မိုနာလီဇာက တရုတ္မဆိုပါလား


တရုတ္စီးပြားေရးေကာင္းလာလို႔လားေတာ႔မသိဘူး၊ မိုနာလီဇာေတာင္ တရုတ္ မျဖစ္ေတာ႔မလိုပဲ။
ဒီလိုပါ၊ ေဟာင္ေကာင္ေန အီတလီလူမ်ိဳး၊သမိုင္းပညာရွင္၊ ဝတၳဳေရးဆရာ Angelo Paratico က မိုနာလီဇာဟာ တရုတ္(ေက်းကၽြန္) အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆို လိုက္ပါတယ္။ သူမ နာမည္က ကက္တာရီနာ (Caterina) ပါ။ ဒီလိုဆိုရင္ ပန္းခ်ီ ဆရာ လီယိုနာဒို (Leonado da Vinci) ကိုယ္တိုင္ တရုတ္မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္သြားပါ တယ္။ သူ႔အဆိုအရ လီယိုနာဒိုဟာ ကက္တာရီနာရဲ႕သားျဖစ္ၿပီး သူ႔မိခင္ရဲ႕ပုံကို ဆြဲထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ဆက္စပ္လို႔ Leonado da Vinci: A Chinese Scholor Lost in Renaissance Italy ဆိုတဲ႔စာအုပ္ကိုလည္း သူ ေရးသားၿပီးစီးေတာ႔မယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။

သူ႔စကားအရဆိုရင္ေတာ႔
"မိုနာလီဇာ ပန္ခ်ီကားရဲ႕ေနာက္မွာ တရုတ္ရႈခင္းပုံပါပါတယ္၊ မိုနာလီဇာရဲ႕ မ်က္ႏွာ ကကိုပဲ တရုတ္မ်က္ႏွာ" ပါ။
လီယိုနာဒိုရဲ႕ဖခင္မွာ သူေဌးမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရွိပါသတဲ႔၊ သူ႔မွာ ကက္တာရီနာ လို႔ေခၚတဲ႔ တရုတ္(ေက်းကၽြန္) အမ်ိဳးသမီးရွိခဲ႔ပါတယ္။ ေဒါ႔ကူမင္ထရီအရ သူမဟာ ၁၄၅၂ ခု ေနာက္ပိုင္းမွာ မေတြ႔ရေတာ႔ပါဘူး၊ ေနာက္ၿပီး အဲဒီႏွစ္ဟာ လီယိုနာဒိုေ မြးဖြားတဲ႔ႏွစ္လည္းျဖစ္ေနပါတယ္။
"အက်ိဳးအေၾကာင္းကြင္းဆက္ကို ဆက္စပ္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင္႔ ကက္တာရီနာဟာ တရုတ္ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္" လို႔ ပါရာတီကိုက ဆိုထားပါသတဲ႔။




တရုတ္ေတြအပါအဝင္ ကမၻာအရပ္ရပ္ကေတာ႔ သူ႔ေကာက္ခ်က္ကို သိပ္သေဘာ မေတြ႔ၾကပါဘူး။
သေဘာမတူဘူးဆိုတာကလည္း သဘာဝေတာ႔က်ပါတယ္။ ဒါသာတကယ္မွန္ရင္
၁။ အေနာက္က ကမၻာေက်ာ္အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီဆရာကို တရုတ္လက္ ထဲ လက္လႊြဲထည့္ေပးလိုက္ရသလိုျဖစ္ေနတယ္။
၂။ တရုတ္ေတြကလည္း ဝမ္းသာရမလိုလိုနဲ႔ အိမ္ေစဆိုေတာ႔ သဲတရွပ္ရွပ္ျဖစ္ေန ပါလိမ္႔မယ္။

ပါရာတီကိုကလည္း ခ်စ္ဦးညိုလိုပဲ မရ,အရေတာ႔ ဆြဲစပ္ေတာ႔မယ္႔သေဘာပါ။ Leonado da Vinci: A Chinese Scholar Lost in Renaissance Italy တဲ႔။
ဘာပဲဆိုဆို မိုနာလီဇာက ဥေရာပသူနဲ႔ သိပ္မတူဘူးဆိုတာကေတာ႔ လက္ခံရမွာ ထင္ပါတယ္။

