အခန္း ၅၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ


ျမန္မာ။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားလမ္းေၾကာင္းေျပာင္းျခင္း

ေရွ႕ဆက္ဖို႔လမ္းဆံုးေနျပီဆိုတာသိတဲ့ေနာက္ေတာ့ အက်ိဳးအေၾကာင္းညီညီ စဥ္းစားတတ္ရင္ ေရြးစရာက တစ္လမ္းပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒါက ေနာက္ လွည့္ျပန္ေလွ်ာက္ဖို႔ပါပဲ။ ၂၀၁၁ ခုမွာ သူတို႔ႏိုင္ငံ ဘယ္ကို ဦးတည္ရမလဲဆို တာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ခ်ိဳ႕ဆႏၵဘယ္လိုရွိခဲ့တယ္၊ ဘယ္ လိုစတင္ေျပာင္းလဲမယ္ဆိုတာကို သံုးသပ္ၾကည့္ဖုိ႔ နည္းလမ္းေတြအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။
ဦးေႏွာက္ေကာင္းေတြကို စနစ္တက်ရွာေဖြ၊ ေရြးျခယ္၊ ေမြးျမဴၿပီး ရုတ္တရက္ ႀကီး “ဂ”ငယ္ေကြ႔ ခ်ိဳးေကြ႔လိုက္တာမဟုတ္သလို ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ အျမင္မွန္ ရၿပီး ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအတုိင္း ဆက္သြားေနရင္ေတာ့ ၿပိဳလဲက်သြားေတာ့မွာပဲဆိုတာ သေဘာေပါက္ၿပီး သူ တို႔နာမည္ကို အဖတ္ဆယ္ယူဖို႔ မျဖစ္မေနေျပာင္းလဲလိုက္တာမ်ိဳးလည္း မ ဟုတ္ပါဘူး။
ဒီထက္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေအာင္ ရွင္းျပလို႔ ရပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေ တြ ေတြ႔ျမင္လိုက္ရတာာက သူတို႔ႏိုင္ငံကေတာ့ လမ္းဆံုးကိုေရာက္ေနၿပီ ။ ေရြးစရာ (ဆက္သြားစရာ လမ္း) ဘာမွမရွိေတာ့ဘူးဆိုတာပါပဲ။

ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဆီ နယ္ျခားေလးကိုေက်ာ္ၿပီးၾကည့္လိုက္မိ တယ္ဆိုရင္ပဲ ဒီအျမင္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ သဘာဝ အရင္း အျမစ္အေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံထက္ပိုၿပီး မခ်မ္းသာဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ ထိုင္းႏိုင္ငံေလာက္ေတာ့ ျမန္မာလည္း ခ်မ္းသာပါတယ္။
ဥပမာ အေနနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးကထြက္တဲ့ ေရွာက္ခ်ိဳသီးေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ ပါ။ သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာကို အသံုးျပဳၿပီးစိုက္ပ်ိဳးထားတာ ျဖစ္ေနေတာ့ ထိုင္းက ထြက္တဲ့ ေရွာက္ခ်ိဳသီးက အလံုးပိုႀကီးသလို ခ်ိဳလည္း ပိုခ်ိဳတယ္။ ေနာက္ၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံဟာ ဒီေဒသတြင္းမွာ သစ္ခြပန္း၊ ပန္းပင္၊ သစ္သီးေတြ တင္ပို႔ရာမွာ နံပါတ္တစ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သီအိုရီအရေျပာရရင္ ရာသီဥတုနဲ႔ ေျမၾသဇာ ၾကြယ္ဝမႈက ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုး ကံေကာင္းစြာ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကေတာ့ ထိုင္းစိုက္ပ်ိဳး လို႔ရႏိုင္တာမွန္သမွ် ျမန္မာျပည္မွာလည္း စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဘာ မွ ျဖစ္မလာခဲ့ဘူး။ ေနာက္ထပ္ စိတ္မေကာင္းစရာ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္စရာတစ္ခု က ထုိင္းႏုိင္ငံက ေဆးဝါးေတြရရွိဖို႔ နယ္ျခားကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ထြင္းထြက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ လဲလွယ္ယူေနၾကရတယ္။ ျမန္မာက အမ်ား ႀကီးေနာက္က်က်န္ေနရစ္ခဲ့ပါတယ္။

နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ကိုခံလိုက္ရျခင္းဟာ စစ္တပ္အရာရွိေတြကိုေရာ ျမန္ မာျပည္သူလူထုကိုပါ လႈပ္ႏိႈးလိုက္တာပါပဲ။ ၂၀၀၈ ခုမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒီေဘး ဒဏ္ေၾကာင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ဘာလုပ္လို႔ ဘာ ကိုုင္ရမွန္းမသိတဲ့ အစိုးရဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီေ စာင့္ေရွာက္မႈမေပးႏိႈင္သလို စိတ္လိုလက္ရ အကူအညီေပးလိုတဲ့ အေမရိ ကန္၊ ျပင္သစ္စတဲ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြရဲ့ အကူအညီကိုလည္း လက္မခံခဲ့ ၾကပါဘူး။
သူတို႔နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္သာဓက ကေတာ့ တရုတ္ျပည္၊ စီခၽြမ္း (Sichun) ျပည္ နယ္မွာ လႈပ္သြားတဲ့ ငလ်င္ပါ။ အပ်က္အစီးအရ ျမန္မာျပည္ေအာက္ မေရာက္ပါဘူး တရုတ္ျပည္ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ခ်က္ခ်င္းေ ရာက္သြားၿပီး ကယ္ဆယ္မႈ ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြ လုပ္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ ပရီးမီးယား ဝင္က်ားေပါင္ကိုယ္တိုင္ ဒါကို အဓိက ဦး စားေပးအေနနဲ႔ ဦးေဆာင္လုပ္ျပလိုက္ေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုး တက္ညီလက္ညီ ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ နာဂစ္ မုန္တိုင္း အႏၱရာယ္ဟာ ႏိုင္ငံရဲ့ စိုးရိမ္စရာအေကာင္းဆံုးေရမွတ္ကိုေရာက္ သြားၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ၊ အစပ်ိဳးေပးလိုက္တာလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ သံုးသပ္ခ်က္ဟာ အမွန္တရားးနဲ႔ မေဝးလွဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၁ ခုေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဆိုင္းမဆင့္ဘံုမဆင့္ နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိုစတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္လာပါေတာ့တယ္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒီအထဲမွာ ေအာင္ဆန္ုးစု ၾကည္ လည္းပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုဘယ္ဆုတံဆိပ္ရွင္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ၂၀၁၂ ခု ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္အေရြးခံခြင့္ျပဳခဲ့တယ္။ သူမလည္း အေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး ပါလီမန္ထဲေရာက္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး တဲ့အခါမွာလည္း ခပ္သြက္သြက္ပဲ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းတစ္ရပ္ကေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကို စီးပြားေရးျပန္ဖြင့္ေပးလာေအာင္ စည္းရံုးလုပ္ေဆာင္ မႈတစ္ခုပါ။ ဒီအခ်က္ဟာ ႏုိင္ငံစီးပြားေရးအတြက္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ သူတို႔ သိထားၾကပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကလည္း အစပထမေတာ့ တြန႔္ဆုပ္ဆုပ္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္းဖြင့္ေပးလာခဲ့ၾကတယ္။
၂၀၁၂ ခု ႏိုဝင္ဘာလထဲမွာ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား ျမန္မာျပည္ကို အလည္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚ အျပည့္အဝေရာက္ရွိလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။




ဒီႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၅ ခုမွာ အမွန္တကယ္လြပ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ ေရြးေ ကာက္ပြဲက်င္းပလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရေပမဲ့ စစ္အစိုးရက လံုးဝအသိအမွတ္္မျပဳခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ခု ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးမွာ ပထ မဆံုးက်င္းပႏိုင္မဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔မွန္မွန္ ပံုမွန္ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာေနပါတယ္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဟာ ဆိုရွယ္ လစ္လမ္းစဥ္ကို လိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္ ဖို႔ေခၚသြင္းလာတဲ့ အိႏိၵယန္းေတြကို အိႏိၵယျပန္ပို႔ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အိႏိၵယန္းေတြ က စီးပြားေရးနဲ႔ ကူသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြပါ။ သူတို႔ကိုျပန္လႊတ္၊ တံခါးပိတ္ဝါဒက်င့္သံုးၿပီး ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအခ်င္းခ်င္းပဲ စီးပြားေရးလည္ပတ္ေနေတာ့ ႏုိင္ငံလည္း ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ေလာက္ ေသသြားတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ဝန္းက်င္ေလာက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြထဲမွာ ဥာဏ္ ရည္ဥာဏ္ေသြး အထက္ျမက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ခင္ညႊန္႔နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္အဆက္ အသြယ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြထဲမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖုို႔ စိတ္ ဝင္စားတာလည္း သူတစ္ေယာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဆူဟာတို႔လမ္းစဥ္ကိုလိုက္ဖို႔ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္တိုက္တြန္းခဲ့ပါေသးတယ္။ စစ္ဝတ္စံုကိုခၽြတ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေထာင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ေအာင္လုပ္၊ လူထု ရဲ့ေထာက္ခံမႈရလာၿပီဆိုရင္ စီးပြားေရးတံခါးဖြင့္လိုက္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာၿပီးလို႔ မၾကာခင္မွာပဲ ခင္ညႊန္႔လည္း အဖမ္းခံလိုက္ရၿပီး ေန အိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ အခ်ခံလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း အဆက္အသြယ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္ သြားၿပီး တိုက္တြန္းေနလို႔လည္း စကၤာပူအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ ဘာမွမရွိႏိုင္ ဘူးလို႔လည္း သံုးသပ္မိပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႀကိဳးးစားခဲ့ၾကၿပီး ဘယ္သူမွလည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ အလုပ္ဟာ ကၽြန္ေတာ္လုပ္ရမယ့္အလုပ္လို႔ မထင္ေတာ့ပါဘူး။

