( လက္ဖတင္ ကာနယ္ မာ့(စ္) ဗစ္ကာ (Mark Vickers) ဟာ ၁၉၉၁-ခုႏွစ္ ကစၿပီး ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ ခံယူက်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ေဆာင္းပါးဟာ သူ အာဖဂန္နစ္စတန္မွာ
တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေရးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးပါ။)
" ဒီလုိ စိန္ေခၚၿပီး ေျပာလိုက္လုိ႔ တစ္ေယာက္စ ႏွစ္ေယာက္စကမ်ား က်ေနာ္ တုိ႔ လူနည္းစု ဗုဒၶဘာသာ စစ္သားေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္နဲ႔ ရပ္တည္ ခ်က္ကို သေဘာေပါက္သြားရင္ ႀကိဳးစားရက်ိဳးနပ္တယ္လုိ႔ ဆိုရမွာပါ "
( Mark Vickers )
ဒီႏွစ္ စစ္တပ္ကေန အနားယူၿပီး က်ေနာ့္ ခ်စ္ဇနီးရွိရာ ထိုင္၀မ္ကို သြားေရာ က္ေနထိုင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ ၀န္း က်င္က က်ေနာ္ တာ၀န္က်ခဲ့တဲ့ တပ္အတြင္း စစ္သားစစ္ဗုိလ္ေတြကို စာရင္းျပဳၾကည့္ရာမွာ ဗုဒၶဘာသာရယ္လုိ႔ မ်ားမ်ားစားစား မရွိ ခဲ့ပါဘူး။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္တပ္ထဲ မွာပဲ ဗုဒၶဘာသာခံယူထားသူ ရာေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ေနရပါၿပီ။ ဗုဒၶဘာသာစစ္မႈထမ္းေတြထဲမွာ က်ေနာ္က စီနီယာအက်ဆံုးတဲ့။ ဒါကလည္း က်ေနာ့္ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာက်င့္စဥ္ စာရိတၱထက္ က်ေနာ့္ စစ္တပ္ရာ ထူးေ ၾကာင့္ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ စစ္ဗိုလ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ ကို ျပန္ ၾကည့္ရင္ ဘာေတြေတြ႕ရသလဲ။
တစ္ဖက္သား ထိခုိက္ေအာင္ ေနာက္ေျပာင္ျခင္း ခြင့္မျပဳ။ ဥပေဒနဲ႔ မညီညြတ္ တဲ့ အဆင့္အတန္း ခြဲျခားမႈမ်ိဳး မလုပ္ရတဲ့ စစ္တပ္လုိ ေနရာမ်ိဳးမွာ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ကံေကာင္းတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိ အေျပာအဆိုအျပဳအမူေတြကို အေလးအနက္ထားၿပီး အနည္းဆံုး က်ေနာ္တုိ႔ ညဏ္မီသမွ်ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနထုိင္ခဲ့ၾက တာပါ။ အဲသလို မဟုတ္ခဲ့ဘူးဆုိရင္လည္း စစ္တပ္တာ၀န္ကို ဒီေလာက္ အၾကာႀကီးထမ္းေဆာင္ႏုိင္မယ္လို႔ မထင္မိဘူး။
က်ေနာ့္ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပါတ္သတ္ၿပီး ဘယ္သူ႔ကုိမွလည္း အထူး တလည္ ေၾကာ္ညာမေနခဲ့ဖူးပါဘူး။ အမွန္တကယ္စိတ္၀င္စားလို႔ လာေမးမယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ ရွင္းျပေဆြးေႏြးရတာကို ရွက္ရြ႕ံမႈ မရွိခဲ့ဖူးပါဘူး။ မွားခ်င္မွား၊ မွန္ခ်င္မွန္ေပါ့ က်ေနာ့္အထက္၊ ေအာက္မွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာစစ္မႈထမ္းေတြနဲ႔လည္း