By amanda ripley
ကြ်န္မကိုယ္တိုင္ကလည္း သူေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားရင္း ပီစာစာေမးပြဲ ဟာ အျခား ဘယ္စာေမးပြဲနဲ႔မွမတူဘူးဆိုရင္ ဒါကို လက္ေတြ႔ က်က်သိရဖို႔ ကြ်န္မအဖို႔လည္းတစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းပဲ ႐ွိေနပါေတာ့ တယ္။
ကြ်န္မရဲ႕ပီစာရမွတ္
စာေမးပြဲေျဖရမဲ့ေနရာကို အခ်ိန္ေစာေစာ ကြ်န္မေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ကြ်န္မအ႐ြယ္နဲ႔ ဒီလို ပံုစံတက် စာေမးပြဲကိုေျဖဆိုဖို႔ စိတ္လႈပ္႐ွားေနတာ သ မိုင္းမွာ ကြ်န္မဟာ ပထမဆံုးပုဂၢိဳလ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ ငံရဲ႕ ပီစာစာေမးပြဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သုေတသနပညာ႐ွင္ေတြရဲ႕႐ံုးဟာ အိမ္ျဖဴေ တာ္အနီး ၀ါ႐ွင္ တန္ၿမိဳ႕လယ္က ေကလမ္းမမွာ(K-street)မွာတည္႐ွိပါတယ္။
စက္ေလွကားထဲ၀င္လိုက္မိတယ္ဆိုရင္ပဲ ငါနဲ႔စာေမးပြဲေ၀းေနတာ (၁၅)ႏွစ္ေ တာင္ေက်ာ္ေနပါေပါ့လားလို႔လည္း ေတြးေနမိတယ္။ သူတို႔ ပီစာဆိုတာက ဘယ္လိုေမးခြန္းမ်ဳိးေတြေမးမွာပါလိမ္႔။ ဘယ္လိုပဲ ေတြးေတြး အေျဖေတာ႔ မရ ခဲ႔ပါဘူး။ ဒါနဲ႔ဆင္းရမဲ႔အထပ္ကိုေရာက္လာၿပီး စက္ေလွကားတံခါးလည္း ပြင္႔ သြားေတာ႔တယ္။
အျပင္ေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ကြ်န္မ စာေမးပြဲေျဖဆို ရမယ္႔ အခန္းကိုလိုက္ျပတယ္။ ခဲတံ၊ ဂဏန္းေပါင္းစက္၊အေျဖစာ႐ြက္ေတြ ကြ်န္မစားပြဲေပၚကိုတင္ေပး ၿပီး သူမကစာေမးပြဲရည္႐ြယ္ ခ်က္နဲ႔ စည္းကမ္းေ တြကို ခပ္က်ယ္က်ယ္ဖတ္ျပတယ္။
“ဒီစာေမးပြဲရဲ႕ရည္႐ြယ္ခ်က္ဟာ သင္ဘာေတြ ေလ႔လာခဲ႔သလဲဆိုတာနဲ႔ သင္ တက္ခဲ႔တဲ႔ေက်ာင္းဟာ ဘယ္လို ေက်ာင္းလဲဆိုတာကို အေျဖ႐ွာၾကည္႔ဖို႔ပါ” တဲ႔။
ႏွစ္နာရီအတြင္းမွာ သခၤ်ာ၊စာဖတ္အရည္အေသြးနဲ႔ သိပၸံဆိုင္ရာေမးခြန္း(၆၁) ပုဒ္ေျဖဆိုခဲ႔ရပါတယ္။
တခ်ိုဳ႕ ေမးခြန္းေဟာင္းေတြဟာ ေနာက္ေနာင္စာေမးပြဲေတြမွာ ထပ္ပါလာနိုင္ တဲ့အတြက္ ကြ်န္မေျဖခဲ႔ရတဲ႔ ေမးခြန္းေတြကို ဘယ္သူ႔ကိုမွေျပာမျပ (ခ်မေရး မိဖို႔) ကတိေတာင္းခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ပီစာ စာေမးပြဲမွာ ေမးခဲ႔ တဲ႔ေမး ခြန္းေတြနဲ႔ ဆင္တူေမးခြန္းမ်ိဳး ကို ျပန္ေရးျပခြင္႔ေတာ႔ ကြ်န္မမွာ႐ွိပါတယ္။
ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေပါ႔။
