ေႏွာင္းပိုင္းဗုဒၶဘာသာျဖစ္တဲ့ မဟာယာနဝါဒက ဆင္းသက္လာတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ့ပံုရိပ္ဟာ လူသားနဲ႔ေဝးကြာသထက္ ေဝးကြာလာၿပီး နတ္နဲ႔ပိုပိုတူေနပါေတာ့တယ္။ သာမာန္လူေတြလုပ္တာကိုင္တာေတြကိုဆိုရင္ ဘာမွမလုပ္၊ လုပ္စရာပင္မလိုေတာ့သေလာက္ ဖြင့္ဆိုလာခဲ့ၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ ေရွ႕ပိုင္းအက်ဆံုးမွတ္တမ္းမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ပိဋကတ္သံုးပံုထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ပံုရိပ္ကေတာ့ ဘုရားျဖစ္လို႔ အနည္းငယ္ကြဲလြဲေနတာကလြဲရင္ သာမာန္လူေတြလုပ္တတ္တဲ့ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေတြကို ဘုရားလည္း ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေတာ္မူတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေတြကကိုပဲ ဘုရားတစ္ဆူအေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခန္႔မွန္းထားသလို၊ ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တစ္ေန႔တာရဲ့အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ရဟန္းရွင္လူေတြကို တရားေဒသနာေတာ္မ်ား ေဟာၾကားရင္း အခ်ိန္ကုန္လြန္ေစပါတယ္။ ဧည့္သည္ ေသာင္သည္ေရာက္လာရင္ အလုပ္အေကြ်း ရဟန္းတစ္ပါးပါးကို အရိပ္ေအာက္မွာ ဖ်ာအခင္းခိုင္းၿပီး အဲဒီပုဂၢိဳလ္နဲ႔ အတူထိုင္ တရားဓမၼေတြ ညႊန္ျပေနတတ္ပါတယ္။ (D-1-152) ဘုရားရွင္ရဲ႕ေနာက္မွာ အရွင္အာနႏၵာ (သို႔) အျခားရဟန္းေတာ္တစ္ပါးပါးက မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ဘုရားရွင္ကို ယပ္ခတ္ေပးေနတတ္တယ္ဆိုတာလည္း ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ ( D-11-72, M-1- 83)
အခါတစ္ပါးမွာလည္း အရိပ္ေကာင္းတဲ့ ေတာထဲကိုၾကြၿပီး ေန႔ခင္းပိုင္းခဏအနားယူဖို႔ အရွင္အာနႏၵာကို ဖ်ာယူခဲ့ဖို႔ မိန္႔ေတာ္မူတယ္။ (D-11-102) ဘုရားရွင္ဟာ တစ္ေန႔တစ္ၾကိမ္ပဲ ဆြမ္းဘုန္းေပးတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဆြမ္းခံထြက္ၿပီး ပင့္ဖိတ္္သူမ်ားရဲ့အလွဴကိုလည္း လက္ခံပါတယ္။ သတိအမွတ္နဲ႔ ဆြမ္းဘုန္းေပးၿပီး ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း လက္ေတာ္၊ သပိတ္ေတာ္တို႔ကို ေဆးေၾကာေတာ္မူတယ္။( M-11-138-139)
သာမာန္လူေတြလိုပါပဲ ဘုရားရွင္ရဲ့ကိုယ္ခႏၶာဟာ ညစ္ေထးတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရသပၸါယ္ေတာ္မူရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ေရသပၸါယ္အၿပီး အေပၚပုိင္းကိုယ္ခႏၶာ ေနစာလႈံတယ္ဆိုတာ စာေပမွာေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ (M-1-161)
မစားခင္ေရခ်ဳိးတဲ့အက်င့္ဟာ အိႏၵိယရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆြမ္းဘုန္းမေပးမီမွာ ဘုရားရွင္ ေရသပၸါယ္ေတာ္မူတတ္ပါတယ္။ ဆြမ္းဘုန္းေပးအၿပီးမွာတစ္ခါတစ္ရံက်ိန္းစက္ေတာ္မူတတ္ပါတယ္။(M1-250)ဒါေပမယ့္ဒီလုိက်ိန္းစက္ေတာ္မူျခင္းဟာ ေႏြရာသီလိုမ်ဳိးမွာျဖစ္တတ္ၿပီးဘုရားရွင္သက္ေတာ္ႀကီးရင့္လာမွလို႔ယူဆစရာရွိပါတယ္။သက္ေတာ္ေထာက္လာတဲ့ေနာက္ ေန႔ခင္းပိုင္းေတြမွာ ေနစာလႈံတတ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။(S-V-216)
