The New China
"အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံငယ္ေတြအေပၚ သူတုိ႔ကဗိုလ္က်ေလေလ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ ငံငယ္ေတြက အေမရိကဖက္ကို ယိမ္းေလေလ ဆုိတာပါပဲ" (လီကြမ္းယု)
တီနန္မင္ အေရးအခင္းအၿပီး ၁၉၈၉ ခု ေဆာင္းဦးေပါက္မွာ ဒု-ပရီမီယာ က်င္ က်ိခ်င္(Qian Qichen) ရဲ႕သား က်င္နင္ (Qian Ning) မီခ်ီဂန္တကၠသိုလ္ကို စေကာလားနဲ႔ ေရာက္သြားတယ္။ သူက အသက္သံုးဆယ္ ၀န္းက်င္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကကိုမသြားမီ လူထုေန႔စဥ္(peoples daily) သတင္းစာမွာ အလုပ္ လုပ္ခဲ့တယ္။ အေမရိ ကေရာက္ၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာေတာ့ အေမရိကမွာ ပညာသင္ၾကားျခင္း (Studying in America) ဆုိတဲ့ စာအုပ္ကိုေရးတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကလည္း ဒီစာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက သူ႔ဆီမွာ အ႐ိုးစြဲရွိေနတာ။ ဒါေပမဲ့ သူက လက္ရွိကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ေတာ္ေ တာ္ႏွိပ္ကြပ္ေရးသားထားတာပဲ။
မီခ်ီဂန္က အန္း အာေဘာ္(Ann Arbor)ကို ေရာက္ေတာ့မွ ဘ၀ဆုိတာ ပါ တီေတြ၊ ဘာဘီက်ဳေတြ၊ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္ဆုိတာ သူသေဘာေပါက္ခဲ့တယ္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုမေက်မနပ္နဲ႔ ပူေလာင္ေနတဲ့အိမ္ထဲ ပီကင္းက ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာတင္မဟုတ္ဘူး တဲ့။ စာပိုဒ္ တစ္ပိုဒ္ထဲမွာ သူေရးထားတာက ခင္ပြန္းနဲ႔အတူ အေမရိကကို တစ္ေခါက္ေ ရာက္ဖူးတဲ့ တ႐ုတ္ဇနီးတစ္ေယာက္ဟာ တ႐ုတ္ ျပည္ေရာက္တာနဲ႔ အရင္လို လံုး၀မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး တဲ့။ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔မတူတဲ့ လိုက္(ဖ္)စတုိင္ေတြ အေမ ရိက မွာ သူတုိ႔ေတြ႔ၾကရတယ္။
တ႐ုတ္ေတြရဲ႕ အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာဆုိ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕အျမင္ေတြ သူကိုယ္ တုိင္ေျပာင္းလဲလာခဲ့တယ္လို႔ ေရးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ေခတ္သစ္ တ ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အေျခအေနပဲ၊ အခုဆုိ သူတုိ႔ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျပင္ပကမၻာႀကီးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနၾကတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အသြင္သ႑ာန္ဟာ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔မွန္မွန္ ေျပာင္းလဲလာေန
တယ္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ ျပည္ကို ကၽြန္ေတာ္ေရာက္စဥ္က တ႐ုတ္ျပည္