ဆက္ရန္

တိုင္တန္းနစ္ဇာတ္ကား ျမန္မာျပည္မွာ႐ိုက္ခဲ႔ရင္


၁။ သေဘၤာျမဳတ္ေနလို႔ တစ္ပိုင္းလုံးေရထဲေရာက္ခ်ိန္အထိ တကယ္ျမဳတ္ေနတာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီးစစ္ေဆးမည္။
၂။ တကယ္ျမဳတ္ေနတာေသခ်ာသည္နဲ႔ ကာဖ်ဴးအမိန္႔ထုတ္မည္။
၃။ အသက္ကယ္ေလွအားလုံးနီးပါးကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြအတြက္ ရီစာေဗးရွင္းလုပ္ထားမည္။
၄။ လူအုပ္ထိမ္းက နယ္စပ္ဝန္ႀကီးနဲ႔ ႀကံ႕ဖြံ႔အဖြဲ႔ဝင္မ်ားျဖစ္ေနမည္။
၅။ က်န္ေကာင္းက်န္ရာအသက္ကယ္ေလွကို ၈၈ မ်ိဳးဆက္အခ်ိဳ႕နဲ႔ ႏိုင္ ငံေရးဩဇာႀကီးသူအခ်ိဳ႕အတြက္ ခ်န္ထားမည္။
၆။ ကပၸတိန္က ပြန္းညက္ရေအာင္ရွာ၊ သေဘၤာေပါက္ ဖာ၊ စိတ္မပူၾကဖို႔ အားေပးမည္။
၇။ ျမန္မာ႔ဆိုင္းဝိုင္းက ေအာင္ပါေစသီခ်င္းနဲ႔ နဂါးနီသီခ်င္းကို ေဗ်ာသံညံညံနဲ႔ ဆို၊ တီးေနမည္။
၈။ "ေဆာရီးပဲ ခရီးသည္မ်ား၊ လီယိုနာဒိုနဲ႔ ကိတ္ဝင္းစလက္"။ ဒါ ျမန္မာျပည္။
(သူမ်ားႏိုင္ငံေတြက တိုင္တန္းနစ္ဇာတ္ကား ဘယ္မွာရိုက္ရင္ ဘာညာ ေရး ၾကလြန္းလို႔ ေရးလိုက္တာ ပါ။ စာဖတ္သူေတြလည္း ျဖည့္ခြင္႔ရွိပါတယ္)

(မေန႔က) ငါနဲ႔ (ဒီေန႔) ငါၾကား


(@@@@@@@@@@)

ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ ေမာင္းႏွင္မေနရင္
တစ္ေယာက္ေယာက္(သို႔) တစ္စုံတစ္ရာက
ေမာင္းႏွင္တတ္တယ္(တဲ႔)။

ၿပိဳင္ဆိုင္မႈဝါဒက
သစ္ပင္ႏွစ္ပင္ၾကား
ေက်ာက္ခဲ ႏွစ္လုံးၾကား
သစ္ပင္နဲ႔ ေက်ာက္ခဲၾကား
သက္ရွိနဲ႔ သက္မဲ႔ၾကား
သက္မဲ႔နဲ႔ သက္မဲ႔ၾကား
သက္ရွိနဲ႔သက္ရွိၾကား
လူနဲ႔လူၾကား
လုနဲ႔လုၾကား
လူးနဲ႔လူးၾကား
ေနာက္ဆုံး...
ဘုရားပ်က္န႔ဲ ေညာင္ပင္ပ်ိဳၾကား (သိတာအကုန္ပဲ) ရွိတယ္(ထင္တယ္)။

ပိုေတြးတတ္တဲ႔လူေတြက
(မေန႔က) ငါနဲ႔ (ဒီေန႔) ငါၾကား (မွာေတာင္)
ရွိေနတယ္(တဲ႔)။

ဒီလ ၂၈ ရက္အထိ
ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ ေမာင္းႏွင္ေနရဦးမယ္။ ။

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈပဋိပကၡနဲ႔ ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ပုံေဖာ္ျခင္း (၂)


(ဆင္ျမဴယယ္ ဖီးလစ္ ဟန္တင္တန္)

ဒီစာအုပ္ကို ဘာသာျပန္ျဖစ္ဖို႔ တိုက္တြန္း၊ အားေပးခဲ႔ၾကတဲ႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ စာေပနဲ႔ ေမာင္ေက်ာ္သာ(ပဲခူး)ကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ (၁) (၂) သေကၤတေတြက က်မ္းညႊန္းေတြပါ။

ဇင္ေဝေသာ္


***************************************************

ဗဟုမ႑ိဳင္၊ ဗဟုစီဗီလုိက္ေဇးရွင္းကမၻာ

စစ္ေအးတုိက္ပြဲၾကီး ၿပီးဆုံးခဲ႔တဲ႔ေနာက္မွာ ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရးဟာ ဗဟုမ႑ိဳင္၊ ဗဟုစီဗီလုိက္ေဇးရွင္း ပုံစံအျဖင္႔ ကမၻာ႔သမုိင္းမွာ ပထမဆုံး အေနနဲ႔ ေပၚ ထြက္လာခဲ႔ပါတယ္။ လူ႔သမုိင္းကုိ ျပန္ၾကည္႔ရင္ မတူညီတဲ ႔စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေ တြ ၾကားက ဆက္သြယ္မႈဟာ ၾကာရွည္မခံသလုိ မရွိခဲ႔ဘူးလုိ႔ေတာင္ ဆုိရင္ ရပါတယ္။ ေခတ္သစ္ကမၻာရဲ႔ အစ ေအဒီ (၁၅၀၀) တုန္းကစလုိ႔ ကမၻာ႔ႏုိင္ ငံေရးဟာ ဒုိင္မင္းရွင္း ႏွစ္ခုပဲ ရွိခဲ႔ပါတယ္။

