ႏွင္းဆီပြင္႔ဖတ္ေပၚေသြးတဲ႔ဓား (သု႔ိ) ခရီးၾကမ္း ႏွစ္

"တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ၾကမ္းရွတယ္
ေမးရုိးမာမာေတြနဲ႔ စီခင္းလုိ႔။
တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေခ်ာမြတ္တယ္
အဒိႏၷာဒါန နဲ႔ေျမညွိလု႔ိ။
တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေကြ႕ေကာက္ေဝးကြာတယ္
အံသြားေတြနဲ႔ လမ္းေဖာက္လု႔ိ။
တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေျဖာင့္ျဖဴးနီးကပ္တယ္
မုသာဝါဒနဲ႔ လမ္းျပင္လု႔ိ"


စၾကၤာမင္းေလာင္းရဲ့ စာမ်က္ႏွာ
သားအေနနဲ႔ဖတ္တာ
သားအေနနဲ႔ တတ္ေျမာက္တာ
အေမ တစ္ေယာက္ထဲ ပါဘဲ
(တကယ္ဆို ခမည္းေတာ္ေတာင္ မပါဘူး )
အေမ့ အတြက္ သိဒၶတၴ ဆိုတာ
စၾကၤာမင္းေလာင္း မဟုတ္
ဗုဒၶအေလာင္း မဟုတ္
ႏုံခ်ာသူ မဟုတ္
ျမင့္ျမတ္သူမဟုတ္
ဘာဆို ဘာမွ မဟုတ္
သားဟာ သားပဲျဖစ္တယ္
အဲဒါ..အေမပါဘဲ။

သာကိယ မာန္ေတြနဲ႔
သံလုိက္ဓာတ္ လြတ္ေနတာ
သိဒၶတၳရဲ့ အေမရင္း တစ္ေယာက္ ေဝစု
အမရင္း တစ္ေယာက္ကို ခြဲေပးခဲ့ရတာ
( ဘဝါဘဝက ပါရမီ လု႔ိ ဆိုၾကသေပါ့ )
အဲဒါ..အေမပါဘဲ။

တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ၾကမ္းရွတယ္
ေမးရုိးမာမာေတြနဲ့ စီခင္းလုိ႔။

တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေခ်ာမြတ္တယ္
အဒိႏၷာဒါန နဲ႔ေျမညွိလု႔ိ။

တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေကြ႕ေကာက္ေဝးကြာတယ္
အံသြားေတြနဲ႔ လမ္းေဖာက္လု႔ိ။

တခ်ိဳ႕လမ္းေတြက ေျဖာင့္ျဖဴးနီးကပ္တယ္
မုသာဝါဒနဲ႔ လမ္းျပင္လု႔ိ။


ဒီလမ္းေတြရဲ့ ေပြလီမႈမွာ
မဇၩိမပဋိပဒါ ၿခံဳအုပ္ေနတယ္၊
ဒီလမ္းကိုထြင္ဖု႔ိ
နီေစြး ၿမိရွတဲ့ ဓားတစ္ေခ်ာင္းေတာ့ လုိမွာေပါ႔။

လူတခ်ိဳ႕ကဆိုမယ္
ထြက္ေျပးျခင္းဟာ ရင္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူးလု႔ိ
တစ္ခါတစ္ခါမွာေတာ႔
ထြက္ေျပးျခင္းနဲ႔ ႐င္ဆိုင္တာဟာ
အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး အႏုပညာပါဘဲ။ ။


ထပ္ေျပာပါေစအေမ...
သိဒၶတၳဆိုတဲ့ အေမ႔သား ( ဓား ) ဟာ
ဓားေသြးေက်ာက္ေပၚ လမ္းေလ်ႇာက္ခဲ႔တာမဟုတ္
( ဒီေတာ့ )
ေက်ာက္စီဓားအိမ္ထဲမွာ အိပ္ေမာက်
အလွျပ ဓားတစ္ေခ်ာင္းလည္းမဟုတ္ဘူး။

သိဒၶတၳဆိုတဲ့ အေမ႔သား ဟာ
ႏွင္းဆီပြင့္ဖတ္ေပၚေသြးခဲ့တဲ့ ဓားပါ

ဒါေၾကာင့္လည္း
သိမ္ေမြ႔မႈနဲ႔ခက္မာ
ညင္သာသာနဲ႔ႀကံဳးဝါး
ပန္းလက္ဖဝါးနဲ႕ ေလးၾကမ္းတင္
နန္းရင္ျပင္ကေန မြဲေတရ
ဝိေရာဓိ ႐သေတြ
တကယ္ကို အခ်ိဳးက်တ့ဲ ဓားတစ္ေခ်ာင္းပါ
ခြင့္လႊတ္ပါ အေမ။ ။

