ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာျခင္းက အတိတ္ေမ႔ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္

ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္ျခင္းက အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာရွိႏိုင္ေၾကာင္း ယေန႔ ဂလိုဘယ္လိုက္ဇ္ ကမၻာ၌
ေျပာဖြယ္ပင္မလိုေတာ႔။ လတ္တေလာ သိပၸံပညာရွင္မ်ားေတြ႔ရွိခ်က္အရ လူထုဆက္ဆံေရးထက္ မ်ားစြာပိုလြန္ေနေၾကာင္း ေတြ႔႐ွိၾကသၫ္၊ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္ျခင္းက ပို၍စမတ္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္မႈတို႔၌ ပို၍ေတာ္ေစၿပီး အသက္ႀကီးေသာအခါ ျဖစ္တတ္ေသာ အတိတ္ေမ႔ေရာဂါကိုပင္ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။

ယေန႔ေတြ႔ရွိမႈသည္ ၂၀ ရာစုကေတြ႔႐ွိမႈႏွင႔္ ျခားနားလ်က္႐ွိသည္။ ၂၀ ရာစုကေတြ႔႐ွိမႈအရ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာျခင္းက ကေလး၏ဦးေႏွာက္ဖြံၿဖိဳးမႈႏွင္႔ပညာေရးကို အဟန္႔အတား(သို႔) ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္ဟုျဖစ္ေလသည္။

သူတို႔ဆိုလိုသည္လည္း မွားေတာ႔မမွားေပ၊ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္သူက တစ္ဘာသာျဖင္႔ စကားေျပာခိုက္ အျခားဘာသာစကားႏွင္႔စပ္ေသာ ဖန္ရွင္မ်ားလည္း အလုပ္လုပ္လ်ႇက္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဖန္ရွင္တစ္ခုကိုတစ္ခု အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤသို႔ျဖစ္ျခင္းက အဆိုးထဲက အေကာင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ယေန႔ေတြ႔႐ွိခဲ႔ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖစ္ျခင္းကဦးေႏွာက္ကုိ ပို၍အလုပ္လုပ္ေစၿပီး ဆက္စပ္သိျမင္ႏိုင္မႈတို႔၌ အကူအညီမ်ားစြာရႏိုင္သည္။

ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ဘရိန္းဂိမ္းမ်ား ကစားရာ၌ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္ျခင္းက တစ္ခုသာေျပာႏိုင္ေသာကေလးမ်ားထက္ မ်ားစြာသာလြန္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္။ ဤအခ်က္ကို စိတ္ပညာရွင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ Ellen Bialystok ႏွင္႔ Michelle Martin-Rhee တို႔ကဘာသာစကားႏွစ္ခု ေျပာႏိုင္ေသာ ကေလးမ်ားႏွင္႔တစ္ခုသာေျပာႏိုင္ေသာကေလးမ်ား အၾကားစမ္းသပ္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။

ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈမ်ားကို ၿခံဳငံုသုံးသပ္ၾကည္႔ရာ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္သူက အစီအစဥ္ေရးဆြဲျခင္း၊ ျပႆနာေျဖရွင္းျခင္း ႏွင္႔အျခားဦးေႏွာက္သုံးလုပ္ရေသာ အလုပ္မ်ား၌ သာလြန္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိၾကသည္။အျခားကိစၥမ်ားကုိေဘးထားၿပီး အလုပ္တစ္ခုထဲ၌အာ႐ုံစိုက္ႏိုင္ျခင္း၊ စိတ္ထဲမွ တစ္ခုခုမွတ္ထားစဥ္ အာ႐ုံတစ္ခုမွ အျခားအာ႐ုံတစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းႏိုင္ျခင္း၊ ကားေမာင္းေနစဥ္ ခရီးစဥ္ကုိႀကိဳတင္တြက္ခ်က္တတ္ျခင္းတို႔ပါဝင္ေလသည္။