(၁) ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ စပိန္၊ ေအာစတီရိးယား၊ ပ႐ူးရွား၊ ဂ်ာမဏီ၊ အေမရိကန္ နဲ႔ အျခားႏုိင္ငံေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ေလးရာေက်ာ္ေအာင္ သူတုိ႔ အေနာက္စီဗီ လုိက္ေဇးရွင္းထဲမွာ ဗဟုမ႑ိဳင္၊ အင္တာေနရွင္နယ္ စနစ္ကုိက်င္႔သုံးရင္း လက္ခြဲၿပီး အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံၾက၊ ၿပိဳင္ဆုိင္ၾက၊ စစ္ပြဲေတြတုိက္ၾက လုပ္ေန ခဲ႔ၾကပါတယ္။

(၂) တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြဟာ အျခားစီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြ အတြင္း နယ္ခ်ဲ႕ၾက၊ ကုိလုိနီ သိမ္းပုိက္ၾက၊ သူတုိ႔ ၾသဇာလြမ္းမုိးမႈ ရွိလာေ အာင္ သြတ္သြင္းၾက လုပ္ခဲ႔ၾကပါတယ္။ ( ေျမပုံ ၁.၁. ကုိ ရွဳပါ) စစ္ေအးကာလ အတြင္းမွာေတာ႔ ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရးဟာ မ႑ိဳင္ႏွစ္ခုသာရွိၿပီး ကမၻာဟာ သုံးပုိင္း ကြဲထြက္သြားခဲ႔ပါတယ္။

(၁) အေမရိကန္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ႔ ခ်မ္းသာၿပီး ဒီမုိကေရစီလည္း က်င္႔သုံးနိုင္ တဲ႔ ႏိုင္ငံေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီ၊ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး မူ၀ါဒေ တြ ကမၻာအႏွံ႔ ျပန္႔ႏွံ႔ဖုိ႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဆုိဗီယက္ျ ပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္တဲ႔ ဆင္းရဲၿပီး ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ က်င္႔သုံးတဲ႔ နိုင္ငံေတြနဲ ႔အတူ စစ္အင္အားေတြ ၿပိဳင္ဆုိင္ေနခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒီကာလအၾကား ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ ျပႆနာ အမ်ားစုဟာ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ တဲ႔ အုပ္စုနဲ႔ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္တဲ႔ အုပ္စုႏွစ္ခုၾကားမွာ ျဖစ္ ပြားခဲ႔တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္တစ္အုပ္စုကေတာ႔ ပုိၿပီးလည္းဆင္း ရဲ ၊ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈလည္းမရွိတဲ႔ ႏုိင္ငံေလးေတြပါ။ သူတုိ႔ကေတာ႔ ၾကားေန ၀ါဒ က်င္႔သုံးၾကပါတယ္။

(အမွာ။ မ႑ိဳင္ႏွစ္ခုဆုိတာ အေမရိကန္အုပ္စုနဲ႔ ဆုိဗီယက္အုပ္စု ကုိ ၫႊန္းဆုိ တာ ျဖစ္ၿပီး ကမၻာသုံးခ်မ္း ကြဲသြားတယ္ဆုိတာကေတာ႔ အေမရိကန္အုပ္စု၊ ဆိုဗီယက္အုပ္စုနဲ႔ ၾကားေန၀ါဒအုပ္စုတုိ႔ကုိ ရည္းၫႊန္းတာပါ။ ဘာသာျပန္သူ)

(ေျမပုံ ၁.၂ ကုိ ရွဳပါ)

၁၉၈၀ - ခု ေနာက္ပုိင္းေတြမွာေတာ႔ ကြန္ျမဴနစ္ကမၻာ ၿပိဳလဲသြားၿပီး စစ္ေအး ကာလထဲ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ စစ္စတန္ တစ္ခု သမုိင္းမွာ ေပၚထြက္လာခဲ႔ ပါေတာ႔တယ္။ စစ္ေအးကမၻာ ၿပီးဆုံးသြားတဲ႔ ေနာက္မွာေတာ႔ လူေတြအၾကား အေရးအႀကီးဆုံး ကြဲျပားမႈဟာ အုိင္ဒီေယာ္ေလာဂ်ီ၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး စေ တြနဲ႔ ပတ္သက္မႈ မရွိေတာ႔ဘဲ ယဥ္ေက်းမႈ ( cultural ) နဲ႔ပဲ ဆက္စပ္ လုိ႔ ေနပါေတာ႔တယ္။ လူထုေတြေရာ ႏုိင္ငံေတြ အားလုံးဟာ လူသား မ်ိဳး ဆက္ အေနနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ရွိတဲ႔ အေရးအႀကီးဆုံး အေျခခံ ေမးခြန္းကုိ ေမး လာခဲ႔ၾကတယ္။

