" ေဆြမ်ိဳးေကာင္းစားေရး ၀ါဒီဆီကို ဦးတည္သြားႏိုင္တဲ့ ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ မိသားစုအေျခခံ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ ၀ါဒ ထက္ တစ္ဦးခ်င္း စြမ္းေဆာင္ရည္ကို အဓိက ဦးစားေပးလိုျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္"
ဒီလိုတူညီမႈေတြကို စုစည္းသတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႕ သဘာ၀က်က်အားစိုက္ထုတ္မႈမ်ိဳးကို စကၤာပူလိုအလြန္ေသးမႊားတဲ့ ႏိုင္ငံေလးမွာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ စကၤာပူႏိုင္ငံသားေတြဟာ အၾကမ္းျဖင္းအားျဖင့္ တရုတ္ (၇၆ %)၊ မေလး မြတ္ ဆလင္ (၁၅%) အိႏၵိယန္း ၊ တမီး (လ္)နဲ႔ ဆစ္(ခ္) (၆%)ျဖစ္ပါတယ္။ အတိတ္ကာလတုန္းကေတာ့ အစိုးရက “ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ ၀ါဒ တန္ဖိုးကို” သူ႕လူထု ၾကားမွာ ေရပန္းစားေအာာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါအျပင္ လူတိုင္း ပညာတက္ေျမာက္ေရးနဲ႔ အဂၤလိပ္စကား ကၽြမ္းက်င္စြာ တက္ေျမာက္ေရးအတြက္လည္း အစိုးရက လမ္းစဥ္ခ်ပါတယ္ သမၼတ ၀ီကင္၀ီ (Wee Kin We) က ၁၉၈၉ ခု ဇန္န၀ါရီလ သူ႕ရဲ႕အဖြင့္မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ၂.၇ သန္းရွိတဲ့ စကၤာပူ လူမ်ိဳးေတြဟာ အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေနာက္ ေရာက္ေနၿပီး “ႏိုင္ငံျခားအေတြးအေခၚနဲ႔ နည္းပညာသစ္ေတြ ရရွိေရး” ေတြေၾကာင္႔ ဘ၀ေနထိုင္နည္းနဲ႕ တန္ဖိုးေတြ ေလ်ာ့က်လာေနေၾကာင္း ၊ တစ္ခ်ိန္က ေရွးေဟာင္း အာရွကိုယ္က်င့္သီလ၊ တာ၀န္ ၀တၱရားနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္း အေပၚထားရွိခဲ့တဲ့ သေဘာထားေတြဟာ အေနာက္တိုင္းအျမင္၊ ပုဂၢလိက အျမင္ နဲ႔ အတၱ ဗဟိုျပဳ အျမင္ေတြကို ေနရာဖယ္ ေပးေနရတယ္ေၾကာင္း ပါလီမန္ ကို ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ စကၤာပူလူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ ရဲ႕ အႏွစ္သာရကို ၿခံဳငံု ႏိုင္မိေစဖို႔ မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးစု၊ ကိုးကြယ္မႈေတြထဲကေန တူညီမႈေတြကို ေပါင္းစုၿပီး အဓိကတန္ဖိုးေတြ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း သူကတိုက္တြန္းေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
သမၼတက ဒီတန္ဖိုးေလးခုကို အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္-
၁။ တစ္ဦးခ်င္းစီထက္ အဖြဲ႕အစည္းကိုေရွ႕တန္းတင္ရန္
၂။ မိသားစုဆိုတာ အေျခခံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ စြဲၿမဲလက္ခံထားရန္
၃။ ျပႆနာႀကီးေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ အျငင္းပြားျခင္းထက္ အမ်ားဆႏၵအတိုင္း ျဖစ္ေစရန္
၄။ လူမ်ိဳးေရး ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး နားလည္သည္းခံၿပီး သဟဇာတ ျဖစ္ျဖစ္ ေနထိုင္ၾကရန္
သူ႕မိန္႔ခြန္းေၾကာင့္ပဲ ေနာင္ႏွစ္နစ္အၾကာ အစိုးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကိုေဖာ္ျပမယ့္ စကၠဴျဖဴစာတန္းမွာ စကၤာပူ ရီးယန္းတန္ဖိုးေတြနဲ႔ ပက္သက္လို႔ အႀကီး အက်ယ္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ စကၠဴျဖဴ စာတန္းက သမၼတ တင္ျပခဲ့တဲ့ တန္ဖိုးေလးခုစလံုးကို လက္ခံၿပီး ပုဂၢလိက၀ါဒဆိုတဲ့ ပဥၥမေျမာက္တန္ဖိုးကို ထပ္မံထည့္သြင္းခဲ့တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ေဆြမ်ိဳးေကာင္းစားေရး ၀ါဒီဆီကို ဦးတည္သြားႏိုင္တဲ့ ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ မိသားစုအေျခခံ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ ၀ါဒ ထက္ တစ္ဦးခ်င္း စြမ္းေဆာင္ရည္ကို အဓိက ဦးစားေပးလိုျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
