အိႏၵိယ၊ ဇာတ္စနစ္ သံကြန္ျခာထဲမွာ (သုံး)


လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမာၻ႔ အျမင္ (ဂ်ပန္၊ ကုိရီးယား၊ အိႏၵိယ)

"အိႏိၵယရဲ့ ျပႆနာက အိမ္၊ ပညာေရး၊ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ လူေနမႈ အဆင့္ အတန္းပဲ။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္ ေက်ာင္းမရွိလို႔ ဆရာေတြက သစ္ပင္ေ အာက္မွာ စာသင္ေပးၾကရတယ္။ ဒီေတာ့ လူဦးေရမ်ားေနလည္း ပညာ မ တတ္တဲ့လူေတြတိုးတာတာပဲ အဖတ္တင္မွာေပါ့"
(လီကြမ္းယု)


ေမး။ ။ အိႏိၵယရဲ့ မတူညီကြဲျပားမႈေတြအေၾကာင္းကုိ မစၥတာလီ ေျပာခဲ့ တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာသာစကား၊ ဇာတ္စနစ္ေတြမပါဝင္ဘဲ ဂႏၶီတို႔၊ ေနရူး တို႔ ေနာက္မွာ အားလံုးညီညီညြတ္ညြတ္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာမဟုတ္လား။
ေျဖ။ ။ အဲသလိုမဟုတ္ဘူး။ ညီညီညႊတ္ညႊတ္ရွိတယ္ဆိုတာ ညီညႊတ္ရ မယ့္အေၾကာင္းေနာက္ခံ ရွိေနလို႔။ ဂႏၶီက ဆားအခြန္ကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ ခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူေတြၾကားမွာ သူက အိုက္ကြန္ျဖစ္ခဲ့တာ။ ေနရူးက ပထ မဆံုး တစ္သီးပုဂၢလေခါင္းေဆာင္၊ ဒါေၾကာင့္ သူဆီက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ လည္း အမ်ားႀကီးရွိခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၄၇၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၁၄ ရက္၊ အိႏိၵယ လြတ္ လပ္ေရးေန႔မွာ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ့မိန္႔ခြန္း အဂၤလိပ္လိုေျပာခဲ့တယ္။ မိန္႔ခြန္းအဖြင့္က “သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္မွာ ကမာၻက အိပ္ေမာက်ေနစဥ္ အိႏိၵယက ဘဝနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႏိုးထေနမယ္” တဲ့။
“At the stroke of the midnight hour, when the world sleeps, India will awaken to life and freedom.”
ဒါေပမဲ့ အိႏိၵယလူဦးေရရဲ့ ေျခာက္ပံုတစ္ပံုကပဲ သူ႔စကားကုိ နားလည္တယ္။ သူ႔ ကက္ရွပီးယားေလသံဝဲတဲ့ ဟိႏီၵကလည္း ေျပေျပျပစ္ျပစ္မရွိလွဘူး။ ဒီအတြက္ သူေနာင္တရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဖူးတယ္။ သူက ဟာရိုး (Harrow) နဲ႔ ကိန္းဘေရ့ခ်္မွာ ပညာသင္ ဘြဲ႔ရခဲ့သူ။

ေမး။ ။ သူ႔စကားကုိ လံုးဝနားမလည္တဲ့လူေတြၾကားမွာေတာင္ ေနရူးဟာ နတ္ဘုရားတစ္ပိုင္းလို ကိုးကြယ္ခံေနရတာပဲ။
ေျဖ။ ။ မဟုတ္ဘူး။ ဒါက ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ဆႏၵနဲ႔ အတိတ္ကို ျပန္လည္တမ္း တျခင္း သေဘာေလာက္ပဲ။ အသက္အရြယ္ရလာေလေလ ငါေတာ့ စိတ္ မေကာင္းျဖစ္ရေလေလပဲ။ တကယ္လုိ႔ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ေနရူး အသက္ ရွင္လ်က္ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အိႏိၵယ လူထုအဖြဲ႔အစည္းကို သူေျပာင္း လဲေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ငါ ငယ္စဥ္တုန္းကေတာ့ သူ ဒီထက္ ပိုလုပ္ေပး ခဲ့သင့္တယ္လို႔ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ခဲ့မိေသးတယ္။ အခုမွ ငါသေဘာေပါက္လာ တာက အထူးသျဖင့္ ဇာတ္ခြဲျခားမႈ တစ္ယူသန္အစြဲကို ဘယ္နည္းနဲ႔မွ သူ ခၽြတ္ေပးလို႔ မရႏို္င္ဘူးဆိုတာပဲ။

