"စကၤာပူလိုေနရာမွာ လူပ်ိဳႀကီး၊ အပ်ိဳႀကီး၊ အိမ္ေထာင္ေရးသမိုင္း မေကာင္းသူေတြ ဆိုရင္ ဝန္ႀကီးမျဖစ္ႏိုင္ဘူး (လီကြမ္းယုေခတ္)၊ ျဖစ္ဖို႔ခက္ တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ပေလး ဘြိဳင္းေတြျဖစ္ၾကတဲ႔ ျပင္သစ္က ဆာကိုဇီ၊ အေမရိကန္က ကလင္တန္တို႔ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး၊ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင္႔ သမၼတရာထူး မျပဳတ္ဘူး။ သမၼတအလုပ္ မလုပ္မွ ျပဳတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာနဲ႔တာဝန္ သီးသန္႔ကြဲေနတယ္"
"ပန္းသီးစီအီးအိုနဲ႔ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္" နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေရးရမယ္႔ အေၾကာင္း ရာက က်ယ္ျပန္႔လြန္းတာရယ္၊ အတန္ငယ္ေလးလံတဲ႔ အေၾကာင္းအရာျဖစ္လို႔ လူငယ္ေတြဆီေရာက္ေအာင္ (တခ်ိဳ႕က သိပ္မနားမလည္ဘူးလို႔ တရားဝင္ ဝန္ခံ တယ္) ဘယ္လိုေဆြးေႏြးရရင္ေကာင္းမလဲဆိုတာ စဥ္းစားေနမိတာရယ္ေၾကာင္႔ ခ်က္ခ်င္းမဆက္ႏိုင္ခဲ႔ပါဘူး။ အခုေတာ႔ ႀကိဳးစားၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီ စေတးတပ္တိုဟာ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မၿခဳံငုံမိႏိုင္ပါဘူး။ မိတ္ ဆက္မ်ွသာပါပဲ။
အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ဟာ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔ကို ပိုအားေပးပါတယ္။ ပိုနားလည္ေပးပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ႔ လူတစ္ေယာက္ကို ငယ္စဥ္ကစလို႔ "Time and space" ပိုေပးၾကပါတယ္။ ဒါ႔ေၾကာင္႔ သူတို႔ကေလးေတြဟာ ပိုၿပီး လြတ္လပ္တယ္၊ Why, how? ေမးခြန္းေတြ ပိုထုတ္ရဲတယ္၊ ကိုယ္ဒူးကိုယ္ခၽြန္ စိတ္ ပိုရွိတယ္။ လြတ္လပ္မႈကိုလည္း ပိုျမတ္ႏိုးတယ္။
ဒီယဥ္ေက်းမႈမွာလည္း အဆိုးအေကာင္း ဒြန္တြဲလိုေတာ႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ အေကာင္းဖက္မွာ တည္ထြင္ဆန္းသစ္ရဲသူေတြမ်ားလာျခင္းနဲ႔အဆိုးဖက္မွာ တစ္ေဇာက္ကမ္း၊ အစြန္းေရာက္ေတြ မ်ားလာႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ မေရာက္ကုိ တိုင္းတာရာမွာလည္း အေရွ႕အေနာက္ရဲ႕ ေပတန္အတိုအရွည္က တူမေနပါဘူး။ အေနာက္က လြတ္လပ္ခြင္႔လို႔ယူဆတာေတြကို အေရွ႕က စည္းမဲ႔ ကမ္းမဲ႔လို႔ သတ္မွတ္ၾကတတ္ပါတယ္။
(အေနာက္တိုင္းသားမဟုတ္ေပမဲ႔ က်ေနာ္ကိုယ္ကေတာ႔ မျဖစ္မေနတက္ရတဲ႔ သင္တန္းေတြမွာ သင္ခန္းစာနဲ႔မဆိုင္တဲ႔စာအုပ္ လက္ထဲရွိေနတတ္လို႔ တပည့္ဆိုး စာရင္းမွာပါဝင္သူ၊ ဦးစားေပး (သို႔) မဟာတက္ဖို႔ စသည္ အေရြးမခံရသူျဖစ္ ပါတယ္)။
ဒီကြာဟခ်က္ကို ဖြင္႔ျပခ်လိုက္တာက အေမရိကန္ တရုတ္မိခင္တစ္ေယာက္ အာရွမိခင္ေတြကို ညႊန္းဆိုလိုက္တဲ႔ "Tiger Moms" ဆိုတဲ႔ေဝါဟာရပဲျဖစ္ပါတယ္။ (အာရွတန္ဖိုးကို ကာကြယ္တဲ႔ ေဆာင္းပါးထက္ရွည္တဲ႔ ကြန္မင္႔မ်ား ေရာက္ လာႏိုင္)
အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ကိုပဲ တစ္ဦးေကာင္းတစ္ေယာက္ေကာင္းဝါဒလို႔ ဘာသာျပန္မယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ခ်ိနဲ႔တဲ႔ဘာသာျပန္မႈလို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုရင္ သူတို႔ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ေတြရဲ႕ (အဖြဲ႔အစည္း) သမဂၢေတြေၾကာင္႔ပါ။ သူတို႔သမဂၢေတြဟာ(ဥပမာ ေနတိုး၊ အီးယူ) အျခားသမဂၢ ဝါဒေႂကြးေၾကာ္ေနတဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသမဂၢေတြထက္ အမ်ားႀကီးပိုခိုင္မာေနပါ တယ္။ ဒီေတာ႔ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ဟာ ငါ႔ျမင္းငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါကိုအေျခခံၿပီးအဓိက ကြဲလြဲသြားတာက တန္ဖိုးသတ္မွတ္ခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ လူသိမ်ားတဲ႔ ငါးပါးသီလကို ထုတ္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ငါးပါးသီလ နံပါတ္ ၂၊ ခိုးမႈ။ ခိုးမႈဟာ ဘယ္နည္းနဲ႔မွခြင္႔လႊတ္ခ်င္စရာမေကာင္းတဲ႔ ယူနီဗာဆယ္အက္သစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ဘယ္အဆင္႔မွာမဆို သူတစ္ပါးဆိုတဲ႔ (ဆိုဆိုက္တယ္ အစိတ္အပိုင္းပါေနလို႔ပါ။ သူတစ္ပါး ပစၥည္း)။
နံပါတ္ ၅ ျဖစ္တဲ႔ ေသာက္မႈကေတာ႔ အဆင္႔ႏွစ္ဆင္႔ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေသာက္ၿပီး မမွာေသးရင္ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္ျဖစ္ၿပီး ေသာက္ၿပီးမွားသြားမယ္ဆိုရင္ ဆိုဆိုက္ တယ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါ႔ေၾကာင္႔ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္ကို တန္ဖိုးထားတဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းေတြမွာ ေသာက္မႈကိစၥဟာ သူမ်ားကိုမထိပါးေသးသေရြ႕ ဘယ္သူမွ ေရး ႀကီးခြင္က်ယ္လုပ္မေနၾကပါဘူး။
ဒီေတာ႔ သူတို႔တန္ဖိုးသတ္မွတ္ခ်က္အရ ဒုတိယက အဆမ်ားစြာ အေရးပိုႀကီး သြားပါတယ္။ အာရွက အထူးသျဖင္႔ဗုဒၶဘာသာက နံပါတ္ ၅ ကို ေရွ႕တန္း ပိုတင္ ထားပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ပညာရွင္ေတြရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္အရ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္နဲ႔ ေကာ္ လက္တစ္ဗစ္ဇင္ကို ဒီလိုလည္း ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ဥပမာ သမဂၢဝါဒကိုအားျပဳတဲ႔ စကၤာပူလိုေနရာမွာ လူပ်ိဳႀကီး၊ အပ်ိဳႀကီး၊ အိမ္ေထာင္ေရးသမိုင္းမေကာင္းသူေတြဆိုရင္ ဝန္ႀကီးမျဖစ္ႏိုင္ ဘူး(လီကြမ္း ယုေခတ္)၊ ျဖစ္ဖို႔ခက္တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ပုဂၢလိကဝါဒကိုအားျပဳတဲ႔ ျပင္သစ္က ဆာကိုဇီ၊ အေမရိကန္က ကလင္တန္တို႔ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး၊ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင္႔ သမၼတရာထူး မျပဳတ္ဘူး။ သမၼတအလုပ္ မလုပ္မွ ျပဳတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာနဲ႔တာဝန္ သီးသန္႔ကြဲေနတယ္။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥေတြကို နားလည္ေပးၾကတယ္။
ဒီေတာ႔ ဘယ္စနစ္က သာသလဲ?