စကၠဴျဖဴစာတန္းက သတ္မွတ္တဲ့ စကၤာပူရီးယန္းေတြရဲ႕ ဘံုတန္ဖိုးေတြကေတာ့-
၁။ လူမ်ိဳးစုထက္ ႏိုင္ငံကို ဦးစားေပး၊ တစ္ဦးခ်င္းစီထက္ အဖြဲ႕အစည္းကို ဦးစားေပးေရး
၂။ မိသားစုဆိုတာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အေျခခံအက်ဆံုးအုတ္ျမစ္
၃။ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အရည္အေသြးကို အသိအမွတ္ျပဳ ေထာက္ပံ့အားေပး
၄။ ျငင္းခံုမႈထက္ အမ်ားဆႏၵကိုဦးစားေပးေရး
၅။ လူမ်ိဳးေရး ၊ ဘာသာေရး သဟဇာတ ျဖစ္ေရး
ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ပထမတန္းစား အစိုးရျဖစ္ေရးကို ေျပာဆိုခဲ့ၾကေပမဲ့ “ဘံုတန္ဖိုးေတြ” ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးတန္ဖိုးကေတာ့ ဒီအထဲမွာ အထင္ကရေပ်ာက္ရွေနခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရအသားေပးေျပာဆိုတာက “စကၤာပူဟာ အာရွလူအဖြဲ႕ အစည္းေတြထဲမွာပဲရွိတယ္“ ဒါေၾကာင့္ “အာရွလူ႕အဖြဲ႕အစည္း အေနနဲ႔ပဲ ဆက္လက္တည္ရွိေနရမယ္” ကၽြန္ေတ္တို႔ အဂၤလိပ္စကားေျပာ၊ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံုေတြ ၀တ္ေနၾကေပမဲ့ စကၤာပူရီးယန္းေတြဟာ အေမရိ ကန္ေတြ မဟုတ္သလို အန္ဂလိုဆက္(က္)ဆြန္ေတြလည္း မဟုတ္ၾကပါဘူး။ လာမယ့္အနာဂတ္ကာလမွာ စကၤာပူရီးယန္းေတြသာ အေမရိကန္ေတြ၊ ၿဗိတိသွ်ေတြ ၾသစေတးလ်န္းေတြနဲ႔ ကြဲျပားမႈမရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္၊ ဒီထက္ ပိုဆိုးတာ က သူတို႔ဆီက မေကာင္းတဲ့ အတုေတြကို ခိုးယူခဲ့မိမယ္ဆိုရင္ (ဆိုလိုတာက ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ပက္ႏြမ္းႏိုင္ငံ) ဒီႏိုင္ငံ ႀကီးေတြနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္သြားၿပီး ကမၻာႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ အေျခလြတ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္အေမြအႏွစ္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရလိမ့္မယ္ ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ (Note-21)
စကၤာပူရဲ႕ စီမံကိန္းဟာ အေနာက္နဲ႔မတူ၊ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ဘံုတူညီ ခ်က္ေတြကို ရွာယူၿပီး ကိုယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈ အိုင္ဒင္တတီ ျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳးစား ယူလိုက္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ႀကီးမားၿပီး အေမွ်ာ္အျမင္ေကာင္းတဲ့ အားထုတ္မႈ တစ္ခု ပါ၊
အေနာက္ရဲ႕ တန္ဖိုး သတ္မွတ္မႈ၊ အထူးသျဖင့္အေမရိကန္ေတြရဲ႕ တန္ဖိုးသတ္ မွတ္မႈဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထက္ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ အခြင့္အေရးကို အမ်ားႀကီး ပိုအေရးေပးတာ၊ လြပ္လပ္စြာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ၊ အေတြးအေခၚျခင္း ယွဥ္ၿပဳိင္ရာက ထြက္ေပၚလာတဲ့ အမွန္တရား ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါ၀င္ပက္သက္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးယွဥ္ၿပိဳင္ မႈ ေတြကိုပိုၿပီးအေရးေပးတာ၊ လူေတာ္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္တာ၊ ပညာတတ္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္တာ၊ တာ၀န္ေက်တဲ့ အစိုးရက အုပ္ခ်ဳပ္တာထက္ တရားဥပေဒက အုပ္ခ်ဳပ္ တာကို အမ်ားႀကီးပိုအေရးေပးတာေတြ ေတြ႕ရမွာ အေသအခ်ာပါ။
ဒါေပမဲ့အေနာက္တိုင္းသားေတြအေနနဲ႔ စကၤာပူရဲ႕ တန္ဖိုးေတြထဲကို ျဖည့္စြက္ လိုတာ၊ ဒီတန္ဖိုးေတြဟာ အနိမ့္စားေရြးခ်ယ္မႈလို႔ ခံယူေကာင္းခံယူၾကမွာျဖစ္ေပမဲ့ အဓိပၸါယ္ မရွိတဲ့ တန္ဖိုးေတြလို႔ ေျပာမဲ့သူကေတာ့ မရွိသေလာက္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