က တံခါးပိတ္၀ါဒနဲ႔ တယူသန္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသာ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ လမ္းေပၚ ကလူေတြကိုၾကည့္ရင္လည္း အျပာ(သုိ႔မဟုတ္)အနက္ေရာင္ အ၀တ္ အ စားေတြနဲ႔ အားလံုးဆင္တူလုိ လိုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ေရာက္သြားေတာ့ ေက်ာင္း ပိတ္ရက္လည္း မဟုတ္ပါဘဲနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကိုႀကိဳဆုိဖုိ႔ ေက်ာင္းသား ေလးေတြ ကို စုစည္းေခၚခဲ့ၾကတယ္။
“Huan ying, huan ying! Re lie huan ying’’ (“welcome, welcome, warmly welcome! (-ႀကိဳဆုိပါတယ္၊ ႀကိဳဆုိပါတယ္၊ ေႏြးေထြးစြာႀကိဳဆုိပါ တယ္) ဆုိတဲ့ သီခ်င္းေတြ ဆုိၾကလို႔ပဲ။
“သူတုိ႔အားလံုး ေက်ာင္းထဲမွာေနၿပီး စာသင္ရမယ့္အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္း ကေ န ေလယာဥ္ကြင္းကိုလာ၊ ေလယာဥ္ကြင္းကေန ေက်ာင္းကိုျပန္နဲ႔ တစ္ေန႔ တာလံုး အခ်ိန္ျဖဳန္းေနၾကရရွာတယ္”
လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြးလိုက္ မိတယ္။
အဲဒီတုန္းက သူတုိ႔ဆီမွာ ဒီလုိျပင္ရခက္တဲ့ေရွး႐ိုးစဥ္ အစဥ္အလာရွိခဲ့တယ္။ သူတုိ႔က ေရာက္လာတဲ့ ဧည့္သည္ကို ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ၀တ္စံုညီေတြနဲ႔ ႀကိဳဆုိတတ္ၾကတယ္ဆုိတာကို ဂုဏ္ယူခ်င္ၾကတယ္။ အဲသလို ပဲ ဧည့္သည္ ကို သူတုိ႔က ဒီလုိလုပ္တတ္တယ္၊ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ ျပသလိုၾကတယ္။ အခုေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြ လုပ္ျပေ နလုိ႔ ေရာက္လာတဲ့ဧည့္သည္က အထင္မႀကီးဘူးဆုိတာ သူတုိ႔ သေဘာေ ပါက္သြားၾကပါၿပီ။ အဲသလိုပဲ အျပာ၊ အနက္၀တ္စံုေတြလည္း မေတြ႔ရေတာ့ ဘူး။ အခုဆုိရင္ လမ္းေတြေပၚမွာ သက္တန္႔ေရာင္စံု၀တ္စံုေတြကို ေတြ႔ျမင္ေန ၾကရၿပီ။
အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အေကာင္းစားအ၀တ္အစားေတြဟာ တ႐ုတ္ေစ်းကြက္ ထဲကို ေနရာယူထားၾကၿပီ။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ စစ္တမ္းအရ အေကာင္းစား ပစၥည္းေတြ၀ယ္ယူသံုးစြဲမႈမွာ တ႐ုတ္က အေမရိကကို ေက်ာ္တက္သြား ၿပီး ဂ်ပန္ေနာက္ကေန ဒုတိယလိုက္ေနတယ္။ တန္ဖုိးႀကီး လက္ပတ္နာရီေတြ၊ သားေရထည္ပစၥည္းေတြဟာ အထူးေရာင္းေကာင္းေနတဲ့ ပစၥည္းေတြပဲ။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ လက္ေဆာင္ေပးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကို ေက်းဇူး တင္ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ႏွစ္အတြင္း တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ကားေစ်း ကြက္ထဲ မာစီးဒီးနဲ႔ BMW ကားေတြ ဆတုိး ပိုမ်ားလာေနတယ္။ သူတုိ႔ စာအုပ္ မွာယူမႈေတြကေတာင္ မ်ားလြန္းေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံႀကီးေတြ ေတာ္ေတာ္ အ က်ပ္႐ိုက္သြားခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္လူလတ္တန္းစားေတြဟာ ၀တ္ေကာင္းစား လွေတြ ၀တ္ၿပီး ပိုၿပီး သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ဘ၀မွာ ေနႏုိင္လာတယ္။ မသံုးမစြဲ ျခစ္ကုတ္စုေနတဲ့ဘ၀ဟာ ေပ်ာ္႐ႊင္မႈကို မေပးႏုိင္ ဘူးဆုိတာ အခု သူတုိ႔သေဘာေပါက္လာၾကတယ္။