အေမ႔နာမည္က ေဂါတမီ
ေဂါတမီဆိုတာက ေဂါတမရဲ႕အေမ...
အေမ႔နာမည္ကိုထပ္တူျပဳဖို႔
(စကၠဝတၱီဆိုတဲ႔ ဂုဏ္ဟာ)
မခို႔တရုိ႔နဲ႔ မ်က္လႊာခ်ရွက္ေနလိမ္႔မယ္၊
အေမ႔နာမည္ကို ဂုဏ္ျပဳဖို႔
ေဂါတမျဖစ္ဖို႔ကလြဲလု႔ိ လမ္းမ႐ွိဘူး။


ဒီေတာ႔မွ
ေဂါတမဆိုတာက အေမ႔သား
အဲဒီသားအေမက ေဂါတမီ
မိေထြးေတာ္နဲ႔ ေမြးစားသား
သားတို႔ သားအမိၾကားမွာ
ခပ္ပါးပါးေတာင္ ေနရာမ႐ွိဘူး။

သြားပါရေစ အေမ
သားအဖ်ားမို႔ အသည္းခြဲတာ
အေမဖ်ားမို႔ အသည္းခြဲခံရတာ
ဒီေရာဂါသာ မ႐ွိရင္
အေမ က်န္းမာပါၿပီ။

ဂီတကို ျမတ္ႏိုးတဲ႔အေမ
ၿငိမ္သက္စြာ နက္နဲတဲ႔ အေမ
သက်မာန သံလိုက္ဓာတ္ေတြ လြတ္ေနတဲ႔ အေမ
စၾကၤာမင္းေလာင္း သိဒၶတၳဆိုတာထက္
သားဟာ သားပဲ ဆိုတဲ႔အေမ
ေတးကဗ်ာေတြ တစ္ပုဒ္ၿပီးတစ္ပုဒ္သီရင္း
အလင္းႏႇစ္ဆီကို
မ်က္ႏွာသစ္ရင္းသာ
ဦးလွည္႕ႀကိဳပါေတာ႔။

ေက်ာင္းအပ္ခ်ိန္

မူလတန္းကေလးေတြ ေက်ာင္းအပ္ခ်ိန္ဟာ သာမန္ၾကည္႔ရင္ေတာ႔ သာမန္ပါ ပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ကိုယ္႔ကေလး ေက်ာင္းေကာင္းကိုေရာက္ဖို႔ မိဘေတြ ဘယ္လို ျပင္ ဆင္ၾကရသလဲဆိုတာ ၾကည္႔လိုက္ရင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေပၚလစီနဲ႔ ကိုယ္က်င္႔ တ ရားေတြကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္။

အေမရိက။

အေမရိက ကေတာ႔ ကက္ပီတယ္လစ္ဇင္ အႀကီးစားႀကီးဆိုေတာ႔ ပိုက္ဆံရွိ ရပ္ကြက္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတြမွာ ေက်ာင္းေကာင္းေတြ ပိုရွိသတဲ႔။ ဒါကေတာ႔ ကက္ပီ တယ္လစ္ဇင္ရဲ႕ သဘာဝပါပဲ။
ဒီေတာ႔ ကိုယ္႔ကေလးကို ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းမွာ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ တတ္ႏိုင္တဲ႔မိဘေတြက အိမ္ေတြေျပာင္း၊ အလုပ္ေတြေျပာင္းရင္း ႀကိဳးစားေန ၾကရသတဲ႔။

ၿဗိတိန္

ၿဗိတိန္မွာေတာ႔ ခရစၥယန္ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြက ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးအတြက္ ပိုသင္႔ေတာ္ပံုရတယ္။ ကေလး ေက်ာင္းမအပ္ခင္ ကေလး ကို အေရးေပၚ ဘက္ပတိုက္ဇ္ လုပ္ၾကသတဲ႔။ ဒါမွ ကေလးခ်င္းယွဥ္ရင္ တစ္ ပန္း သာမွာေပါ႔။
အေမရိက မွာလိုပဲ အိမ္ေတြေျပာင္း၊ အလုပ္ေတြေျပာင္းလည္း ရွိၾကတယ္။

အိႏၵိယ

အိႏၵိယကေလးေတြရဲ႕ ေက်ာင္းကံၾကမၼာက မူႀကိဳမွာ စတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ မူႀကိဳမွာ ေတာ္ခဲ႔တဲ႔ ကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း ဝင္ခြင္႔၊ တက္ ခြင္႔ရဖို႔ အခြင္႔အလမ္းပိုမ်ားတယ္။

