ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမွ (အဆက္)"တစ္ခုခုအတြက္ သေဘာတူညီမႈ လက္မွတ္ေရးထုိးခ်ိန္မွာ ဒါဟာ ေနာက္ဆုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္လုိ႔ သူတုိ႔က မခံယူဘူး။ တ႐ုတ္ေတြရဲ႕ မူဝါဒအရ သေဘာတူ ညီမႈ လက္မွတ္ထုိးတယ္ဆုိတာ ေရရွည္ဆက္ဆံေရးအတြက္ အစပ်ိဳးျခင္း တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ေနတယ္" (လီကြမ္းယု)ပါတီတြင္း ဒီမုိကေရစီ (Intra-party democracy) ဆုိတာ အခု ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီအစိုးရက မိတ္ဆက္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ေပၚလစီတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (၁၇) ႀကိမ္ေျမာက္ ပါတီရဲ႕ ကြန္ဂရက္ဟာ (၁၆) ေျမာက္ ပါတီကြန္ဂရက္ထက္ ပုိၿပီး ပြင့္လင္းလြတ္လပ္ လာပါတယ္။ ပါတီရဲ႕ ထိပ္သီးတစ္ေနရာအတြက္ ေ ရြခ်ယ္စရာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပုိမ်ားလာေနတာကုိ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတယ္။ အရင္ တုန္းကဆုိရင္ ေမာ္စီတုံးလုိ၊ တုန္႔ေရွာင္ဖိန္လုိ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြက သူတုိ႔ကုိ ဆက္ခံမယ့္ ေခါင္းေဆာင္ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဟူက်င္ေတာင္ လက္ထက္လည္း ေရာက္ေရာ ဒီလုိ တစ္ေယာက္ထဲကုိ ေရြး ခ်ယ္လုိက္ဖုိ႔ဆုိတာ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
ပါတီတြင္း ဒီမုိကေရစီဆုိတာ သူတုိ႔မူဝါဒရဲ႕ အျခား အစိတ္အပုိင္းေတြမွာ လည္း က်င့္သုံးလုိ႔ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိ က်င့္သုံးႏုိင္ဖုိ႔ နည္းလမ္းတစ္ခု ကေတာ့ တုိင္း၊ ခ႐ုိင္ဆုိင္ရာ ျမဴနီစီပါယ္ အရာရွိေတြကုိ မဲစနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ တဲ့ေနရာေတြမွာပါ။ သူတုိ႔ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေ တြၾကားမွာ ေရြးခ်ယ္လုိက္ျခင္းမ်ိဳးေတြမွာေပါ့။ အေရးႀကီးတဲ့ ရာထူး တစ္ေန ရာစာအတြက္ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ သုံးေလးေယာက္ကုိ ေရြး ခ်ယ္ၿပီး သူတုိ႔ကုိ လူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကလည္း အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ ႀကိဳ တင္အသိေပးၿပီး ယွည္ၿပိဳင္ခုိင္းတာမ်ိဳးေတြကေန စတင္ က်င့္သုံးႏုိင္ပါတယ္။
အေျပာင္းအလဲေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျပာင္းလဲလာမယ္ဆုိတာကေတာ့ အမွန္ပဲေပါ့။ လက္ရွိအစုိးရအေနနဲ႔ကလည္း လက္ရွိ သူတုိ႔ ရထားတဲ့ စီမံ ခန္ ႔ခြဲမႈဆုိင္ရာဆုိင္ရာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကုိ အလြယ္တကူ လက္လြတ္ခံမယ္လုိ႔ ကြန္ေတာ္ မထင္မိဘူး။ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ လက္ရွိမူဝါဒအတုိင္းဆုိရင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ အားနည္းခ်က္ေတြလည္း ဆက္ရွိေနဦးမယ့္ သေဘာပါပဲ။ ဒီအားနည္းခ်က္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ ထင္ သာျမင္သာရွိတဲ့ အားနည္းခ်က္ႀကီးေတြပဲ။
တ႐ုတ္ျပည္မွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဆုိတာ ဟုိး ေရွးပေဝသနီကတည္းက ရွိေနခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အက်င့္ပ်က္မႈက ပုိဆုိးလာခဲ့တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အျပင္က စီးပြားေရး သမားေတြရဲ႕ ဝင္ေငြနဲ႔ ႏႈိင္းစာရင္ ဝန္ႀကီးေတြ၊ အရာရွိေတြရဲ႕ လစာ က ေတာ္ေတာ္ နည္းေနလုိ႔ပါ။ အစုိးရဝန္ထမ္းေတြက လြဲရင္ က်န္တဲ့လူေတြ က ျမန္ျမန္ႀကီး ခ်မ္းသာ လာေနၾကတယ္။
