" ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ႀကိဳတင္ ေတြးထားရတယ္။ ငါဆုိလုိတာက လူေတြ ကားေတြ သိပ္ မဝယ္ႏုိင္ခင္ကတည္းက ကားပုိင္ဆုိင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ ဥပေဒေတြ ႀကိဳတင္ထုတ္ခဲ႔ၾကရတယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မထုတ္ခဲ့ဘဲဲ အခုမွသာ ဒီဥပေဒကုိ ေကာက္ထုတ္မယ္ဆုိရင္ လူထုနဲ႔ ျပႆနာ အႀကီး အ က်ယ္ မျဖစ္ဘဲ ဒီကားပုိင္ဆုိင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ကုိ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ လူထုက သူတုိ႔ကားေတြကုိ အသိမ္းခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီ ဥပေဒသာ မရွိခဲ့ ရင္ တုိ႔လမ္းေတြေပၚမွာ ကားေတြနဲ႔ ျပည့္ေနမယ္။ ဒီဥပေဒက အရင္ကတည္း က ရွိခဲ့တာဆုိေတာ့ မေက်နပ္လည္း သူတုိ႔ဘာမွ ေျပာလုိ႔ မရေတာ့ဘူး ” လီကြမ္းယု။
၅။ ကူးသန္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းမြန္မႈ
စကၤာပူက အခု စိတ္လက္ခ်မ္းသာတဲ့ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္ ။ ေလ ယာဥ္ေတြကုိ ၾကည့္၊ ငါတုိ႔ေလဆိပ္က ထိေရာက္ျမန္ဆန္ေအာင္လည္း လုပ္ေပးႏုိင္တယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးေတြက ၿမိဳ႕ေတြနဲ႔လည္း ဆက္သြယ္ မိေနေအာင္ စီစဥ္ထားေတာ့ သူတုိ႔လည္း စိတ္လက္ခ်မ္းသာၾကတယ္။ ေလ ယာဥ္ခရီးသည္ေတြမ်ား ခရီးတစ္ေထာက္ နားစရာ ႀကံဳလာရင္ စကၤာပူမွာ နားဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ၾကတယ္။ တုိ႔ေလဆိပ္က သူတုိ႔ ၿမိဳ႕ထဲကုိ လည္ၾကည့္လုိ႔ ရေအာင္ အထူးဘက္စ္ေတြ အလကား စီစဥ္ေပးတယ္။ ၿမိဳ႕နဲ႔ မေဝးတဲ့ေန ရာေတြမွာ ရွိတဲ့ ေဟာ္တယ္ေတြမွာလည္း တစ္ည၊ ႏွစ္ညတန္သည္ တည္းခုိ လုိ႔ ရတယ္။ ခရီးသည္တုိင္း သက္ေသာင့္သက္သာ ျဖစ္ေအာင္ တုိ႔က စီစဥ္ေပးထားတာ၊ ေလယာဥ္ကြင္းထဲမွာ ေရးခ်ိဳးခ်င္သလား၊ ရေသးတယ္။
အဓိက အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္ကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးပဲ။ အဲယားလုိင္း အမ်ားႀကီးဟာ သူတုိ႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးေတြဆီကေန စကၤာပူကုိ ပ်ံသန္း လာၾက တယ္။ အဲဒါဟာ ငါတုိ႔ရဲ႕ အဓိက အားသာခ်က္ပဲ။ အဲဒီအဲယားလုိင္းေတြ ကြာ လာလမ္ပူမွာ ဒါမွမဟုတ္ ဂ်ကာတာမွာ သြားၿပီး ဆင္းသက္ၾကည့္၊ သူတုိ႔ ဌာန ခ်ဳပ္ေတြကလည္း အဲဒီၿမိဳ႕ေတြကုိ လုိက္ေျပာင္းသြားၾကမွာ။ သူတုိ႔ ေရႊ႕မသြားေအာင္ ငါတုိ႔ ေလဆိပ္ကုိလည္း သူမ်ားေလဆိပ္ေတြထက္ စြဲေဆာင္မႈ ရွိေနေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကမွ ျဖစ္မယ္။
၆။ သာတူညီမွ် ရွိမႈ
လူတုိင္းမွာ သာတူညီမွ်မႈ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳးလည္း ရွိေနရမယ္။ ၿမိဳ႕ထဲ က လူတုိင္းဟာ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခု ပုိင္ဆုိင္မႈ ရွိေနရမယ္။ ထုိင္ေပတုိ႔ ေတာင္ကုိရီးယားတုိ႔က လခစားေတြဆုိ အိမ္မဝယ္ႏုိင္ၾကဘူး။ ေငြ အမ်ားႀကီးေပးၿပီး ငွါးေနၾကရတာ။ ငါ့ရည္ရြယ္ခ်က္က မိသားစုတုိင္း အိမ္ ရွိေနရမယ္။ ဒါမွ သူတုိ႔ လစာေတြထဲက ေငြေတြ ထုတ္ၿပီး အိမ္ငွါးခ ေပးရတဲ့ ဘဝက လြတ္မွာ။
သူတုိ႔မွာ အိမ္ပုိင္ ရွိတယ္။ ဒါဆုိ ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အိမ္ယာေစ်းေတြ တက္လာတာ နဲ႔အမွ် သူတုိ႔ အိမ္ေစ်းေတြလည္း တက္လာလိမ့္မယ္။ အိမ္ပုိင္ ရွိတဲ့လူက သူ႔ အိမ္ေဘးက ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေနေအာင္လည္း ဂ႐ုစုိက္တယ္။ အိမ္ငွါးၿပီး ေနတဲ့လူက ပတ္ဝန္းက်င္ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ဂ႐ုမစုိက္ဘူး။ သူတုိ႔ေနတဲ့ အိမ္ခန္းေလးကုိပဲ ဂ႐ုစိုက္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ မိသားစုတုိင္း အိမ္ပုိင္ ရွိေနရမယ္လုိ႔ ငါေျပာခဲ့တာ။ သူတုိ႔အိမ္နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္က သန္႔ရွင္းလွပေနမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔အိမ္ေစ်းေတြလည္း တက္ လာတယ္။