ေမး။ ။ အင္ဒီရာ ဂႏီၶကေတာ့ စိတ္ဓာတ္ေတာ္ေတာ္မာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးပဲလို႔ တစ္ခါက မစၥတာလီ မွတ္ခ်က္ေပးဖူးသလားလို႔။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္တယ္။ သူက စိတ္ဓာတ္ေတာ္ေတာ္မာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးႀကီး။

ေမး။ ။ သူ အိႏိၵယကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့စနစ္က အာဏာရွင္ဆန္သလားလို႔။ အဲသလိုေခါင္းေဆာင္မႈ အိႏိၵယက လိုေနတယ္လို႔မ်ား သူမက ထင္ျမင္ခဲ့ လို႔လား။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္မယ္။ အိႏိၵယဟာ အားေကာင္းတဲ့ေခါင္းေဆာင္ လိုတယ္လို႔ ငါထင္တယ္။ ႏိုင္ငံရဲ့ သဘာဝကကို ကိုယ္ထင္ရာ ကိုယ္စိုင္းေနၾကတာ။

ေမး။ ။ သူတို႔ မွာ အားသာခ်က္ မရွိေတာ႔ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ သူတို႔ အားသာခ်က္ဆိုတာကပဲ သူတို႔အားနည္းခ်က္ျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔က အေရာင္အေသြးစံုတယ္။ မတူညီဘူး။ ေျမငလ်င္လႈပ္မႈျဖစ္ၿပီ ဆုိ ပါေတာ့၊ ေက်ာက္ခဲ၊ ေျမခဲေတြက ေနရာေရြ႕သြားေပမဲ့ သူ႔အစုေလးနဲ႔သူ ရွိေနတယ္။ တရုတ္ငလ်င္ကေတာ႔ ေက်ာက္ခဲ၊ ေျမခဲေတြ ဖြာၾကဲသြားတယ္ လို႔ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏိၵယရဲ့ အေနအထားက်ေတာ့ သူ႔ျပည္နယ္နဲ႔ သူ႔ အစိုးရနဲ႔သူပဲ။ သူတို႔ကို ေျပာင္းေရႊ႕လိုက္ေပမဲ့ ပံုစံတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အစု
လိုက္ျပန္ျဖစ္ေနတတ္တယ္။

ေမး။ ။အိႏိၵယ လူဦးေရရဲ့ အသက္ပ်မ္းမွ်ကြာဟမႈ အေၾကာင္းကေရာ ဘယ္လိုလဲ၊ သူတို႔မွာ အသက္(၁၅)ႏွစ္နဲ႔ (၃၅)ႏွစ္အၾကား လူငယ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္။ ဒါက စီးပြားေရးအတြက္ အားသာခ်က္ မဟုတ္ဘူး လား။
ေျဖ။ ။ လူငယ္ထုရဲ့ ေမာင္းႏွင္အားေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ သူတို႔ ကေလးေမြး ဖြားႏႈန္းက ၂.၅ ရွိတယ္။ တရုတ္ထက္ ပိုမ်ားတာေပါ့။ တရုတ္လည္း ကေလး တစ္ေယာက္ေပၚလစီနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေနာင္တရစရာေတာ့ ရွိ တယ္။ ဒါေပမဲ့ အိႏိၵယရဲ့ ျပႆနာက အိမ္၊ ပညာေရး၊ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ လူေနမႈအဆင့္အတန္းပဲ။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္ ေက်ာင္းမရွိလို႔ ဆရာေ တြက သစ္ပင္ေအာက္မွာ စာသင္ေပးၾကရတယ္။ ဒီေတာ့ လူဦးေရမ်ားေနရင္ လည္း ပညာမတတ္တဲ့လူေတြတိုးတာတာပဲ အဖတ္တင္မွာေပါ့။