ကုိယ့္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပတ္သတ္လုိ႔ အေခ် အတင္ ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့မိဘူး။ ဘာသာေရးနာမည္ မပါရင္ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ စၾကေနာက္ၾကရတာကိုက ပုိၿပီး အဆင္ေျပ လြယ္ကူတယ္မဟုတ္လား။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ က်ေနာ့္ လက္ေအာက္ငယ္ သားေတြနဲ႔ ရယ္စရာေမာစရာ ေျပာၾကတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာေပါ့။
စစ္တပ္အတြင္း ရာထူးအဆင့္အတန္းေတြ ထပ္တလဲ သံုးစြဲေနရတာကို ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအဆင့္အတန္းေတြနဲ႔မွ စကားေျပာလုိ႔ရတာကပင္ က်ေနာ္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်း မႈျဖစ္ေနလုိ႔ မလႊဲသာ မေရွာင္သာ သံုးစြဲေနရတာပါ။
တစ္ေယာက္ခံစားေနရတာေတြ ပြင့္ထြက္လာေအာင္ စေပးေနာက္ေပးတာက က်ေနာ္တုိ႔ ၿဗိတိသွ် စစ္တပ္ရဲ႕ အရိုးစြဲ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ့္ သေဘာကေတာ့ သိပ္ၿပီး ေရးႀကီး ခြင္က်ယ္မရွိလွပါဘူး။ ေနာက္ ဆံုးေတာ့လည္း စစ္၀န္ထမ္းဆိုတာကပင္ က်ေနာ္တုိ႔အားလံုး စိတ္လုိလက္ရ လုပ္အားေပးေနတဲ့ တာ၀န္တစ္ခုပဲ မဟုတ္လား။
အလားတူပါပဲ တစ္ဖက္သားကို ထိခုိက္နာက်င္ေစလို၊ အရွက္ရေစလိုတဲ့ ေစ တနာအရင္းခံနဲ႔ ေနာက္တတ္ေျပာင္တတ္တဲ့ လူတစ္ခ်ိဳ႕ ရွိေနတတ္တယ္ ဆို တာ ကိုလည္း က်ေနာ္ သတိထားမိတယ္။ တစ္ဖက္သားကို တကယ္ႏွိမ့္ခ် ခ်င္လုိ႔ ေျပာတဲ့စကား မ်ိဳးေတြေပါ့။ ဒါမ်ိဳးေတြ ႀကံဳေတြ႕လာရၿပီဆိုရင္ေတာ့ တရားမွ်တမႈျဖစ္ေအာင္ ခပ္တင္းတင္းပဲ ကိုင္တြယ္ၾကရပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ျပတ္လံုးေတြက ရယ္ဖုိ႔ေမာဖုိ႔ထက္ ထိပါးျခင္းလုိ႔ မေျပာခ်င္ရင္ေတာင္ သေရာ္ေတာ္ေတာ္ေတြလို႔ေတာ့ ေျပာရင္ရပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္လည္း ဒီလို သေရာ္တာမ်ိဳးေတြ ခံခဲ့ရဖူးတယ္။ အမ်ား အားျဖင့္ေတာ့ မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္တာပါပဲ။ သူတုိ႔ပိုၿပီး အျမင္က်ယ္လာပါေစ လို႔ပဲ ဆုေတာင္းေနမိတယ္။
စစ္တပ္ထဲရယ္မွလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုျပသနာေတြဟာ တစ္ျခားေန ရာေတြမွာလည္း ရွိေတာ့ရွိေနမွာပါပဲ။ ပိုေတာင္ ဆုိးေကာင္းဆိုးဦးမယ္။
တစ္ခု အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက က်ေနာ္တခါမွ မေတြ႔ဖူးေသးတဲ့ လူ တခ်ိဳ႕ ကေတာင္ က်ေနာ္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္တယ္ဆုိတာသိၿပီး ျဖစ္ေနတတ္ၾကတယ္။ လူစိမ္းတစ္ေယာက္ကို ၾကားလူက ၀င္ ၀င္ၿပီး “သူက ဗုဒၶဘာသာ” လုိ႔ ၀င္ေျပာတတ္ၾကတယ္။ ဒါကိုပဲ တစ္ခ်ိဳ႕က သတင္းထူးလုပ္ေနၾကေသးတယ္။ အင္း ငါ့အေၾကာင္း ေနာက္ကြယ္က ဘာေတြမ်ား ေျပာၾကဦးမွာပါလိမ့္လုိ႔ တခါ တခါ ေတြးေတာင္ေတြးမိပါေသးရဲ႕။