“ ငါတုိ႔ဟာ ဘယ္သူေတြလဲ “

ဒီေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖကုိလည္း သူတုိ႔ဓေလ႔ထုံစံ ( tradition ) ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ရွာယူလာခဲ႔ၾကတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္၊ ကုိးကြယ္မႈ ဘာသာ၊ ေျပာဆုိတဲ႔စကား၊ သမုိင္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္တန္ဖုိး၊ ဓေလ႔ထုံး တ မ္းေတြနဲ႔ စည္းကမ္းဥပေဒေတြကို အေျခခံၿပီး သူတုိ႔ဟာ ဘယ္သူေတြ ဆုိတာ ကုိ သတ္မွတ္လာခဲ႔ၾကပါေတာ႔တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အုိင္ဒင္တတီကုိလည္း ယဥ္ေက်းမႈ တူညီတဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း၊ လူမ်ိဳးစု၊ လူမ်ိဳးစုအဖြဲ႔၊ ဘာသာေရး အဖြဲ႔ အစည္း၊ ႏုိင္ငံ စတာေတြနဲ႔ ပူးတြဲၿပီး သတ္မွတ္လာခဲ႔ၾကပါတယ္တယ္။ အက်ယ္ျပန္႔ဆုံး အေနနဲ႔ကေတာ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းကို အေျခခံၿပိး သတ္မွတ္ လာခဲ႔ၾကတာလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ လူေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးကုိ သူတုိ႔အက်ိဳး အျမတ္အတြက္ သာမက သူတုိ႔ အုိင္ဒင္တတီ အတြက္ပါ အသုံးျပဳလာခဲ ႔ၾက တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ မဟုတ္သူေတြဟာ ဘယ္သူေတြလည္း ဆုိတာကုိ သိမွ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဘယ္သူေတြလည္းဆုိတာ သိလာတာပါ။ ေနာက္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္က ဘယ္သူေတြလည္းဆုိတာ သိၿပီးတဲ႔ေနာက္ မွသာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ဘယ္သူလဲဆုိတာ သိလာတာပါ။

ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရး ေလာကမွာ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေတြ ( Nation States ) ေတြဟာ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ရွိေနဆဲပါ။ အတိတ္တုံးကေတာ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ အမူအက်င္႔ေတြကို သူတုိ႔ပါ၀ါနဲ႔ ႄကြယ္၀မႈေတြက ပုံေဖာ္ေပးခဲ႔တာျဖစ္ၿပီး အခုေတာ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ နီးကပ္မႈ၊ တူညီမႈေတြက ပုံေဖာ္ေပးလာေနပါ တယ္။ စစ္ေအးကာလကလုိ သုံးအုပ္စုပဲ ကြဲျပားေနတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ႔ပဲ အဓိက စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းႀကီးေတြကို အေျခခံၿပီး ၇ (သုိ႔) ၈ အုပ္စု/ ႏုိင္ငံ ကြဲျပားလာေနပါတယ္။ (ေျမပုံ ၁.၃ ကုိ ရွဳပါ)။

အထူးသျဖင္႔ အေနာက္မဟုတ္တဲ႔ ( Non- Western ) အေရွ႕အာရွ ( East- Asia) ႏုိင္ငံေတြဟာ စီးပြားေရး ပုိမုိေကာင္းမြန္ လာေနသလုိ စစ္အင္အားေ တြ တုိ႔ခ်ဲ႕၊ ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ အတြက္လည္း လက္တန္ေတြ ျဖန္႔ထုတ္ လာၾကပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ ပါ၀ါနဲ႔ ယုံၾကည္မႈေတြ တုိးပြားလာတာနဲ႔အမွ် အေနာက္မဟုတ္ တဲ႔ ႏုိင္ငံေတြဟာ သူတုိ႔ကုိယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ ျပန္လည္အသက္ သြင္းၿပီး အေနာက္တုိင္း ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ျငင္းဆန္ၾကပါတယ္။ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္ဂ်ားက (၁) ဒီလုိေျပာခဲ႔ပါတယ္

“၂၁ ရာစုရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာေရးရာမွာ အနည္းဆုံး အင္အားၾကီး ေျခာက္ႏုိင္ငံ (ေျခာက္အုပ္စု) ျဖစ္လာပါလိမ္႔မယ္။ သူတုိ႔က အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ႐ုရွနဲ႔ ေနာက္အိႏၵိယလည္း ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံ အလတ္စားနဲ႔ အေသးစားေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ အုပ္စုေတြေတာင္ တုိးေကာင္းတုိးလာႏုိင္ပါတယ္။”

ကစ္ဆင္းဂ်ားေျပာတဲ႔ စူပါပါ၀ါ ေျခာက္ႏုိင္ငံဟာ မတူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇး ရွင္းႀကီး ငါးခုကေန ခြဲထြက္လာတာပါ။ ဒါေတြအျပင္ အစၥလမ္ႏုိင္ငံေတြကုိ လည္း ထည္႔သြင္းေရတြက္မွ ရပါမယ္။ သူတုိ႔ဟာ ပထ၀ီအေနအထားအရ အခ်က္အခ်ာက်တယ္။ အလြန္မ်ားျပားတဲ႔ လူဦးေရရွိတယ္။ ေရနံရွိတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရး ကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈေတြလည္း ရွိလာေနပါတယ္။ ေခတ္သစ္ကမၻာမွာ ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရး ဆုိတာ လူမ်ိဳးစု ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္လာၿပီး ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရးဆုိတာ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းရဲ႕ ႏုိင္ ငံေရး ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဘယ္သူက စူပါပါ၀လည္းဆုိတာ အားၿပိဳင္တဲ႔ေန ရာမွာ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းခ်င္း ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္မႈက အစားထုိးလာေနပါတယ္။

