ေမတၲာရပ္ခံခ်က္။ ။ ဒီရက္ေတြမွာ အလုပ္ပိေနတာရယ္၊ ယာယီခရီးစဥ္ေတြ ရွိေနတာရယ္ေၾကာင္႔ ပို႔စ္ေတြ အရင္လို ပုံမွန္တက္ႏိုင္မယ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္အသိေပးထားခ်င္ပါတယ္။ လီကြမ္းယု စာမူေတြေတာ႔ တစ္ပတ္ ႏွစ္ ပုဒ္ တက္ပါမယ္။ ေရးထားသမ်ွေတြထဲက အက္ဒမင္ သေဘာက်တာေလးေ တြ (ကိုယ္တိုင္ စိတ္တိုင္းမက်လို႔ ဆြဲထားတာေတြ) တက္လာႏိုင္ၿပီး အေဟာင္း တခ်ိဳ႕လည္း ေဖ႔ဘုတ္မွာ မဖတ္ရေသးသူေတြအတြက္ ျပန္ တင္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိႏိုင္ပါတယ္ဆိုတဲ႔ အေၾကာင္း ေလးစားစြာ အသိေပး အပ္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ စကၤာပူအတြက္ ႏ်ဴးကလီးယားစြမ္းအင္ကေရာ ဘယ္လုိ ေနမ လဲ။ ျဖစ္ႏုိင္ေျခေရာ ရွိရဲ႕လား။
ေျဖ ။ ။ ယူနစ္ေသးေသး ႏ်ဴးကလီးယားဖုိကေတာ့ အႏၲရာယ္လည္း ကင္းၿပီး ျဖစ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သူတုိ႔ သတင္းပုိ႔ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ ႏ်ဴးကလီးယားမွ အႏၲရာယ္ကင္းတယ္လုိ႔ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဓာတ္ေပါင္း ဖုိကုိ ေရေပၚ ေပၚေနႏုိင္တဲ့ ေရငုပ္သေဘၤာလုိဟာေပၚမွာ တင္ထားမယ္ေပါ့။ ပထမ အေသးဆုံး ယူနစ္ကေန စမယ္။ အဲ့ဒါ အလုပ္ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ အလတ္ စား ယူနစ္ကုိ စမ္းသပ္ၾကမယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အလက္စား ယူနစ္ေဘးမွာ အေ သးစားေလးေတြ ထပ္ျဖည့္ထားဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကမယ္ေပါ့ကြာ။
တုိ႔ ႀကံဳရမယ့္ ျပႆနာက စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြက စြမ္းအင္မသုံးတဲ့ ည ပိုင္းေတြမွာ စြမ္းအင္ေတြက ပုိေနမယ္။ အဲ့ဒီစြမ္းအင္ေတြကုိ ဘယ္လုိ ထိန္း သိမ္းၾကမလဲဆုိတာပဲ။ ေရအားလ်က္စစ္ပါ ရွိမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရပမ့္(ပ္ ) ေတြ နဲ႔ ေရျပန္ပုိ႔ေပးၿပီး စြမ္းအင္ပုိေကာင္းေအာင္ လုပ္ယူလုိ႔ ရတာေပါ့။
ယူဂုိစလားဘီးယားမွာ ဒါမ်ိဳး လုပ္ထားတာ ေတြ႔ခဲ့ရဖူးတယ္။ စြမ္းအင္ အသုံး နည္းတဲ့ ညပုိင္းေတြမွာ ဆုိရင္ သူတုိ႔ ႏ်ဴးကလီးယား ဓာတ္ေပါင္းဖုိေတြ ကုိ ေရေတြနဲ႔ ျဖန္းေပးၾကတယ္။ ျဖန္းလိုက္တဲ့ ေရေတြက ေရကန္ႀကီးထဲ ျပန္ေရာက္သြားတယ္။ ဒီေလာက္အထိ လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ကလည္း တုိ႔မွာ စြမ္းအင္က အ လုံအေလာက္ မရွိဘူး။
ေမး ။ ။ ဒီလုိ အေျခအေနေတြ ၾကားထဲကေနၿပီး စကၤာပူကုိ သဘာဝ ပတ္ ဝန္းက်င္အားျဖင့္လည္း ေနခ်င္စဖြယ္၊ စီးပြားေရးအားျဖင့္လည္း ကမၻာ့ၿမိဳ႕ေ တာ္ပုံစံျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ထားႏုိင္ခဲ့တဲ့ အေပၚမွာ ေက်နပ္မႈေရာ ရွိပါ သလား။
