ကမ္းလက္ ( ၁၃ ) လျပည့္ အမွတ္တရ


အေမရိကန္၊ တိဗက္တန္ ဘိကၡဳနီ တစ္ပါး ေရးထားတာ ဖတ္ရဖူးတယ္။
က်မ သုံးစြဲေနတဲ႔ ပစၥည္း အားလုံးလိုလိုကို ဘယ္လို လုပ္ရတယ္ဆိုတာေတာင္ က်မ မသိဘူး။
က်မ အခုလုပ္ေနတာေတြကိုလည္း လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မလုပ္ႏိုင္ဘူး။
ဒါကိုၾကည္႔ရင္ ဒီကမၻာႀကီးဟာ ဘယ္ေလာက္ အညမည၊ သဟဇာတ သေဘာတရားေတြ ရိွေနတယ္ ဆိုတာ ရွင္းေနတာ ပဲ တဲ႔။

အဲသလိုပါပဲ၊ ေက်းဇူတင္စရာ အညမည၊ သဟဇာတ သေဘာတရားေလးေတြကို အမွတ္ရမိလိ႔ုပါ။
က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္က " စကၤာပူက ႐ြာသား " အေခၚခံရေလာက္ေအာင္ ၂၀၀၇ အထိ အီးေမးေတာင္ မရွိခဲ႔ဘူး။
အခု " ဘယ္သူ ဘာေျပာေျပာ ကိုယ္႔ အထာနဲ႔ ကိုယ္ေတာ႔ ကိုယ္လည္း ဘေလာ႔ဂါပဲ " ( ရိုက္ေပး၊ တင္ေပးသူ ရိွရင္ ) ျဖစ္ေနရျပီ။

ေက်းဇူတင္စရာက ပတ္ဝန္းက်င္။
ဖတ္ခ်င္တဲ႔ စာ တိုင္းကို ဖတ္လို႔ရေအာင္ လက္လွမ္းမီတယ္။
ေနာက္ျပီး အိုင္တီ၊ ေဖ႔စ္ဘုတ္ နဲ႔ ဘေလာ႔ဂ္။ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔ အနီး အေဝး ေက်ဇူးရွင္ေတြ အားလုံး။

အရင္က စာဖတ္၊ ႀကိဳက္ရင္ မွတ္စုထဲ ထည္႔။ အခု လူမသိတဲ႔ မွတ္စု မလိုေတာ႔ဘူး။ တစ္ခုခုဆို ေဖ႔စ္ဘုတ္မွာ ေရးတင္လိုက္ရင္ တရားဝင္ မွတ္စု ျဖစ္သြား ေရာ။ စာေရးတာ ဝါသနာ ပါရင္ စာဖတ္ရင္း ေရခ်င္တာေလးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ တစ္ေန႔ကို တစ္နာရီခြဲေလာက္ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ရင္ ေရးစရာေလးေတြ ရလာတတ္တယ္။

ေနာက္....... စာဖတ္သူေတြ။ ေရးသူကို အားရိွေစတယ္။
" လိုက္ခ္ " ေတြထက္ စာဖတ္သူ ဦးေရကို တေလးတစား စစ္မိတယ္။
တင္လိုက္တာနဲ႔ တစ္နာရီအတြင္း ဝင္ၾကည္႔၊ ဝင္ဖတ္သူ ၃၀၀ ဝန္းက်င္ ေရာက္သြားတယ္၊ ပုံမွန္ပဲ။
သူတို႔ကို " ေစာင္႔ဖတ္ " အုပ္စု လို႔ ကိုယ္တိုင္ နာမည္ေပးမိတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္လည္း ဒီလူေတြပဲ။

ေဆာင္းပါ ရွည္ရွည္ေတြဆို ( ဆီးရီးယပ္ ျဖစ္တာမ်ိဳး )  ေဖ႔စ္ဘုတ္ မွာ ေလ်ာ႔သြားျပီး ႔ ဘေလာ႔ဂ္  မွာ သြားတက္တယ္။ စာဖတ္သူက ပါးတယ္။ ေဆာင္းပါ အတို၊ မွတ္စုတို၊ သေရာ္စာ၊ ရယ္စရာ ျပဳံးစရာဆို  ေဖ႔စ္ဘုတ္ မွာ မ်ားတယ္။ " ေစာင္႔ဖတ္ " ဆိုတာက ည ၁၂ နာရီ တစ္ ခ်က္ တင္လည္း ဒီ အုပ္စုေလးက ဖတ္တယ္။ ေလးစားရျပီ။ ( အက္ဒမင္ကို ေျပာျပီး ႏွစ္ခါ စမ္းျပီးျပီ )