တီဗြီသတင္းေထာက္တစ္ေယာက္က ဂရပ္(ဖ္)တစ္ခုကိုျပသထားတယ္။ ဒီဂရပ္(ဖ္)အရ ၁၉၉၈နဲ႔ ၁၉၉၉ခု အတြင္းမွာ ဓားျပတိုက္မႈအႀကိမ္ေရ အမ်ား ႀကီးတိုးလာေနတယ္။ ဒီဂရပ္(ဖ္)ကိုအေျခခံျပီး ေကာက္ခ်က္ ဆြဲထားတဲ႔ သတင္းေထာက္ရဲ႕အဆိုဟာ အဓိပၸာယ္႐ွိတယ္လို႔ သင္ ထင္ပါသလား။ သင္သေဘာထားကို ခိုင္မာလာေစဖို႔ ေျဖ႐ွင္းခ်က္တစ္ခုေပးပါ။
ကြ်န္မအတြက္ေတာ႔ သိ္ပၸံေမးခြန္းေတြဟာ အခက္အခဲဆံုးပါ။ တခ်ိဳ႕ဆို အေျဖ တစ္ခုမကေပးခဲ႔ရတယ္။ ေမးခြန္းတိုင္းဟာေန႔စဥ္ဘ၀ထဲက သိ္ပၸံေတြခ်ည္းပဲ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနတဲ့အခါ ၾကြက္သားေတြဘယ္လို အလုပ္လုပ္ေနသလဲ။ဘယ္အစားအစာမွာ ဗီတာမင္ စီ ပိုမ်ားသလဲ ဆိုတာ မ်ဳိးေတြပါ။
မိနစ္(၂၀)ေလာက္ေစာၿပီးေျဖဆိုလို႔ၿပီးဆံုးခဲ႔ပါတယ္။
ကြ်န္မကေက်ာင္းသားမဟုတ္ေတာ႔ ကြ်န္မရဲ႕ရမွတ္ ကလည္း ကြ်န္မ အေပၚ မွာမူတည္ၿပီး ထြက္လာတာေပါ႔။ စာေမးပြဲရလာဒ္ထြက္လာဖို႔ တစ္နာရီေ လာက္ ေစာင္႔ရပါတယ္။ သူတို႔ေပးထားတဲ႔အေျဖမွန္နဲ႔ဘယ္ေလာက္ နီးစပ္ေအာင္ေျဖဆုိႏုိင္သလဲဆိုတာအေပၚမူတည္ ၿပီး ရမွတ္က သုည လည္းျဖစ္၊ အမွတ္ျပည့္လည္းျဖစ္ ခရက္ဒစ္တခ်ိဳ႕လည္း ရႏိုင္ပါတယ္။ အဆင့္မီတဲ့ စာေမးပြဲရမွတ္တိုင္းလိုလိုကို လူကပဲဆံုးျဖတ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လည္း ဒီ စာေမးပြဲေတြက ေစ်းလည္းႀကီး၊ ႐ွားလည္း႐ွားပါးျဖစ္ေနရတာပါ။
ဓါးျပတိုက္မႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းမွာဆိုရင္ ေပးထားတဲ့ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ဆယ္ခု ထဲက တစ္ခုခုကို ေျဖလိုက္ ရင္ သူတို႔က အမွတ္ျပည့္ေပးထားပါတယ္။ ေပး ထားတဲ့ ဂရပ္(ဖ္)နဲ႔ဆက္စပ္မႈ႐ွိတယ္ဆိုရင္ ဒီေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖရမွတ္ဟာ သုညဆိုတာ မ႐ွိပါဘူး။
ဒီေမးခြန္းလို ပံုစံတူေမးခြန္းတိုင္းဟာ ကၽြန္မရဲ႕အျမင္ကို ေမးထားတာေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမးခြန္းရဲ႕ေအာက္မွာေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕အျမင္ကိုခ်ေရးဖို႔ ကြက္ လပ္ခ်န္ေပးထားခဲ့တယ္ ကၽြန္မအတြက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ထူးဆန္းေနတာပါပဲ။ ဘယ္စာေမးပြဲက သူတို႔လို တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕အျမင္ကို အေျဖမွန္အျဖစ္ေပးခဲ့ဖူးလို႔လဲ။