ေျဖ ။ ။ ငါ့သေဘာအရကေတာ့ ျပြတ္သိပ္ေနမွာစုိးလုိ႔ လူဦးေရ သိပ္မ်ား မွာကို မလုိလားဘူး။ ငါတုိ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲ လုပ္ႏုိင္လုပ္ႏုိင္၊ ဆုိပါေတာ့ … သ ဘာဝဥယာဥ္ေတြ လုပ္တာ၊ စိမ္းလန္းတဲ့ ေျမကြပ္လပ္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းေပး တာ စတာေတြေပါ့။ လူဦးေရကသာ စီးပြားေရးအတြက္ ၾကည့္ၿပီး ေခၚထားရ တဲ့ အလုပ္သမားေတြ အပါအဝင္ ေျခာက္သန္းခြဲေလာက္သာ ရွိမယ္ဆုိရင္ မြန္းၾကပ္ၿပီး မသက္မသာ ျဖစ္လာမွာပဲ။
ငါ ေဟာင္ေကာင္ကုိ ေရာက္ေတာ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ မရွိဘူးဆုိရင္ေတာင္ လူေတြ မ်ားလြန္းလုိ႔ ငါ သေဘာမေတြ႔ခဲ့ဘူး။ ရွန္းဟိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းလည္း အတူတူပဲ။ ၁၉၇၆ - ခုတုန္းက အေကာင္းဆုံး ဧည့္ရိပ္သာမွာ တည္းတာေ တာင္ ေအာက္ဆင္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လုိက္ရင္ လူေတြက ျပြတ္ခဲေနတာပဲ။ မင္းသြားရင္ သြားေန၊ မသြားရင္ သူတုိ႔က ေနာက္ကေန တြန္းသြားတာ။ ၿပီးေတာ့ ေမွာင္မည္းမည္းနဲ႔၊ ဆုိင္ေတြကလည္း အေမွာင္ထဲ၊ လမ္းမီးေတြ က လည္း မလင္းတလင္းနဲ႔။
ေဟာင္ေကာင္မွာ သူတုိ႔အိမ္ေလးေတြက က်ဥ္းလြန္းေတာ့ သူတုိ႔အပန္းေျဖဖုိ႔ ဆုိရင္ အျပင္မွာ အပန္းေျဖၾကရတယ္။ ေဖ်ာ္ေျဖေရးေတြကလည္း အျပင္မွာ ပဲ။ စကၤာပူမွာ ငါတုိ႔ လူမ်ိဳးေတြက တီဗြီ အႀကီးစားႀကီးေတြ၊ ေနာက္ဆုံးေပၚ စက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ က်က်နန ေနၾကရတယ္။ အျပင္မွာ သိပ္ မေတြ႔ရဘူး။ ညဥ့္နက္တဲ့အထိ အျပင္မွာ ေတြ႔ရတာက ႏုိင္ငံျခားသား ဧည့္သည္ေတြပဲ မ်ားတယ္။
ငါ့သေဘာအရကေတာ့ လူဦးေရ ေလွ်ာ့ခ်မယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်သူ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ စကၤာပူ လက္ရွိအစုိးရကပဲ စကၤာပူအတြက္ ဘာလုပ္ သင့္သလဲဆုိတာ သူတုိ႔ဘာသာ ဆုံးျဖတ္ၿပီး လုပ္ၾကလိမ့္မယ္။
ေမး ။ ။ ကမၻာေျမ ပူေႏြးလာမႈဖက္ကုိ လွည့္ၾကည့္ၾကပါဦးစုိ႔လား။ ကမၻာ့ရာသီဥတုကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ကမၻာမွာ ဝမ္းစာမရွိဘူးလုိ႔ (အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္လုိ႔) ေျပာခဲ့တယ္။ ကမၻာ့အနာဂတ္အတြက္ မေကာင္းႏုိင္တဲ့ အလားအလာမ်ိဳးေတြ ျမင္မိသလား။
ေျဖ ။ ။ ဟုတ္တယ္။ ငါ ေျပာခဲ့ၿပီးၿပီပဲ။ လုပ္ႏုိင္တဲ့အပုိင္းကုိပဲ လုပ္ၿပီး မလုပ္ႏုိင္တဲ့အပုိင္းကုိ လုပ္လုိ႔ မရဘူးေလ။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ရာသီဥတုနဲ႔ ညီမွ်ေအာင္ ဘယ္လုိေနသြားၾကမလဲဆုိတာ အပူရွိန္ ဘယ္ေလာက္ ပုိျပင္းျပလာတယ္ဆုိတာ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။