ႂကြားတာမဟုတ္ပါဘူး၊  ေဖ႔စ္ဘုတ္ နဲ႔ ဘေလာ႔ဂ္ ေပါင္းရင္ တစ္ေန႔ ( တစ္ပုဒ္ ) ဝင္သူ၊ ဖတ္သူ ၇၀၀ နဲ႔ ၁၀၀၀ ၾကားမွာ ရွိတယ္။ ( စကၤာပူ လာသင္႔ မလာသင္႔ က လြဲရင္ ) ေဖ႔စ္ဘုတ္မွာ ၆၀၀ ဝန္းက်င္၊ ဘေလာ႔ဂ္မွာ ၃၀၀ ဝန္က်င္။ စာအုပ္ ထုတ္ရင္ေတာင္ နာမည္မႀကီးရင္ အုပ္ေရက တစ္ေထာင္ ဝန္းက်င္ ပဲ။ ဘယ္စာမွ မရွဲ၊ ဘယ္ မိန္းကေလးပုံမွ မတင္ဘဲ ( ေဒၚစုက လြဲရင္၊ သူက မိန္းကေလး မွ မဟုတ္တာ ၊ ျမန္မာ ေဝါဟာရမရိွလို႔သာ။ သူက မိန္းကႀကီးပဲ ဥစၥာ။ ) ဒီေလာက္ လာသူရိွရင္ ေတာ္ျပီေပါ႔။

စာဖတ္သူေတြကို ေက်းဇူးတင္တယ္ ဆိုတာက ဒီလိုပါ......
အျခား ကေလာင္နဲ႔ စာအုပ္ ႏွစ္အုပ္ ထုတ္ဖူးတယ္။ အုပ္ေရတစ္ေထာင္ စီ ကုန္တယ္။ ေငြစိုက္ေပးရတယ္။ ေငြ ျပန္ မရဘူး။
ကူညီတဲ႔ သူငယ္ခ်င္း သုံးတာ ( ခ်စ္လို၊႔ ရင္းႏွီးလို႔ )။ " မင္းလိုေကာင္က ဒီေငြေလာက္ မမႈပါဘူး " ႀကိဳေျပာထားလို႔
က်ေနာ္လည္း " ဟုတ္တယ္ ၊ငါ လိုေကာင္က ဒီေငြေလာက္ မမႈဘူး " လုပ္လိုက္တယ္။ သိကၡာ ထပ္မက်ခ်င္ေတာ႔ဘူး။ ရမွာလည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ ငတ္ရင္ သူ႕ အေမအိမ္ ေရာင္းေပးမွာေပမယ္႔ မငတ္ေသးရင္ အေႂကြးမေပးၾကတဲ႔ ဆက္ဆံေရး မ်ိဳး။

မိတ္ေဆြ ဆရာလတ္ဆို မအားတဲ႔ၾကားက ( ေ႐ႊျမန္မာ ) မဂၢဇင္း လုပ္၊ စာေရး၊  ကဗ်ာေရး၊ ဘာသာျပန္။ စာေရးဆရာ ခ မယူဘဲ စာအုပ္ထုတ္တယ္။ ေငြကုန္တယ္။

ပိုးက မရဘူး။ မရတဲ႔ အတူတူ အခု ပိုက္ဆံ မကုန္ဘဲ  ေန႔တိုင္း စာအုပ္ထုတ္ခြင္႔ ရေနလို႔ ေက်းဇူးတင္တာပါ။
ေငြမကုန္။ ကိုယ္ေရးခ်င္တာ ေရး။ အျပန္ အလွန္ ( လူခ်င္း မသိၾကဘဲ ) ေလးစားၾက။ ကဲ ....ဘာလိုေသးလဲ။ စကားႀကီး စကားက်ယ္ ေစတနာ ေတြ ဘာေတြ လုပ္မေနနဲ႔။

