အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္္ရႊင္ၾကသူမ်ား ( ၂ ) (ဗုဒၶဘာသာ စိတ္ပညာရႈေထာင့္)

 အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္္ရႊင္ၾကသူမ်ား (၁)  မွအဆက္

ဗုဒၶဘာသာကေျပာသည့္ “ေသာမနႆ၊ ပီတိ၊ သုခ” စေသာ ေဝါဟာရတို႔ကို ယေန႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ(happiness) ဟု ျခံဳငံုသံုးစြဲထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
          သာမာန္ပုဂၢိဳလ္တို႔အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို-
          ၁။ Sensual Level (အာရံုခံစားမႈအဆင့္)
          ၂။ Ethical Level (အက္သစ္ အဆင့္)
          ၃။ Spiritual Level (စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ) ဟု
 ေခတ္ပညာက သံုးမ်ိဳးခြဲျပသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း Ethical Level (အက္သစ္ အဆင့္) ႏွင္႔ Spiritual Level  ကို တစ္ခုတည္းေပါင္းယူၿပီး Spiritual ေပ်ာ္႐ႊင္မႈဟု ဆိုၾကသည္။ အဘိဓမၼာသေဘာႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ ဗုဒၶဘာသာက ေရွးဦးစြာ ေလာဘမူစိတ္ရွစ္ပါးကို ျပသည္။ ရွစ္ပါးအနက္ ပထမေလးပါးက ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္သည္။ ေလာဘစိတ္တို႔ကို Sensual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။

          ေလာဘသည္ အကုသိုလ္စိတ္ဟု ဆိုရေသာ္လည္း လူ႔အဖြ႔ဲအစည္း၌ ေလာဘကင္း၍ကား မရေပ။ အေျပာ၊ အေဟာ၌ ကင္းေသာ္လည္း လက္ေတြ႔၌ ေလာဘမကင္းႏိုင္။ ေလာဘသည္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကိုရေစ၏( ေသာမနႆႏွင့္ယွဥ္၏ဟူလို)။ အဘိဓမၼာကေတာ့ ေလာဘႏွင့္ေပ်ာ္သမွ်သည္ အကုသိုလ္ဟုုဆို၏။ သို႔ေသာ္ ေဒါသႀကီးသူႏွင့္စာလွ်င္ ေလာဘႀကီးသူကမွ ဘဝေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ရႏိုင္သည္။ ေလာကႀကိဳးဆြဲရာကို ကရင္း အဆင့္အတန္းရွိေသာ လက္ရွိဘဝကို ရႏိုင္သည္။ ဤသို႔ ဆိုသျဖင္႔ ေလာဘႀကီးျခင္းသည္ ေကာင္း၏ ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္ေၾကာင္း သိေစလိုပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေတြ႔ကရ လူ ႏွင္႔ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားတတ္သူထက္ မေနမနား အားထုတ္ေနေသာ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးကမွ  တိုက္နဲ႔ ကားနဲ႔ ေနရေသးသည္ ဟု ျဖစ္သၫ္။

          အရိယာမျဖစ္ေသးလွ်င္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ရွာေဖြစုေဆာင္းမႈႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေလာဘကို အလြန္အမင္း အဆိုးမျမင္အပ္ေပ။ ဆႏၵ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္၊ ထိုပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားမႈေလာဘစသည္တို႔က သီအုိရီအရ ခြဲျခား၍ရေသာ္လည္း လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ျခားနားခ်က္က က်ဥ္းေျမာင္းလွသည္။

          ဦးပုညျပန္ေရးသည့္ ေရသည္ျပဇာတ္ကို ျပန္ၾကည့္ႏိုင္သည္။
          ေရသည္ေယာက်္ားဇာတ္လမ္း၏ သခၤန္းစာအခ်ဳပ္သည္ လုပ္အားတန္ဖိုးျဖစ္သည္။ ေငြတမတ္ကိုမစြန္႔ႏိုင္ေသာ တဏွာ (သို႔) ေလာဘ မဟုတ္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိရပ္တည္ေရး၊ မိသားစုရပ္တည္ေရးအတြက္ မေနမနားအားထုတ္သူမ်ားကုိ ေလာဘႀကီးသူ၊ ကိေလသာထူေျပာသူဟု မထင္သင့္၊ မေျပာသင့္ေပ။ ဇာတ္ေတာ္ထဲမွာပင္ ၎ေရသည္ေယာက်္ားကို အျပစ္မဆိုခဲ့ေပ။

          ဤ၌ ဘုရားရွင္မိန္႔သည့္ ခ်မ္းသာေလးမ်ိဳးကို ငဲ့ေစာင္းၾကည့္ရေပေတာ့မည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာ လံုေလာက္စြာရွိျခင္း၊ ထိုစည္းစိမ္ကို ခြဲျခားေဝဖန္သံုးစြဲျခင္း၊ ေၾကြးၿမီကင္းစင္ျခင္း၊ အတိတ္ျပန္ၾကည့္ရင္းအျပစ္ကင္းမႈကိုနားလည္မိျခင္းတို႔သည္ခ်မ္းသာျခင္းတရားဟု ေဟာခဲ့သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ေငြေၾကးဥစၥာလံုေလာက္စြာရွိသူမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကရသည္။ အနည္းဆံုး စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို နည္းပါးေစသည္။

          ရဟန္းမ်ားကိုေပးေသာ ၾသဝါဒကို လူသားက လိုက္၍မရႏုိင္။ ရဟႏၱာမ်ားကိုေပးေသာ ၾသဝါဒကို ပုထုဇဥ္ရဟန္း မလိုက္ႏိုင္။ အခ်ိန္ႏွင္႔ ပါရမီ အႏု အရင္႔ လိုသည္။   ဤကိစၥကို သေဘာမေပါက္္လွ်င္ မရိုးသားမႈျဖစ္သြားႏိုင္ျပန္သည္။ 

