သမၼတ ေဂ်ာ့(ဂ်္) ဒဗယ္လူ ဘုရွ္ လည္း အေကာင္းဆံုး ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ အီ ရတ္ကို သြားခဲ့တာပါပဲ။ ဟူစိန္ဆုိတာ ေဒသတြင္းနဲ႔ တစ္ကမၻာလုံးကို မၿငိမ္ မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအက်ိဳးမသိ ေခါင္း ေဆာင္တစ္ေ ယာက္ပါ။ သူ႔ကို ရာထူးကဆြဲခ်ဖုိ႔ ဒီ့ထက္ ခုိင္မာတဲ႔အေၾကာင္းျပခ်က္ ရွိေန ခဲ့သင့္တယ္။ အေမရိကန္ေတြက အီရတ္ကို ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံျဖစ္ေအာင္ ကူ ညီလုိတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ရွိေနတယ္လည္း ဆုိလိုက္ေရာ ကၽြန္ေတာ္ျဖင့္ အ သက္႐ွဴေတာင္ ရပ္သြားမတတ္ပါပဲ။ ဒါဟာ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲဝမ္းနည္းဖြယ္ ဆုံးရွဳံးမႈေတြရဲ႕ သေကၤတတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။ “ႏွစ္ေပါင္း ေလးေထာင္ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကို ေမ ဖလား၀ါးေခတ္အထိ ျပန္လွည့္ၾကည့္ရင္ေတာင္ ႏွစ္ေပါင္းေလးရာပဲ သက္ တမ္းရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဒီမုိကေရစီျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးမယ္ တဲ့ လား”
လို႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ကၽြန္ေတာ္ ျပန္ေျပာေနမိပါတယ္။
အီရတ္သာ ဒီမုိကေရစီျဖစ္သြားရင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီ တဲ့။ ေခတ္သစ္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႔အတူ သမၼတ ဘု(ရွ္) ကလည္း သူ႔ စီမံခ်က္ကို ေနာက္မဆုတ္ဘဲ ခရီးဆက္ခဲ့တယ္။ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ အေမရိကန္ေရာက္ အီရတ္ ရဖ်ဴဂ်ီးေတြဆီက အႀကံဥာဏ္ကို သူတုိ႔ ယူလုိက္ၾကတယ္။ ဒီအႀကံကို အစၥလာမ္နဲ႔ အေရွ႕ အ လယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ ဘားနတ္ လူး၀စ္(စ္) (Bernard Lewis) က ေထာက္ခံၿပီး၊ အရင္ ဆုိဗီယက္ခြဲထြက္ေရး ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္ မွာ Israeli Knesset အဖြဲ႔၀င္ နာတန္ ရွရန္စကီး (Natan Sharansky) က ႀကိဳဆုိလိုက္တယ္။ ဒါဟာ မဟာ အမွားပါပဲ။ သူတုိ႔က ကြဲ ၿပဲေနတဲ့ စစ္တပ္ေတြကို စုစည္းၿပီး ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့ အဆင့္အ ထိ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့လူကို ဆြဲခ်ၿပီး ဆဒၵန္ေနရာကို ဆက္ခံႏိုင္မယ့္လူကို အစားထုိးမေပးႏုိင္ခဲ့ဘူး။ အစားထုိးေပး မႈက လုပ္ကိုလုပ္ေပးခဲ့ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္ေနပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကို ဖ်က္သိမ္း၊ Ba’ath ပါတီကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္လုပ္ရမွာက ဒီအဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ကို ပူးေပါင္း ၿပီး ႏိုင္ငံကိုလည္ပတ္ႏုိ္င္မယ့္ တူတူတန္တန္ အစိုးရ ဖြဲ႔ေပးခဲ့ရမွာပါ။
ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဂ်ပန္စစ္တပ္က စကၤာပူကို ၀င္သိမ္းေတာ့ စစ္ သားေတြကိုသာ ဖမ္းဆီးၿပီး ရဲသားေတြကို မဖမ္းခဲ့ဘူး။ စကၤာပူကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ ရဲေတြရဲ႕အကူအညီ လုိတယ္ဆုိတာကို ဂ်ပန္ေတြက သေဘာေပါက္တယ္။ လွ်ပ္စစ္ဌာန၊ ေရနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ဌာနက ၿဗိတိသွ် အႀကီးအကဲေတြကိုေတာင္ ဂ်ပန္က ျဖဳတ္ မခ်ခဲ့ဘူး။
အေမရိကန္က အီရတ္မွာ ႐ုတ္တရက္ႀကီး အစိုးရဖြဲ႔၊ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ဒီမိုကေရ စီျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်င္ ေနၾကတာ။
အစိုးရဖြဲ႔ဖုိ႔က မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ ခက္ခဲၿပီး ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ဖုိ႔က လံုး၀ကို မျဖစ္ႏုိင္တဲ့အရာပါ။
ဒီအခ်က္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီက ပိုၿပီး ပညာသားပါ ပါ တယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စနစ္ကို ေျပာင္းေပးဖုိ႔ဟာ သူတုိ႔ကိစၥမဟုတ္ဘူးလို႔ တ႐ုတ္ေတြက ယံုၾကည္ၾကတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရရဲ႕ စနစ္ကို ၀င္ေရာက္ဖက္ စြက္ျခင္းမရွိဘူး၊ လက္ရွိအေနအထားကို ၾကည့္ၿပီး ဘယ္လုိအက်ိဳးအျမတ္ ရႏုိင္မလဲ ဆုိတာကို တြက္ခ်က္ၿပီး တ႐ုတ္ေတြက အလုပ္ လုပ္တတ္ၾက တယ္။
အေမရိကန္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ျပႆနာက သူတုိ႔အားအစြမ္းနဲ႔ သူမ်ားရဲ႕ စနစ္ကိုလည္း ေျပာင္းလဲေပးလို႔ရတယ္ ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္ထားမႈပါပဲ။ သူတုိ႔ မွား တယ္ ဆုိတာလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ၾကရၿပီးပါၿပီ။ သူတို႔ ကမၻာ ကိုေျပာင္းလဲလုိ႔ မရပါဘူး။ ဖီဂ်ီ (Fiji) ဒါမွမဟုတ္ ၀ႏြာတု (Vanuatu) လုိ ယဥ္ေက်းမႈ သက္တမ္းႏုႏု၊ အစဥ္အလာလည္း သိပ္ အျမစ္မတြယ္ေသး တဲ့ ႏိုင္ငံေလး ေတြကို ေျပာင္းလဲေပးလို႔ ရေကာင္းရမယ္။ သူတို႔ကိုလည္း ခရစၥယန္ဘာသာ၀င္အျဖစ္ သြတ္သြင္းေပးလုိ႔ ရေကာင္းရမယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္လုိ၊ အိႏၵိယလို ႏိုင္ငံႀကီးေတြကို သူတို႔ ဘယ္လုိေျပာင္းလဲလုိ႔ ရႏုိင္ မွာလဲ။ ဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြက သူတုိ႔ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈႀကီးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ရွိေနႏွင့္ၿပီးသားပဲ။
အခန္း (၂) အေမရိကန္ ၿပီး။
အေမး အေျဖ ဆက္ရန္။