အရင္လက ေတာင္းဆိုခဲ႔တဲ႔ စာဖတ္သူအျမင္ကို ၾကားခဲ႔ရၿပီးတဲ႔ေနာက္ "Smartest kids in the world" နဲ႔ လီကြမ္ယုရဲ႕ "လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့ အျမင္" ၾကားမွာ ဘယ္စာအုပ္ကို အရင္ကိုင္ရမလဲဆိုတာ ဆုံးျဖတ္လို႔ မရခဲ႔ ပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ အခ်ိန္ခြဲ၊ ဈာန္ခြဲၿပီး ႏွစ္အုပ္စလုံးကို ၿပိဳင္တူကိုင္လိုက္ပါတယ္။ Smartest kids in the world ကို အရင္ တင္လိုေပမဲ႔ လီကြမ္ယုရဲ႕ လူတစ္ေ ယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ က အရင္တင္လို႔ရေအာင္ စာစီၿပီးတဲ႔အဆင္႔ကိုေရာက္ ၿပီး Smartest kids in the world ကေတာ႔ အဆင္သင္႔ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဆိုလိုတာက လက္ေရးမူကေန ကြန္ျပဴတာစာလုံးအထိ မေရာက္ေသးဘူးလို႔ ဆိုလိုတာပါ။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လီကြမ္းယုက တစ္ကမၻာ လုံးေျပာေန၊ ေစာင္႔ၾကည္႔ေနရတဲ႔ တရုတ္ျပည္အေၾကာင္းနဲ႔ စတင္ထားပါ တယ္။
သူ႕ရဲ႕ တရုတ္ျပည္အေပၚထားရွိတဲ႔ အျမင္ဟာ သုံးႏွစ္အတြင္းေလာက္မွာ အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲသြားတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ "Hard Truths" နဲ႔ "One Man's View of the World" စာအုပ္ ႏွစ္အုပ္ၾကားကာလထဲမွာ ျဖစ္ ခဲ႔တာပါ။
အနာဂတ္ ေဟာကိန္းေတြမို႔ စာဖတ္သူရဲ႕ ခံယူခ်က္အေပၚမူတည္ၿပီး သေဘာမတူစရာ၊ အျငင္းပြားစရာေတြ ပါေနမယ္ဆိုတာကလည္း အေသ အခ်ာပါပဲ။ အထူးသျဖင္႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ တရုတ္ နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ဆင္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေလ႔လာသုံးသပ္ၾကည္႔ပါ။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (လီကြမ္ယု)
(အခန္း တစ္)
တ႐ုတ္ျပည္၊ ဗဟုိအားျပဳမူဝါဒ
လက္ရွိ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ လာမယ့္ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ရဲ႕ တ႐ုတ္ျပည္အေၾကာင္းကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ဆုိရင္ သူတုိ႔ဟာ ဘယ္လုိလူမ်ိဳးေတြဆုိတာနဲ႔ သူ တုိ႔ဟာ ဘယ္လုိ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းလဲဆုိတာ အရင္ သေဘာေပါက္ထားဖုိ႔ လုိ အပ္ပါတနယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ေလာက္ကတည္းက တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈဟာ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က အားေကာင္းေနမွ ႏုိင္ငံလည္း လုံၿခံဳေအးခ်မ္းတယ္ ဆုိတာပါ။ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က အားနည္းၿပီဆုိရင္ ႏုိင္ငံ လည္း ျပႆနာေပါင္းစုံနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရၿပီ။ လက္ရွိမွာလည္း အားေကာင္းတဲ့ ဗဟုိဦးစီးမႈေအာက္မွာ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတုိင္း နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အဓိက မူဝါဒ ျဖစ္သလုိ ဒီမူဝါဒကလည္း ေရွးေရွးသမုိင္းေတြထဲမွာကုိပဲ စြဲစြဲၿမဲ ၿမဲ အျမစ္တြယ္ေနခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဒီယုံၾကည္မႈနဲ႔ မူဝါဒက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ကြယ္ေ ပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
