ဂေရဟမ္ ဖူလာ (Graham Fuller) ကေတာ့ “ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္-အစၥလာမ္မစ္ မဟာ မိတ္အဖြဲ႕ အမွန္တကယ္ ေပၚေပါက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ မုိဟာမက္နဲ႔ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္က အေနာက္ဆန္႔က်င္ ေရး၀ါဒီေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီယဥ္ေက်းမႈေတြက သူတုိ႔နာက်ည္းမႈေတြကို ေဖာ္ျပဖုိ႔ အဆင္း ဘီးတပ္ေပးေန လို႔ပါ။ ဒီအတြက္ အေနာက္တုိင္း ကိုယ္တုိင္ကလည္း အျပစ္မကင္းပါဘူး။ အေနာက္တုိင္းႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ လံုး၀ လႊမ္းမုိးထားျခင္း က အျခားႏုိင္ငံ ေတြကို “ငါတုိ႔အတြက္ ဘာဆုိဘာမွ မက်န္ေတာ့ဘူး” ဆုိၿပီး "တဆစ္ဆစ္ နာက်င္ေစပါတယ္” လုိ႔ သံုးသပ္ျပခဲ့ပါတယ္။
(ဟန္တင္တန္)
ဒီလုိ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈေတြထဲမွာ မူအမ္မား အယ္ ကဒါဖီ (Muammar al-Qadhafi) ရဲ႕ ေတာင္းဆုိမႈက ရင္လိႈက္သည္းလိႈက္ အရွိဆံုးပါ။ ၁၉၉၄ ခု၊ မတ္လထဲမွာ သူက ဒီလုိ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။
“ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးအစီအမံအသစ္ဆုိတာ ဂ်ဴး-ခရစ္ယန္ေတြက မြတ္စလင္ေတြ ကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈပါ။ ၿပီးရင္၊ သူတုိ႔ကလည္း စြမ္းႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္၀ါဒ၊ ၿပီးရင္ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ အျခားဘာသာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ၾကပါလိမ့္ မယ္။ အခု ခရစ္ယန္ေတြ ဂ်ဴးေတြ ေျပာေနတဲ့စကားက ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ေခ်မႈန္းဖုိ႔ ငါတို႔ သံဓိဌာန္ ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ အခု အစၥလာမ္နဲ႔ကြန္ဖ်ဴးရွပ္၀ါဒကို ေခ်မႈန္းရမယ္ ဆုိ တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျဖဴးရွပ္အုပ္စုကို ဦးေဆာင္ လာမယ့္တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ဦးေဆာင္လာမယ္႔ ခရစ္ယန္အုပ္စုတုိ႔ ထိပ္တုိက္ေတြ႕ၾကဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အမွား အမွန္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ နယ္ခ်ဲ႕ေတြရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဖက္ မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရပ္တည္ၾကရပါမယ္။ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္၀ါဒနဲ႔အတူ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရွိေနၿပီး သူတုိ႔နဲ႔မဟာမိတ္ဖြဲ႕၊ သူတို႔နဲ႔အတူ လက္တြဲတိုက္ခိုက္ရင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘံုရန္ သူကို ေခ်မႈန္းၾကရပါမယ္။
မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘုံရန္သူကို တုိက္ခုိက္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ကို ပံ့ပိုးကူညီၾကမယ္။---
တ႐ုတ္ေအာင္ျမင္ပါေစလို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆႏၵျပဳပါတယ္"------(Note 44)
(ကဒါဖီ)