တရုတ္

စိတ္ဝင္စားစရာ အေကာင္းဆုံးကေတာ႔ တရုတ္ပါပဲ။ သူက ဘာသာေရး လည္း မဟုတ္။ ကက္ပီတယ္လစ္ဇင္လည္းမဟုတ္၊ မူႀကိဳမွာ စတာလည္း မဟုတ္။ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းရခ်င္ရင္ အလႉေငြထည္႔ တဲ႔။ ျမန္မာ ကေလးမိဘေတြနဲ႔ သိပ္ မစိမ္းလွတဲ႔ေပၚလစီပါေပါ႔။ ထူးတာက ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ ဒါကို ရံပုံေငြ လို႔ ေခၚတယ္။

ေပၚလစီေတြ ဘယ္လိုပဲ ကြဲေနကြဲေန ကေလးကိုခ်စ္တဲ႔ မိဘေတြရဲ႕ ေမတၱာ တရားကေတာ႔ အတူတူပါပဲ။ လက္ေဆာင္ေပးဆို ေပးရမွာေပါ႔။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအတြက္ ေပးတာမွ မ ဟုတ္ဘဲ၊ ကိုယ္႔ကေလး ပညာေရးအတြက္ သုံးလိုက္ရတာပဲ။

How the truth-seeker should be

Nan-in, a Japanese master during the Meiji era (1868-1912) received a university professor who came to inquire about Zen. Nan-in served tea. He poured his visitor's cup full, and kept on pouring. The professor watched the the tea overflow until he no longer could restrain himself.

"It is over full. No more will go in!"

"Like this cup," Nan-in said, " you are full of your opinions and speculation, how can I show you Zen unless you first empty your cup?"

Surekha V Limaye
Zen (Buddhism) and Mysticism, p, 51

ဝါဆုိ၊ ပထဝီအေနအထား၊ ရာသီဥတု၊ ျပကၡဒိန္ႏွင့္ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိမႈမ်ား

အရွင္ဘုရား
အရွင္ဘုရား၏ သစၥာေလးပါး ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈသည္ လူ႔သမိုင္းမွာ ရွိရွိ သမ်ွေ သာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈတိုင္းကို စိန္ေခၚႏိုင္ပါ၏။
ေဒသနာ မ်ားစြာထဲမွ ဤ ေဒသနာကို ကနဦး ေရြးခ်ယ္မႈေၾကာင္႔ ဤ ေဒ သ နာသည္ အရွင္ျမတ္ တန္ဖိုးအထားဆုံးေဒသနာျဖစ္မည္ဟု မဝန္႔မရဲ ေကာက္ ခ်က္ဆြဲလိုပါ၏။
ယေန႔ ေခတ္သစ္ပညာ၏ "Wh" ေမးခြန္းမ်ားျဖင္႔ ျပႆနာခ်ဥ္းကပ္ပုံကို အရွင္၏ ဤ ပထမေဒသနာ၌ ရွင္းလင္းစြာ ေတြ႔ျမင္ၾကရပါ၏။
"What" သည္ ပထမသစၥာ (ဒုကၡသစၥာ)၊ တတိယသစၥာ (နိေရာဓသစၥာ) တို႔ ျဖစ္ၿပီး "Why" ကား ဒုတိယသစၥာ (သမုဒယသစၥာ) ျဖစ္ေပမည္။
အဓိက အက်ဆုံးကား "How" ဆိုသည္ စတုတၱသစၥာ၊ မဂၢသစၥာသာ ျဖစ္ေ ပေတာ႔သည္။

ဒုကၡ႔ အစပ်ိဳးသည္႔ ေဒသနာမ်ိဳးကို ခ်ျပျခင္းအားျဖင္႔ နာၾကားမည္႔ နားတို႔ကို အရွင္ျမတ္ အထင္မေသးေၾကာင္း ပ်က္ပ်က္ထင္ထင္ ရွိပါ၏။
ဘယ္ေဒသနာေတြ ဘယ္လို ကာ ကာ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏတို႔ကေတာ႔ "႐ုပ္" ဒုကၡမွ တစ္စက္မ်ွ ေရြ႕ေလ်ာသြားမည္မဟုတ္။ သုခဟု ညာဝါးလို႔ မရႏိုင္။ ဖစ္ဆီေယာ္ေလာ္ဂ်စ္ကယ္ ဆားဖားရင္းဟု ေႏွာင္းလူတို႔ ဆိုၾက၏

ဘယ္ေဒသနာေတြ ဘယ္လို ကာ ကာ အပၸိေယဟိ သမၸေယာဂ၊ ပိေယဟိ ဝိပၸေယာဂ၊ ယံပိစၦံ နလဘတိ တမၸိ ဒုကၡံ တို႔ကလည္း "စိတ္" ဒုကၡအျဖစ္မွ စိုးစဥ္း မေရြ႕ေလ်ာပါ။ ယင္းကိုေတာ႔ ဆိုက္ေကာ္ေလာ္ဂ်စ္ကယ္ ဆားဖား ရင္းဟု အမည္တပ္ၾက၏။