တခ်ိဳ႕ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက သူတုိ႔ အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈကုိ အေျခခံတဲ့ ဒီမုိကေရစီ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ထြန္းကားလာတာကုိ ျမင္ေတြ႔လုိၾကတယ္။ ဒါက ျဖစ္လာမယ္ မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္ေတြ ယုံၾကည္ထားတာက လူ တစ္ေယာက္ မဲတစ္မဲ စနစ္ ဒီမုိကေရစီ မက်င့္သုံးဘဲ ႏုိင္ငံလည္း ေအာင္ျမင္ တုိးတက္လာမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သမၼတနဲ႔ ပါလီမန္ အမတ္ေတြကုိလည္း ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အၿမဲတန္း အေျပာင္းအလဲ လုပ္ၾကတယ္။ ဒါက သူတုိ႔စိတ္ထဲမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ကမၻာ့အျမင္ပါပဲ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဒီလုိ အစဥ္အလာမ်ိဳး ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္ဆုိတာ ယဥ္ေက်းမႈမတူ၊ သမုိင္းမတူတဲ့ လူဦးေရ ၁.၃ ဘီလီယံ ရွိတဲ့ ဧရာမ ႏုိင္ငံႀကီးပဲ။ သူတုိ႔ လမ္းစဥ္နဲ႔ သူတုိ႔ပဲ ခရီးဆက္ၾကလိမ့္မယ္။
၂၀၁၁ - ေဆာင္ဦးေပါက္မွာ ဂြမ္ေပါင္ျပည္နယ္၊ ဝူကန္ (Wukan) ဆုိတဲ့ တံငါရြာမွာ မၿငိမ္မသက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႔ လယ္သမားေတြ ယာေျမေတြ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၾကရတယ္။ ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေဒသဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ လက္ဝါး႐ုိက္ၿပီး လုပ္ ခဲ့ၾကတာ။ လယ္ေျမေတြ ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြအားလုံးက ကုမၸဏီႀကီးေတြနဲ႔ အရာရွိေတြရဲ႕ အိပ္ထဲပဲ ေရာက္သြားတယ္။ ၂၀၁၁ - ခု၊ စက္တင္ဘာလထဲမွာ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈ စတင္ခဲ့တယ္။ အစမွာေတာ့ အလြန္ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ရာဂဏန္းသာရွိတဲ့ လယ္သမားေတြပါ။ ဒီဇင္ဘာ လ လည္း ေရာက္ေရာ ဆႏၵျပမႈကုိ ႏွိမ္နင္းတဲ့ ရဲရဲ႕လက္ခ်က္ေၾကာင့္ လယ္ သမားတစ္ေယာက္ အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရာက စၿပီး ဒီအေရးအခင္းလည္း အႀကီး အက်ယ္ ေပါက္ကြဲထြက္သြားေတာ့တယ္။ ရက္အနည္းအငယ္ အတြင္းမွာပဲ လယ္သမားဦးေရ ႏွစ္ေသာင္းနီးပါးဟာ ဆႏၵေတြ ထုတ္ေဖာ္ျပလာၾကေတာ့ တယ္။
သူတုိ႔က ရြာမွာရွိေနတဲ့ အရာရွိေတြကုိ ေမာင္းထုတ္တယ္။ လမ္းေတြကုိ ပိတ္ ဆုိ႔တယ္။ ရရာ လက္နက္ေတြကုိလည္း ကုိင္ဆြဲလာၾကတယ္။ သူတုိ႔ေတာင္း ဆုိတာက သူတုိ႔လယ္ယာေျမေတြကုိ ျပန္ေပးဖုိ႔ပဲ။ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ သတင္း ဌာနေတြမွာ ဝူကန္အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမွာင္ခ်ထားေပမဲ့လုိ႔ အဲဒီမွာ ဘာေတြ ဘယ္လုိ ျဖစ္ပ်က္ေနတယ္ဆုိတာကုိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက အင္တာနက္နဲ႔ ႏုိင္ငံျခား သတင္းဌာနေတြက တဆင့္ ၾကားသိေနၾကရ တယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ဂြမ္ေဒါင္းျပည္နယ္ရဲ႕ လက္ေထာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မွဴးက ဝူကန္ရြာကုိ အေရာင္းဆင္း၊ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနတဲ့ လယ္သမားေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး ျပႆနာကုိ ၿငိမ္းေအးေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္။
လယ္သမားေတြရဲ႕ ေတာင္းဆုိမႈက တရားမွ်တတယ္လုိ႔ အာဏာပုိင္ေတြက သေဘာေပါက္ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ လယ္ယာေျမ တခ်ိဳ႕ကုိ ျပန္ေပး တယ္ ။ ေစာေစာက အဖမ္းခံထားရတဲ့ လယ္သမားေတြကုိ ျပန္လႊတ္တယ္။ အဲဒီေနာက္ လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ေပးလုိက္တယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ေခါင္းေဆာင္က မဲအျပတ္နဲ႔ အႏုိင္ရရွိၿပီး သူပဲ ရြာသူႀကီး ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။