ေမး။ ။ တရုတ္ကိုေတာ့ အေမရိကားနဲ႔ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး စီးပြားေရးေတာင့္တင္း၊ အာရွမွာ လႊမ္းမိုးမႈရွိလာႏိုင္မယ္လို႔ ႀကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒါဆိုရင္ အိႏိၵ ယကေရာ ဘယ္လိုအခန္းက႑ကေန ပါဝင္လာႏိုင္မလဲ။
ေျဖ။ ။ အိႏိၵယသမုဒၵရာထဲမွာေတာ့ သူတို႔အားေကာင္းေနလိမ့္မယ္။ သူတို႔က တစ္သီးတစ္ျခားစီေပမဲ့ ၿဗိတိသွ်လက္ထက္က ရွိခဲ့တဲ့ ၾကည္းတပ္ နဲ႔ေရတပ္အဆင့္အတန္းကို သူတို႔ ထိန္းထားႏိုင္တယ္။ ေဒလီမွာရွိတုန္းက သူတို႔ရဲ့ Republic Day အခမ္းအနားကို ငါတက္ခဲ့ရဖူးတယ္။ ၁၉၉၆ ခု အိႏိၵ ယခရီးစဥ္ကို သြားတုန္းကေပါ့။ သူတို႔ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားက ေတာ္ေတာ္ အထင္ႀကီးစရာေကာင္းတာပဲ။ ေခါင္းေပါင္းေတြနဲ႔ ပန္ဂ်ာဗီ(ပန္ခ်ာပီ)ႀကီးေ တြေရာ၊ အျခားတိုင္းရင္းသားစစ္သားေတြေရာပဲ။ လူမ်ိဳးေတြ ကြဲျပားေနေပ မဲ့ ေလတပ္ကလည္း အားေကာင္းတယ္။ အိႏိၵယ သမုဒၵရာထဲမွာေတာ့ သူတို႔ ကို အလြယ္တကူအႏိုင္ယူလို႔မရဘူး။

ေမး။ ။ အိႏိၵယ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက မစည္းလံုးဘူးဆိုရင္ သူတို႔ (စစ္တပ္ထဲ မွာ) ကေရာ ဘာျဖစ္လို႔ စည္းစည္းလံုးလံုးရွိေနရတာလဲ။
ေျဖ။ ။ စစ္တပ္မွာ ယူနီေဖာင္းရွိတယ္ေလ။ မင္းစစ္တပ္ထဲဝင္ရင္ စစ္တပ္ အမိန္႔ကို နာခံရမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာေတာ့ ျပည္နယ္ အရာရွိ က ေဒလီကအမိန္႔ကို နာခံခ်င္မွ နာခံတာ။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံရဲ့ လံုျခံဳေရးဟာ အေရးႀကီးဆံုးလို႔ သူတို႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ေဒလီကေန မိုင္ေထာင္ ခ်ီေဝးတဲ့ အက္ဒမန္ကၽြန္းအပါအဝင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ပိုၿပီးေတာ့လည္း အားစိုက္ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲမွာေရာ သူတို႔ပါဝါ ဝင္ေရာက္လာႏိုင္မလား။
ေျဖ။ ။ အိႏိၵယေရတပ္က ပစိဖိတ္ထဲ ဝင္လာမယ္လို႔ ငါေတာ့ မထင္မိပါ ဘူး။ ငါထင္တာကေတာ့ တရုတ္ပဲ။ တရုတ္ဟာ ျမန္မာနဲ႔ ပါကစၥတန္မွာ ဆိပ္ ကမ္းႀကီးေတြ တည္ေဆာက္လာလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီဆိပ္ကမ္းေတြက အာဖရိက ကေန ကုန္တင္ဝင္လာမယ့္ သူတို႔သေဘၤာေတြ လံုျခံဳေရး အတြက္ ပဲ။ ဒါေပမဲ့ အိႏိၵယသမုဒၵရာထဲသြားၿပီး တရုတ္က ဗိုလ္က်ခ်င္လို႔ေတာ့ မရဘူး။