ေဒသနာကို ခ်ိတ္ပိတ္လိုက္ပုံက သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါနကၡႏၶာ။ "႐ုပ္" ဒုကၡ၊ "စိတ္" ဒုကၡ၊ ဥပါဒါန္။
ဥပါဒါန္ အႀကီးအေသးသည္ ဒုကၡ အႀကီးအေသးနွင္႔ ထပ္တူက် အီေကြး ရွင္းျဖစ္ေပ၏။ ဥပါဒါန္ ႀကီးသည္ႏွင္႔အမ်ွ အပိုေဆာင္း ဒုကၡတို႔ကိုလည္း ရယူၾကရဦးေပမည္။

(ယေန႔ ေဆာင္းပါးေဟာင္းကို ျပန္တင္လိုက္ပါသည္။ သုေတသန ဆန္ဆန္ ေစာေၾကာေဝဖန္သည္႔ေဆာင္းပါးျဖစ္သျဖင္႔ ေယာနိေသာအသိျဖင္႔ ဖတ္ရွဳၾကရန္ ေမတၱာရပ္လိုပါသည္။
မိမိတို႔ ေလွနံဓားထစ္ အယူအဆ မ်ားကို အားေကာင္းေကာင္းျဖင္႔ ႐ိုက္ဖြင္႔ေပးလိုက္ေသာ ဆရာႀကီး ဦးေဌးေအာင္၏ ေက်းဇူးတရားတို႔ကို ဤေဆာင္းပါးျဖင္႔ မွတ္တမ္း ျပဳပါ၏။)

ဤေဆာင္းပါးေအာက္၌ ပထမဆုံး ရွင္းရမည့္ကိစၥသည္ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေထရဝါဒ ျမန္မာ (စသည္) ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေရာေထြးေနတတ္ၾက၏။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပအေတြ႔အႀကံဳ မရွိေသာ၊ သူတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈကုိ မေလ့လာမိေသာ သူတုိ႔၌ပုိ၍ ေရာေထြး ယွက္တင္ ျဖစ္ေစ၏။ ျမန္မာတုိ႔ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ဓေလ့ ထုံးတမ္းအားလုံး ကုိ “ေထရဝါဒ” ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ စုၿပံဳထည့္တတ္ၾက၏။ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕မွန္၍ တခ်ိဳ႕ မမွန္ပါ။

Artist: Paw Oo Thet
Source: Dhammaweb

ဤ၌ ဥပမာ ထုတ္ျပပါမည္။
၁။ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္တုိင္း ဝါဆုိဝါကပ္ၾကသည္။ (ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေထရဝါဒႏုိင္ငံတုိင္း လက္ခံက်င့္ သုံးၾက ၏ ဟူလုိ)
၂။ ႏွစ္ဝါထပ္ေသာ ႏွစ္မ်ား၌ ျမန္မာရဟန္းေတာ္တုိ႔က ဒုတိယဝါ၌ ဝါဆုိ ဝါ ကပ္ေတာ္မူၾက၏။ (ေထရဝါဒ၊ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ)
၃။ ႏွစ္ဝါထပ္ေသာ ႏွစ္မ်ား၌ သီရိလကၤာရဟန္းေတာ္မ်ားက မိမိတုိ႔ ေက်ာင္း တုိက္ ႏွစ္ၿခိဳက္ရာ ပထမဝါ (သုိ႔) ဒုတိယဝါ၌ ဝါကပ္ၾက၏။ (ေထရဝါဒ၊ သီရိ လကၤာယဥ္ေက်းမႈ)

အတန္ငယ္ ရွင္းၿပီဟု ထင္၏။ ဝါဆုိဝါကပ္ျခင္းကုိ တညီတညႊတ္တည္း လက္ခံက်င့္သုံးၾကသျဖင့္ “ေထရဝါဒ” ဟု သုံးက ၿပီးျပည့္စုံၿပီး ျမန္မာ၊ သီရိ လကၤာ၊ ထုိင္းစေသာ ဝိေသသနတုိ႔ မလုိေတာ့ေပ။ သုိ႔ေသာ္ ႏွစ္ဝါထပ္ေသာ ႏွစ္မ်ား၌ မည္သည့္လ ဝါကပ္မည္ ဆုိသည္က မူ ေထရဝါဒႏုိင္ငံမ်ားမွာပင္ မတူညီေသာ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိခ်က္မ်ား ကြဲေနေတာ့သည္။ ထုိအခါ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာစေသာ ဝိေသသန ပါမွ သာ ျပည့္ စုံေလေတာ့သည္။ ဤအခ်က္ကုိ မသိက ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္ တုိင္း ဒုတိယဝါ၌ ဝါကပ္သည္ဟု ထင္မွတ္မွားႏုိင္သည္။
ႏုိင္ငံ၊ ေဒသ၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ အေျခခံၿပီး ကြဲလြဲေနေသာ (မတူညီေသာ ဟု ဆုိလုိသည္၊ မွားယြင္းသည္ဟု မဆုိလုိ) ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကုိ ထပ္ျပပါဦးမည္။