ဒီဝူကန္ရြာ အေရးအခင္းကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီ ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ လူတခ်ိဳ႕က ေမွ်ာ္လင့္လာၾကေတာ့တယ္။
သတင္းေတြအရ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ တျခားေနရာေတြမွာလည္း အလားတူ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ရွိေနခဲ့တယ္ဆုိတာ သိရတယ္။ ဒါေတြကုိ ေထာက္႐ႈ႕ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ဗဟုိဦးစီးမႈစနစ္ အားေလ်ာ့လာေနၿပီလုိ႔ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေတြး ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္အမွန္တရားက ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ဘယ္ နည္းနဲ႔မွ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္အထိ ေရာက္မလာႏုိင္ဘူးဆုိတာပဲ။ ဒီအခ်က္ကုိ ဝူကန္ အေရးအခင္းက သက္ေသခံေနတယ္။ ဒီကိစၥ အေျခအေနမွန္ ကုိ ျပန္ေရာက္ဖုိ႔ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ အစုိးရက ဂြမ္ေဒါင္းျပည္နယ္ရဲ႕ ဒုတိယ အာဏာအရွိဆုံးလူကုိ ေစလႊတ္လုိက္တယ္။
ဝူကန္အေရးအခင္းကေန သခၤန္းစာႏွစ္ခု ဆြဲယူလုိ႔ရတယ္။
တစ္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴစ္ပါတီက သူတုိ႔ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ အာဏာကုိ လက္လႊတ္မခံဘူး။ ပါတီရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အေျခအေနမွန္ကုိ ျပန္ေရာက္ေ အာင္ ထိန္းထားႏုိင္တယ္။
ႏွစ္ကေတာ့ ပါတီဟာ တည္ၿငိမ္မႈကုိ ရရွိေစဖုိ႔ သူတုိ႔အာဏာကုိ အေပ်ာ့လုိ တစ္မ်ိဳး၊ အမာလုိတစ္ဖုံ ေရာစပ္ သုံးစြဲေနတယ္ ဆုိတာပါ။
ျပႆနာတစ္ခု စတင္ဖုိ႔ အလားအလာ ရွိေနၿပီဆုိရင္ ဗဟုိအစုိးရက လက္ မေႏွးဘဲ ျပႆနာ သေႏၶတည္စ ကတည္းက ခင္တင္းတင္း ကုိင္တြယ္ ေျဖ ရွင္းေလ့ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီဆႏၵျပမႈမွာ လယ္သမားေတြဖက္ က လည္း ေဒသဆုိင္ရာ အက်င့္ပ်က္ အရာရွိေတြကုိပဲ ဆႏၵျပၾကတာ။ တကယ္ေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ကုိယ္က်င့္တရားပ်က္မႈေတြဟာ အလြန္ ထင္သာျမင္သာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝူကန္ရြာသားေတြဟာ ဒီကိစၥကုိ သတိ ရွိရွိနဲ႔ ဆႏၵျပေနၾကတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ သူတုိ႔ကုိင္ေဆာင္ထားတဲ့ ဆုိင္း ဘုတ္ေတြကုိ ၾကည့္ရင္ သူတုိ႔ဟာ ဗဟုိအစုိးရကုိ ေထာက္ခံတယ္။ သူတုိ႔ ကန္႔ကြက္တာက ေဒသဆုိင္ရာ အရာရွိေတြသာ ျဖစ္တယ္ဆုိ တာ ေတြ ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြ ဆႏၵျပရင္ ဒီအတုိင္းပဲ ျပလာၾကတာ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီၿပီး ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ဗဟုိအစုိးရကုိ ဆႏၵျပေနတာဟာ သဲထဲေရသြန္သလုိပဲဆုိတာ သူ တုိ႔ သေဘာက္ေပါက္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔က ဗဟုိအစုိးရကုိ သစၥာရွိ ရွိ ေထာက္ခံၿပီး ေဒသတြင္းက အရာရွိေတြကုိပဲ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပၾကေတာ့ တယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ဖုိ႔အထိ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိရင္ ဗဟုိအစုိး ရကုိ ဆန္႔က်င့္ဖုိ႔လည္း လက္ေရွာင္ၾကတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး သိမ္းပုိက္ႏုိင္ဖုိ႔ ဆုိတာကလည္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ေတာ္ေတာ္ မရွိတဲ့ကိစၥပါပဲ။
(ဆက္ရန္)
ဇင္ေဝေသာ္