          မည္သို႔ဆုိေစ စားခ်င္တာ စားေနရ၊ သြားခ်င္ရာ သြားေနရ၊ ေတြ႔ခ်င္သူကို ေတြ႔ခြင့္ရျခင္း
စသည္တို႔သည္ ေပ်ာ္ရြႊင္မႈအမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္လား၊ အကုသိုလ္လားကိစၥကို အသာထားၿပီး လူသားမ်ားအေနျဖင့္ ခံစားမႈအဆင့္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈအမွန္ ရွိသင့္သည္။ ဤသည္မွာ Sensual Level Happiness ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥကို “ေလာဘ၊ ကိေလသာ၊ ငရဲ၊ ဘုရားေမ့ တရားေမ့” စသည့္ စကားလံုးတို႔ျဖင့္ နာနာက်ည္းက်ည္း မယူဆသင့္ဟု ထင္သည္။ လူသည္ လူသာျဖစ္သည္။ ကာမဘံုသားျဖစ္သည္။ ကာမကို အျပစ္ျမင္လွ်င္ ေကာင္းသည္။ ထိုကာမကို မယုတ္မလြန္ သံုးစြဲမွီဝဲျခင္းေၾကာင့္ေတာ့ အျပစ္ဆိုရန္ ခက္လွသည္။ ညေနစာစားေသာ ေလာဘေၾကာင့္ လူဆိုးတစ္ေယာက္မျဖစ္ႏိုင္၊ သီခ်င္းအေပၚ စြဲလန္းစြာနားေထာင္မႈေၾကာင့္ လူဆိုးမျဖစ္ႏုိင္။ မိမိ၏ သမာဓိကို ထိခိုက္ေစေသာ္လည္း သူတစ္ပါးကို မထိခိုက္ေသာ ေပ်ာ္႐ႊင္မႈ တို႔သည္ အပါယ္ကို မေရာက္ေစႏိုင္။

          အစြန္းေရာက္ ဘာသာေရးအယူအဆသည္ မျပည့္မစံုေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ျဖစ္ေစသည္။အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ေလာဘရွိသူသည္ လုိခ်င္ေသာအရာကို ရခိုက္ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ေလာဘစိတ္ ေသာမနႆေဝဒနာသေဘာတြင္ ဒိ႒ိႏွင့္တြဲ၍ပါလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ဒိ႒ိမပါေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟု ႏွစ္မ်ိဳးျပန္ခြဲျပသည္။ မိစၦာဒိ႒ိႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ေလာက၊ သံသရာ ပို၍အျပစ္ႀကီးသည္။ ဒိ႒ိ(အပါယဂမနိယ) သည္ အပါယ္က်ေစႏိုင္ေသာ သတၱိလည္းရွိေနသည္။

          မည္သို႔ျဖစ္ေစ ကာမနယ္္တြင္ လိုခ်င္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရေနလွ်င္ ထိုသူတို႔သည္ ေပ်ာ္ရႊင္သူတို႔ျဖစ္သည္။ အရိယာ မ ျဖစ္ေသးသူႏွင္႔ ဟန္မေဆာင္တတ္သူတိုင္း မိမိေတာင္႔တေသာ အရာမ်ား ရလွ်င္ ေပ်ာ္႐ႊင္၏။ မရေသာ္ စိတ္ညစ္ၾကရ၏။ ထို႔ေၾကာင္႔ အာရုံခံစားမႉ ဆိုင္ရာ ေပ်ာ္႐ႊင္မႈအတြက္ လိုအင္ဆႏၵ အထိုက္ အေလ်ာက္  ျပည့္ သူတို႔သည္ ေပ်ာ္႐ႊင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ဟု ေလာကီဆန္ဆန္ ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏိုင္သည္။

          Sensual Level Happiness ၿပီးလွ်င္ Ethical Level ကိုလည္း ၾကည့္ႏိုုင္ပါသည္။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာက “မဟာကုသိုလ္စိတ္ရွစ္ပါး” ဟု ဆိုသည္။ ယင္းတြင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ( ေသာမနႆ) ေလးပါး ပါဝင္သည္။ သာမာန္လူမ်ား ကုသိုလ္ျပဳရင္း ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈမွန္သမွ်ကိုအျပစ္ကင္းေသာ၊ကုသိုလ္ရေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟုဆိုရမည္။သူတဖက္သားကိုကူညီရင္း၊ပရဟိတေဆာင္ရြက္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္တတ္သူမ်ား၌ ဤကုသိုလ္အေပ်ာ္မ်ား အျဖစ္မ်ားသည္ဟု ေယဘုယ်မွတ္ယူႏိုင္သည္။ ဘုရားရွင္ေဟာေသာ လူ႔ခ်မ္းသာေလးမ်ိဳးအနက္-

          စည္းစိမ္ဥစၥာကို ခြဲျခားေဝဖန္ သံုးစြဲျခင္း-
          အျပစ္ကင္းေသာအမႈတို႔ကို စဥ္းစားရင္း ဝမ္းေျမာက္ရျခင္း-

တို႔ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနသည္။ ယင္းကိုပင္ Dedicated Happiness ဟု သံုးစြဲၾကသည္ကို ေတြ႔ရျပန္သည္။ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ေမြးျမဴ၊ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးၿပီး ထိုကေလးႀကီးပြါးခ်မ္းသာတာကိုၾကည့္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္ရမႈ၊ တပည့္မ်ားကို ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ သင္ၾကားေပးၿပီး ထုိကေလးမ်ား ပညာစံုၾကေသာအခါ ၾကည္ႏူးရတတ္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ စသည္တို႔ပင္ျဖစ္သည္။သာမာန္လူသားတို႔အတြက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုး ရရွိႏိုင္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္္သည္။ ဤအခ်က္ကိုေထာက္ဆလွ်င္ ဆင္းရဲပင္ ဆင္းရဲဲျငားေသာ္လည္း စိတ္ရင္းေကာင္းသူမ်ားက ပို၍ေပ်ာ္ရႊင္ေသာဘဝကို ရႏိုင္၊ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကသည္။

          မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ကမူ ရဟန္းသာမေဏမ်ား ၾကည့္လိုက္၍ မ်က္ႏွာရႊင္ေနလွ်င္ ေသာမနႆျဖင့္ ပဋိသေႏၶယူခဲ့သူ၊ ခပ္တည္တည္ႀကီး အျမဲတမ္းေနလွ်င္ ဥေပကၡာျဖင့္ပဋိသေႏၶေနသူဟုပင္တိတိက်က်ၾသဝါဒေပးခဲ့သည္။ ေသာမနႆအားေကာင္းၿပီး အေကာင္းဖက္မွရွဳျမင္တတ္သူတို႔သည္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈဘဝကိုရၾကသည္။ ယင္းတို႔ကိုပင္ Spiritual Level Happiness ဟု အမည္တပ္လိုက တပ္လို႔ရသည္။

          သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာအေနျဖင့္ဆိုရလွ်င္ Spiritual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ သမာဓိႏွင့္ (သို႔) စ်ာန္ႏွင့္ ဆိုင္သည္ဟု ဆိုရမည္။
          လူပုဂၢိဳလ္တို႔က ဆရာေတာ္မ်ား တည္ၾကည္သြားလွ်င္ သမာဓိေၾကာင့္၊ အၿပံဳးမ်ားေသာ ဆရာေတာ္ကို ကလက္သည္ဟု ထင္တတ္ၾကသည္။ စာေပႏွင့္ အနည္းငယ္ ေခ်ာ္ေနသည္ထင္သည္။ သမာဓိတရားသည္ ေနာက္ဆံုးစ်ာန္အထိမေရာက္မီ (သုတၱန္အဆို စတုတၳစ်ာန္၊ အဘိဓမၼာအလို ပဥၥမစ်ာန္ကို ေနာက္ဆံုးစ်ာန္ဟု ဆိုလိုသည္) ပီတိ၊ သုခတို႔ႏွင့္ အတူရွိေနသည္။ အဂၤလိပ္က ပီတိကုိ “Joy” ဟု ဘာသာျပန္တတ္ၾကၿပီး ေသာမနႆကို “Happiness” ဟုပင္ အမ်ားအားျဖင့္ ဘာသာျပန္ၾကသည္။ သုခ၏ ဆန္႔က်င္ဖက္က ဒုကၡျဖစ္ေနသျဖင့္ မဆိုးဟုထင္သည္။

         ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္ဟုထင္သည္၊ ႏိုင္ငံျခားသား ရဟန္းေတာ္မ်ားက လူပရိသတ္ေရွ႕မွာ ၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္ စကားေျပာ၊ တရားေဟာၾကသည္။ ျမန္မာရဟန္းေတာ္၊ ထုိင္းရဟန္းေတာ္တို႔က မ်က္ႏွာတည္တည္ျဖင့္ တရားေဟာၾကသည္။ ဓမၼကို အေလးဂရုျပဳျခင္းဟု ဆိုလိုသည္။ ယဥ္ေက်းမႈကိစၥက က်ယ္ဝန္းရႈပ္ေထြးသျဖင့္ မေျပာေတာ့ေပ။ Spiritual Level ေရာက္သည့္တိုင္ ရဟန္း၊ လူသည္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ပင္ ရွိေနတတ္သည္။ သမာဓိေၾကာင့္ “တည္” သည္ဆိုေသာစကားက စာေပႏွင့္ မညီညြတ္။ သူတည္ခ်င္၍ တည္ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး သမာဓိႏွင့္ လံုးဝမဆိုင္ဟူူလုိ။

စ်ာန္ဟူသည္ အဘယ္နည္း။
         ျမန္မာစကားျဖင့္ အတိုဆံုးဆိုလွ်င္ သမာဓိ(သို႔) ဧကဂၢတာသည္ စ်ာန္ျဖစ္သည္။ စ်ာန္မွာျပည့္စံုရမည့္ အဂၤါအလြန္ဆံုး ငါးပါးရွိရမည္ဆိုေသာ္လည္း အခ်ဳပ္ကမူ သမာဓိျဖစ္သည္။ ဝိတက္၊ ဝိစာရမပါလည္း စ်ာန္ျဖစ္သည္။ ပီတိမပါလည္း စ်ာန္ေခၚလို႔ရသည္။ သို႔ေသာ္ သမာဓိ(သို႔) ဧကဂၢတာမပါပဲေတာ့ စ်ာန္မျဖစ္။ ဤေဒသနာမွ ဆက္ႏြယ္၍ သံုးသပ္ရလွ်င္ ျပာယာခတ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္ထက္ စိတ္တည္ၿငိမ္ေသာပုဂၢိဳလ္က အမွန္တကယ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈကိုရသည္။ ဤေပ်ာ္ရႊင္မႈက ေရွး Sensual Level, Ethical Level တို႔ထက္ ပိုသာသြားသည္။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက သူ႔စိတ္ထဲမွာပင္ ရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤေပ်ာ္ရႊင္မႈက အေႏွာက္အယွက္နည္းသြားသည္။

         အနည္းငယ္ရွင္းရန္ လိုမည္ထင္သည္။
         ဥပမာအားျဖင့္ Sensual Level ေပ်ာ္ရႊင္မႈက အျခားပုဂၢိဳလ္၊ အရာဝတၱဳတစ္ခုခုကိုမွီ၍ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ခ်စ္ျခင္း၊ ေတြ႔ဆံုျခင္းမွရေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ အျခားတစ္ေယာက္အေပၚမွာ တည္ေနသည္။ ထုိအျခားတစ္ေယာက္က မိမိထင္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း မျဖစ္ေသာအခါ စိတ္ညစ္စရာျဖစ္သြားသည္။ သခ်ၤာသေဘာအရေျပာလွ်င္ ထိုေပ်ာ္ရႊင္မႈက ၅၀/၅၀ ရာခိုင္ႏံႈးသာရွိသည္။ Ethical Level မွာလည္း ကုသိုလ္္ဟုဆိုေစ ထိခိုက္လြယ္သည္။ “အလွဴေပး၊ ငရဲရ” ဆုိေသာ ျမန္မာစကားႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ထိုေပ်ာ္ရႊင္မႈကလည္း အျခားပစၥည္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ခုခုႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၅၀/၅၀ ေပ်ာ္ရႊင္မႈဟုသာ ဆိုရေပမည္။