ဒါနဲ႔ ဒီေန႔  ကမ္းလက္ ( ၁၃ ) လ ျပည္႔ျပီ။        ။


 ဇင္ေ၀ေသာ္

ကမ္းလြန္ပင္လယ္


သိပ္ ေနာက္က်ေနျပီလား
အရုဏ္ဦး ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ ေဝခဲ႔တာပါ
ေျခရာေတြ မ်ားရင္ ေျခရာမထင္ေတာ႔ဘူး
လူ ဆိုတာ
သတင္းထူး ငတ္တဲ႔ သတၱဝါ
ဘာကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္။

သိပ္ ေစာလြန္းေနသလား
မိုးေႏွာင္းေကာက္ဖို႔ ပြင္႔ခဲ႔တာပါ
သတင္းထူးေတြ မ်ားရင္ သတင္းမထူးေတာ႔ဘူး
လူ ဆိုတာ
ေျခလွမ္းဦးဖို႔ ငတ္တဲ႔ သတၱဝါ
ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္။

ျဖစ္၊ တည္၊ ပ်က္
ျဖစ္၊ တည္၊ ပ်က္
ျဖစ္၊ တည္၊ ပ်က္
ေျပာသူေတြ မ်ားလြန္းေတာ႔
နားညည္းသြားတဲ႔ ႏွင္း နဲ႔ ပန္းက
ပ်က္၊ ျဖစ္၊ တည္။
တည္၊ ပ်က္၊ ျဖစ္။
အရြတ္ အဖတ္ မပါတဲ႔ ပါေဖာင္းမင္႔ အစစ္။     ။


 ဇင္ေ၀ေသာ္

ဒါ႔ေၾကာင္႔ ကေလးယူၾကတယ္


“ ကေလးတစ္ေယာက္ လူလားေျမာက္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ ကုန္က်မလဲ ဆိုတာ လူ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေန႔တိုင္း ဂဏန္းေပါင္းစက္နဲ႔ မတြက္ၾကတာဟာ ကံေကာင္းတာပဲ။ ႏို႔မိုေတာ႔ က်ေနာ္တို႔ လူသား မ်ိဳးဆက္ေတာ႔ တုန္းျပီ ”

Maureen Rice ဆိုတဲ႔ ယူေက သုေတသန ဆရာက သူ႕ရဲ႕ " The Parent Trap " စာအုပ္မိတ္ဆက္စဥ္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ႔တယ္။


ကေလးတစ္ေယာက္ လူလားေျမာက္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ဖို႔ ကုန္က် ေငြ တြက္ၾကည္႔ ရင္.......
အေမရိက ျမိဳ႕ႀကီးေတြမွာဆို ေဒၚလာ သုံးသိန္းခြဲ
လန္ဒန္လို ျမိဳ႕မွာ ေပါင္ ႏွစ္သိန္းခြဲ
ေဟာင္ေကာင္ မွာဆို ေဟာင္ေကာင္ ေဒၚလာ ၅ မီလီယံ ေလာက္ ကုန္က်တယ္။
ဒီေငြ ပမာဏ က ကြန္ဒို အလတ္စား အိမ္တစ္လုံး ဝယ္လို႔ ရတယ္။

ကေလးယူတာကိုပဲ ေဈးကြက္ တြက္တတ္တဲ႔ မိဘ တခ်ိဳ႕က
" တစ္ေယာက္တည္းယူထားလို႔ အဲသေလာက္ ကုန္တာ၊ အမ်ားႀကီး ယူလိုက္ရင္ အဲသေလာက္ မကုန္က်ေတာ႔ဘူး " ေျပာသူေတြရိွတယ္။
ရယ္ရေပမယ္႔ သိပ္ေတာ႔ မစြံလွပါဘူး။ ကေလး သုံးေယာက္ အပ္ လို႔ ေဈးေလွ်ာ့ယူတဲ႔ ေက်ာင္း၊ ၅ ေယာက္ဝင္စားလို႔ ေဈးေလွ်ာ့ယူတဲ႔ ထမင္းဆိုင္ စတာေတြ မေတြ႔မိပါဘူး။ က်ေနာ္ တြက္ၾကည္႔တယ္၊ ကေလးတစ္ေယာက္ လူလားေျမာက္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရာမွာ တစ္နာရီ ( ေဟာင္ေကာင္ေငြ ) သုံး ေဒၚလာကုန္တယ္။