ေခတ္သစ္ကမၻာမွာ အက်ယ္ျပန္႔ဆုံး၊ အေရးအပါဆုံးနဲ႔ အႏၱရာယ္အၾကီးဆုံး ပဋိပကၡေတြဟာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ လူတန္းစား (သုိ႔) စီးပြားေရးကုိ အေျခခံတဲ႔ အုပ္စုေတြၾကားမွာ ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ႔ဘဲ မတူညီတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြေတြ တုိ႔ ၾကားမွာ ျဖစ္ပြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္း တစ္ခုထဲမွာ လူမ်ိဳးစု ဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားမယ္။ မတူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းရွိ တဲ႔ ႏုိင္ ငံေတြၾကားက အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အျခားသူတုိ႔နဲ႔ တူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေ ဇးရွင္းရွိတဲ႔ နိုင္ငံေတြဆီကုိပါ ကူးစက္ၿပီး ေသြးသားနီးစပ္ရာ ႏုိင္ငံေတြကုိ အကူအညီေတြ ေပးလာၾကပါလိမ္႔မယ္။ (၂) လူမ်ိဳးစု တူသူခ်င္း အၾကား မွာ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ ဆုိမာလီယာက ေသြးထြက္သံယုိမႈေတြဟာ ျပင္ပကမၻာကုိ မၿခိမ္းေျခာက္ခဲ႔ပါဘူး။ ရ၀မ္ဒါမွာျဖစ္တဲ႔ လူမ်ိဳးစုေတြၾကားက ပဋိပကၡကလည္း ယူဂန္ဒါ ဇုိင္ယာ နဲ႔ ဘူရန္ဒီတုိ႔ကုိသာ ထိခုိက္ေစၿပီး ဒီထက္ ေ၀းေ၀း မေရာက္ ခဲ႔ပါဘူး။ ေဘာ႔စ္နီးယား၊ ေကာ႔ေကးစပ္၊ အာရွအလယ္ပုိင္းနဲ႔ ကက္ရွမီးယား မွာ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြက ပုိၿပီးႀကီးမားတဲ႔ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာေစခဲ႔ပါတယ္။ ယူဂုိစလပ္မွာ ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ စစ္ပြဲေတြမွာ ႐ုရွားက ဆာ႔ဗ္လူမ်ိဳးေတြကုိ သံတမန္ေရး အကူအညီေတြ ေပးၿပီး ေဆာဒီအာေရးဗ်၊ တူရကီ၊ အီရန္ နဲ႔ လစ္ဗ်ား ႏိုင္ငံေတြက ေဘာ႔စနိးယန္းေတြကုိ ေငြေၾကးနဲ႔ လက္နက္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ႔ပါတယ္။ ဒီလုိအေထာက္အပ႔႔ံေတြ ေပးေနၾကတာကလည္း အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီ အ တြက္၊ ႏုိင္ငံေရးပါ၀ါအတြက္၊ စီးပြားေရးအျမတ္အစြန္းရဖုိ႔အတြက္ မဟုတ္ဘဲ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း တူညီေနတဲ႔ အတြက္ေၾကာင္႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗက္ကလပ္ ဟာဗယ္(လ္)(Vaclav Havel) က ဒီလုိသုံးသပ္ခဲ႔ပါတယ္။ “ယဥ္ေက်းမႈ ပဋိပကၡေတြဟာ အရင္႔အရင္ကနဲ႔ မတူ ၾကီးထားလာေနသလုိ အႏၱရာယ္လည္း ပုိႀကီးမားလာေနပါတယ္“ တဲ႔။

သူ႔အဆုိကုိ ဂ်က္ကြက္ ဒီလာ (Jeacques Delors)က ေထာက္ခံပါတယ္။ “အနာဂတ္ ပဋိပကၡေတြဟာ စီးပြားေရးနဲ႔ အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေၾကာင္႔ထက္ ယဥ္းေက်းမႈေၾကာင္႔ပဲ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။” (၃) ေနာက္ၿပီး အႏၱရာယ္ အႀကီး မားဆုံး ပဋိပကၡေတြဟာ မတူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြ ၾကားက ေ ကာက္ေၾကာင္းအမွားေတြနဲ႔ အတူ ျဖစ္လာပါလိမ္႔မယ္။