ေမး ။ ။ တစ္ကမၻာလုံးရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေတြကုိ ေျပာင္းလဲေပးဖုိ႔ ႀကိဳးစားၿပီး ဒီျပႆနာကုိ မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းသင့္တယ္လုိ႔ မထင္ဘူးလား။
ေျဖ ။ ။ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယက ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ ေနၾကတဲ့ သန္းေပါင္း မ်ား စြာေသာ လူေတြ၊ အဲ့ဒီၿမိဳ႕ေတြမွာ ရွိၾကတဲ့ ကုန္သည္ပြဲစား အေသးေလးေ တြ ေရျပတ္လတ္မႈဒုကၡ ႀကံဳလာရၿပီဆုိရင္ေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ ျပႆနာ တက္လာမွာပဲ။ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ လူေတြအတြက္ ေရအလုံအေလာက္ ရဖုိ႔ ဘယ္ကုိ သြားၾက၊ ပုိ႔ထားၾကမလဲ။ သူတုိ႔ကုိယ္ သူတုိ႔ေရာ ဝမ္းဝေအာင္ ဘယ္လုိ ရွာစားၾကမလဲ။ သူတုိ႔ကေတာ့ အသက္ရွင္လုိ႔ ရတဲ့ေနရာေတြကုိ သြားၾကမွာပဲ။ အဲ့ဒါဆုိရင္ေတာ့ ျပႆနာက ကမၻာနဲ႔ ခ်ီသြားလိမ့္မယ္။ (အဲ့သလုိမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ အစုိးရက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးကုိ ပုိၿပီး ဂ႐ုစုိက္လာစရာ ရွိတယ္။)
ေမး ။ ။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံး လက္ေတြ႔က်တဲ့ သေဘာတူညီမႈတစ္ခုေတာ့ ရေအာင္ ရွင္သင့္ၾကၿပီေပါ့။ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ မစၥတာလီ ထင္ပါသလား။
ေျဖ ။ ။ မထင္မိဘူး။ ကုိပင္ေဟဂင္ (Copenhagen) အစည္းအေဝးကုိ ၾကည့္ေလ။ (၂၀၀၉ - ခုႏွစ္က ကုလသမဂၢက ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္း သိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စည္းေဝးခဲ့တဲ့ အစည္းအေဝးကုိ ရည္ညႊန္းတာပါ။) တ႐ုတ္က ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔က ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ ဆုိက္ ေလ်ာ့ခ်ဖုိ႔ ေျပာတယ္။ စိမ္းလန္းစုိေျပေရး နည္းပညာကုိလည္း အလ ကားေပးမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း (အေမရိကန္ေတြ) ၁၉၉၀ က ကာဗြန္သုံးစြဲမႈထက္ (၄၀) ရာခုိင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ လုပ္ေလ တဲ့။
ဒီေတာ့ ကြန္ဂရက္က ဘီး(လ္)ကလင္တန္ကုိ (၄) ရာခုိင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ရင္ ရၿပီလုိ႔ ခြင့္ျပဳလုိက္ၾကတယ္ ေလ။
ေမး ။ ။ ဒီျပႆနာအတြက္ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ေခါင္းေဆာင္မႈ မရွိလုိ႔မ်ား လား။
ေျဖ ။ ။ ေခါင္ေဆာင္မႈ မရွိလုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံႀကီး၊ ႏုိင္ငံေသး ဘယ္လုိ ေခါင္းေဆာင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္