ဘုရားရွင္ဟာ အရွင္ရဲ႕အခ်ိန္ေတြကို သတၱဝါေတြအတြက္ပဲ ေပးထားတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ခါ တစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္းေနလိုေတာ္မူတယ္ဆိုတာလည္း ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ အဲသလိုအခါမ်ဳိးမွာ အရွင္ျမတ္ကို မေႏွာက္ယွက္ဖို႔ အလုပ္အေကၽြးရဟန္းကို မွာၾကားထားတတ္ပါတယ္။ (D-1-151) တစ္ခါတစ္ရံ မည္သူ႔ကိုမွ အသိမေပးဘဲ တစ္ပါးတည္း တစ္ေနရာရာကိုလည္း ၾကြသြားေတာ္မူတတ္ျပန္တယ္။(S-111-95)
တစ္ခါတစ္ခါ ညေနပိုင္းေတြမွာဆိုရင္ ဂီလာနရဟန္းေတာ္ေတြဆီၾကြသြားၿပီး ကူညီတာ၊ ႏွစ္သိမ့္အားေပးတာေတြလည္း လုပ္ေတာ္မူတတ္တယ္။ အဲသလိုပါပဲ ညခ်မ္းေတြမွာဆုိ ေအးေအးေဆးေဆး စႀကၤ ံလည္းၾကြေတာ္မူတတ္တယ္။ က်န္းမာေရး ေျခေညာင္းလက္ဆန္႔သေဘာမ်ိဳးပါသလုိ စႀကၤ ံတရားရွဳမွတ္တဲ့သေဘာမ်ဳိးလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ညဥ့္နက္တဲ့အထိ တရားေဒသနာေတြ ေဟာေနတုန္းပဲဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ရတယ္။ (D-11-86)
အလ်ဥ္းသင့္တဲ့အခါေတြမွာဆိုရင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ရဟန္းတစ္ပါးပါးကို တရားေဟာဖို႔ေစခိုင္းၿပီး ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ တရားျပန္နာေနတတ္တယ္။ တစ္ခါမွာေတာ့ တရားနာေနစဥ္ ေက်ာျပင္ေညာင္းကိုက္ေတာ္မူလာလို႔ လဲေလ်ာင္းရင္း တရားနာေတာ္မူခဲ့တယ္။ (A-V-123,124)
တစ္္ညမွာ ဘုရားရွင္ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ က်ိန္းစက္ေတာ္မူသလဲဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိတိက်က် မူရင္းမွတ္တမ္း မေတြ႔ရပါဘူး။ ပိဋကတ္သံုးပံုအရ ညပိုင္းအခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို တရားရွဳမွတ္ရင္း ကုန္ဆံုးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ (A-111-299)
ဘုရားရွင္သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္မွာ သာမာန္လူေတြလုပ္တတ္တဲ့ အခ်ိဳ႕အေသးအဖြဲေလးေတြကို ဘုရားရွင္လည္း လုပ္ေတာ္မူတတ္ပါတယ္။ဥပမာအားျဖင့္ ဧည့္သည္ေတြဝင္လာလို႔ရေအာင္ ဂႏၶကုဋိတံခါးကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ဖြင့္ေပးတာမ်ိဳးေတြ( D-1,89)၊ အေဆာက္အဦးထဲမဝင္ခင္ ေျခေဆးေၾကာတာမ်ိဳးေတြ(D-11-85)၊ ေက်ာင္းထဲဝင္ၿပီဆိုရင္ အထဲမွာရိွေနသူေတြကို အသိေပးဖို႔ ေခ်ာင္းဟန္႔တာမ်ိဳးေတြ(M-1-161) ရွိတတ္ပါတယ္။
ဝိနယပိဋကတ္မွာေတာ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕လူသားဆန္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿပံဳးရယ္ခ်င္စရာ အျဖစ္အပ်က္ကေလးတစ္ခု ေတြ႔ရပါတယ္။