ေခြးခ်စ္သူေတြအတြက္


စာဖတ္သူေတြကိုေတာ႔ လိုအပ္ရင္ေတာင္းပန္ရပါလိမ္႔ဦးမယ္။ ဒီေန႔လည္း ေခြး ပို႔စ္ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ တိုက္ဆိုင္မႈလား၊ ေရစက္လား၊ သတင္းစာ လွန္လိုက္တာ နဲ႔ ေခြးေဟာ္တယ္ကို သြားေတြ႔ရပါတယ္။ ေခြးခ်စ္သူေတြအတြက္ေပါ႔။
Waginton Luxury Pet Hotels and Resortတဲ႔။ ေကာ္ေဇာရွည္ႀကိဳဆိုမႈ၊ အီဂ်စ္ စတိုင္ မီးဆိုင္းေတြနဲ႔။ မသိရင္ ဖိုက္စတားေဟာ္တယ္ထဲ ေရာက္သြားသလား ထင္ရပါတယ္ တဲ႔။
သူတို႔အတြက္ အပ်င္းေျပလမ္းေလ်ွာက္ဖို႔ ဥယာဥ္ရွိတယ္၊ ေျခေညာင္း လက္ဆန္႔ေရကူးဖို႔ အရိုးပုံ ေရကူးကန္ရွိတယ္။ အသုံးအေဆာင္ေတြအားလုံးဟာ ဖိုက္စတား စတန္းဒတ္အတိုင္းပဲ။
၃၂ လက္မ တီဗြီရွိတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ေဖးဘရိတ္ "Hotel for dogs" လို ေဟာလီးဝုဒ္ ဇာတ္ကားေတြၾကည့္ရင္း အနားယူလို႔ရတယ္။
ဒါေပမဲ႔ လူႀကီးမင္းတို႔ရဲ႕ေခြဟာ ေခြးႀကီးေခြးေကာင္းဆန္ဖို႔ေတာ႔လိုမယ္ေနာ္။ "No-aggressive-dogs policy" တဲ႔။
တစ္ခုပဲေျပာစရာရွိတယ္၊ တစ္ညကို ဆင္းေဒၚလာ ၁၁၅ ကေန ၃၅၀ အထိ ရွိတယ္တဲ႔။
ဒီေဈးက ျမန္မာျပည္က လူေဟာ္တယ္ အမ်ာစုထက္ ပိုေနတယ္ေနာ္။ ဒါကေတာ႔ ေခြးခ်စ္သူေတြ ေခြးအေပၚဘယ္ေလာက္ခ်စ္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္ သုံးစြဲႏိုင္တယ္ဆိုတဲ႔အေပၚ မူတည္ပါတယ္။

စကၤာပူကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အဲ ေခြးသာတည္းလို႔ရၿပီး လူကိုေတာ႔ ေဟာ္တယ္က လက္မခံဘူးေနာ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ပတ္မွာ စိုးလို႔လားေတာ႔ မသိဘူးေပါ႔။



တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို လူထုက မမွတ္မိလို႔ ဖဲခ်ပ္ေပၚ ပုံတင္ေပးရသတဲ႔။


တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို လူထုက မမွတ္မိလို႔ ဖဲခ်ပ္ေပၚ ပုံတင္ေပးရသတဲ႔။
သေရာ္တာမဟုတ္ ေအာ္ဖစ္ရွယ္ပါ။ ထိေရာက္မႈ ရွိသေလာက္ ရွိဆိုပဲ။
ကဲ ျမန္မာ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြဆိုရင္ ဘယ္သူ႔ကို ဘယ္ေနရာထားၾကမလဲ။
လူေတြက တုတ္တုတ္ခိုင္ခိုင္ေတြေပမဲ႔ စကားေျပာလိုက္ရင္ ေလသံက ဂ်ိဳကာလိုေတြခ်ည္းပဲ။ ရယ္ရတယ္။

စကၤာပူကိုေက်ာ္သြားတဲ့ ဝက္ေသေလး


ဝက္ေသေလးက "စကၤာပူ လာသင္႔ မလာသင္႔" ပို႔စ္ကို ေက်ာ္တက္သြားၿပီ။
ဝက္ေသေလး မလာခင္က စကၤာပူ လာသင္႔ မလာသင္႔ ပို႔စ္က ေျမာက္ႂကြႂကြနဲ႔။

ပို႔စ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုေျပာရမလဲ မသိေတာ႔ပါ။ ဒီေလာက္ ဖတ္ၾကမယ္လို႔လည္း မထင္မွတ္မိပါ။
ဆက္လက္သိခ်င္ရင္ (အဂၤလိပ္လို လက္လွမ္းမမီသူမ်ားအတြက္) ဒီ လင္႔က တဆင္႔ ဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါတယ္။
Citizen Keep
"Tolerance becomes a crime when applied to evil." Thomas Mann

က ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္


ဒါက ရွားပါးသစ္ခြ
နာမည္က "က ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္" တဲ႔။