၁။ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာတုိင္း ညခ်မ္း၌ ဘုရားကုိ ပန္း၊ ေရခ်မ္း၊ ဆီမီး ကပ္ လွဴၾကသည္။ (ေထရဝါဒ ယဥ္ေက်းမႈ)
၂။ သီရိလကၤာေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔က ညခ်မ္း၌ ပန္း၊ ေရခ်မ္း၊ ဆီးမီး သာမက ကြမ္းရြက္ႏွင့္ ကြမ္းသီးတုိ႔ကုိပါ ကပ္လွဴၾကသည္။ (ေထရဝါဒ၊ သီရိလကၤာယဥ္ေက်းမႈ)
၃။ ႐ုရွားဗုဒၶဘာသာမ်ားဆုိလွ်င္ ညခ်မ္းအခါ၌ ေဗာ္(ဒ္)ကာ အရက္မ်ားကုိပင္ ကပ္လွဴၾကသည္ဟု ဆုိ၏။ (႐ုရွားဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ)
ဤ၌ ေမးရန္ရွိလာ၏။ အဆုံးအမတစ္ခုတည္း ျဖစ္ပါလွ်က္ ဓေလ့ထုံးတမ္းတုိ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ကြဲေနရသနည္း။

ဤကိစၥမ်ိဳး၌ သူမွား၊ ငါမွန္ ျငင္းခုံေနလွ်င္ ၿပီးမည္ မဟုတ္ေတာ့။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံ မွာ ဝိနည္းပိဋကတ္ရွိသလုိ ေထရဝါဒ (၅) ႏုိင္ငံလုံးမွာလည္း (အျခားေထရ ဝါဒ ႏုိင္ငံမ်ားမွာလည္း) ဝိနည္းပိဋကတ္ ရွိသည္။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွာ ပညာတတ္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွိသလုိ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမ်ားမွာလည္း ပညာတတ္ ရဟန္းေတာ္ မ်ား ရွိသည္။ ကုိယ္က အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ ျငင္းဆုိလွ်င္ သူတုိ႔က လည္း အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ ျငင္းဆုိမည္ ျဖစ္သည္။

သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ ကမၻာ၌ လူအနည္းစုသာ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ေနသည့္ ေထရဝါဒ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ငါးစိတ္ ထပ္စိတ္ရဦးေတာ့မလုိ ျဖစ္သြားေတာ့မည္။ မစြံေတာ့။
ဓေလ့ထုံးစံတုိ႔ ကြဲျပားေနရျခင္းသည္ ႏုိင္ငံ၏ သမုိင္း၊ တည္ရာရပ္ဝန္း၊ လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ အဓိကအားျဖင့္ ဝိနည္းေတာ္ကုိ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိပုံ မတူညီ ၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ မည္သုိ႔ျဖစ္ေစ သူ႔ယဥ္ေက်းမႈကုိ သေဘာမတူညီႏုိင္ သည္ ဆုိေစဦး၊ အျပန္အလွန္ နားလည္ျခင္း၊ ေလးစားျခင္းသည္ ျငင္း ခုံေ နျခင္းထက္ ဘုရားစကားႏွင့္ ပုိ၍ နီးကပ္ပါသည္။

ဤ၌ အဓိက ေဆြးေႏြးလုိေသာ အခ်က္သည္ ဝါကပ္ျခင္း၊ ဝါတြင္းကာလ၊ ႏုိင္ ငံ၏ ရာသီဥတုစသည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။ ဤေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားသည္ ကုိယ္ပုိင္အယူအဆ မဟုတ္၊ မႏၲေလး သာသနာ့တကၠသုိလ္တက္စဥ္က ဆရာႀကီးဦးေ႒းေအာင္ (မုိးဇလ) ၏ လက္ခ်ာမ်ားကုိ ျပန္လည္ႏွလုံးသြင္း ရင္း ေဆြးေႏြးေသာ ေဆာင္းပါးသာ ျဖစ္သည္။