ဤကိစၥက ဆက္စပ္ေတြးေတာမႈ၌ အဘယ္ေၾကာင္႔ ဤမ်ွျခားနားေရသနည္း။

လတ္တေလာမတိုင္မီအထိ ေတြ႔ရွိမႈအရ အာရုံႏွစ္ခုၿပိဳင္လာေသာအခါ ဘရိန္းစစ္စတန္ တစ္ခုက အျခားစစ္စတန္တစ္ခုကို ေဘးဖယ္ထားႏိုိင္ျခင္းေၾကာင္႔ ဘာသာစကား ႏွစ္ခုေျပာသူက ဘာသာစကားတစ္ခုေျပာသူထက္ သာလြန္တတ္ေၾကာင္းရွင္းျပခဲ႔ၾကသည္။ ဤရွင္းျပခ်က္က ယေန႔မလုံေလာက္ေတာ႔ေပ။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္အာရံုႏွစ္ခု ၿပိဳင္မေနေသာအလုပ္မ်ား၌ပင္ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာသူက ဘာသာစကားတစ္ခုေျပာသူထက္ သာလြန္ေနေသာေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။

ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာသူႏွင္႔ ဘာသာစကားတစ္ခုေျပာသူတို႔ၾကား ျခားနားခ်က္က ထိုထက္အေျခခံက်သည္။

"ဖခင္န႔ဲ ဘာသာတစ္ခုေျပာၿပီးမိခင္နဲ႔အျခားဘာသာကိုေျပာ႐မဲ႔သူဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုပိုၿပီး အေလးထားရပါတယ္၊ ဦးေႏွာက္ကိုခ်က္ခ်င္းအာရုံေျပာင္းၿပီး အလုပ္လုပ္ရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ ကားေမာင္းေနစဥ္မွာခရီးကုိႀကိဳတင္တြက္ဆျခင္းစတဲ႔ ဝန္းက်င္နဲ႔ဆိုင္တဲ႔ကိစၥေတြမႇာပိုေတာ္ေနတာပါ" လို႔ စပိန္ႏုိင္ငံ၊Pompea Fabra တကၠသိုလ္၊သုေတသနပညာရွင္ Albert Costa ကရွင္းျပပါသည္။

အီတလီ၊ ဂ်ာမန္ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာသည့္အုပ္စုႏွင္႔ အီတလီဘာသာစကားတစ္ခုသာ ေျပာတဲ႔အုပ္စုကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ႔လာရာမွာ ဘာသာစကားႏွစ္ခု ေျပာသည့္အုပ္စုက ပါေဖာင္းမင္႔မွာ

သာ႐ုံတင္မကပဲ ဦးေႏွာက္အလုပ္းေပး႐မွဳနည္းၿပီး အလုပ္လုပ္ရာမွာလည္းပိုၿပီး ထိေရာက္မႈရွိေၾကာင္း သူကရွင္းျပခဲ႔သည္။

ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာတဲ႔အေလ႔အက်င္႔က ကေလးဘဝကေန သက္ႀကီး႐ယ္အိုအထိ အႀကဳံးဝင္ပါသည္။ (ႀကီးမွ အျခားဘာသာကို ေလ႔လာသူေတြလည္း အႀကဳံးဝင္တယ္လို႔ယူဆရပါတယ္)

အီတလီႏိုင္ငံ၊ အင္တာေန႐ွင္နယ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ပညာရွင္ Agnes Kovacs ကလည္း ဤႏွစ္စုကိုအေျခခံၿပီးသုေတသနျပဳခဲ႔သည္။ သူ႕အဆိုအရ ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာတဲ႔ကေလးမ်ားက အျခားကေလးေတြထက္အာရုံအေျပာင္းအလဲလုပ္ရာနဲ႔ ဒါရိုက္ရွင္မွတ္သားတဲ႔ေနရာေတြမွာ သာလြန္ေနေၾကာင္းသိရသည္။

ဤေလ႔လာမႈ သုေတသနအရ တတိယအ႐ြယ္မွာလည္း အက်ိဳးေက်းဇူးႀကီးေၾကာင္း သိရျပန္သည္။

San Diego မႇာရွိသည့္ California တကၠသိုလ္က  စပိန္၊ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား ႏွစ္ခုေျပာသည့္ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာရုံေၾကာပညာ႐ွင္ Tamar Gollan ဦးေဆာင္သည့္ ေလးဆယ္႔ ေလးေယာက္ပါဝင္ေသာ သိပၸံပညာ႐ွင္မ်ား၏ ေတြ႔႐ွိမႈအရ အဆင္႔ျမင္႔ပညာမ်ားကို ဘာသာစကား ႏွစ္ခုျဖင္႔ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္တတ္ထားလ်ွင္ ဘာသာႏွစ္ခုစလုံးမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရိွၿပီး အတိတ္ေမ႔ေရာဂါနဲ႔အျခားေသာ အာရုံေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ားကို ပိုၿပီးကာကြယ္ထားႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ပညာအဆင္႔အတန္းျမင္႔ေလေလ အသက္ႀကီးေသာအခါ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေလေလျဖစ္သည္။