ဒီေန႔ တ႐ုတ္ျပည္မွာ အကပ္မရွိရင္ (gaunxi) ဘာမွ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ အ ထက္လူႀကီးနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ လက္ေဆာင္ေတြ ဘာေတြ ေပး ၾကတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတာပါ။ သူတုိ႔ဘုတ္အဖြဲ႔ ထဲမွာဆုိရင္ ကုိယ့္ထက္ ရာထူးႀကီးတဲ့ အရာရွိနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ခ်င္တဲ့ လူေတြ ခ်ည္းပဲ။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကေတာ့ အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားမႈကုိ ပါတီရဲ႕ “ေသေရးရွင္ေရးကိစၥ” လုိ႔ အမည္တပ္ၿပီး ကုိင္တြယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။
သူတုိ႔ ဒီအက်င့္ပ်က္ ခ်စားမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ၾကပါ့မလား? အစုိးရထိပ္ပုိင္းမွာေတာ႔ အက်င့္ပ်က္မႈ ကင္းရွင္းေနေအာင္ လုပ္ေဆာင္ လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ ၂၀၁၂ - ခု၊ ႏုိင္ဝင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန႔ထုတ္ နယူးေယာက္တုိင္းမ္မွာေတာ့ ဝမ္က်ားေပါင္ (Wen Jiabao) ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈက တင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂.၇ ဘီလီယံ ရွိေနတယ္လုိ႔ ေျခရာခံ ေဖာ္ျပထား တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေအာက္ေျခအဆင့္ထိ ေရာက္ေအာင္ အက်င့္ ပ်က္မႈကုိ တုိက္ဖ်က္ႏုိင္ဦးမယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ မထင္မိပါဘူး။
အက်င့္ပ်က္မႈေၾကာင့္ သူတုိ႔ပါတီဟာ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္သြားမယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အက်ိဳးရွိရွိ လည္ပတ္ႏုိင္ဖုိ႔ေတာ့ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေန ပါလိမ့္မယ္။ အရာရွိႀကီးတစ္ေယာက္က သူနဲ႔ နီးစပ္ရာလူကုိ ေနရာေပး၊ ရာ ထူးတုိးေပးမယ္ဆုိရင္ ဒီပါတီရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္လည္း က်င္းဆင္းသြားမွာပဲ။ ဒါဆုိ တုိးတက္မႈလည္း ေႏွးေကြးသြားမွာပါ။
ေနာက္ၿပီး တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈထဲမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ကိစၥက တရားဥပေဒနဲ႔ အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ သိပ္ၿပီး အေလးမမူတတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စကၤာပူမွာဆုိရင္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စနစ္အတုိင္း တရားသူႀကီးရဲ႕အမိန္႔ကုိ အားလုံး လုိက္နာၾကရတယ္။ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ဟာ ေရးသားထားတဲ့ ဥပေဒရပ္ဆုိင္ရာ စကားလုံးတုိင္းရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ ဖိအားမရွိ၊ လြတ္လြတ္လပ္ လပ္ ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ ရွိရတယ္။ ဒီဥပေဒကုိ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳရတယ္။ ဟုတ္ၿပီ၊ အတည္ျပဳလုိက္ၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာမွ အျငင္းပြားစရာအခ်ိဳ႕ ရွိလာ တယ္ဆုိပါေတာ့၊ ဒီအခါမွာ လႊတ္ေတာ္ကုိ တက္ၿပီး ဒီစကားလုံးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ က ဘာကုိ ဆုိလုိတာပါလဲလုိ႔ သြားေမးေနစရာ မလုိဘူး။ တရားသူႀကီးဆီကုိပဲ သြားၿပီး ေမးရမယ္။ ဒီေတာ့ တရားသူႀကီးက ခုိင္မာတဲ့ အေျခခံဥပေဒ၊ တည္ ဆဲဥပေဒေတြနဲ႔အညီ ညွိဳႏႈိင္းထားတဲ့ ဒီစကားလုံးရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ဒီလုိ စ သည္ျဖင့္ ေျဖရွင္းေပးရတယ္။
