အခုတေလာ ပညာေရးအေၾကာင္း အျမင္ကြဲေနၾကတဲ႔အထဲ ခပ္တိုတို လက္ ဝင္လ်ွိဳၾကည့္ခ်င္မိပါတယ္။
တစ္ဖက္က "ေတာ္သူက ေတာ္တာပဲ၊ စနစ္ကိုခ်ည္း အျပစ္မတင္နဲ႔" (ကိုယ္ မစြံ တာကို စနစ္ လႊဲမခ်နဲ႔)။
ေယဘုယ်လူအမ်ားစုကေတာ႔ "စနစ္ေၾကာင္႔" ဆိုတာမ်ိဳးပါ။
စနစ္တက် သုေတသနဆန္ဆန္အေျဖတစ္ခုကို ရွာယူရင္ (သို႔) "စံ" တစ္ခုကို
ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခၽြင္းခ်က္ကို ၾကည့္လို႔မရပါဘူး။ ေယဘုယ် စံႏႈန္းကို ၾကည့္ရ
ပါတယ္။
ဥပမာ
(က) အေမရိကန္ပညာေရးစနစ္ဟာ ေကာင္းတယ္၊ ဒါေပမဲ႔ သုံးမရတဲ႔ ခ်ာတူး လန္ေက်ာင္းသားလည္း ရွိေနႏိုင္တယ္။
(ခ) ျမန္မာပညာေရးစနစ္ဟာ ညံ့တယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ညံ့လွတဲ႔ပညာေရးထဲ ကေန ေဖာက္ထြက္ၿပီး ခၽြန္ထြက္လာတဲ႔ေက်ာင္းသားလည္း ရွိေနႏိုင္တယ္။
(က) နဲ႔(ခ) ေက်ာင္းသားေတြဟာ ခၽြင္းခ်က္ပါ၊ "စံ" မဟုတ္ပါဘူး။
ဆိုလိုတာ က ေက်ာင္းစာမစြံတဲ႔ အိုင္းစတိုင္း၊ တကၠသိုလ္က် ဘီးလ္ဂိတ္တို႔ေ
အာင္ျမင္ျခင္းေတြဟာ ခၽြင္းခ်က္ပါ၊ ဒီအေျဖနဲ႔ ေယဘုယ်ေက်ာင္းသားေတြကို
တိုင္းတာလို႔ လုံးဝ မမွန္ႏိုင္ပါဘူး။ အိုင္းစတိုင္းနဲ႔ဘီးလ္ဂိတ္ဟာ ေယဘုယ်
"စံ" မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါျဖင္႔ "စံ" က ဘာလဲ။
၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေက်ာင္းသားရဲ႕ အရည္အေသြးကို ေဖာ္ျပႏိုင္ျခင္းသည္သာ "စံ" ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ
(က) အထက္တန္းပညာေရးၿပီးတဲ႔ နီေပါလ္ေက်ာင္းသားတိုင္းလိုလိုဟာ အဂၤလိပ္စကားကို လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ ေျပာႏိုင္တယ္။
(ခ) ျမန္မာျပည္က ဘြဲ႔ရေက်ာင္းသားအမ်ားစုပင္ အဂၤလိပ္စကားေျပာဖို႔ ယုံၾကည္မႈ မရွိၾကဘူး၊ ႏိုင္ငံျခားသားနဲ႔ မဆက္ဆံႏိုင္ဘူး။
ဒါက ေယဘုယ်ကိုေဖာ္ျပႏိုင္လို႔ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုရဲ႕ "စံ" ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဒါကိုေထာက္ရင္ အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာဆရာဝန္ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္ေတာ္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပညာေရးကို မေဖာ္ညႊန္းႏိုင္ေတာ႔ပါဘူး။
ေနာက္ ၾကည့္လို႔ရတဲ႔အျမင္တစ္ခုက ေက်ာင္းသားကို ႏွစ္ျခမ္းခြဲၾကည့္ျခင္းပါ။
၁။ သမားရိုးက် ပညာေရးမွာ (Formal Education) ထူးခၽြန္တဲ႔ေက်ာင္းသား
၂။ သမားရိုးက် မဆန္တဲ႔ပညာေရးမွာ (Informal Education) ထူးခၽြန္တဲ႔ေက်ာင္းသား လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
Informal Education မွာ ပိုေတာ္တဲ႔ေက်ာင္းသားေတြအေပၚ ပညာေရးစနစ္ရဲ႕
အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဟာ Formal Education မွာ ပိုေတာ္တဲ႔ေက်ာင္းသားေ တြေလာက္
မမ်ားႏိုင္ပါဘူး။ စနစ္ညံ့ထဲကေန ေတာ္သြားတဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဟာ Informal
Education သမားေတြ ျဖစ္ေနဖို႔ မ်ားေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သူတို႔ဟာလည္း