ဝါတြင္းဟူသည္ ပါဠိလုိ ဝႆ၊ ျမန္မာလုိ မုိးမ်ားေသာကာလ ျဖစ္သည္။ ဝါတြင္းကာလ သုံးလၾကာ၏။ ဤ၌ ဆရာႀကီးက ပထမဆုံး ေမးခြန္းေမး သည္။ ျမန္မာျပည္၌ မုိးရာသီ ဘယ္ႏွစ္လ ရွိသနည္း။ သုံးလလား၊ သုံးလ ထက္ ပုိသလား။ သုံးလထက္ ပုိပါသည္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ငါးလခန္႔ ရွိေပလိမ့္မည္။
သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဝါတြင္းသုံးလသာ ျဖစ္ေနရသနည္း။
မုိးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္ ဆရာႀကီး အကြ်မ္းက်င္ဆုံး ဘာသာရပ္ဟု ဆုိက ရေကာင္း ရႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ ဆရာႀကီးက သိပၸံနည္းက် ရွင္းသည္။
ဘုရားပြင့္ရာ မဇၥ်ိမေဒသ၌ မုိးတြင္းက သုံးလသာ ရွိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဝါတြင္းပညတ္ရာ၌လည္း သုံးလဟုသာ သက္မွတ္သည္။
ဆရာႀကီး၏ မုိးဇလပညာရပ္အရ မုတ္သုန္ေလသည္ ျမန္မာျပည္ကုိ အရင္ေ ရာက္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တစ္လခန္႔ ႀကိဳ၍ မုိးဦးက်၏။ ထုိမုတ္သုန္ က ျမန္ မာျပည္ကို ျဖတ္ၿပီး အိႏၵိယထဲသုိ႔ ဝင္သြားသည္။ တစ္လခန္႔ ၾကာေသာ္ ထုိ မုတ္သုန္ေလ မဇၥ်ိမေဒသကုိ ေရာက္ၿပီး မုိးရာသီလည္း စေတာ့သည္။
မုတ္သုန္ေလ ျပန္လည္ဆုတ္ရာ၌လည္း ဤနည္းအတုိင္းပင္။ သီတင္းကြ်တ္ လခန္႔တြင္ မုတ္သုန္ေလသည္ မဇၥ်ိမေဒသမွ စတင္ ထြက္ခြာသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီတင္းကြ်တ္သည္ႏွင့္ မုိးလည္း ကြ်တ္ေလေတာ့၏။ ျမန္မာျပည္ ၌ သီတင္းပင္ ကြ်တ္ေသာ္လည္း မုိးက မကြ်တ္ေသး။ အေၾကာင္းက အိႏၵိယ မွ ဆုတ္ခြာလာခဲ့ေသာ မုတ္သုန္ေလက ျမန္မာျပည္ထဲ၌ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာေ ၾကာင့္ပင္။
သုိ႔ျဖင့္ပင္ ျမန္မာျပည္၏ မုိးရာသီသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ နယုန္လမွစ၍ တန္ေဆာင္မုန္းလအထိ ငါးလမွ ေျခာက္လ၊ ခုႏွစ္လအထိ ရွိႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ မဇၥ်ိမေဒသ၌ကား သုံးလသာ ၾကာ၏။ အကယ္၍ ဘုရားရွင္ ဝိနည္းေတာ္ ပညတ္ရာေဒသသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္အံ့၊ ဝါတြင္းကာလ သည္ သုံးလ မျဖစ္ႏုိင္၊ ငါးလ ျဖစ္ႏုိင္ရာသည္ဟု ဆရာႀကီးက မွတ္ခ်က္ျပဳ သည္။ ပညာရွင္စကားျဖစ္သျဖင့္ ဤစကားမွ်ျဖင့္ပင္ ၿပီးျပည့္စုံေလၿပီ။