ဒါျဖင္႔ ဘာျဖစ္လို႔မ်ား က်ေနာ္တို႔ ကေလးယူၾကတာလဲ၊ သူတို႔ဆီက ျပန္ရတာေတြ အမ်ားႀကီး၊ ဖရီး။

သူတို႔ႀကီးလာမွ ဘာေလးေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔နဲ႔ ပတ္သက္လု႔ိ ေလထဲ အိမ္ေဆာက္ စိတ္ကူးယဥ္ခြင္႔ ရတယ္။
အျပင္ထြက္တိုင္း လက္တြဲေခၚစရာ လူ အၿမဲရိွတယ္။
အလွဆုံး ေရခဲေသတၱာရွိတယ္ ( အ႐ုပ္ေတြ ဆြဲ၊ အ႐ုပ္ေတြ ကပ္ )
ကာတြန္းကားေတြ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ၾကည္႔ခြင္႔ရွိတယ္ ( ႏို႔မို႔ ကေလး ႐ိုဟိန္ဂ်ာ အေျပာခံရမွာ စိုးလို႔ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္မ ၾကည္႔ရဲဘူး )
တစ္ခါမွ မေရာက္ဖူးတဲ႔ သည္းချံခင္း ေရမွတ္ကို ေရာက္ရတယ္။


" anger management course " ကို တစ္ျပားမွ မကုန္ဘဲ တက္ခြင္႔ရတယ္။
တစ္ကိုယ္လုံး ျပန္႔ေနတဲ႔ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ ရတယ္။
တစ္ေန႔ကို အနည္းဆုံး သုံးႀကိမ္ အဖက္ ခံရတယ္၊ တစ္ႏွစ္ဆို ၁၀၉၅ ႀကိမ္။
သူတို႔ေလးေတြ အေတာင္စုံလို႔ " ပ်ံ " သြားၾကေတာ႔ အသည္းကြဲခြင္႔ ရတယ္။

ကဲ ...ကြန္ဒို အိမ္တစ္လုံးရိွ႐ုံနဲ႔ ဒါေတြ ဘယ္ကရႏို္င္မလဲ။

Ref: Mr. Jam. A shocker: how much it costs to raise a child


 ကမ္းလက္ 

ရီဆာ႔ခ်္


အာရွက ဂရိ  ဥေရာပ ရီဆာ႔ခ်္

သုေတသန တစ္ဖြဲ႔က
" ဥေရာပမွာ ဘယ္လူမ်ိဳးက အလုပ္ အႀကိဳးစားဆုံးလဲ " ဆုိတဲ႔ ေမးခြန္း ေမးရာမွာ
ဂရိ ေတြကလြဲရင္ ဥေရာပတစ္တိုက္လုံးက " ဂ်ာမန္ " လိ႔ု ေျဖၾတယ္။
ဂရိ ေတြကေတာ႔ ဂရိေပါ႔ ေလ။ အေျဖေတြ ထြက္လာေတာ႔ ဂရိ ေတြက ဥေရာပတစ္တိုက္လုံး မတရာဘူးတဲ႔။

ျမန္မာ ရီဆာ႔ခ်္

ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအသင္းဟူသည္ ( မေျဖမီ နာမည္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားပါ )
( က ) ဆရာဝန္မ်ား၊ က်န္းမာေရး အသိ အတတ္ ပညာရွင္မ်ားျဖင္႔ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။
( ခ ) ပရဟိတ တကယ္လုပ္ေနသူမ်ား၊ တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡမ်ား၊ ဘ၊က ေက်ာင္း ဆရာေတာ္မ်ားျဖင္႔ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။
( ဂ ) ေဆးသမား ေထာင္ထြက္ ရပ္ကြက္လူႀကီးမ်ားျဖင္႔ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္း ထားသည္။

အေျဖက ( က ) နဲ႔ ( ခ ) အေပါင္း ဂရိ တဲ႔။ ( က+ခ=ဂရိ )