ဒီစနစ္ကုိ တ႐ုတ္ျပည္က လက္ခံက်င့္သုံးမႈ မရွိေသးဘူး။ အလားတူပဲ၊ တစ္ခု ခုအတြက္ သေဘာတူညီမႈ လက္မွတ္ေရးထုိးခ်ိန္မွာ ဒါဟာ ေနာက္ဆုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္လုိ႔ သူတုိ႔က မခံယူဘူး။ တ႐ုတ္ေတြရဲ႕ မူဝါဒအရ သေဘာတူညီ မႈ လက္မွတ္ထုိးတယ္ဆုိတာ ေရရွည္ဆက္ဆံေရးအတြက္ အစပ်ိဳးျခင္း တစ္ ခုမွ်သာ ျဖစ္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ မိတ္ေဆြေတြ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္သူ႔ အက်ိဳး အျမတ္က ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္သူရဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္ကေတာ့ ဘယ္လုိ စ သည္ျဖင့္ အခ်ိန္နဲ႔အညီ ညွိဳႏႈိင္းေဆြးေႏြးၿပီး လုပ္ကုိင္သြားတတ္ၾကတယ္။
ဒီမူက သူတုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အျမင္ကုိ ထင္ဟပ္ျပေနျခင္း တစ္မ်ိဳးပါ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ လူက မူထက္ ႀကီးေနတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ သမၼတ ၼ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနမယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ မရဘူးဆုိရင္ ဒီသမၼတဟာ အမည္ခံ သမၼတ တစ္ေယာက္ပဲ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ စကၤာပူ၊ ၿဗိတိန္၊ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကတုိ႔ကုိ ၾကည့္ပါ။ ခင္ဗ်ားက သမၼတ (သုိ႔မဟုတ္) ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဆုိရင္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲဟာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အမိန္႔ကုိ နာခံရပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းက လူထက္ ႀကီးေနလုိ႔ပါ။ အေမရိကကုိ အသာထားပါဦး။ တ႐ုတ္ဟာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရး၊ အစုိးရ အင္စတီက်ဴးရွင္းဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ စကၤာပူရဲ႕ ေျခရာကုိေတာင္ မွီေအာင္ လုိက္ႏုိင္ပါ့မလား။
လုံးဝ မလြယ္ပါဘူး။ အစုိးရပုိင္းေရာ လူထုပုိင္းပါ အေျခခံ စိတ္ဓာတ္ပုိင္းဆုိင္ ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သေဘာထားေတြဟာ တ႐ုတ္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သမုိင္းမွာ ရွိကုိ မရွိခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒီလုိ မူဝါဒေတြ ဘယ္က ဘယ္ လုိ ေပၚထြက္လာမွာလဲလုိ႔ေတာင္ ေမးမယ္ဆုိ ေမးလုိ႔ ရပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ႐ႈျမင္မိတာကေတာ့ ဒီမူအစား သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ကုိယ္ပုိင္ဟန္နဲ႔ပဲ ခရီးဆက္ၾကလိမ့္မယ္။ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈ၊ အစုိးရနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ အေျခခံဥပေဒ စတာေတြကုိ ေဘးဖယ္ထားၿပီး အျခား ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေျဖကုိ ႀကိဳးစား ရွာေဖြ ၾကည့္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုိ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ စီးပြားေရးအရ အက်ိဳးအျမတ္ ရာႏႈန္းျပည့္ ရႏုိင္မယ့္ လည္ပတ္မႈမ်ိဳးကို လည္ပတ္ေနႏုိင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။
တ႐ုတ္ျပည္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ မူဝါဒကုိ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ့ ျပဳျ ပင္ေျပာင္းလဲလာရမွာပါ။ ဘယ္လုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ လုံးဝ မေျပာင္းလဲမယ့္ မူဝါဒကေတာ့ ဗဟုိအားျပဳဝါဒပါပဲ။
(ဆက္ရန္)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (လီကြမ္ယု)
တ႐ုတ္ျပည္၊ ဗဟုိအားျပဳမူဝါဒ (၂)