တနဂၤေႏြ အပ်င္းေျပ


အလုပ္ရွဳပ္ စိတ္ရွဳပ္တဲ႔အခါေတြမွာ တခ်ိဳ႕ ပစၥည္းေတြ ဘယ္မွာထားမိလို႔ ထားမိမွန္းမသိ၊ ရွာလို႔မေတြ႔ ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ ေသာ႔၊ မ်က္မွန္၊ မီးရထားစသည္ေပါ႔။
အဲ မီးရထားေပ်ာက္တာကေတာ႔ မၾကာမၾကာျဖစ္ေလ႔ရွိမယ္ မဟုတ္ဘူးေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔ မယုံ မရွိပါနဲ႔။ သီ႐ိလကၤာ၊ ကိုလံဘိုဘူတာထဲကေန ရထား တစ္စီး ေ ပ်ာက္သြားလို႔တဲ႔။ ရထားေမာင္းသူက ေနာက္မွသိၿပီး ရုံပိုင္ကိုအေၾကာင္းၾကား လိုက္ေတာ႔ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္သြားတာေပါ႔။
ေပ်ာက္တဲ႔ပစၥည္းကို မျမင္လိုက္မိဘူးလားေမးရတာကလည္း နည္းနည္္း အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္တယ္။
"ဟဲလို၊ မီးရထားဝန္ႀကီးဌာနကပါ၊ မီးရထားတစ္စင္း ေပ်ာက္သြားလို႔ မေတြ႔ လိုက္မိၾကဘူးလား"
အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္လည္း ေမးေတာ႔ ေမးၾကရတာပါ ေနာက္မွသိရတာက ရထားကၿမိဳ႕နဲ ၁၂ ကလိုမီတာအကြာကို ေရာက္ေနၿပီး ရထား ခိုးေမာင္းသြား သူက သရဲ (တေစၦ) ျဖစ္ေနတယ္ တဲ႔။

ဒီလိုေျပာလို႔ ဒီျပကြက္က "Unstoppable" ရုပ္ရွင္ထဲက ျပကြက္ႀကီးပါလို႔ ၾကည့္ဖူးသူေတြက ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒါက ၂၀၁၃ ခုထဲ သီရိလကၤာမွာ တကယ္ျဖစ္ သြားတာပါ တဲ႔။
ဒါမ်ိဳး ဘယ္ႏွႏွစ္မွာ တစ္ခါႀကဳံတတ္သလဲဆိုေတာ႔ ႏွစ္ တစ္ရာမွာ တစ္ႀကိမ္ပဲ ႀကဳံရပါသတဲ႔။
လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာက ေန႔၊ အခ်ိန္၊ ေနရာ၊ ရထားလိုင္းကအစ အတူ တူ ရထားတစ္စင္းေပ်က္ခဲ႔ဖူးေၾကာင္း သိရပါတယ္ တဲ႔။

ဒါကို မယုံရင္ ေလာင္းေၾကး ႀကိဳက္သေလာက္တင္ၿပီး ေလာင္းႏိုင္ေၾကာင္း ၊ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္လို႔ မွားတယ္ဆိုရင္ အဆတစ္ရာ အေလ်ာ္ ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေလာင္းေၾကးဖြင္႔ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ နဲ႔ ဘာညာ ဘာညာ


(1) ေခြး အီးအီးကို DNA နဲ႔စစ္မယ္

ေပါက္ေပါက္ရွာရွာလုပ္တဲ႔အထဲမွာေတာ႔ အေမရိကန္ေတြက နံပါတ္တစ္ပဲ။
မန္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္မွာပါ။ သိပၸံပညာရွင္ေပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနၾကတာ။
ကြန္ဒိုထဲမွာ ေခြးေတြက အီးအီးပါ၊ ရွင္းရမယ္႔အလွည္႕ေရာက္ေတာ႔မွ ေခြး ရွင္ေတြက သူ႔ေခြး၊ ငါ႔ေခြး ျငင္းခုံေနရလို႔တဲ႔။
အခု မရေတာ႔ဘူး။ Bio-Pet (DNA) နဲ႔ စစ္ေဆးမွာ။ မိရင္ ရွင္း၊ ၅၉ ေဒၚလာ ဒဏ္။
ဒီလူေတြ အိႏၵိယပို႔ထားခ်င္တယ္။ ကဲ စစ္ၾကဆိုၿပီး။