အခါတစ္ပါးမွာေတာ့ ဘုရားရွင္ဟာ တရားေဟာေတာ္မူစဥ္ ႏွာေခ်ေတာ္မူပါတယ္။ ဒီေတာ့ တရားနာပရိသတ္ႀကီးတစ္ခုလံုးက “ စီရံ ဇီဝ” သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ရွည္ပါေစလို႔ ရြတ္ဆိုၾကတယ္။ အဲဒီ ဆုေတာင္းသံေတြေၾကာင့္ တရားေဟာရတာလည္း အရွိန္ပ်က္သြားတာေပါ့။ ဒါ႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က တစ္ေယာက္ကႏွာေခ်လို႔ “ စီရံ ဇီဝ” ဆိုရံုနဲ႔ အသက္တကယ္ရွည္မရွည္၊ အသက္ရွည္ေသာ္ျငား “ စီရံ ဇီဝ” ဆိုတဲ့ စကားေၾကာင့္ ဟုတ္မဟုတ္ေမးေတာ္မူလို႔ ရဟန္းေတြက မဟုတ္ႏိုင္၊ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျဖၾကားၾကတယ္။ ဒီလို မရြတ္ဆိုဖို႔၊ ရြတ္ဆိုဖို႔လည္း မလိုအပ္ေၾကာင္း ရဟန္းေတာ္ေတြကို တားျမစ္ခဲ့တယ္။ (Vin-11-140)
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အံ့ဘနန္းျဖစ္မႈ၊ တန္ခိုးအရွိန္အေစာ္ေတြနဲ႔ တြဲၿပီးၾကည့္တတ္ၾကတယ္။ မိရိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတြက တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဘုရားရွင္ရဲ့ အရပ္ေတာ္ဟာ (၅) မီတာ ရွိတယ္လို႔ ယံုၾကည္တတ္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေျမျပင္မွာမၾကြပဲ ငွက္ေတြလိုေကာင္းကင္မွာပဲ စ်ာန္နဲ႔အၿမဲၾကြတယ္လို႔ ယံုၾကည္တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္တစ္ခုခုလိုအပ္တိုင္း နတ္သား၊ နတ္သမီးေတြက ျဖည့္ဆည္းေပးတတ္တယ္။ ဘုရားရွင္ဟာ ေရသပၸါယ္ဖို႔ေတာင္ မလိုဘူး။ အရွင္ရဲ့ အေရေတာ္၊ အသားေတာ္ဟာ ႏူးည့့့ံေခ်ာေမြ႔လြန္းေတာ့ ဖုန္တင္လို႔ေတာင္ မရလို႔တဲ့။
ၿပီးေတာ့ ဘုရားရွင္ရဲ့ပံုေတာ္ေတြအားလံုးကလည္း အသက္ရွစ္ဆယ္အရြယ္မွာေတာင္ ႏုပ်ဳိေနတဲ့ပံုေတြ ေတြ႔ရတယ္။
ဘုရားရွင္ဟာ အလြန္ထူးကဲျမင့္ျမတ္တဲ့ အတုမရွိပုဂၢိဳလ္ျမတ္ႀကီးဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ အံံ့ဖြယ္တန္ခိုးေတာ္ေတြရွိတာ၊ ျပသခဲ့တာေတြလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူေတြထင္ထား၊ တင္ထားသလိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားရွင္ရဲ့ အတုမရွိဂုဏ္ေတာ္ေတြဟာ အရွင္ျမတ္ရဲ့ေမတၱာ၊ ကရုဏာဓာတ္ေတြ၊ သည္းခံျခင္း၊ ရဲစြမ္းျခင္းနဲ႔ ေအးၿငိမ္းျခင္းေတြပါ။ အထူးျခားဆံုးကေတာ့ သံသရာဒုကၡကို ဘယ္လိုရပ္လိုက္ရမလဲဆိုတာကို နားလည္းသေဘာေပါက္ျခင္း သဗၺညဳတဂုဏ္ေတာ္ေတြပါ။
အမႊမ္းတင္တာေတြမ်ားေတာ့ ဘုရားကလူေတြနဲ႔ ပိုေဝးေဝးသြားၿပီး နတ္ေတြနဲ႔ ပိုနီးသြားတယ္။ လူေတြအတြက္ အားတက္စရာ မေကာင္းလွဘူး။ ဒါကို မဟာယာနလုပ္ခ်လိုက္ပံုက ဘုရားရွင္ဟာ သက္ေတာ္ရွစ္ဆယ္ပဲေနသြားတယ္ဆိုတာ သိပါလ်က္နဲ႔ ထာဝရမေသဆံုး၊ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် တည္ရွိေနသလိုလို ထင္သြားရတယ္။
ပိဋကတ္ေတာ္စစ္စစ္က မွတ္တမ္းရက္ေကာ့ေတြကိုၾကည့္ေတာ့မွ ဘုရားဟာ အတုမရွိဂုဏ္ရည္ေတြကလြဲရင္ သာမာန္သူလိုငါလိုပဲ ေနျပသြားတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါေတာ့တယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ပိဋကတ္ေတာ္ထဲက ဘုရားက လူနဲ႔ပိုနီးတယ္။
ေႏွာင္းပိုင္းဗုဒၶဘာသာစာေပကို ၾကည့္ေလေလ၊ ဘုရားရွင္က လူသားနဲ႔ ေဝးေလေလ။
Ref_ The Buddha’s habits and routine
A Guide to Buddhism_ A to Z by S Dhammika 2008.