စစ္ေအးလြန္ကမၻာမွာ ယဥ္ေက်းမႈဟာ ခြဲျခားေပးသလုိ စုစည္းလည္းေပး လုိက္တဲ႔ အားတခုျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။ အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေၾကာင္႔ ကြဲျပားခဲ႔တဲ႔ လူေတြဟာ ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင္႔ ျပန္လည္ေပါင္းစည္း သြားၾကတယ္။ အေရွ႕အေနာက္ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ေတာင္ေျမာက္ကုိးရီးယားလုိ႔အျပင္ တရုတ္ျပည္ ထဲမွာေတာင္ ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိလာနုိင္ေျခ ရွိပါတယ္။ အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ ဂ်ီ ၊ ေနာက္ခံသမုိင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး စုစည္းေနတဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ စီဗီ လုိက္ေဇးရွင္းေၾကာင္႔ ကြဲထြက္သြားႏုိင္ျပန္ပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင္႔ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စု၊ ယူဂုိစလားဗီးယားနဲ႔ ေဘာ႔စနီးယား တုိ႔ကုိ ႐ူ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ကြဲမထြက္ဘူးဆုိရင္ေတာင္ ယူကရိန္း၊ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား ၊ ဆူဒန္၊ အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာနဲ႔ အျခားေဒသေတြမွာ ျဖစ္ပြားေနသလုိ လိပ္ခဲ တင္းလင္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း တူညီတဲ႔ ႏုိင္ငံေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ဖြဲ႔စည္းထားၾကတာပါ။ ဥပမာ ဥေရာပသမဂၢလုိမ်ိဳးပါ။ ဥေရာပသမဂၢဟာ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း လွဲလွယ္ ဖြဲ႔စည္းတဲ႔ အျခားအဖြဲ႔ေတြထက္ အမ်ားၾကီး ပုိေအာင္ျမင္ပါတယ္။ ႏွစ္ေ ပါင္းေလးဆယ္႔ငါးႏွစ္ ၾကာခဲ႔တဲ႔ သံကြန္ျခာ (Iron Curtain) စနစ္ဟာ ဥေရာပ အလယ္ပုိင္းကုိ ခြဲျခားေပးခဲ႔တဲ႔ နယ္စည္းတစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီနယ္

စည္းဟာ မုိင္ေပါင္းရာခ်ီၿပီး ေ၀းတဲ႔ အေရွ႕ ဥေရာပအထိ ေရာက္ရွိခဲ႔တယ္။ အခုလူေတြကုိ ခြဲျခားသတ္မွတ္ လုိက္ပုံက အေနာက္ဆန္တဲ႔ ခရစၥယာန္ ဘာ သာက တစ္ဖက္ မြတ္စလင္နဲ႔ ေအာ္သုိ႔ေဒါက္(စ္)ေတြက တစ္ဖက္ ျဖစ္ေန ပါေတာ႔တယ္။

ေတြးေခၚယူဆပုံ တန္ဖုိးသတ္မွတ္ခ်က္၊ လူမႈဆက္ဆံေရး၊ ဓေလ႔ထုံတန္း၊ အျပင္ပန္းအျမင္ စတာေတြဟာ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြ ၾကားမွာ သိသိ သာ သာၾကီး ကြဲျပားေနပါတယ္။ ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္း ဘာသာေရး ယုံၾကည္မႈ အား သစ္ေလာင္းေနလာျခင္းက ယဥ္ေက်းမႈ ကြဲျပားျခင္းကုိ ပုိၿပီး အားေကာင္း လာေစပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈက ေျပာင္းလဲလုိ႔ ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီး ပြားေရး အေပၚမွာ ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈကလည္း တခ်ိန္နဲ႔တခ်ိန္ မတူ ကြဲျပား ေနႏုိင္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ မတူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြက ေပါက္ ဖြားလာတဲ႔ အဓိက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အယူအဆ ကြဲျပားမႈေတြကေတာ႔ မတူညီတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြထဲမွာ အျမစ္တြယ္ေနေတာ႔တာပါ။ အေရွ႕အာရွ စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္မႈဟာ အာရွယဥ္ေက်းမႈကေန ေပါက္ဖြားလာတာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ တည္ၿငိမ္တဲ႔ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ထြန္းကားဖုိ႔ကေတာ႔ အ ခက္အခဲေတြ ရွိေနဆဲပါ။ မြတ္စလင္ကမၻာမွာ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ မထြန္းကားႏုိင္ ဘူး ဆုိတာကုိ အစၥလာမ္ ယဥ္ေက်းမႈက ရွင္းျပေနျပန္ပါတယ္။ အေရွ႕ဥေရာပမွာရွိတဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္လြန္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေရွးယခင္ ဆုိဗီ ယက္ ျပည္ေထာင္စုက ကြဲထြက္သြားတဲ႔ ႏုိင္ငံေတြကလည္း သူတုိ ႔စီဗီလုိက္ေ ဇးရွင္းဆုိင္ရာ အုိင္ဒင္တတီေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေတြကုိ ပုံေဖာ္ ယူေနၾကပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာရဲ႕ အေမြအႏွစ္ကုိ ရလုိက္တဲ႔ အေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရး တုိးတက္မႈနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ က်င္႔သုံးမႈ တုိးတက္လာေပမယ္႔ ဒီ စီး ပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ေတြ ေအာ္သုိေဒါက္(စ္) ႏုိင္ငံေတြမွာ အလုပ္ျဖစ္မယ္ လုိ႔ ေမွ်ာ္လင္႔မရပါဘူး။ အဲသလုိပါပဲ။ ဒါကုိ ႀကိဳဆုိဖုိ႔ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ မရွိတဲ႔ အစၥလာမ္ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာလည္း အေနာက္ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမူေတြ ထြန္းကားဖုိ႔ မေမွ်ာ္လင္႔ ႏိုင္ျပန္ပါဘူး။