         စိတ္တည္ၾကည္မႈကို အေျခခံ၍ရလာေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက သူတပါး၊ အျခားပစၥည္းတစ္ခုခုႏွင့္ လံုးဝမသက္ဆိုင္။ မိမိစိတ္ႏွင့္သာ ဆုိင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာႏံႈးျပည့္ မိမိအေပၚမွာပင္ တည္ေနေတာ့သည္။ မပ်က္စီးႏုိင္ဟုေျပာ၍မရေသာ္လည္း ပ်က္စီးဖို႔ရာခိုင္ႏံႈး အေတာ္နည္းသြားသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ဖ်က္မွသာ ပ်က္ေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ေပ်ာ္ရႊင္ၾကသူမ်ားတြင္ တတိယပုဂၢိဳလ္သည္ သမာဓိရွိသူျဖစ္သြားေတာ့သည္။ သူ၏ ေပ်ာ္ရႊင္မႈပမာဏကေတာ့ သူ႔မွာရွိေသာ သမာဓိႏွင့္ အခ်ိဳးညီညီပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

         “စ်ာန္” ဟူေသာ ေဝါဟာရက ယေန႔အႏုပညာေလာကမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးစြဲေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ပန္းခ်ီဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာတို႔က အႏုပညာစ်ာန္ဝင္ေနသည္ဟု တင္စားတတ္ၾကသည္။ တစ္ခုခုအေပၚ အာရံုစူးစုိက္ေနေသာ သမာဓိကို ဆိုလိုၾကသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မွတ္သားဖြယ္စကား ထုတ္ျပလိုသည္။

         “မည္သည့္ကိစၥမဆို ျပဳမူေဆာင္ရြက္စရာရွိလွ်င္ ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ ပီတိ၊ သုခ၊ ဧကဂၢတာ ဟူေသာအဆင့္ငါးဆင့္ျဖင့္ တက္ရသည္။

• ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္ရႈရြတ္ဆို၍ စိတ္အာရံုမွာ သြင္းထားလိုက္( ဝိတက္)
• ထိုသို႔ စိတ္အာရံုမွာသြင္းထားေသာ ကဗ်ာကို အဖန္တလဲလဲ ရြတ္ဆိုပြားမ်ားၾကည့္လိုက္(ဝိစာရ)
• ထိုသို႔ ပြားမ်ားေသာအခါ ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးမႈ အရသာတစ္မ်ိဳးေပၚလာမည္(ပီတိ)
• ထိုသုိ႔ ၾကည္ႏူး၊ အရသာထူးေပၚလာခိုက္ ႏွစ္သက္ျခင္းျဖစ္ကာ ခ်မ္းသာလာမည္(သုခ)
• ထိုသုိ႔ ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးခ်မ္းသာေနရေသာ အရသာအေပၚ စိတ္အာရံုတသားတည္းက်ကာ တျခားဘယ္ကိုမွ စိတ္မျပန္႔လြင့္ပဲ တည္တံ့ေနမည္(ဧကဂၢတာ)

ထုိစ်ာန္ငါးပါးမွာ ဘယ္ေနရာမဆို အသံုးခ်ႏိုင္သည့္ ေဖာ္ျမဴလာျဖစ္သည္။

         (ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ ႏွစ္သစ္ကူး ခ်စ္ဦးလက္ေဆာင္ ကဗ်ာစာအုပ္ အမွာစာမွ၊ ၁၉၉၈- ဇန္နဝါရီလ)ေဒသနာထံမွ စ်ာန္ကို အႏုပညာထဲေရာက္ေအာင္ ဆြဲထည့္လိုက္ေသာ စကားျဖစ္သည္။ သေဘာတူႏိုင္၏။ မတူပဲလည္း ေနႏိုင္၏။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ သမာဓိသည္ ဆက္စပ္ေနရကား ေပ်ာ္ရႊင္မႈ (ပီတိ) မရွိလွ်င္ သမာဓိရဖို႔လည္းမလြယ္၊ သမာဓိမရွိလွ်င္ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈလည္း မရႏိုင္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္။ မည္သို႔ျဖစ္ေစ သမာဓိရွိသူ၊ စိတ္တည္သူသည္ အမွန္ေပ်ာ္ရႊင္သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။

         ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း (၁၀) မ်ိဳးကို စာရင္းခ်ျပ၏။
         ၁။ ကာမဂုဏ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၂။ ပထမစ်ာန္( ရူပစ်ာန္) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၃။ ဒုတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၄။ တတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၅။ စတုတၳစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၆။ ပထမစ်ာန္(အရူပစ်ာန္) ေပ်ာ္ရြင္မႈ
         ၇။ ဒုတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၈။ တတိယစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၉။ စတုတၳစ်ာန္(    ။    ) ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
         ၁၀။ နိေရာဓသမာပတၱိ သုခ- ဟုျဖစ္သည္။
(Nibbana is the highest bliss- နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ  အဂၤလိပ္ေဆာင္းပါး ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး)

ဤေဒသနာအရဆိုရေသာ္
၁။ Sensual Level Happiness
၂ မွ ၉ အထိသည္ Spiritual Level Happiness
၁၀- သည္ ဝိမုတၱိသုခ Liberational Happiness ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကသူမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ ရႈေထာင့္အရ-
၁။ ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၦရိယ၊ ကုကၠဳစၥနည္းသူ
၂။ ကာမဂုဏ္ခ်မ္းသာ ခံစားခြင့္ရသူ
၃။ အမ်ားအက်ိဳး၊ ကိုယ့္အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ရင္း စိတ္ခ်မ္းသာသူ
၄။ သမာဓိျဖင့္ ခ်မ္းသာသူ
၅။ လြတ္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ ခ်မ္းသာသူ ဟု ငါးမ်ိဳးကြဲသြားေလေတာ့သည္။

         ဝိမုတၱသုခမရမခ်င္း ေရွးခ်မ္းသာေလးခုသည္ တစ္ခုစီ သီးျခားရပ္တည္ေနသည္ဟု ေျပာရန္ရွိသည္။
“ေလာကမရွိပဲ ေလာကုတၱရာမရွိႏိုင္” ဆိုေသာ ပီနန္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၾသဝါဒကို ကိုးကားလိုက္ခ်င္၏။ ကာမသုခ ဘာမွန္းမသိပဲ ဝိမုတၱိသုခ လိုခ်င္၍မရႏုိင္ဟု ဆိုလိုသည္။ ကာမသုခသည္ အျပစ္မဟုုတ္။ ယင္းကာမသုခကို အလြဲသံုးစားလုပ္မွ အျပစ္ျဖစ္သည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာကံုလံုၾကြယ္ဝျခင္းက စြမ္းအား၊ အာဏာ အခြင့္အေရးရွိျခင္းက စြမ္းအား။ ထိုစြမ္းအားတို႔ကို အလြဲသံုးစားလုပ္က အကုသုိလ္ျဖစ္သည္။