ဘာသာစကားႏွစ္ခုေျပာႏိုင္ျခင္း၏ အားသာခ်က္ကို လူတိုင္းလက္ခံၾကေသာ္လည္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔ၾကားေန၊ ေျပာေနၾကသည့္ စကားလုံးမ်ား၊ ဝါက်မ်ားက ဒီမွ် အက်ိဳးရိွလမ္႔မည္ဟုေတာ႔ မည္သူမွမစဥ္းစားမိခဲ႔ၾကေသးေပ။

NEW YORK TIMES SYNDICATE

Original story >> Why Bilinguals Are Smarter

ဇင္ေ၀ေသာ္

Copyright © 2011 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

လူနဲ႔ တံလ်ပ္

ေဟး မႈိေတြ မႈိေတြ
ဟာ တစ္ပြင္႔ထဲ
ဟင္ ေညာင္႐ြက္ၾကီး
အို ႏုိး ေခြေခ်းေျခာက္ ၾကီး။ ။

ဇင္ေ၀ေသာ္

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

A-Z ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း (၁)

ပထမဆံုးအမွာစကား ေျပာခ်င္ပါတယ္။ A Guide To Buddhism A to Z စာအုပ္က S- Dhammaki ဆိုတဲ့ ၾသစေတးလ် ရဟန္းေတာ္တစ္ပါး ေရးတဲ့စာအုပ္ပါ။ အကၡရာစဥ္အလိုက္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေဝါဟာရ၊ ထင္ရွားတဲ့ဆရာေတာ္၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကို အရင္းျပဳထားတာပါ။ အကၡရာစဥ္မွာ အဂၤလိပ္အကၡရာအတိုင္းစဥ္ထားတာမို႔ ကခဂဃင နဲ႔ေတာ့ သြားလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ A ဆိုရင္ အဘိဓမၼ၊ အဘိဓမၼာ ပိဋကတ္စတာေတြနဲ႔ ဖြင့္ဆိုသြားပါတယ္။ သိပ္သိပ္သည္းသည္းရွိၿပီး က်မ္းညႊန္းလည္တိက်လို႔ ရွိသင့္တဲ့စာအုပ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

            ဒီစာအုပ္ထဲက ျမန္မာေတြသိသင့္တယ္ ထင္တာေလးေတြကို မွ်ေဝသြားဖို႔ ဆႏၵရွိပါတယ္။ အကၡရာစဥ္ဆိုေတာ့ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ Abortion နဲ႔ပဲ စလိုက္ပါရေစေတာ့။

Abortion (ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္း)

            ပါဠိလို “ဂဗၻပတန” လို႔ ရွိပါတယ္။ ဒီကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္းဟာ ေရွးေခတ္ဘုရားရွင္လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ႔ပါတယ္။ ခြဲစိတ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္ဝန္ကို ပ်က္က်ေစေအာင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခါရမ္းျခင္းျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေဆးဝါးစသည္ သံုးစြဲေစျခင္းအားျဖင့္ျဖစ္ေစ ကိုယ္ဝန္ကိုက်ေစႏိုင္ပါတယ္။

            ဗုဒၶဘာသာအရ ကိုယ္ဝန္တည္လိုက္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ သတၱဝါက အသက္ရွိၿပီမို႔ ပါဏာတိပါတကံေရာက္ပါတယ္။ ဇာတ္ေတာ္မ်ားအရ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္းအားျဖင့္ မေကာင္းတဲ့ဘံုဘဝေတြမွာ ေမြးဖြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ( ဇာတက- ၅၊ ၂၆၅) ရဟန္းသီလရွင္မ်ား ဤကိစၥကို မျပဳလုပ္မိေစဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တားျမစ္ပါတယ္။ ( ဝိနယ ၁၊ ၁၁)

            အခ်ိဳ႕အေျခအေနမ်ားမွာ မိခင္ရဲ႕အသက္ကို ကာကြယ္ဖို႔ ကိုယ္ဝန္ကိုမလြဲမေရွာင္ ဖ်က္ခ်ရျခင္းလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ အရွက္ကိုကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ကေလးယူဖို႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးျခင္းစတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၏ ရႈေထာင္႔အရ လြန္စြာက်ိဳးေၾကာင္းမညီညြတ္တဲ့ ဆင္ေျခမ်ားျဖစ္ပါတယ္။

            ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္းသည္ သီရိလကၤာႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားဥပေဒႏွင့္ဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ တရားဥပေဒနဲ႔ ညီတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

AJHAN CHAH- (အဂ်န္ခ်ာ)

            အဂ်န္(အရွင္ႏွင့္တူမည္) ခ်ာဟာ (၂၀) ရာစုမွာ အထင္ရွားဆံုး ကမၼဌာန္းနည္းျပဆရာေတာ္တစ္ပါး လို႔ေျပာရင္ ရေကာင္းရပါတယ္။ ၁၉၁၈-ခု ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြားေတာ္မူခဲ့ၿပီး ငယ္စဥ္ကတည္းက သာမေဏဝတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း သမရိုးက် ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ရဟန္းဘဝကို ၿငီးေငြ႔ၿပီးေတာေတာင္ထဲမွာပဲ လွည့္လည္တရားက်င့္ေနခဲ့တယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေတာေက်ာင္းတည္ေထာင္ၿပီး တရားဘာဝနာပြါးမ်ားလိုသူေတြကို နည္းျပေပးခဲ့ပါတယ္။

            အဂ်န္ခ်ာဟာ သူ႔ရဲ႕ေႏြးေထြးလႈိုက္လွဲတဲ့ ၿပံဳးရႊင္စရာစကားေတြနဲ႔ တရားရွဳမွတ္မႈအေပၚမွာ လက္ေတြ႔က်ၿပီး ရွင္းလင္းတဲ့ ရုတ္တရက္ အေျဖစကားေတြေၾကာင့္ လူသိထင္ရွားခဲ့ပါတယ္။

            ၁၉၇၀- ဝန္းက်င္မွာေတာ့ အေနာက္တိုင္းသား ေယာဂီမ်ားကို စည္းရံုးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရဟန္းျဖစ္၊ ရဟန္းေတာ္မ်ားကလည္း အေနာက္တုိင္းႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေက်ာင္းေတြေထာင္၊ တရားရိပ္သာေတြဖြင့္ လုပ္ၾကပါတယ္။

            သူကိုယ္တိုင္ စာအုပ္မေရးခဲ့ေပမယ့္ သူမိန္႔ၾကားခဲ့တဲ့စကားေတြ၊ တရားေတြ၊ ပံုတိုပတ္စေတြကေတာ့ အသံဖမ္းယူျဖန္႔ခ်ီၾကလို႔ ကမၻာ့လူထုၾကား ေတာ္ေတာ္ပ်ံ႔ႏွ႔ံပါတယ္။

            အဂ်န္ခ်ာဟာ ၁၉၉၂- ခုမွာ ဘဝနတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

            (Venerable Father: A Life With Ajhan Chah, Paul Breiter, 1993)

ALPHABET- အကၡရာ

            ပါဠိလို ဝဏၰမာလာလို႔ ေခၚပါတယ္။ အကၡရာသီကံုးျခင္းပါ။

            ဘုရားရွင္ရဲ႔ ေဒသနာေတာ္ေတြကို ခရစ္ (၂) ရာစုခန္႔မွာ အကၡရာအျဖစ္ေရာက္ရွိခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ျဗဟၼီအကၡရာ (Brahmi) နဲ႔ပါ။ အေသာကမင္းႀကီး ေရးထြင္းခဲ့တဲ့ အကၡရာနဲ႔အတူတူပါ။ Brahmi ဘာသာမွာ အကၡရာ (၇၂) လံုးရွိၿပီး ဒီဘာသာစကားကေန သီဟိုဠ္ဘာသာ၊ တိဗက္ဘာသာ၊ ျမန္မာဘာသာ၊ ထိုင္းဘာသာနဲ႔ ေရွးေဟာင္းမေလးဘာသာေတြဆီ ကူးစက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္၏ အေက်ာ္ၾကားဆံုးစကားကေတာ့ “ မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္မႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထား” ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ( ဒီဃ ၁၈၃) ေအာက္မွာ ျပထားတာက မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထားရဲ့ မူရင္းပါဠိအကၡရာေတြပါ။