ဒါေပမယ္႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထိ အေနာက္ ယဥ္ေက်းမႈဟာ အား အေကာင္း ဆုံး စီဗီလုိက္ေဇးရွင္း အေနနဲ႔ပဲ ရွိေနပါလိမ္႔ဦးမယ္၊ ဒါေပမယ္႔ ဒီပါ၀ါက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ခ်ိနဲ႔လာမွာပါ။ အေနာက္က သူတုိ႔ယဥ္ေက်းမႈ တန္ဖုိးေတြ မိတ္ဆက္ေပးဖုိ႔၊ သူတုိ႔ အက်ိဳးအျမတ္ကို ကာကြယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားသလုိ အေနာက္ မဟုတ္တဲ႔ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ဒါကုိ ျငင္းပယ္ေနၾကမွာပါ။ တခ်ိဳ႕ ကေတာ႔ အေနာက္ကုိ အတုယူၿပီး အေနာက္တုိင္းေနာက္ လုိက္ေနၾကပါ တယ္။ သုိ႔ေသာ္ ကြန္ျဖဴးရွပ္၀ါဒ၊ အစၥလာမ္၀ါဒ ရွိတဲ႔ နုိင္ငံေတြကေတာ႔ သူတုိ႔ စီးပြားေရးနဲ႔ စစ္အင္အားကုိ တုိးခ်ဲ႕ၿပီး အေနာက္ကုိ ယွဥ္ၿပိဳင္လာေနၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ စစ္ေအးကာလလြန္ ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေရးရဲ႕ ပင္မ၀င္ရုိးဟာ အေနာက္တုိင္း ပါ၀ါ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အေနာက္မဟုတ္တဲ႔ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပါ၀ါ၊ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ ၾကားက အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေနမႈသာ ျဖစ္ေနပါေတာ႔ တယ္။

အေရအတြက္အားျဖင္႔ ဆုိရင္ စစ္ေအးလြန္ ကမၻာဆုိတာ အဓိက စီဗီလုိက္ေဇးရွင္း ခြန္နွစ္ခု (သုိ႔) ရွစ္ခုရဲ႕ ကမၻာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈျခင္း တူညီမႈ၊ မတူညီမႈေတြဟာ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ရန္လုိမုန္းတီးမႈ ပူးေပါင္းလုိမႈ(တြဲေရး ခြဲေရး)ကုိ ပုံေဖာ္ေပး ေနပါတယ္။ ကမၻာမွာ အေရးအပါဆုံး ႏုိင္ငံႀကီးေတြဟာ မတူညီတဲ႔ စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြကေန ေမြးထုပ္ေပးလုိက္တာပါ။ ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡ ကေန စၿပီး အျခားႏုိင္ငံေတြဆီ အထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားႏုိင္တဲ႔ စစ္ပြဲေတြဟာ စီဗီလုိ က္ေဇးရွင္း မတူညီတဲ႔ ႏုိင္ငံေတြ ၾကားမွာ ျဖစ္ပြားတဲ႔ စစ္ပြဲေတြပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ္႔ မယ္။ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ အေပၚမွာ ထားရွိတဲ႔ စံၫႊန္းေတြက လည္း စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြ ၾကားမွာ တူညီမႈ မရွိျပန္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာ ေအ ဂ်င္ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ အေရးအၾကီးဆုံး အခ်က္ေတြထဲမွာ စီဗီလုိက္ေ ဇးရွင္းေတြ အၾကားက ကြဲျပားမႈေတြ ပါ၀င္ေနပါၿပီ။ ယေန႔ ပါ၀ါဟာ အခ်ိန္ ၾကာျမင္႔စြာ လြမ္းမိုး လာခဲ႔တဲ႔ အေနာက္ကေန အေနာက္မဟုတ္တဲ႔ (Non- Western) စီဗီလုိက္ေဇးရွင္းေတြဆီ ဦးတည္လုိ႔ ေနပါၿပီ။ ဒီေတာ႔ ဒီေန႔ ကမၻာ႔ ႏုိင္ငံေရးဟာ ဗဟုမ႑ိဳင္၊ ဗဟုစီဗီလုိက္ေဇးရွင္း ျဖစ္လာပါေတာ႔တယ္။

ေရႊၿခံရာ


အနီေရာင္ဆိုရင္ မန္ယူမဟုတ္ေတာင္ (ဟုတ္လို႔လည္းမရ)
အာဆင္နယ္(အာကိုး)၊ လီဗာပူ(မဆိုး)၊ ေဆာ႔သင္မ္တန္(အပ်င္းေျပ)အထိ
အားေပးလို႔ရပါတယ္။
အခုဟာက
အာဆင္နယ္ စတုတ္ရွဳံးလို႔ကေတာ႔ (၀၊ ၁)
အျပာေရာင္ေတြ ေတာထၿပီ
(ဖူလ္ဟန္ ၁၊ ခ်ယ္လ္ဆီး ၃)