         သီဟနာဒကေတာ့ တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးသား၊ ႏိုင္ငံႀကီးသူမ်ား၊ ကမၻာ့အဆင့္မီေသာ ပညာရွင္မ်ား၊ ကမၻာ့အဆင့္မီေသာ ေငြေၾကးသံုးစြဲသူမ်ားျဖစ္ၿပီးမွ ေလာကုတၱရာကိစၥကို ေဆြးေႏြးျခင္းသည္ ေကာင္း၏ဟုထင္သည္။
ေလာကမရွိပဲ ေလာကုတၱရာမရွိ။ ဝိမုတၱိသုခသည္ ကာမသုခကိုခံစား၊ အဆိုးျမင္ေက်ာ္ျဖတ္ရေသာ ခ်မ္းသာျခင္းျဖစ္၏။ အဆင့္ေက်ာ္၍ မရ။ ရသည္ဟုဆိုေသာ္ ေကာင္းပါ၏။ အျငင္းေတာ့ မပြားလို။

သီဟနာဒ

Read more

" Wh " မ်ားနဲ႔ အေဖ (ကမ္းလက္ ၁၄ လျပည့္အမွတ္တရ )

သား ေရ
" သား ဘယ္ကို သြားမလဲ " ေမးတာဟာ
သား ခရီးစဥ္ကို ဟန္႔တားဖို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး သားကို လိုက္ပို႔ခြင္႔ ရမလား
အမ်ားဆုံး သား ဘယ္မွာ ရိွတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ရုံပါ။
သား ေရ

 " သား ဘယ္သူနဲ႔ သြားမွာလဲ "  ေမးတာဟာ
သား သူငယ္ခ်င္းကို သံသယရိွလို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး သား သူငယ္ခ်င္းအတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ
အမ်ားဆုံး သား ဘယ္သူနဲ႔ ရိွေနတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ရုံပါ။

သား  ေရ
" သား ဘာေၾကာင္႔ သြားမွာလဲ "  ေမးတာဟာ
သား ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကို စြက္ဖက္ဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး

အနည္းဆုံး သားက်႐ွဳံးရင္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ
အမ်ားဆုံး သား ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ဂုဏ္ယူခ်င္ရုံပါ။

သား  ေရ
" သား ဘယ္လို သြားမွာလဲ " ေမးတာဟာ
သား အစီအစဥ္ကို သံသယရိွလို႔ မဟုတ္ဘူး
အနည္းဆုံး အေဖ လမ္းျပခြင္႔ ရမလား
အမ်ားဆုံး သား အစီအစဥ္ကို ဝမ္းေျမာက္ခ်င္ရုံပါ။

သားေရ
" သား ဘယ္အခ်ိန္ ျပန္ေရာက္မလဲ " ဆိုတာ
အခ်ိန္နဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး

အနည္းဆုံး မင္း အိမ္ျပန္လာမယ္
အမ်ားဆုံး မင္း အျပန္ တံခါးေစာင္႔ဖြင္႔လို႔ ရခ်င္ရုံပါ။

အေဖ စကားေတြ သိပ္ေျပာေနမိသလား
တစ္ဦးတည္းေသာ သားပဲ သားရယ္
အေဖ စကားနည္းတာ သားသိပါတယ္။  ။

( အေဖနဲ႔ အေဖမ်ား အားလုံးသို႔ ...)