လူနည္း စုေတြပါ။ ဒါကိုလည္း စံအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ ခက္သြားျပန္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔
ေဆာင္းပါးရဲ႕ ပထမပိုင္းကို ခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ ပညာေရးစနစ္ဟာ အႀကီးအက်ယ္
ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုေနၿပီဆိုတာပါပဲ။
**************************************************************************
ဟုတ္ၿပီ။ ေျပာင္းမယ္၊ ဘယ္လိုေျပာင္းၾကမွာလဲ။
ဒီကိစၥက ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးရုံနဲ႔ မလုံေလာက္သလို က်ေနာ္ဉာဏ္မွီတဲ႔
ကိစၥလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို လက္ေရွာင္ပါတယ္၊ (ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔
ကိုက္ညီေသာ၊ ဘာေသာ ညာေသာ ဆိုတာေလာက္ေတာ႔ ခပ္တည္တည္ ဝင္ၿဖီးလို႔ရတာေပါ႔)
အားလုံးစုေပါင္းေဆြးေႏြးမွ ရပါလိမ္႔မယ္။ ျပသနာက ဒီေဆြးေႏြးပြဲ ရပ္သြားတယ္။
ဘာေၾကာင္႔လဲ။
ဒါကိုေတာ႔ နည္းနည္းေရးၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
***********************************************************************
အစိုးရက ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို ဘာေၾကာင္႔ရပ္လိုက္ရတာလဲ။ ဒါေတြက
ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ႔ အေၾကာင္းေတြလို႔ ယူဆပါတယ္။ မွားႏိုင္ မွန္ႏိုင္ ပါတယ္။
ၾကည့္ရေအာင္
၁။ အစိုးရက ဆူပူမႈျဖစ္ေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ျခင္း။ (က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး၊ ဆက္ဖတ္ပါ)
၂။ သမဂၢဆိုတဲ႔ေဝါဟာရဟာ အစိုးရ လုံးဝအေလွ်ာ႔မေပးႏိုင္တဲ႔ ခံစစ္စည္း လိုင္း
ျဖစ္ေနျခင္း (နည္းနည္းေတာ႔ အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္တာေပါ႔၊ ဘယ္နာ မည္နဲ႔
ရွိရွိ၊ ဒီအဖြဲ႔က ဒီအဖြဲ႔ပဲ)
၃။ ေဆြးေႏြးဖို႔ အဆင္သင္႔ ျဖစ္မေနျခင္း။
(အဓိက တာဝန္အေပးခံရသူ ကိုယ္ တိုင္ မေရမရာ၊ ဖုန္းဆက္လိုက္၊
ရႉးရႉးေပါက္ထြက္လိုက္ ဆိုပဲ၊ မရပ္ရင္ အိုးနင္း ခြက္နင္းျဖစ္ေတာ႔မယ္)
၄။
အဆင္သင္႔ ျဖစ္ေနၿပီထင္ထားတဲ႔ၾကားက တကယ္ေဆြးေႏြးေတာ႔ ဘက္ မညီျဖစ္ေနျခင္း
(အဓိကပါဝင္သူေတြျဖစ္ၾကတဲ႔ ေက်ာင္းသားနဲ႔ အစိုးရ ကိုယ္
စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြး သိပ္ကြာေနတယ္၊ ဆိုလိုတာက ဦးေအာင္မင္းဟာ
လြတ္လပ္ပြင္႔လင္း ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ မျဖဴကို လုံးဝ မယွဥ္ႏိုင္ဘူး)
၅။
ေဆြးေႏြးပြဲ မစခင္ကတည္းက ဒီမွာအျပတ္မေဆြးေႏြးပဲ လႊတ္ေတာ္မွာေခၚ
တြယ္မယ္ဆိုတဲ႔ အႀကံ ရွိေနၿပီး ျဖစ္ျခင္း (ေဘာလုံးစကားနဲ႔ဆိုရင္ အေဝးကြင္း
မွာ သေရခံ၊ အိမ္ကြင္းကိုေခၚ၊ အပိုင္ ေဆာ္မယ္ေပါ႔) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြက ျဖစ္ႏိုင္ေျခအရွိဆုံးလို႔ယူဆတဲ႔ အေၾကာင္းေတြပါ။ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကေသးတာေပါ႔။
ဇင္ေဝေသာ္