ဤသည္တုိ႔ကား ဝိနည္းပါဠိေတာ္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ကြဲျပားလာရပုံ၏ လက္ေတြ႔ ဆန္ေသာ၊ သိပၸံဆန္ေသာ၊ ပညာရွင္ဆန္ေသာ ေကာက္ခ်က္ ပင္ ျဖစ္ေပေ တာ့သည္။
မႏၲေလးစေသာ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း ၿမိဳ႕မ်ားမွာဆုိလွ်င္ ဝါတြင္း၌ ဝါဆုိ ရမည္ ဆုိ၍သာ ဝါဆုိလုိက္ရသည္။ မုိးေခါင္ေသာ ႏွစ္မ်ား၌ မုိးဟူ၍ ျဖစ္ျဖစ္ေျ မာက္ေျမာက္ မရြာ။ သုိ႔ေသာ္ ဝိနည္းရွိ၍ ဝါဆုိ လုိက္ရ၏။
သီရိလကၤာ၊ စကၤာပူစေသာ ကြ်န္းႏုိင္ငံမ်ား၌ ရာသီဥတု သက္သက္မွတ္မွတ္ မရွိ၊ (၁၂) လလုံးလုံးလုိ မုိးရြာသည္။ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ (၁၂) လလုံးလုံးပဲ ဝါကပ္ ရေတာ့မလုိ ရွိသည္။ မလုိအပ္။ ဝိနည္း၌ သုံးလဟုသာ ပါ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သုံး လသာ ဝါကပ္ၾက၏။
သုိ႔ေသာ္ …
ထုိသုံးလကုိ အဘယ္သုိ႔ သက္မွတ္မည္နည္း။
ဤအခ်က္ကား ႏုိင္ငံတုိ႔ အသုံးျပဳေနေသာ ျပကၡဒိန္ႏွင့္ လုံးဝ သက္ဆုိင္ သြားေတာ့သည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ႏွစ္သစ္ကူးေသာရက္ ျဖစ္သည္။
အိႏၵိယန္းတမီးလ္မ်ားႏွင့္ ေထရဝါဒငါးႏုိင္ငံ၏ ျပကၡဒိန္တုိ႔သည္ ေတာ္ေတာ္ ဆင္တူသည္။ ဧၿပီလမွာ ႏွစ္သစ္ကူးၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႏွစ္ဆန္းသည့္ရက္ကုိ ေရတြက္ၾကရာ၌ ထပ္တူ မရွိတတ္။ ထုိင္းႏွင့္ သီဟိုဠ္က တူေနတာ မ်ားသည္။ ျမန္မာက ကြဲေနတတ္သည္။ ျပကၡဒိန္မ်ား အားလုံးသည္ “လ” ကုိ အေျခခံ တြက္ခ်က္ေသာ လူနာ (Lunar) ျပကၡဒိန္ မ်ား ျဖစ္သျဖင့္ လျပည့္လကြယ္စသည္ကုိ သတ္မွတ္ရာမွာေတာ့ တစ္ရက္ စ၊ ႏွစ္ရက္စ ကြာဟတတ္သည္မွ လြဲၿပီး အမ်ားႀကီး ကြာဟမေန၊ ကြာဟ၍ လည္း မရ။

ဤ၌ ေနာက္ဆုံးဝါကပ္၊ ဝါဆုိသည့္လကုိ ျပန္ၾကည့္ၾကပါစုိ႔။ မုိးမ်ားေသာ ကာလ၌ ဝါကပ္ၾကသည္။ ဝါထပ္ေသာႏွစ္မ်ားမွာ ဝါတြင္းသုံးလက တိတိ က်က် သက္မွတ္ထားသျဖင့္ သေဘာထား ကြဲလြဲျခင္း မရွိ။ သုိ႔ေသာ္ ႏွစ္ဝါထပ္၍ ဝါတြင္းေလးလ ျဖစ္ေနေသာ ႏွစ္မ်ား၌ ဘယ္သုံးလကုိ ဝါဆုိၾကမည္နည္း။ တစ္ေနရာႏွင့္ တစ္ေနရာ၊ တစ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ တစ္ၿမိဳ႕ မုိးအနည္းအမ်ား မတူႏုိင္ေတာ့။ ထုိအခါ မုိးပုိမ်ားေသာ သုံးလကုိ ေရြးခ်ယ္၍ ဝါကပ္ၾကသည္ ဆုိပါစုိ႔။

ဝိနည္းေတာ္က ဘာေျပာဦးမည္နည္း။ ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည္ဟု ဆုိရန္ ရွိပါဦးမည္ေလာ။ ဤကိစၥမ်ိဳးသည္ အျငင္းပြားေနသင့္ေသာ ကိစၥ မဟုတ္သလုိ “သာသနာကြယ္လိမ့္မည္” ဟူေသာ ခပ္ဝါးဝါးစကားကုိလည္း မသုံးစြဲအပ္ေတာ့။
ဤေဆာင္းပါး၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ မတူညီမႈမ်ားကုိ နားလည္ၿပီး ေလးစားတတ္ရန္သာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတုိ႔ က်င့္ သုံးေနေသာ ဓေလ့ထုံးစံမ်ားတြင္ အခ်ိဳ႕ကား အျခားေထရဝါဒႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ညီ၏။ အခ်ိဳ႕ကား မညီ။ ထုိမညီေသာ ဓေလ့ထုံးစံတုိ႔ကုိ ေထရဝါဒျမန္မာ ယဥ္ေက်းမႈဟု ဆုိမွသာ ျပည့္စုံမည္။
ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအမည္က ေထရဝါဒျဖစ္သည္။ က်န္ေသာ ငါးႏုိင္ငံႏွင့္ ညီညြတ္လွ်င္ ပုိေကာင္းသည္။ တိဗက္တန္ဗုဒၶဘာသာဆုိလွ်င္ တိဗက္ႏွင့္ ညီညႊတ္လွ်င္ ၿပီးၿပီ။ သူ႔ဗုဒၶဘာသာ အမည္ကပင္ တိဗက္တန္ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