ဆက္ရန္

Took Photos


စစ္ အသုံးစာရိတ္


အာစီယံက ထိေရာက္မႈရွိတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစုံ စံျပအဖြဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ျဖစ္၊ အဲသလိုအဖြဲ႔မွာ အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာရဲ႕ သာဓကတစ္ခုလည္းျဖစ္။
စစ္ေရးအရ မဟာမိတ္ဖြဲ႔တာလည္းမဟုတ္၊ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြက စစ္ေရးအရ အေျခခံ ႏွစ္ဦးသေဘာတူညီမႈေတြရေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္ စစ္ အသုံးစာရိတ္ေတြ တိုးျမႇင္႔၊ စစ္အင္အားေတြ စုစည္း။ အေနာက္ဥေရာပ နဲ႔ လက္တင္အေမရိကႏိုင္ငံေတြက ေလ်ွာ႔ခ်ဖို႔လုပ္ေနတာေတြနဲ႔ စာၾကည့္ရင္ မ်က္လုံးျပဴးသြားေလာက္ေအာင္ ဆန္႔က်င္ေနတယ္။

ASEAN is often cited as an example of an effective multicultural organization. It is, however, an example of the limits of such organizations. It is not a military alliance. While its members at times cooperate militarily on a bilateral basis, they are also all expending their military budgets and engaged in military buildups, in striking contrast to the reductions West European and Latin American countries are making.
(The Clash of Civilizations. p. 132)

Cultural questions like these involve a yes or no, zero-sum choice.


(The Clash of Civilizations. p. 130)

အိႏၵိယျပည္ထဲက အယုဒၶယမွာ ဟိႏၵဴဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းပဲေဆာက္သင္႔ သ လား၊ မြတ္စလင္ဗလီပဲေဆာက္သင္႔သလား။ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး ေဆာက္သင္႔သလား။ တစ္မ်ိဳးမွ မေဆာက္သင္႔ဘူးလား။ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးသုံး၊ ဘုံဆိုင္အေဆာက္ အဦ ေဆာက္သင္႔သလား ဆိုတဲ႔ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သေဘာတူညီမႈ ရစရာမရွိဘူး။
အယ္(လ္) ေဘးနီးယန္း မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ဆာ႔ပ္(ဗ္)ေအာ္သိုေဒါက္ (စ္)ေတြ ၾကားက ကိုဆိုဗိုနယ္ေျမ အျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ႔လည္း တိက်တဲ႔ အေျဖရလာစရာ မရွိဘူး။
ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာ ခိုင္မာတဲ႔ သမိုင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ခံစားခ်က္ေတြရွိေနေတာ႔ အစၥေရးေတြနဲ႔ အာရပ္ေတြၾကားက ေဂ်႐ုစလင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ျပႆနာက လည္း အလြယ္တကူ ရွင္းမရႏိုင္ဘူး။
အလားတူပါပဲ၊ ျပင္သစ္အစိုးရနဲ႔ မြတ္စလင္ကေလးမိဘေတြၾကားက ေက်ာင္း သူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေက်ာင္းဝတ္စုံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေပးအယူလုပ္ဖို႔ ရလမ္း မျမင္မိဘူး။ အျခား ကြဲလြဲမႈေတြက အေပးအယူလုပ္လို႔ရတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ ကြဲလြဲမႈေတြက အေပးအယူလုပ္လို႔ မရဘူး။ ဒါ႔ေၾကာင္႔ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ ပတ္ သက္တဲ႔ ေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖက yes (သို႔) no ပဲ ရွိတယ္။ ဇီရိုး ခၽြိဳက္စ္၊ ေရြးစရာ မရွိ။
(ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡ။ ႏွာ ၁၃၀)

(ဒါေတြကို (မသိလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မူးလို႔ပဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ပညာရွိျဖစ္သြားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လစ္ဘရယ္ ျဖစ္သြားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္) ရယ္သြမ္းေသြးမိရင္(သု႔ိ) ဘာသာျပန္ တစ္ပိုဒ္စ ႏွစ္ပိုဒ္စေလာက္ဖတ္ၿပီး လူတတ္ဝင္လုပ္မိရင္ ေနာင္တ ရလာ စရာရွိတယ္)

Beyond the Clash of Civilizations


By GILLES KEPEL
Published: March 11, 2011

Once I had lunch with Samuel Huntington at the Harvard Faculty Club. I was eager to talk to him because he had used my 1991 book, “La Revanche de Dieu” (“The Revenge of God”), in his famous article and subsequent volume, “The Clash of Civilizations.”