ဆုထားမ်က္ခ်ယ္

Copyright © 2011 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

ငွက္ေပ်ာအူစားသူမ်ား

နားမလည္ေသာတပည့္ထက္ နားမလည္သည္ကို နားလည္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေသာ၊ တနည္းေသာ္ မရိုးသားေသာတပည့္သည္ ပို၍မိုက္မဲ၏ဟု ယံုၾကည္သျဖင့္ ဥာဏ္ထူးေသာတပည့္ထက္ ရူးမိုက္ေသာတပည့္မျဖစ္ေရးကို ေရွးရွဳကာ ရိုးသားစြာပင္ ဆိုရေခ်ဦးေတာ့အံ့။

            ေဒသနာကား ဤသုိ႔လာ၏။

            ေဖကာ ပိ႑ဴပမံ ရူပံ။ ရူပကၡႏၶာသည္ ေရျမဳပ္ဆိုင္ႏွင့္တူ၏။

            “ ေရျမဳပ္၏ သေဘာသည္ အစုတ္စုတ္၊ အေပါက္ေပါက္၊ အတြင္းတြင္းရွိသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ဤ ရူပကၡႏၶာသည္လည္း ခံတြင္းေပါက္၊ ႏွာေခါင္းေပါက္၊ မ်က္ကြင္းေပါက္အစရွိသည္တို႔ျဖင့္ အစုတ္စုတ္၊ အတြင္းတြင္း၊ အေပါက္ေပါက္ရွိရကား ေရျမဳပ္ႏွင့္တူ၏။ ( ဂမၻီရတၳေဒသနာ၊ သီးလံုးဆရာေတာ္ႀကီး၊ ႏွာ-၂၁၇)

            ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ႏွင့္ အလွမ္းေဝးၿပီး “ ေရငံေသာက္၊ ျမက္ေျခာက္စား” ဆိုသည့္ အညာေက်းလက္၌ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့ရေသာ သီဟနာဒသည္ ေရျမဳပ္၏သဘာဝကို နားလည္သိ မသိ၊ ခံစားသိသာ သိ၏။ ျမစ္ေခ်ာင္းထဲမွ ေရျမဳပ္ကိုမသိေသာ္လည္း ေရခ်ဳိးသည့္အခါ၊ ခြက္ေဆးသည့္အခါ အသံုးျပဳ႕သည့္ ေဖာ့တံုးဟု ေခၚလွ်င္ရသည့္ ေရျမဳပ္ကိုေတာ့သိသည္။

            ထိုေရျမဳပ္ကား လြန္စြာအသံုးက်၏။ ဆပ္ျပာကုန္သက္သာ၏။ မႏၱေလးေနစဥ္ကတည္းကပင္ ဤကိစၥကို သိခဲ့သည္။ ေရျမဳပ္မသံုးပဲ ဆြမ္းဟင္းခြက္မ်ားေဆးလွ်င္ ဆပ္ျပာက သိပ္မခံ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရျမဳပ္ကို သံုးခဲ့ရ၏။ ထိုစဥ္ကတဲက ေဒသနာေတာ္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ေနသည့္သေဘာကို ေတြးမိကာ ျပံဳးမိ၏။

            ယခု ေခတ္မီလာၿပီျဖစ္သျဖင့္ အေပါက္ေပါက္၊ အတြင္းတြင္းတို႔ႏွင့္ ေရျမဳပ္ကိုသံုးကာ ေရခ်ိဳးလာတတ္ၿပီျဖစ္၏။ ထိုအေပါက္ေပါက္၊ အတြင္းတြင္းတို႔ေၾကာင့္ပင္ ဆပ္ျပာအနည္းငယ္မွ် သံုးေသာ္လည္း ေရခ်ိဳး၊ ဆပ္ျပာတိုက္ျခင္း ကိစၥၿပီး၏။

            ရြာမွာရွိစဥ္က အမဲသားဝယ္လွ်င္ အရြတ္ကိုေရြးဝယ္ဟု ေျပာေသာလူတစ္ေယာက္ကို သတိရသည္။ သူက ဆို၏။ အရြတ္ဖတ္ကား ဝါးရခက္သျဖင့္ ပို၍အစားခံသည္။ အရြတ္ဖတ္ကို မ်ဳိခ်လွ်င္ အရြတ္ဖတ္တစ္တံုးျဖင့္ ထမင္းတစ္နပ္လံုးၿပီးေတာ့၏ဟူသတတ္။