အေရွ႕က သမဂၢဝါဒကသာတယ္ေျပာၿပီး အေနာက္က ပုဂၢလိကဝါဒက သာ တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ လူအဖြဲ႔အစည္းအေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ အေရွ႕က ဆုံးရႉံးမႈ ပိုမ်ားသြားႏိုင္ပါတယ္။
ဥပမာ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင္႔ ကလင္တန္ႏႈတ္ထြက္ရမယ္ဆိုရင္ အေမရိကဟာ သမၼတတစ္ေယာက္ဆုံးရႉံးသြားပါလိမ္႔မယ္။ ဒါမ်ဳိး သူတို႔က အျဖစ္ မခံပါဘူး။ ဒီကိစၥကို ကလင္တန္၊ ဟယ္လာရီနဲ မိုနီကာတို႔ရွင္းၾကပါေစဆိုၿပီး လႊဲထားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ပါပဲ။
သူတို႔ဟာ တစ္ခုစီသီးသန္႔ရွိေနတာလား? မဟုတ္ပါဘူး၊ ေရာေထြးယွက္တင္ရွိေနတာလို႔ ေျဖရပါလိမ္႔မယ္႔။ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔ကို ပိုအားေပးတာ။ ပိုနားလည္ေပးတာကလြဲရင္ သူတို႔ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ေတြလည္း သမဂၢဝါဒရွိတာပါပဲ။ သမဂၢဝါဒီေတြလည္း အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ရွိတာပါပဲ။
ဘယ္ေနရာက ေအာင္ျမင္တဲ႔ပုဂၢိဳလ္မဆို တစ္ဦးခ်င္း ရည္ရြယ္ခ်က္ဆီကို အရင္သြားတတ္ၾကပါတယ္။ ၿပီးမွ သမဂၢဖက္ဆီကို ေျခဦးလွည့္တတ္ပါတယ္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအတြက္ အထင္ရွားဆုံး ဥပမာကေတာ႔ ဘုရားပါပဲ။ ဘုရားေလာင္းဟာ ေတာထြက္၊ တရားက်င္႔ေနခ်ိန္မွာ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ ထဲမွာရွိေနၿပီး ဘုရားျဖစ္ၿပီးတဲ႔ေနာက္မွာ ေကာ္လက္တစ္ဗစ္ဇင္ဆီကို ဦးျပန္ လွည့္သြားခဲ႔ပါတယ္။
မျပည့္မစုံေပမဲ႔ က်ေနာ္႔ေဆာင္းပါးကိုေတာ႔ ဆက္ရန္ ေပးမထားေတာ႔ပါဘူး။ စိတ္ကူးရရင္ ဆက္ ေရးတာေပါ႔။
(ဒီေဆာင္းပါးဟာ အင္ဒီဗီက်ဴယယ္လစ္ဇင္ကို ေရွ႕ေနလိုက္ေနတာမဟုတ္လို႔ အာရုံေနာက္စရာ ကြန္မင္႔ေတြ လာမေရးဖို႔ေတာ႔ ေမတၱာရပ္ခ်င္ပါတယ္။)