I had argued that the emergence of religious political movements from the 1970s onward had comparable roots in Islam, Judaism and Christendom: They were all born of a reaction to the passing of the industrial age and had to do with a global rewriting of political identities that shifted from social to religious parlance.

Paradoxically, Huntington had focused only on the chapter that dealt with the Islamic world, and made use of it to help develop his idea about the exceptional character of the Muslim civilization; he had no interest in the study of the opposing forces that fought for hegemony over that new political discourse and competed with secular groups to control the central values of society. To him, Islam was homogenous — and “other.” We had a good talk, though our views remained quite dissimilar.

A few years later came 9/11. Huntington was elevated to a second media apotheosis: Al Qaeda terrorism proved him right, many believed, as it demonstrated on the ground that Islam had an absolutist dimension, and that the mass of the faithful could become Osama bin Laden’s followers.

In the meanwhile, I had written another book, “Jihad,” whose subtitle in the original French was “Expansion and Decline of Islamism.” The English-language translation, published in early 2002, skipped that part. I contended that Islamism, as a cohesive ideology, was doomed to decline, because it bore a fault line between two irreconcilable trends.

On the one side were the radicals, who would use more and more demonstrative violence to underline the weakness of the powers-that-be in an attempt to mobilize the masses on their side, and who would finally find themselves isolated and ostracized by those same masses, as the failure of Egyptian and Algerian radicals had proven in the 1990s.

On the other side, a growing amount of Islamists were converting to the creed of pluralism and democracy, as was already then the case in Turkey. That change would not take place without turmoil within their ranks, but at the end of the day their ideological purity — based on the “absolute sovereignty of Allah” concept — would be corroded by parliamentary participation. Hence the movement would lose its unity and integrity.

After 9/11 those views were not the most popular; some in the French press suggested I be fired from my university chair. To them, the theory of a decline of Islamism was laughable, while Samuel Huntington became a prophet of sorts.

A decade later, many are surfing on the wave (and the Web) of Arab democratic revolutions. The same people who had extolled Huntington now make an auto-da-fé of his book, saying he misled us in pointing at Arabs and Muslims as radically “other”; now we know them to be just like us — they tweet, they’re on Facebook, and the figurehead of the Egyptian revolution is Google’s Middle East manager.

Things may actually be slightly less simple — and they should be put in perspective in the frame of the modern history of Islamism and its decline. Jihadi radicalism failed to mobilize the Muslim masses. Conversely, the authoritarian regimes of the Ben Alis and the Mubaraks, whose life expectancy had been extended by their Western allies for a decade because they bragged they were the bulwark against jihadism, became irrelevant.

Today, Arab civil society has dispelled its curse: It has moved on from “Either Ben Ali or Bin Laden” to “Neither Bin Laden nor Ben Ali.” The Arab revolutions have reached Phase One in Tunisia and Egypt — toppling the dictators — but they face the same ordeal: The parlance of democracy and human rights in which they coined political mobilization now has to deal with pressing social issues and address huge cohorts of jobless young urban poor.

Lacking it, the secularized middle classes that took the lead in Tunis and Cairo will be at risk. Islamists kept a low profile — even in Egypt, where the Muslim Brotherhood has the biggest and best organized network of charities, mosques and local associations. They couldn’t beat the democrats, so they joined them.

Listening to their slogans, reading their publications in Arabic, one is struck by the fact that — as opposed to Khomeini in 1978-79 — they were unable to control the revolution’s vocabulary. Now, they must either keep on that track — and relinquish “sovereignty to the people,” albeit with their own religious tradition and culture — or they must capitalize on the dissatisfaction of the disinherited and push their old “Islam is the alternative” agenda.

The Islamists, for the time being, are divided along generational and ideological lines, but they have not vanished from the Arab street — let alone from Tahrir Square, where Sheik Yusuf al-Qaradawi, back from Qatar, addressed the crowd for the Friday prayer. They find themselves, along with the whole of society, at a defining moment. It has little to do with the grand schemes of the clash of civilizations, and far more with grass-roots issues. All Arab politics are local — and Western academe could pay slightly more attention to that field than to the World Wide Web.

Gilles Kepel is professor of Middle Eastern politics at the Institut d’Etudes Politiques de Paris (Sciences Po) and a senior fellow of the Institut Universitaire de France.
A version of this op-ed appeared in print on March 12, 2011, in The International Herald Tribune.