 ဇင္ေ၀ေသာ္

ကမၻာက ထင္သေလာက္ ေလးေလးနက္နက္ႀကီး မဟုတ္ဘူး

အရင္က ( အခုလည္း အတူတူပဲ ထင္ပါတယ္ ) ျမန္မာျပည္မွာ အေရာင္းရ ဆုံး၊ အငွားရဆုံး ၊ လူအဖတ္ဆုးံ မဂၢဇင္းေတြကို ၾကည္႔ရင္ နကၡတၱ စတဲ႔ လိုင္း က မဂၢဇင္းေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ ျမန္မာေတြ ညံ႕တယ္၊ ဘယ္စာမ်ိဳး ဖတ္ ရ မယ္ဆိုတာ မသိဘူး၊ ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္တဲ႔ အေဝးႀကီးက နကၡတ္ေတြ အေၾကာင္း စိတ္ဝင္စားေနတယ္ လို႔ အျပစ္တင္ေစာရင္ မွားပါတယ္။

ကမၻာကို ၾကည္႔ပါ။ ဟယ္ရီေပၚတာ ဇာတ္လမ္းတြဲေတြက ကမၻာမွာလည္းအ တူတူပဲ လို႔ ေျပာျပေနတာ ေတြ႔ရပါလိမ္႔မယ္။ ဟယ္ရီေပၚတာ စာအုပ္ထြက္ မယ္႔ေန႔မွာ မအိပ္ဘဲထိုင္ေစာင္႔ဝယ္မယ႔္ ပရိႆတ္က စကၤာပူလို ႏိုင္ငံ ေပါက္စမွာေတာင္ တစ္တန္းႀကီး ရိွတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ကေလး ႀကိဳက္ပါလို႔ ေျပာခ်င္ ေျပာလို႔ရေပမယ္႔ တကယ္ ဟယ္ရီေပၚတာ ရဲ႕ စာဖတ္ ပရိႆတ္က ကေလးေတြတင္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သုေတသနေတြ က ေျပာျပေနတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဟယ္ရီေပၚတာ ဟာ လူကို အင္တာ တိန္း လုပ္ေပးႏိုင္လို႔ပဲ လို႔ ယူဆရမွာပါ။

ေနာက္ဆုံး လတ္တေလာကိစၥက ဂန္းနန္းစတိုင္။ ရိွရွိသမွ် ပါေဖာင္း မင္႔ေတြ ကို ေက်ာ္တက္သြားတယ္။ ယူက်ဳမွာ သန္း ၈၀၀ ေက်ာ္။ ဒါက မူရင္းတင္ ထားတဲ႔ ဆိုက္ဒ္ ကိုပဲ ေရတြက္တာ တဲ႔။ ရိွရိွသမွ် ကြန္မင္႔ေတြက အစ အားလုံး ကို ေရတြက္ရင္ ၂ .၂ ဘီလီယံ တဲ႔။ သူ႕ကိုလည္း " ကံ " ပါလို႔ ( ဝမ္းမေျမာက္ႏိုင္သူ တခ်ိဳ႕က ) ေျပာသူ မ်ား တယ္။ မဟုတ္ေလာက္ပါဘူး။ သူ႕မွာလည္း ပါေဖာင္းမင႔္ တန္ဖိုး ရိွမွာ ပဲ။ ေနာက္ျပီး ဒီ ဂိုင္းက မိဘေတြက စီးပြားေရးပညာသင္ဖို႔ အေမရိက ပို႔၊ သူက က်ဴရွင္ခ ပိုက္ဆံေတြနဲ႔ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ ဂစ္တာေတြ ဝယ္တာ တဲ႔။

တစ္ကမၻာလုံး အေနနဲ႔ ၾကည္႔ရင္ ေပါ႔ေပါ႔ ပါးပါးေလးေတြကို လူေတြ ပို ႀကိဳက္ တယ္ဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ေတြ လုပ္ေနစရာ မလိုလွဘူး။ ခပ္တည္တည္ႀကီးေတြ၊ ေလးေလးနက္နက္ႀကီးေတြ မ်ားလြန္းရင္.... ကမၻာႀကီးရဲ႕ လည္ပတ္ႏႈန္းလည္း ေႏွးခ်င္ ေႏွးသြားမွာ။ ဘယ္ေျပာလို႔ ရမလဲ။

လူေျပာမ်ားတဲ႔ ဘုရားေဟာ ရိွတယ္။
" စိေတၱန နီယတိ ေလာေကာ=စိတ္က ေလာကႀကီးကုိ ေခါင္းေဆာင္မႈလီဒါရွစ္(ပ္ ) ေပးထားတာ " တဲ႔။

ေပါ႔ေပါ႔ ပါးပါး ပါ

 ဇင္ေ၀ေသာ္