            ထိုပုဂၢိဳလ္ကိုလည္းေကာင္း၊ သီဟနာဒကိုလည္းေကာင္း လူညံ့မ်ားဟုဆိုေခ်ေသာ္ ခံရေပေတာ့အံ့။

            ရူပကၡႏၶာကို ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ သမုဒၵရာထဲက ေရျမဳပ္ထက္ ခြက္ေဆး၊ ကိုယ္တိုက္ေသာ ေရျမဳပ္၏အဓိပၸါယ္က ပိုထင္ရွားေနျခင္းကား ဝိပႆနာဥာဏ္ပါးလ်မႈေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပေတာ့မည္။ ဆက္လက္ႀကိဳးစားရန္မွတပါး အျခားမရွိေတာ့ေလၿပီ။

            ေဒသနာကား လာျပန္၏။

            ေဝဒနာ ပုဗၺဳလူပမာ။

            “ ေဝဒနာသည္ ေရပြက္ႏွင့္ အဘယ္သုိ႔တူသနည္းဟူမူကား မိုးေပါက္၊ ေရျပင္၊ ေရ၌ထိက်ေသာ အစဥ္၊ မိုးေပါက္ႏွင့္အတူတကြပါလာေသာ ေလအဟုန္၊ ဤေလးပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ ပတၱျမားလံုးႏွင့္တူေသာ ေရပြက္ျဖစ္၏။ ထိုေရပြက္ကို မ်က္စိအျမင္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေယာက်ၤားသည္ ကမ္းနား၌ရပ္၍ အဖန္တလဲလဲ ၾကည့္ရွဳဆင္ျခင္သည္ရွိေသာ္ အႏွစ္သာရမွ ဆိတ္သည္ျဖစ္၍ ရိတၱ၊ တုစၦ အျဖစ္ကိုသာ ထင္ျမင္ေလ၏။ ( ဂမၻီရတၳေဒသနာ၊ သီးလံုးဆရာေတာ္ႀကီး၊ ႏွာ-၂၁၈)

            ဤေရပြက္ကိစၥကို အနည္းငယ္ သေဘာေပါက္သလိုလို ရွိ၏။ အနည္းငယ္ဟူသည္ မဆိုသေလာက္ကိုသာ ဆိုလို၏။ သို႔ေသာ္-

            ေဝဒနာကိုေက်ာ္ရန္ကား အခက္ဆံုးပင္။ အဘိဓမၼာက ေဝဒနာကို စိတ္အားလံုး ျဖစ္တိုင္းပါေသာ ေစတသိက္ဟုဆို၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွာင္၍မရ။ လူသည္၊ တိရိစာၦန္သည္၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ ဘုရား ရဟႏၱာသည္ ေဝဒနာႏွင့္တြဲေန၏။ တနည္း ေရပြက္ႏွင့္ တြဲေန၏။ တခ်ိဳ႕က ထံုေပေပေနတတ္သူမ်ားကို ခံစားမႈမရွိဟု ဆိုၾက၏။ အမွန္မူ ဥေပကၡာေဝဒနာျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ၿပီး၊ ေမာဟႏွင့္ယွဥ္ေနေသာ ေဝဒနာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္၏။

            ေဝဒနာသည္ျခင္းတူေသာ္လည္း ေဝဒနာကို လက္ခံျခင္း၊ ရႈျမင္ျခင္း၌ကား ကြဲျပား သြားေလေတာ့၏။ ေယာဂီစစ္စစ္တစ္ေယာက္အတြက္ ေဝဒနာကိုမွီ၍ သတိ၊ သမာဓိျဖစ္၏။ ဥာဏ္ထူးသူမ်ား ပညာအထိပင္ျဖစ္ႏိုင္၏။ ေယာဂီမစစ္တစစ္ႏွင့္ ရႈမွတ္မႈမရွိဘူးေသးသူမ်ား၌ ေဒါမနႆ၊ ေသာမနႆတို႔ျဖစ္ဖို႔မ်ား၏။

            ေရခ်ိဳးစဥ္ ဤေဒသနာကို သတိရခိုက္ ေရပန္းမွက်လာေသာ ပူေႏြးေႏြးေရေပါက္မ်ား ခႏၶာကိုယ္ေပၚက်လာ၏။ ေရပြက္ေတာ့မဟုတ္၊ ေရေပါက္မွ်သာ။

            ေဝဒနာသည္ ေရေပါက္ႏွင့္ေကာ တူ၍ရသလားဘုရား…။

            ဘုရားေရွ႕ ငမိုက္သားက်ဴး၍ ေမးမိ၏။

            ဘုရားက မည္သို႔ေျဖမည္မသိ။ အရွင္အာနႏၵာကလည္း ေမးေတာ္မမူခဲ့။

            (……………………………………………………………………………………………..)