“ေကာင္းၿပီ၊ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာတာကို ကာကြယ္တဲ့ အေနန႔ဲ စီးပြားေရး တိုးတက္တာ၊ မတုိးတက္ေတြကုိ ဂ႐ုစုိက္ မေနေတာ့ဘူး။ ကမၻာႀကီးကို ကယ္တင္ေတာ႔မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ႈံးရင္လည္း ႐ႈံးပါေစ” လုိ႔ သူတို႔ က ေျပာပါ့မလား။ စကၤာပူအစုိးရကေတာ့ ဒါမ်ိဳး လုပ္ႏုိင္မယ္ မထင္ဘူး ။ ေခါင္းေဆာင္တုိင္းဟာ သူ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာကုိပဲ အဓိကထား ၾကည့္ေနရ တာပါကြာ။
ေမး ။ ။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲေရး အေျခခံမူဝါဒအတုိင္း စကၤာပူဟာ Annex တစ္ႏုိင္ငံ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား (စက္မႈႏုိင္ငံ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔နားလည္မႈနဲ႔အတူ အုိဇုန္းလႊာေပါက္ၿပဲမႈ အတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတာဝန္ကုိ ယူထားတဲ့ႏုိင္ငံ)။ အဲ့သလုိဆုိ စကၤာပူအေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြက ဘယ္လုိ ရွိလာမလဲ။
ေျဖ ။ ။ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါကုိ မလုိက္နာႏုိင္ဘူးလုိ႔ ငါတုိ႔က ျပန္ေျပာမွာပါ။ ဒီဓာတ္ေငြ႔ ယုိစိမ့္မႈေတြက ငါတုိ႔သုံးတဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္လုိ႔မွ မဟုတ္ တာ။ ကမၻာက သုံးတဲ့ပစၥည္းေတြ၊ အျပည္အျပည္ဆုိင္ရာ ေလယာဥ္ေတြ သုံး စြဲတဲ ဓာတ္ေငြ႔ေတြေၾကာင့္ ယုိစိမ့္တာလုိ႔ ေျပာမွာေပါ့။
ငါတုိ႔က စီးပြားေရးဌာနခ်ဳပ္လုိ ျဖစ္ေနတာ။ တစ္ကမၻာလုံးက သေဘၤာေတြ ၊ ေလယာဥ္ေတြ ဆီျဖည့္တဲ့ ေနရာပဲ။ ဒါကို တုိ႔က ဘယ္လိုလုပ္ သူတုိ႔ေျပာ တာကုိ လိုက္နာေနလုိ႔ ရမွာလဲ။
ငါတုိ႔က ပစၥည္းေတြကုိ ပုိ႔တာ။ တုိ႔ထုတ္တဲ့ပစၥည္းေတြက တုိ႔ သုံးစြဲဖုိ႔ခ်ည္းပဲမွ မဟုတ္တာပဲ။ သေဘၤာေတြ၊ ေလယာဥ္ေတြ ဆီျဖည့္ရာ ဌာနခ်ဳပ္ဆုိတဲ့ ဂုဏ္ ကုိ ဘာအတြက္ ဖ်က္ဆီးပစ္ရမွာလဲ။ ဒါဆုိရင္ စကၤာပူရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ဘာလဲ။
တုိ႔က ဆက္ေျပာမယ္။ “ၾကည့္။ ဒီ စြမ္းအင္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံး ထုတ္ကုန္ကုိ သုံးစြဲသူေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။ ဒီအတုိင္းလည္း ရပ္တည္၊ ကာဘြန္ ဒုိင္ လည္း ေလွ်ာ့ဆုိရင္ ဘယ္လုိ ျဖစ္ႏုိင္မလဲ။ ခင္ဗ်ားတုိ႔က ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကုိ ေသဖုိ႔ အႀကံေတြ ေပးေနတယ္။ ဒါျဖင့္ လူဦးေရ ငါးသန္းရဲ႕ တာဝန္ကုိ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ယူထားႏုိင္မလား” လုိ႔။
ေမး ။ ။ ျပည္ပပုိ႔ကုန္အတြက္ သုံးစြဲတဲ့ စြမ္းအင္ပမာဏနဲ႔ ျပည္တြင္းသုံး ပစၥည္းေတြအတြက္ သုံးစြဲတဲ့ စြမ္းအင္ပမာဏ ခြဲျခားထားရင္ေတာ့ ရမယ္။
ေျဖ ။ ။ ဟုတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳး လုပ္ရမယ္။
(ဆက္ရန္)
ဇင္ေဝေသာ္
ကမ္းလက္