 ကမ္းလက္ 

Read more

သဃၤမိတၱာေန႔ (သုိ႔မဟုတ္) မဟာေဗာဓိေန႔ မွတ္စု

        ဗုဒၶဘာသာမ်ား၌ပင္ သီဟုိဠ္ဗုဒၶဘာသာက ေဗာဓိပင္ကုိ ပုိ၍ အေလးထားသည္။ ဘုရားရွိခုိးရာ၌ပင္ ေဗာဓိပူဇာ (ေဗာဓိပင္ ရွိခုိးပူေဇာ္ျခင္း) ျဖင့္ အစျပဳတတ္ၾကသည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ေတာ့ မရွိ။ သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကုိ ရလုိက္ျခင္းကပင္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ တြဲ၍ ရခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ပင္။ သဃၤမိတၱာႏွင့္ ေဗာဓိပင္တုိ႔ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ (သီဟုိဠ္ကြ်န္း) ေရာက္ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည့္ ေဇ႒နကၡတ္ ယွဥ္ခုိက္၊ ျမန္မာလုိ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ကုိ သဃၤမိတၱာေန႔ဟု သက္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
        ဤေန႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ “မဟိႏၵႏွင့္ သဃၤမိတၱာ” ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းေလးကုိ “Asoka, the Great” စာအုပ္မွ ယူ၍ တင္ေပးလုိက္ပါသည္။
ျမန္မာျပန္အက်ဥ္း
        မဟိႏၵမေထရ္၏ မိခင္သည္ ဝိဒိသၿမိဳ႕သူ မဟာေဒဝီ ျဖစ္သည္။ သူမက သူေ႒းသမီးျဖစ္ၿပီး အေသာကမင္းသားကုိ ခမည္းေတာ္ ဗိႏၵဳသာရက ဝိဒိသၿမိဳ႕သုိ႔ ေစလႊတ္ရာ ႏွစ္ေယာက္ေတြ႔ဆုံၿပီး ခ်စ္ခင္ စုံမက္သျဖင့္ လက္ဆက္ခဲ့ၾကသည္။ သူတုိ႔မွ သား မဟိႏၵႏွင့္ သမီး သဃၤမိတၱာတုိ႔ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။
        မဟိႏၵမင္းသား (၁၄) ႏွစ္သား အရြယ္၌ အေသာကမင္း ပါဋလိပုတ္ျပည့္ရွင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ အေသာက က ပါဋလိပုတ္၌ ေရြ႕ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း မိဘုရား မဟာေဒဝီကေတာ့ မိဘမ်ားႏွင့္အတူ ဝိဒိသၿမိဳ႕မွာပင္ ေနရစ္ခဲ့သည္။
        အေသာက နန္းတက္ၿပီး (၇) ႏွစ္ေျမွာက္၌ အသက္ (၂၁) ႏွစ္အရြယ္ရွိ မဟိႏၵ ရဟန္းျပဳခဲ့သည္။ ပရိယတၱိစာေပမ်ား သင္ၾကားၿပီးေသာအခါ အျခား ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ (သီဟုိဠ္) သုိ႔ သာသနာျပဳရန္ၾကြရန္ တာဝန္ေပးခဲ့ရသည္။ သီရိလကၤာ မသြားမီ ျပင္ဆင္သည့္အေနျဖင့္ ရာဇၿဂိဳဟ္တဝုိက္ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိက္မ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ပညာတတ္ ရဟန္းေတာ္မ်ားထံမွ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္မ်ားကုိ ဆက္လက္ ေလ့လာခဲ့သည္။
        မဟိႏၵမေထရ္ သီရိလကၤာအၾကြ လမ္းခရီး၌ ဝိဒိသၿမိဳ႕ရွိ မယ္ေတာ္ မဟာေဒဝီကုိ ဝင္ေရာက္ ေတြ႔ဆုံ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ မဟာေဒဝီက သားေတာ္ကုိ ရဟန္းတစ္ပါးအေနႏွင့္ ဖူးျမင္ရျခင္း၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ သာသနာျပဳ ၾကြေရာက္ျခင္းအေပၚ မ်ားစြာ ေက်နပ္ ျဖစ္မိသည္။ သုိ႔ေသာ္ သီရိလကၤာသုိ႔ မၾကြမီ မယ္ေတာ္ႏွင့္ တစ္လခန္႔အတူ သီတင္းသုံးရန္ ေလ်ာက္ထားသျဖင့္ မဟိႏၵမေထရ္ကလည္း လက္ခံခဲ့သည္။
        ထုိအခ်ိန္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၌ ေဒဝါနံပိယတိႆဘုရင္ မင္းျပဳေန၏။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ၿမဲျမံေသာ သံတမန္ေရး ရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ အေသာကမင္းႀကီးက မဟိႏၵမေထရ္ႏွင့္ အျခား ရဟန္းေတာ္တုိ႔ကုိ သီရိလကၤာသုိ႔ သာသနာျပဳ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ တိႆဘုရင္ကုိလည္း အေၾကာင္းၾကားလႊာ ပါးခဲ့သည္။ မဟိႏၵမေထရ္ ရဟန္း (၄) ပါးႏွင့္အတူ သီရိလကၤာေရာက္ေသာ သကၠရာဇ္က ဘီစီ (၂၅၄) ျဖစ္ၿပီး ထုိအခ်ိန္၌ မေထရ္၏ သက္ေတာ္ (၃၂) ႏွစ္ ရွိၿပီး ျဖစ္သည္။
        မဟာဝံသက်မ္းအဆုိအရ မဟိႏၵမေထရ္ တမၺပ႑ိ (သီရိလကၤာ) ေရာက္သည့္ေန႔မွာ လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ၿပီး တိႆဘုရင္က အေျခြအရံမ်ားႏွင့္ နကၡတ္ပြဲသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေနသည္။ မဟိႏၵမေထရ္က ထုိသတင္းကုိ ၾကားရၿပီး တိႆဘုရင္ရွိရာ မိႆကေတာင္သုိ႔ ၾကြေရာက္ ေတြ႔ဆုံခဲ့သည္။ ဇမၺဴဒီပဘုရင္ အေသာကမင္းႀကီးက ေစလႊတ္လုိက္သည့္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း မေထရ္က ေျပာျပသည္။ ထုိအေၾကာင္းကုိ သိႏွင့္ၿပီးသား ျဖစ္ေသာ ေဒဝါနံပိယတိႆမင္းႀကီးက မေထရ္ႏွင့္တကြေသာ သာသနာျပဳ တစ္ဖြဲ႔လုံးကုိ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကိဳဆုိခဲ့သည္။