အျခားေမးခြန္းေတြကေတာ့ အရြယ္ေရာက္ၿပီးကၽြန္မတို႔ဘ၀ထဲက ျပႆနာ အခ်ိဳ႕ကို ေမးထားသလို ေမးထားတာပါ။ ေၾကာ္ျငာေတြကိုဖတ္ရင္း ဘယ္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အစီအမံကို ေရြးခ်ယ္မလဲ၊ ကၽြန္မတုိ႔ဘဏ္ေငြစာရင္းေတြကို စစ္ေဆးေပးဖို႔ ဘယ္ဘဏ္က ဘယ္လို အခေၾကးေငြယူတယ္ စတာမ်ိဳးေတြကို ေရြးခ်ယ္ရတာမ်ိဳးပါ၊ ကၽြန္မ အထင္ေတာ့ ဒီေမးခြန္းေတြဟာ ေက်ာင္းနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ေမးခြန္းေတြ ဆိုတာ ထက္ ဘ၀နဲ႔ပိုဆိုင္တဲ့ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျမတ္စြာဘုရား။ သခ်ၤာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ေဖာ္ျမဴလာေတြ အကုန္ေပးထား တယ္၊ ပီရဲ႕တန္ဖိုးကို (the value of pi) ေတာင္ေပးထားပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျဖမွန္ရဖို႔ေတာ့ တကယ္စဥ္းစားၿပီးေျဖမွရမယ္လို႔ သတိထား လိုက္မိပါတယ္။ သခ်ၤာေမးခြန္းေတြကိုေျဖေတာ့ က်မျဖင္႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္ စစ္ေဆး အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္ဖ်က္ၿပီး ျပင္ခဲ့ရတာေတြေတာင္ရွိပါတယ္။
စာဖတ္ျခင္းအရည္အေသြးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ေၾကာ္ျငာ ဘုတ္ေတြေပၚမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ိဳးကို ဥပမာေပး ေမး ထားပါတယ္။
အဲ့ဒီလက္ကမ္းစာေစာင္ကို ဖီယိုနာ ဆိုတဲ့အလုပ္သမေလးက တည္ထြင္ ထားတာလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီလက္ကမ္းစာေစာင္ေလးကလည္း ကၽြန္မတုိ႔ လူ သားအရင္းျမစ္ဌာန(HR) ကထုတ္ေ၀တတ္တဲ့ လက္ကမ္းစာေစာင္နဲ႔ ဘာမွ မထူးျခားပါဘူး။ စာေမးပြဲမွာ ဖီယိုနာရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဒီလိုေမးထားတယ္။
“ ဖီယိုနာဟာ သူမရဲ႕လက္ကမ္းစာေစာင္ကို ဖတ္ရႈ႕လို႔လည္းလြယ္ကူ ဖတ္ သူကို အားေပးရာလည္းေရာက္မယ့္ စာေစာင္မ်ိဳးေလးျဖစ္ေစခ်င္တယ္ သူမအထင္အတိုင္း အလုပ္ျဖစ္မယ္လို႔ထင္ပါသလား၊ အေသးစိတ္ရွင္းျပခ်က္၊ စာေရးနည္းဟန္၊ ဓာတ္ပံု၊ ဂရပ္ဖစ္ စတာေတြကို အသံုးျပဳၿပီး သင့္အျမင္ကို ရွင္းလင္းျပပါ “ ။
(ဒီေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖမွန္ကို ဖင္လန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကား ကေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုကပဲ မွန္ေအာင္ေျဖဆိုႏိုင္ခဲ့ပါတယ္)
ဆက္ရန္
ဇင္ေဝေသာ္