Qian Ning လုိ တ႐ုတ္ေခတ္လူငယ္ေတြဟာ ကမၻာ့႐ြာႀကီးထဲမွာ ေနေနၾက တာပါ။ ကမၻာ့ခရီးသြားလာ မႈေတြကလည္း ပိုမ်ားလာတယ္။ အေမရိကနဲ႔ ဥေရာပကို သြားေနၾကတဲ့ တ႐ုတ္ေတြ၊ တ႐ုတ္ျပည္ကို လာေနၾကတဲ့ အေမရိ ကန္ေတြနဲ႔ ဥေရာပတုိက္သားေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ မီခ်ီဂန္လုိတကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ၾကားခြင့္မရဘူး ဆုိရင္ေတာင္မွ အင္တာနက္၊ ႏုိင္ငံျခား႐ုပ္ရွင္၊ စာ အုပ္ေတြကေနတဆင့္ ကမၻာ့ျပဴတင္းေပါက္ထဲကို လွမ္းၾကည့္ လုိ႔ ရေနၾကၿပီ။ ဒါေတြဟာ သူတုိ႔ေရွ႕မ်ိဳးဆက္က တ႐ုတ္ေတြအတြက္ အိပ္မက္ထဲမွာပဲရွိတဲ့ အရာေတြသာျဖစ္ တယ္။ သူတုိ႔နယ္ပယ္ေတြက်ယ္လာတာနဲ႔အမွ် သူတုိ႔အျမင္နဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အေနအထားလည္း ေျပာင္းလဲ လာေနတယ္။
တ႐ုတ္စီးပြားေရးေစ်းကြက္ ဖြင့္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွ ေမြးဖြားလာတဲ့ကေလးေတြ ကပဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ႏုိင္ငံကို ပခံုးေျပာင္းယူၾကေတာ့မွာပဲ။ ဒုကၡေပါင္းစံုနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အတိတ္သမုိင္းဟာ သူတုိ႔ေခါင္းထဲမွာေတာင္ သိပ္ရွိ ေနေတာ့ မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔သိတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ သမုိင္းထဲက တ႐ုတ္ျပည္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ သူတုိ႔ႀကံဳ ေတြ႔ေနထုိင္ေနရတဲ့ လက္ရွိတ႐ုတ္ျပည္ ပဲ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ ဒီအျမင္ဟာ လူငယ္ေတြၾကား ႀကီးထြားလာေနသလို တစ္ေန႔တစ္ျခားလည္း ပိုႀကီးထြားလာဖုိ႔ပဲ ရွိလိမ့္မယ္။
ဒါဆိုရင္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္က ဘယ္လုိလဲ။
လာမယ့္အႏွစ္(၃၀)မွာ အာဏာျပလာတဲ့ လူမ်ိဳးစြဲနဲ႔တ႐ုတ္ျပည္ ျဖစ္လာမ လား။ ျဖစ္ႏုိ္င္ေျခရွိတယ္။ ေခတ္သစ္တ႐ုတ္ေတြရဲ႕ၾကားမွာ သူတို႔က အာႀကီး တယ္ဆုိတဲ့အေတြးေၾကာင့္ လူမ်ိဳးစြဲစိတ္ေတြ၀င္လာတာ ပထမဆံုးေတြ႔ရ တယ္။ သူတုိ႔ဟာ ဘာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ကလည္း အကန္႔ အ သတ္နဲ႔ပဲ ရွိမယ္ဆုိတာကို သေဘာေပါက္လာရင္ေတာ့ ခဏေလာက္ ရပ္ ၿပီး ျပန္လည္သံုးသပ္ဖုိ႔ လုိလာေတာ့မွာေပါ့။
သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္ႀကိဳးစားႀကိဳးစား ဒီနယ္ကေန အေမရိကန္ေတြ ထြက္ သြားေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူးဆုိတဲ့ေနာက္မွ သူတုိ႔လည္း ဇာတိမာန္နည္း နည္း ေလ်ာ့သြားေပလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး သူတုိ႔သေဘာေပါက္လာမွာက အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံငယ္ေတြအေပၚ သူတုိ႔က ဗိုလ္က်ေလေလ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ ငံငယ္ေတြက အေမရိကဖက္ကို ယိမ္းေလေလ ဆုိတာပါပဲ။ သူတုိ႔က အေမ ရိကန္ေတြကို လာပါ၊ လည္ပတ္ပါ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ေလတပ္နဲ႔ဆုိင္တဲ့ စစ္ပစၥည္းေ တြ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံထဲ လာထားပါလုိ႔ ႀကိဳဆုိၾကမွာပဲ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္တုန္းက အသက္(၇၀)ေက်ာ္ေက်ာ္ တ႐ုတ္ေခါင္းေ ဆာင္တစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမးဖူးတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္လာတာဟာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ လာမႈမ်ိဳး လို႔ ယံုၾကည္ပါသ လား” တဲ့။
ကၽြန္ေတာ္လည္း
“ယံုၾကည္ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အဖုအထစ္ေတာ့ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ တ႐ုတ္လူ မ်ိဳးေတြဟာ ဂ်ပန္စစ္၊ ျပည္တြင္းစစ္၊ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရး စတာေတြ ကို ျဖတ္သန္းႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အခု ႐ုတ္တရက္ ႀကီး စီးပြားေရးတံခါး ဖြင့္ေပးလုိက္တယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ ဒုကၡေရာက္(ေခ်ာက္ထဲေရာက္) သြားႏုိ္င္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ ျဖစ္မသြားဖုိ႔ုိဆုိရင္ ျပည္တြင္းမွာ ေအးေဆးၿငိမ္သက္ဖုိ႔လိုသလို ျပည္ပမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာေဆာင္ေနဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားတုိ႔ က တ႐ုတ္လူငယ္ေတြရဲ႕ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ကို ထည့္ မ တြက္ခဲ့ၾကဘူး။ ဂ်ပန္ေတြကို ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုး အၾကမ္းဖက္ မႈေတြဆီ ေရာက္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္သား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ထုိင္၀မ္ကိုအလည္သြားေတာ့ တ႐ုတ္အင္တာနက္အြန္လိုင္းေတြမွာ စကၤပူဟာ သစၥာေဖာက္ဆုိၿပီး ၀ိုင္း၀န္းတုိက္ခိုက္ခဲ့ၾကျပန္တယ္။ ဒါဟာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈပဲလို႔”
ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ သူက သူတုိ႔လူငယ္ေတြ သေဘာေပါက္လာေ အာင္ လမ္းၫႊန္ေပးပါမယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
သူတုိ႔ ကတိတည္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ လက္ေတြ႔ အေျခအေနမွာ မ်ိဳးဆက္တစ္ ဆက္ဟာ သူတို႔ကိုယ္တုိင္ တကယ္ လူလား မေျမာက္မီ လူလားေျမာက္ၿပီလို႔ ထင္မွတ္လာႏုိင္တယ္။ ဒီလိုသာ ျဖစ္လာခဲ့ ရင္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာႀကံဳေတြ႔ရႏုိင္ၿပီး ေဒသတြင္း မၿငိမ္မ သက္လည္း ျဖစ္ သြားႏုိင္ပါတယ္။ တကယ္က တုိးတက္လာေနတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ကို ေကာင္းေ ကာင္းကိုင္တြယ္ထားႏုိင္မယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔အရည္အခ်င္းနဲ႔ စိတ္ ဓာတ္ကို အက်ိဳးရွိရွိအသုံးခ်သြားဖုိ႔ သူတုိ႔အရည္အေသြးေတြ လံုေလာက္ေနပါတယ္။