        ထုိ႔ေနာက္ မေထရ္လည္း သာသနာျပဳလုပ္ငန္း စတင္ေတာ့သည္။ တိႆဘုရင္ႏွင့္ အေျခြအရံမ်ား အားလုံးကုိ အရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ သာဝတၳိၿမိဳ႕၌ ရဟန္းေတာ္တုိ႔ကုိ ေဟာၾကားခဲ့သည့္ ဟတၳိပေဒါပမသုတ္ကုိ ေဟာၾကားခဲ့ၿပီး ေဒသနာအဆုံး၌ မင္းႀကီးႏွင့္တကြ ေလးေသာင္းေလးေထာင္ေသာ မင္းခစားတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ ခံယူၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ တိႆဘုရင္၏ ေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းကုိ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
        ေဒဝါနံပိယတိႆ၏ ခယ္မေတာ္ျဖစ္သူ၊ ညီေတာ္၏ ၾကင္ယာေတာ္ အႏုလာမင္းသမီးသည္ သူမကုိယ္တုိင္ ရဟန္းျပဳခြင့္ရရန္ ဘုရင္ႀကီးထံ ခြင့္ပန္သည္။ မင္းႀကီးက ဝမ္းသာမဆုံးျဖစ္ၿပီး မဟိႏၵမေထရ္ကုိ ေလွ်ာက္ထား ေတာင္းပန္ရာ “အမ်ိဳးသမီးကုိ ရဟန္းျပဳေပးရန္ ငါ့မွာ အခြင့္အာဏာ မရွိ၊ သာသနာေတာ္ ျပန္႔ပြားေရး ျဖစ္သျဖင့္ တားလည္း မတားျမစ္အပ္၊ ဤအေၾကာင္းကုိ ခမည္းေတာ္ အေသာကမင္းႀကီးထံ အေၾကာင္းၾကားၿပီး သဃၤမိတၱာကို ေစလႊတ္ေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံေပးမည္” ဟု မေထရ္က မိန္႔လုိက္သည္။
        မေထရ္၏ ဩဝါဒအတုိင္း ေဒဝါနံပိယတိႆက ပါဋလိပုတ္သုိ႔ တမန္ေတာ္မ်ား ေစလႊတ္ၿပီး အေသာကမင္းႀကီးထံ သဝဏ္လႊာ ဆက္သသည္။ သားရဟန္းေတာ္၏ ေအာင္ျမင္ေသာ သာသနာျပဳခရီးကုိ ႏွစ္ေထာင္းအားရ ရွိလွေသာ အေသာကမင္းႀကီးက သမီးေတာ္ သံဃမိတၱာႏွင့္အတူ ဗုဒၶဂယာမွ ေညာင္ကုိင္းတစ္ကုိင္းပါ လက္ေဆာင္ ေပးလုိက္ေလသည္။ ထုိေညာင္ပင္ငယ္ကုိ ဓမၼသေကၤတ တစ္ခုအေနျဖင့္ သီရိလကၤာ၌ စုိက္ပ်ိဳးေစသည္။ ထုိေညာင္ပင္က ကမၻာေပၚတြင္ သက္တမ္း အရွည္ၾကာဆုံး သစ္ပင္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။
        သဃၤမိတၱာေထရီ သီရိလကၤာသုိ႔ ေရာက္သည့္အခ်ိန္တြင္ ႀကီးက်ယ္စြာ ႀကိဳဆုိခဲ့ၾကသည္။ အိမ္ေရွ႕မင္းသား၏ ၾကင္ယာေတာ္ အႏုလာေဒဝီႏွင့္ အလုပ္အေကြ်း ေမာင္းမမိႆံ ငါးရာတုိ႔ ဘိကၡဴနီသာသနာထဲ ဝင္ၾကစဥ္ မဟိႏၵမေထရ္ကလည္း ဘုရင္၏တူေတာ္ အရိ႒ႏွင့္ သူငယ္ခ်င္း ငါးရာတုိ႔ကုိ သူေတာ္ေကာင္းတရား၌ တည္ေစခဲ့သည္။
        အႏုရာဓပူရၿမိဳ႕ရွိ မဟိႏၵမေထရ္ သီတင္းသုံးခဲ့ရာ ေက်ာင္းေတာ္သည္ ယေန႔တုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ အတြက္ အထြဋ္အျမတ္ ထားရာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
        မဟိႏၵမေထရ္ သီရိလကၤာ သာသနာျပဳကာလသည္ (၃၈) ႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး သက္ေတာ္ (၇၀)၊ ဘီစီ (၂၀၀) ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္ မူခဲ့သည္။
        ထုိ႔ေနာက္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔အၾကာတြင္ သဃၤမိတၱာမေထရ္လည္း ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဤေမာင္ႏွမ ႏွစ္ေယာက္တုိ႔ ႀကိဳးစား သာသနာျပဳခဲ့မႈ႕ေၾကာင့္ အလွမ္းေဝးကြာလွေသာ သီရိလကၤာကြ်န္း၌ ဗုဒၶသာသနာလည္း ထြန္းလင္းေတာက္ပ လာခဲ့ရေတာ့သည္။
        ဤကား အေသာကမင္းႀကီး၏ သာသနာျပဳ အစီအမံ တစ္ခုပင္တည္း။


Mahinda and Sanghamitta

Mahinda’s mother’s name was Devi or Mahadevi, and she belonged to Vidisa. While a prince, Asoka was sent by Bindusara as a regent to Vidisa, where he married the daughter of a ‘setha’ or millionaire. The girl was named Devi. She bore Asoka a son, Mahinda, and a daughter, Sanghamitta, in that order. Asoka was crowned the king at Pataliputra when Mahinda was fourteen. Though Asoka settled there, Rani Devi lived in her parental home at Vidisa.

    Mahinda was initiated by sthavira Mahadeo in the seventh year of Asoka’s coronatin. Mahinda was twenty-one by then. After his initiation, Mahinda was dispatched to Sri Lanka with some monks to preach dhamma. During the six months preceding his mission to Sri Lanka, Mahinda went about visiting the Buddha Viharas around Rajagriha and gained knowledge in the company of learned monks. He met his mother at Vidisa on his way to Sri Lanka. His mother gave him a reception fitting a noble sramana. She was glad that her son was going to preach dhamma in Sri Lanka. His mother’s affection compelled Mahinda to stay a month at Vidisa.

    It happened during the reign of King Devanampiya Tissa in Sri Lanka. He had strong friendly ties with King Asoka. As Asoka dispatched Mahinda to Sri Lanka in the company of some monks to preach dhamma, he sent his emissary to inform the king. Asoka was crowned in 272 BC, and Mahinda landed at Singhala dweepa in 254 BC in the company of four monks. Mahinda was thirty-two at the time.

    According to the Mahavansa, when Mahinda arrived in Tamraparni, it was the Full-moon’s day in the lunar month of Jyestha – a day of festive celebrations in the land. King Devanampiya Tissa had gone to the Misraka mountain to hunt and celebrate the occasion with forty-four thousand men. When Mahinda received the information, he joined the king at the mountain with the monks. He told the king – “I am a preacher sent by Asoka from Jambudeepa.” The kind, who already had Asoka’s message, received Mahinda with sheer warmth. Mahinda started his work at once. He preached to the king the Hastipadopamasutta, which was originally delivered by Sariputta in the presence of the order of the monks at Savatthi. Consequently, Devanampiya Tissa was instantly converted to Buddhism along with his forty-four thousand men.Subsequently, Mahinda completed his task in Sri Lanka with the help of the king.

Devanampiya Tissa’s wife’s name was Anuloma or Anula. Inspired by the wave of Buddhism in the land, Queen Anuloma sought the king’s permission to join the dhamma. Tissa was too happy to refuse her. But, Mahinda said – “I am not authorized to initiate women. But, it is not fair to obstruct the expansion of the dhamma either.” He added – “I will send a message to my father, and you should also ask him that he may send Sanghamitta here for the purpose.”

    Accordingly, Devanampiya Tissa dispatched a messenger to Pataliputra. Asoka was delighted to receive the news of his son’s success. He asked for a branch of the bodhi-tree from Bodhgaya and dispatched Sanghamitta to Sri Lanka with it. The Branch was planted there as a symbol of dhamma. The tree still stands in Sri Lanka and is, incidently, the oldest tree in the world.