ေဒသနာကို ခုန္ရေပေတာ့အံ့။

သခၤါရာ ကဒလူပမာ။

            သခၤါရကၡႏၶာတို႔သည္ ငွက္ေပ်ာတံုးႏွင့္ တူ၏။

            အဘယ္သို႔ သခၤါရကၡႏၶာတို႔သည္ ငွက္ေပ်ာတံုးႏွင့္ တူေလသနည္းဟူမူကား အႏွစ္ကို အလိုရွိေသာ ေယာက်္ားသည္ ထက္လွစြာေသာဓါးမကို စြဲကိုင္၍ ငွက္ေပ်ာပင္၏ အရင္းအဖ်ားကို ျဖတ္ၿပီးေသာ္ အေပၚထပ္ကိုခြါ၍ အႏွစ္ကို ရွာေလရာ၏။ အလယ္ထပ္ကိုခြါ၍ အႏွစ္ကို ရွာေလရာ၏။ အတြင္းထပ္ကိုခြါ၍ အႏွစ္ကို ရွာေလရာ၏။ အႏွစ္ကိုရွာေသာ္လည္း အကာကိုမွ်မရသည္သာ ျဖစ္၏။ ထိုေယာက်္ား၏ ငွက္ေပ်ာတံုးကို မ်က္စိအျမင္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ေယာက်္ားသည္ အနီး၌ရပ္၍ အဖန္တလဲလဲ ၾကည့္ရွဳဆင္ျခင္သည္ရွိေသာ္ အႏွစ္သာရမွဆိတ္သည္ျဖစ္၍ ရိတၱ၊ တုစၦအျဖစ္ကိုသာ ထင္ျမင္သကဲ့သို႔ ထို႔အတူ သခၤါရကၡႏၶာကို ပညာစကၡဳျဖင့္ အဖန္တလဲလဲ ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္ေသာသူအား အႏွစ္သာရမွ ဆိတ္သည္ျဖစ္၍ ရိတၱ၊ တုစၦအျဖစ္ကိုသာ ထင္ျမင္ေလ၏ ” ( ဂမၻီရတၳေဒသနာ၊ သီးလံုးဆရာေတာ္ႀကီး၊ ႏွာ-၂၁၉)

            ငွက္ေပ်ာပင္ကို ခုတ္လိုက္ၾက၏။ ငွက္ေပ်ာပင္ကိုျဖတ္၍ ငွက္ေပ်ာတံုးကို ခြါၾက၏။ အေပၚယံအလႊာ၊ အလယ္အလႊာ၊ အၾကမ္းစားအလႊာတို႔ကို ဖယ္ၾက၏။ ေတြ႔ရပါေလၿပီ။ ေဖြးေဖြးဥဥ၊ ႏုႏုထြက္ထြက္ အလယ္က ငွက္ေပ်ာအူကေလး။

            သူတို႔ေကာက္ယူလိုက္ၾက၏။ လိုခ်င္တာ ရၾကေလၿပီ။

            ထိုငွက္ေပ်ာအူကေလးကို အပိုင္းပိုင္းစိတ္ကာ မုန္႔ဟင္းခါးခ်က္စားရန္ ျပင္ၾကေတာ့၏။ (မဝါဝါလြင္ႏွင့္ သူမ သူငယ္ခ်င္းကို မဆိုလို)။

            ဘုရားရွင္က ငွက္ေပ်ာတံုး၌ အႏွစ္သာရမရိွဟု မိန္႔ထားေသာ္လည္း၊ လူကား အႏွစ္မပါလည္း ကိစၥမရွိ၊ အူတိုင္ကိုလည္း ယူၾက၊ စားၾကေလေသာေၾကာင့္ ငွက္ေပ်ာတံုးမ်ားလည္း မုန္႔ဟင္းခါး ခ်က္တိုင္း အသံုးဝင္ေလေတာ့၏။