ကိုယ္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္တာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဖြင့္မေျပာဖို႔ မိတ္ေဆြ ဗုဒၶဘာသာတစ္ေယာက္က အၾကံညဏ္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ခက္တာက စစ္သားေ တြ ဆုိတာက (၂၄)နာရီ တစ္ရက္၊ (၇) ရက္ တစ္ပတ္ အတူတူေနၾကရတာ။ အလုပ္လုပ္ အတူတူ၊ ထမင္းစား ေရခ်ိဳး၊ အိပ္တာေတာင္ အတူတူ၊ ၾကာ လာေတာ့ ဘယ္သူမွ မေျပာလဲ သူ႔အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြက ဘာ၊ သူ ယံုၾကည္တာ မယံုၾကည္တာက ဘာ၊ သူ႔မိသားစုက ဘယ္လုိ၊ သူ႔ အိပ္မက္က ဘယ္လို ဆိုတာေတြ တစ္ခုမက်န္သိကုန္ၾကတာ။
ဒါေပမယ့္ ယံုၾကည္မႈ ဘာသာတရားနဲ႔ ပတ္သတ္လုိ႔ တမင္တကာ ေျပာဆို တတ္တဲ့ အခါေတြ ရွိတတ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ၀န္ခံရမွာပါ။ သူတို႔ စဥ္းစား မိေစဖို႔ပါ။ ဒီလုိ စိန္ေခၚၿပီး ေျပာလိုက္လုိ႔ တစ္ေယာက္စ ႏွစ္ေယာက္စကမ်ား က်ေနာ္တုိ႔ လူနည္းစု ဗုဒၶဘာသာ စစ္သားေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္နဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ ကို သေဘာေပါက္သြားရင္ ႀကိဳးစားရက်ိဳးနပ္တယ္လုိ႔ ဆိုရမွာပါ။ တကယ္လညး္ လူတုိင္း မတူညီႏုိင္ဘဲနဲ႔ အားလံုးတူညီေရးဆိုၿပီး ေအာ္ေနလို႔ အဓိပၸါယ္လည္း မရွိပါဘူး။
၂၀၀၈- ခုႏွစ္က စလုိ႔နီေပါကို ေရာက္သြားၿပီး ေဂၚ ရခါးေတြနဲ႔ အတူ ေနခဲ႔ရ ဖူးတယ္ ။ အေတြ႔အၾကံဳေတြက စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းသလုိ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္အတြက္ ဘ၀အေပၚထားတဲ့ အျမင္ကို ပိုမိုေလးနက္ေစပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ ေသျခင္းႏွင့္ ရွင္ျခင္း အဓိပၸါယ္ဟာ ပိုၿပီးထင္ထင္ရွားရွား ရွိတယ္။ လူတစ္ေယာက္ ေသဆံုးတယ္ဆုိရင္ ကေနာ္တုိ႔ အေနာက္မွာလုိ ဖံုးဖံုးဖိဖိ မရွိသလုိ ေဆးရံုေဆးခန္းေတြရဲ႕ ျပင္ဆင္မႈေတြလည္း လံုး၀မရွိပါဘူး။ ၂၄ နာရီအတြင္းမွာပဲ ျမစ္ကုိ သက္ေသျပဳၿပီး ျမစ္ေဘးမွာ မီးရႈိ႕ မီးသၿဂိဳလ္ လုိက္ ၾကေတာ့တာပဲ။
ကံမေကာင္းလွတဲ့ အခ်က္က လူေသေကာင္ေတြကို ျမင္ဖူးရတာ ဟာ(က်ေနာ္က စစ္သားဆုိေတာ့) မ်ားလြန္းေနၿပီး ေသျခင္းတရားအေၾကာင္းကို ထံုေပေပ ျဖစ္ေနတတ္တာပါ။
အဲဒီမွာပဲ ဟိႏၵဴေတြရဲ႕ တိရစၦာန္ ယဇ္နတ္ပူေဇာ္ပြဲေတြတက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကား တာလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒီယဥ္ေက်းမႈက က်ေနာ့္ ဗုဒၶဘာသာ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႔က်င္ေနတာမို႔ ဒီပြဲမ်ိဳးေတြကို တက္သင့္ မတက္သင့္ ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားယူရပါတယ္။
ဆက္ရန္ -