ အတင္းပြားက မျပန္သမို႔ ထမင္းေကၽြးရတတ္သည္။ (နယူးေမာ္ဒီဖိုင္း)

Read more

ဧည့္သည္

ေန႔ခင္းပိုင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာၿပီးေနာက္ ေက်ာင္းဝင္းအတြင္း လမ္းေလ်ွာက္ ၾကည္႔မိစဥ္မပ်ံသန္းႏိုင္သည့္ ဤ ငွက္ငယ္ကို ေတြ႔လိုက္ ရပါသည္။
သူလား၊ သူမလား ခြဲျခားမသိပါ။ သူ႔မိဘေတြကေရာဘယ္သူေတြလဲ။ မသိပါ။
သိတာ တစ္ခုေတာ႔ရွိသည္။ ဤေနရာမွာ ေၾကာင္မ်ားအလြန္ေပါသည္။
ေၾကာင္စာကို လုယူျခင္းလား၊ ဖတဆိုး မိတဆိုးေလးကို ကယ္တင္ျခင္းလား မေရရာပါ။ ေရရာစရာလည္း မလိုပါ။
သူ(သို႔)သူမသည္ ကၽြႏ္ုပ္အခန္းထဲက သတင္းစာေပၚမွာ ဒီ တစ္ည တည္းခိုပါ လိမ္႔မည္။ (အျပင္မွာ ေၾကာင္ စိတ္မခ်ရ)
သူ(သို႔)သူမက ဘာကို စားသလဲေမးၾကည့္ရာ ျမန္မာေတြက ထမင္းေစ႔ လို႔ေျပာၿပီး တရုတ္ေတြက ေပါင္မုန္႔လို႔ ေျပာၾကသည္။
ဘာကိုယုံရမွန္း မသိသျဖင္႔ ႏွစ္မ်ိဳးစလုံးေကၽြးၾကည့္ရာ ျမန္မာေရာ တရုတ္ပါ လြဲသြားပါသည္။ သူ(သို႔)သူမက ဘာကိုမွ မစားပါ။
ေရအနည္းအငယ္သာ ေသာက္ပါသည္။ ဝမ္းနည္းေနေသာေၾကာင္႔ ထင္ပါသည္။
သူ(သို႔)သူမရိုေနသျဖင္႔ အိပ္စက္ခ်ိန္ အနည္းငယ္ ေနာက္က်သြားႏိုင္ပါသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ခိုကိုးရာမဲ႔ အသက္တစ္ေခ်ာင္း ကၽြႏ္ုပ္ ကုဋင္ေအာက္မွာ လဲေလ်ာင္းေနသျဖင္႔ ပီတိျဖစ္ရပါသည္။

Read more

အိုင္ဒင္တတီ

ေရကုန္ေရခန္းအထိေတာ႔ လိုက္ရေပမည္။ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာေတြ႔ ရေသာ္ လည္း ေရႊႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးရဲ႕ အိုင္ဒင္တတီကား ကမၻာ႔ေရစီးမွာ ေပ်ာက္ေနဆဲ။

Dear U Cittara:

Thank you for your inquiry into the rights for CLASH OF CIVILIZATIONS. Unfortunately, we do not control translation rights for this book, they are with Georges Borchardt:

http://gbagency.com/

yours

Read more

ဂဟကာရံ ဂေဝသေႏၲာ၊ ဒုကၡဇာတိ ပုနပၸဳနံ

img source

ဒီထက္ ဂလိုဘယ္ဆန္တဲ႔ရြာ
ဘယ္မွာရွိႏိုင္ဦးမလဲ
ကဲ ေျပာၾက။

ပထမ ေလးအိမ္စုရြာ(၁)
ရႊံ႕ဗြက္ကထူထူ
အနံ႔အသက္ကအူအူ
အိမ္နာမည္ေတြက ေခြးသားေရပုရဗိုက္ေပၚမွာ
မွင္နက္နက္နဲ႔ ေရးထားေလရဲ႕။

သူ႔ေနာက္က ခြန္ႏွစ္အိမ္စုရြာ(၂)
မာယာကတခ်ိဳ႕တဝက္
ကဗ်ာကယာကတခ်ိဳ႕တဝက္
အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေတြက လက္ခေမာင္း ခတ္
အိမ္နံပါတ္ေတြက
(တတ္ႏိုင္ရင္ တတ္ႏိုင္သလို)
ေရႊအိုေရာင္ ေဖာင္းႂကြစာလုံးေတြနဲ႔။   

ေနာက္ဆုံးက အိမ္ႏွစ္ဆယ္စု ရြာႀကီး(၃)
ကိန္းဂဏန္းႀကီးတယ္
အနံႀကီးကြင္းက်ယ္
ေတာ္ေတာ္႔ေကာင္ကို ဟုတ္တယ္မထင္
(မသိရင္)
ေျခမခ်ရဲေလာက္စရာ
တကယ္ကို ထည္ထည္ဝါဝါပဲ
အိမ္နာမည္ေတြကေတာ႔
ေငြမွင္ေရာင္ ေဖာင္းႂကြေပါ႔

ဒါေပမဲ႔
သူသိတယ္ ဒါေတြက
ခန္းနားတဲ႔ နာေရးေၾကာ္ျငာမ်ွသာ။

မထမယာမ္မွာ ပထမဉာဏ္ပြင္႔ေတာ႔
မခ်င္႔မရဲနဲ႔ အရွင္က
ဒီရြာေတြရဲ႕ အာခီတက္က ဘာလဲ
ဒီအိမ္ေတြရဲ႕ အာခီတက္ခ်ာက ဘယ္သူလဲ
ေစ႔ေစ႔ငုငုၾကည့္မိေတာ႔
ရြာတိိုင္းမွာ
သူ႔ေျခရာေတြ ျပန္ေတြ႔ရေလရဲ႕။

ဒီိေတာ႔မွ
တို႔ အရွင္ရဲ႕ ဥဒါန္းသံ ညႇင္းညွင္းက
"ဂဟကာရံ ဂေဝသေႏၲာ၊ ဒုကၡဇာတိ ပုနပၸဳနံ" တဲ႔။

၁။ အပါယ္ေလးဘုံ
၂။ ကာမသုဂတိ ၇ ဘုံ
၃။ ျဗာဟၼဘုံ ၂၀။

Read more