            ဤသို႔ ဤသို႔ျဖင့္ပင္

            ေဝေနယ်တို႔ကို သနားတတ္ေသာ မဟာပုရိသမ်ားလည္း ရွိေနျခင္း၊ သခၤါရကၡႏၶာက အႏွစ္ ကင္းေသာ္လည္း သခၤါရကၡႏၶာအူတိုင္ကိုစားလိုေသာ ပုထုဇဥ္မ်ားရွိေနျခင္း။

            ဗုဒၶ အဆက္ဆက္ကလည္း အူတိုင္ကို အူတိုင္ဟု အသိေပးလိုျခင္း။

            လူကလည္း အူတိုင္မွန္းသိလွ်က္ စားလိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေလာကႀကီးထဲ၌ ဘုရားရွင္မ်ားလည္း အေႏွးအျမန္သာကြာၿပီး ပြင့္ေတာ့ ပြင့္ၾကလိမ့္ဦးမည္။

            သီဟနာဒကား ထုိငွက္ေပ်ာအူျဖင့္ခ်က္ရေသာ မုန္႔ဟင္းခါးကို တမ္းတဆဲပင္ ျဖစ္၏။ ရသတဏွာတည္း။ မတတ္ႏိုင္။ ဟမ္ဘာဂါ မႀကိဳက္၊ ဟမ္ဘာဂါအေပၚ၌ ရသတဏွာမရွိ။ ငွက္ေပ်ာအူတဏွာကား အားေကာင္းေမာင္းသန္ရွိဆဲတည္း။

            မဆိုင္ေသာ္လည္း ေျပာခ်င္၏။ ငွက္ေပ်ာတံုးႀကီးကိုကား မႀကိဳက္။

သီဟနာဒ

Copyright © 2011 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္(Nationalism)

 အမ်ိဳးသားေရးဝါဒအေၾကာင္းကိုေျပာလ်ွင္ ဘုရား႐ွင္မွာပင္ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္႐ွိသည္ဟု ဆုိႏိုင္ေပသည္။ သာကိယ(သို႔)သက်ဟု ဘုရား႐ွင္မၾကာမၾကာသံုးစြဲတတ္သည္။သာကိယ(သို႔)သက်ဟူသည္ လူမ်ိဳးေရးအမည္ျဖစ္၏။
နည္းမ်ားမဟူ လူတိုင္း၌ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ရွိတတ္၏၊ေဒသစြဲစိတ္ဓာတ္ရွိတတ္၏။ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရာ ဝန္းၾကင္၊က်င္႔သုံးသည္႕ဓေလ႔စရုိက္၊စားဖူးသည႔္ အစားအေသာက္တို႔သည္ေမေလ်ာ႔ပစ္ရန္ခက္ခဲၿပီး ျမတ္ႏိုးဖြယ္လည္းျဖစ္တတ္၏။

အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ဟူသည္ နားလည္၍ရၿပီး ဂုဏ္ယူစရာတစ္ခု လည္းျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ထိုအမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္လြန္ကဲေနလ်ွင္မလိုလားအပ္ေသာ လူမ်ိဳးေရးျပသနာမ်ား ျဖစ္ပြားေစႏုိင္ျပန္၏၊အျခားလူမ်ိဳးမ်ားကို အထင္အျမင္ေသးျခင္းလည္းျဖစ္ပြားေစႏုိင္ျပန္၏။
ထို႔အျပင္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဝင္ဆန္႔ေရးတို႔အတြက္ ႀကီးမားေသာအဟန္႔အတားျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

ဂလိုဘယ္ဆန္လာေသာကမၻာ၌ ျပည္တြင္းအားတစ္ခုတည္းျဖင္႔ မလုံေလာက္တတ္၊လံုေလာက္သည္ဆိုေစ တိုးတက္မႈေႏွးေကြးတတ္၏။ ဗုဒၶအဆုံးအမအေနျဖင္႔ကား ဤကိစၥသည္ အေရးမပါလွေပ။

လူတစ္ေယာက္သည္ ယခုဘဝ ဤႏိုင္ငံ၍ေမြးေသာ္လည္း ေနာက္ဘဝ အျခားႏိုင္ငံ၍ေမြးဖြားႏိုင္ျပန္သည္။
(A guide to Buddhism.A to Z ၏ Nationalism ကိုမွီးသည္။)

Copyright © 2011 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more