သူတုိ႔ သားေတြကုိ စစ္မႈထမ္းဖုိ႔ ငါတုိ႔က ေခၚယူၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ သင္တန္းေပးဖုိ႔ေပါ့။ သူတုိ႔ကုိယ္ပုိင္အိမ္မွ မရွိတဲ့လူက ဒီႏုိင္ငံကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ဘယ္ ႀကိဳးစားတုိက္ေနမလဲ။
ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၆) ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စေနေန႔က ဆရာႀကီး လီကြမ္းယုရဲ႕ အင္တာ ဗ်ဴးကုိ အက်ဥ္း ျပန္ဆုိထားတာပါ။
သူက ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီး စကၤာပူ အဲသလုိ မျဖစ္ေအာင္ဆုိၿပီး တည္ေဆာက္ယူခဲ့တာလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ကပ္သီးကပ္သက္ ျပန္ေတြးမိေသးတယ္။
ႏိုင္ငံေသးေသးေလးမွာမို႔ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္တာပါ ဆိုတဲ႔ အဆိုက လက္ခံလို ႔ရ သလို လက္မခံလိုလည္း ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာ ဒီလို ကိုင္တြယ္ဖို႔ ခက္ေပမဲ႔ ႏိုင္ငံေသးတိုင္း သန္႔ရွင္းေရာလား။ ေသးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းျခင္းဟာ အီးကြဲျဖစ္ေနတဲ႔ ေဖာ္ျမဴလာေတာ႔ မဟုတ္တန္ေကာင္းပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔လည္း ဒီအခ်က္ေတြဟာ ႀကီးျခင္း ေသးျခင္းထက္ ကာရိုက္ တာနဲ႔ ပိုဆိုင္ပါတယ္၊ လူတိုင္းမွာ ပမာဏ အႀကီး အေသး သိပ္မကြာတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေတြရိွေပမဲ႔ အဲဒီ ခႏၶာကိုယ္ကို ဘယ္လိုထားၾကတယ္ဆိုတာေတာ႔ မတူၾကပါဘူး။
ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ရဲ႕ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ။ ( ကိုယ္တိုင္ေမး၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည္႔ပါ )
ဆင္ေျခဖုံးရပ္ကြက္က အိမ္ေတြရဲ႕ ဓနိမုိးခ်င္း ဆက္ေနမႈ။ ( ကိုယ္တိုင္ေမး၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည္႔ပါ )
ဘန္ေကာက္ရဲ႕ လမ္းပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ေခၚေနႏုိင္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ရဲ႕ လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္း၊ ကားအေရအတြက္မ်ားမႈ၊ အဆင့္လုံးဝ မရွိေသးတဲ့ လူထုသုံး ကား၊ ရထားစနစ္ (Mobility)။ ( ကိုယ္တိုင္ေမး၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည္႔ပါ )
ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ သန္႔ရွင္းမႈ။ အစုိးရေရာ လူထုပါ ႀကိဳးစာရဦးမယ္။ အမႈိက္ပုံး ထားတဲ့ စနစ္ေတာင္ ႐ႈပ္တယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကဆဲ။
ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေဆာင္း ဆက္သြယ္ေရးစနစ္။ ( ကိုယ္တိုင္ေမး၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည္႔ပါ )
ေနာက္ဆုံး ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အိမ္ပုိင္ဆုိင္မႈ ရာခုိင္ႏႈန္း။ ( ကိုယ္တိုင္ေမး၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည္႔ပါ )
မေရာက္ဖူးလုိ႔လား မသိဘူး။ လီကြမ္းယုႀကီး ရန္ုကုန္အေၾကာင္းဘာမွ ေျပာ မသြားဘူး။
ရန္ကုန္ရဲ႕ ကားလမ္းပိတ္ဆုိ႔မႈအတြက္ လီကြမ္းယု ေျပာသြားတဲ့စကားက အစုိးရပုိင္းက လူႀကီးေတြ မွတ္သားထားသင့္တယ္ ထင္တယ္။
“ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ႀကိဳတင္ ေတြးထားရတယ္။ ငါဆုိလုိတာက လူေတြ ကားေတြ သိပ္ မဝယ္ႏုိင္ခင္ကတည္းက ကားပုိင္ဆုိင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြ ႀကိဳတင္ထုတ္ခဲ႔ၾကရတယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မထုတ္ခဲ့ဘဲဲ အခုမွသာ ဒီဥပေဒကုိ ေကာက္ထုတ္မယ္ဆုိရင္ လူထုနဲ႔ ျပႆနာ အႀကီးအက်ယ္ မျဖစ္ဘဲ ဒီကားပုိင္ဆုိင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ကုိ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ လူထုက သူတုိ႔ကားေတြကုိ အသိမ္းခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီ ဥပေဒသာ မရွိခဲ့ရင္ တုိ႔လမ္းေတြေပၚမွာ ကားေတြနဲ႔ ျပည့္ေနမယ္။ ဒီဥပေဒက အရင္ကတည္းက ရွိခဲ့တာဆုိေတာ့ မေက်နပ္လည္း သူတုိ႔ဘာမွ ေျပာလုိ႔ မရေတာ့ဘူး” တဲ့။
ဇင္ေဝေသာ္