(2) ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔

ႏိုင္ငံေရး ခုိလႉံခြင္႔ရဖို႔ ကုလသမဂၢေရွ႕သြား၊ ဆႏၵျပ၊ ဓာတ္ပုံအရိုက္ခံ၊ ခုိလႉံ ခြင္႔လည္း ရေရာ မေတြ႔ရေတာ႔ (ဟုတ္၊ မဟုတ္ မေသခ်ာ) ဆိုတဲ႔သတင္းေတြ ၾကာရအၿပီး အခု ထူးထူးဆန္းဆန္း ဖတ္လိုက္ရျခင္းပါ။
ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ တဲ႔။ အိုက္စ္လန္႔ဒ္က လူက ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ တက္ လာလို႔ နယူးဇီလန္မွာ ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ေတာင္းတာပါ။ သူက ပထဆုံးဆိုပဲ။ မရဘူး၊ ပယ္ခ်ခံရတယ္။ သူတစ္ေယာက္တည္း ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ ျပႆနာ မဟုတ္လို႔ တဲ႔။
သူသာရရင္ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္းဖက္က သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြလည္း ရာသီ ဥတု ခုိလႉံခြင္႔ တင္သင္႔တယ္။ ေတာ္ေတာ္ပူတဲ႔ ေဒသပဲ။

ဦးဆဒၵန္(ဆင္မင္း) တို႔ စကားေျပာႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ယုံပါၿပီဗ်


ဇာတ္ေတာ္ေတြထဲက တရစၧာန္နဲ႔ စကားေျပာခန္းေတြကိုယုတၱိမရွိဘူး ေျပာ မယ္႔လူေတြ ရွိေနမလား။
တ႐ုတ္စာ၊ အဂၤလိပ္စာေတြ သင္ယူရတာ ခက္လို႔ စိတ္ပ်က္ေနသူေတြေရာ မရွိႏိုင္ဘူးလား။
ဒါဆို အဲလီဖင္႔ (ဆင္) ဘာသာကို စမ္းသပ္ေလ႔လာၾကည္႔ႏိုင္ၾကပါၿပီ။
နိမလ ေတာ႔ပ္ႏို (Nirmala Topno ) ဟာ ၉ ႏွစ္သမီးကတည္းက ဆင္ေတြေျပာတဲ႔စကားဟာ ဩရိႆျပည္နယ္ (Orissa) မွာေျပာေနၾကတဲ႔ ဘာသာစကားေတြထဲက မြန္ဒရီ (Mundaari) စကားနဲ႔ တူတယ္ေျပာလို႔ နာမည္ႀကီးသြားခဲ႔တယ္။
အခု ၁၇ ႏွစ္ရွိေနၿပီျဖစ္တဲ႔ နိမလ ေတာ႔ပ္ႏိုဟာ အဲလီဖင္႔ (ဆင္) ဘာသာမွာ အိတ္စ္ပတ္ျဖစ္ေနပါၿပီ။


အိႏၵိယ စက္မႈၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုျဖစ္တဲ႔ Rourkela ၿမိဳ႕ထဲကို ဆင္ရိုင္းအုပ္ႀကီး ဝင္လာၿပီး ဘယ္လိုမွ ျပန္ေမာင္းထုတ္မရ ျဖစ္ေနခဲ႔တယ္။
ဒီေတာ႔ လူထုႀကီးက
"ဒါဆို မနိမလကို ေခၚ"
ဆင္ရိုင္းအုပ္ႀကီးကို လုံးဝမေၾကာက္တဲ႔ မနိမလက ဆင္ေတြကို ေျပာတယ္
“This is not your home.You need to go back where you belong.
(အဂၤလိပ္လိုေတာ႔ ဘယ္ဟုတ္ပါ႔မလဲ၊ အဲလီးဖင္႔လိုေပါ႔)
ဒီေတာ႔ ဆင္ေတြက
“Okay, right-o, terribly sorry” တဲ႔။
အုပ္စုႀကီးလိုက္ ထြက္သြာရုံတင္ မကပါဘူး ေတာင္းပန္စကားေတာင္ ေျပာ သြားၾကေသး သတဲ႔။
(အဂၤလိပ္လိုေတာ႔ ဘယ္ဟုတ္ပါ႔မလဲ၊ အဲလီးဖင္႔လိုေပါ႔)

ကဲ ခ်ီးမြမ္းစရာ မေကာင္းဘူးလား။
အထူးသျဖင္႔ ကေလးေတြကို တီဗြီ၊ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ကေနခြာေအာင္မလုပ္ႏိုင္ တဲ႔ မိဘေတြကို ၾကည္႔ရင္ ဆင္ရိုင္းအုပ္ႀကီး ၿမိဳ႕ထဲက အသာတၾကည္ ထြက္ သြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ႔ မနိမလရဲ႕ အစြမ္းက မေသးလွတာေတာ႔ အမွန္ပဲ။

story on www.thehindu.com , www.thesundaytimes.co.uk