က်ေနာ္႔ အီးေမးထဲက ဓားပ်ိဳတစ္လက္ (သို႔) ဗိုလ္ခ်ဳပ္

**သခင္ဘတင္ ( ရဲေဘာ္ဂိုလ္ရွယ္) ၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သို႔လြမ္းခ်င္း**

* က်ေနာ္ မမွီဘူး သူက သိပ္ျမင္႔လြန္းတယ္
* က်ေနာ္ မရွာဘူး သူက က်ေနာ႔ အေရွ႔မွာ အျမဲတမ္းရိွတယ္
* က်ေနာ္ မေတြးဘူး သူက အားလံုးေတြးသြားေပးတယ္
* က်ေနာ္ ေၾကာက္စရာလို႔ထင္ေတာ႔ သူက က်ေနာ႔ကိုယ္စား ရင္ဆိုင္ရွင္းသြားတယ္
* က်ေနာ္ မေျပာဘူး သူက က်ေနာ႔အေရွ႔က အားလံုးေျပာသြားတယ္
* က်ေနာ္ လုပ္မလို႔ သူက အားလံုးလုပ္သြားေပးတယ္
* က်ေနာ္ မၾကိဳက္ဘူး သူက က်ေနာ႔ထက္ပိုဆိုးတယ္
* က်ေနာ္ မရဲဘူး သူက က်ေနာ႔ထက္ အသေခၤ်အႏၱရဲစြမ္းတယ္
* က်ေနာ္ မခ်စ္ဘူး သူက က်ေနာ႔ကို ခ်စ္တယ္
* က်ေနာ္ ေရွ႔မတိုးဘူး သူက က်ေနာ႔ေရွ႔မွာ တိုးတိုးတက္သြားတယ္
* က်ေနာ္ေနာက္ဆုတ္မလို႔ သူက က်ေနာ႔ကို ေထာက္ကူထားတယ္
* က်ေနာ္ ငိုမလို႔ သူက က်ေနာ႔မ်က္ရည္ေတြကို ယူသိမ္းလိုက္တယ္
* က်ေနာ္ တိုက္မလို႔ သူက အားလံုးကို တိုက္ခ်ပစ္လိုက္တယ္
* က်ေနာ္လိုက္မလို႔ သူက တိုက္ဖို႔ထြက္သြားတယ္
* က်ေနာ္ လမ္းခြဲရွာေတာ႔ သူက လမ္းဆံုမွာ ထိုင္ျပီးျပံဳးေနတယ္
* က်ေနာ္ ကြန္ျမဴနစ္အေၾကာင္းေျပာေတာ႔ သူက ကြန္ညိဳညစ္ကို ေက်ာခိုင္း လိုက္တယ္
* က်ေနာ္ ဆိုရွယ္လစ္ကို လွမ္းၾကည္႔ေတာ႔ သူက ဒီမိုကရက္တစ္ျဖစ္ေနတယ္
*က်ေနာ္ လစ္ဘရယ္အေၾကာင္းေျပာရင္ သူက(Liberty- ေလပါတီ အေၾကာင္း ခ်ျပတယ္
*က်ေနာ္က ေလပါတီအေၾကာင္းလိုက္ေဆြးေႏြးေတာ႔ သူက(Responsibility ရီစပြန္စီဘယ္လတီအေၾကာင္း ေျပာတယ္

သူနဲ႔က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးေတြ႔ၾကေတာ႔ သူေျပာတာက......
“သူႏွင္႔ သူ၏ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တရားမ်ွတျခင္း ႏွင္႔ တန္းတူညီမ်ွျခင္းတို႔၏ အက်ဥ္းေထာင္ထဲတြင္ သူထာ၀ရ တသက္တက်ြန္း က်ခံေနရေသာ အက်ဥ္းသားျဖစ္၏” တဲ႔….
ယခု က်ေနာ္ ေျပာေသာ သူက ရဲရင္႔စြာေျပာဆိုကာ ဇူလိုင္၁၉ တြင္ ႏုတ္ မဆက္ပဲ က်ေနာ္ခ်စ္ေသာ သူက သူခ်စ္ေသာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ပူရိသ မ်ားအား တမ္းတျခင္းမ်ားစြာျဖင္႔ ထားခ်န္ရစ္ကာ သူရဲေကာင္းတို႔ ထာ၀ရေမွးစက္တည္မွီေသာ ဘံုဗိမာန္တြင္ လဲေလ်ာင္းေနခဲ႔ေလသည္။

၁၉၅၀ (ပ်ဥ္းမနား က်ြဲအင္းၾကီးစခန္း)
ရဲေဘာ္ဂိုလ္ရွယ္ (သခင္ဘတင္) ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ျမန္မာျပည္)