    In Sri Lanka, a royal welcome was extended to Sanghamitta with the branch. Queen Anuloma Devi and another five hundred inmates of the harem were initiated by Sangha, while Mahinda initiated the king’s nephew, Arista and his five hundred friends into dhamma. Mahinda stayed at Anuradhpur Vihara, which has become a pilgrim’s place for the Buddhists. In Sri Lanka, Mahinda preached for thirty-eight years and established Buddhism as the official religion of Sri Lanka. Landing in Sri Lanka at the age of thirty-two years, Mahinda died there at seventy, i.e. in 200 BC. The place of his death is still held sacred by the Sri Lankans. Sanghimitta passed away two year after Mahinda’s death. The two were dedicated to the propagation of Buddhism in a remote land by their righteous father. Such was the greatness of Asoka.
  

သီဟနာဒ

Read more

သဃၤမိတၱာေန႔ ( သို႔ ) မဟာေဗာဓိေန႔

            အေသာကမင္းႀကီး ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈမွာ နာမည္ႀကီးသေလာက္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သိသည္႔ အေသာက အေၾကာင္းက နည္းလြန္းသည္။ေရတြင္း၊ ေရကန္ ၊ ေစ တီ၊ ဓမၼကၡႏၶာ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ ကလိဂၤစစ္ပြဲ၊ ကိုးတိုင္း ကိုးဌာနသာသ နာျပဳ အစီအစဥ္၊ ေသခါနီး ေသကံ မေကာင္း။ သိထားသမ်ွေတြကလည္း တူးေဖာ္ေတြ႔ရိွလာေသာ ေက်ာက္စာမ်ားႏွင္႔ ေတ႔ေတ႔ဆိုင္ဆိုင္ ၾကည္႔ေသာ အခါ မိမိတို႔ သိထားသလို သိပ္မဟုတ္လွေတာ႔။တကယ္ေတာ႔ အေသာက သည္ လဲဂ်င္႔ထဲက လယ္ဂ်င္ဒရီ မဟုတ္။ သူ႕သမိုင္းသူ နက္နက္ႀကီး တူး စိုက္သြားသူျဖစ္သည္။

            တူးေဖာ္ေတြ႔ရိွမႈ၊ ပညာရွင္တို႔ သုေတသနျပဳမႈတို႔ကို အေျခခံ စကားေျပာရာ မဟာဝံသႏွင္႔ ဒီပဝံသ တို႔ပါ သံသယျဖစ္ဖြယ္၊ ေမးျမန္းဖြယ္မ်ားစြာ ရိွလာခဲ႔ သည္။ ညီေတာ္၊ေနာင္ေတာ္ ၉၉ ေယာက္ကိုသတ္ၿပီး နန္းတက္ခဲ႔ရသည္ ဆိုသည္႔ အခ်က္မ်ိဳးကို ေက်ာက္စာမ်ားက လက္ခံဖို႔ အင္တင္တင္ ျဖစ္ေနသည္။ ခမည္းေတာ္ ဗိႏၵဳသာရမွာ သားေတာ္ အေရအတြက္ ဤမ်ွမရိွဟု သုံးသပ္ လာၾကသည္။ အေသာကသည္ စစ္ေရး စစ္ရာကို ကၽြမ္းက်င္ေသာ္လည္း ဤမ်ွ ရက္စက္ေ သာ၊ ညီေတာ္၊ေနာင္ေတာ္ ၉၉ ေယာက္ကိုသတ္ေသာ ( စ႑ာေသာက၊ လူ ၾကမ္းႀကီး အေသာက ) ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္မရိွ။
ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္လ်ွင္ ဤမ်ွ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ဘုရင္ပင္ ဤမ်ွ ႏူးၫံ႔ သိမ္ေမြ႔သြားရသည္ကို ျပလိုေသာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္း စာေရးဆရာမ်ားေၾကာင္႔ဗုဒၶဘာသာ မျဖစ္မီ အေသာကသည္ ရိွရင္းစြဲ အေသာကထက္ ပိ၍ ရက္စက္ ပံု ေပါက္ခဲ႔ရဟန္တူသည္ ဟူေသာ ပညာ႐ွင္ သံသယတို႔ကို မဟာဝံသ၊ ဒီပဝံ သတို႔ ကိုးကားေျဖဆိုကာမ်ွျဖင္႔ မရႏိုင္ေတာ႔။ ထိုထိုသို႔ေသာ သံသယ စကား တို႔ေၾကာင္႔ပင္ အေသာကမင္ႀကီးက ပို၍ စိတ္ဝင္စား စရာ ေကာင္းေနျပန္ေ သးေတာ႔သည္။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔ မသိေသးသည္႔ အေသာက အေၾကာင္းကလည္း က်ယ္ေျပာ လွေခ်ေသး၏။

            မည္သို႔ျဖစ္ေစ ယခု လျပည္႔ေန႔၌ သီဟိုဠ္သို႔ သဃၤမိတၱာ ေထရီႏွင္႔ ေဗာ ဓိေညာင္ပင္ငယ္ ေရာက္႐ိွခဲ႔သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကရသည္။ သီဟိုဠ္သားတို႔ အထြတ္အျမတ္လည္း ထားၾကသည္။ ဤေန႔ကို သဃၤမိတၱာေန႔ ( သို႔ ) မဟာေဗာဓိေန႔ ဟု ေခၚတြင္သည္။

            ဤမွာပင္ မနက္ျဖန္မွာ သဃၤမိတၱာေန႔ ( သို႔ ) မဟာေဗာဓိေန႔ က်င္းပၾကဦး မည္။

" မဟာေဗာဓိ ပူဇာ ဂါထာ "
ဣေမ ဧေတ မဟာေဗာဓိ၊ ေလာကနာေထန ပူဇိတာ။
အဟမၸိ ေတ နမႆာမိ၊ ေဗာဓိရာဇာ နမတၴဳေတ။
This great tree of Enlightenment
The Lord of the world reverenced.
I too shall salute you.
May there be homage to you, O great Bodhi.

( သိဃၤမိတၱာ စာလုံးေပါင္းကေတာ႔ စဥ္းစားဖြယ္ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆမိသည္၊ အားလုံး၌ Sanghamitta ဟုသာ ေတြ႔ရသည္။ အဓိပၸါယ္လည္း ပါသည္။)

 သီဟနာဒ

Read more

ဂလိုဘယ္ သက္သတ္လြတ္ကိစၥ ( ေပါက္တတ္ကရ )

သက္သတ္လြတ္စားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာေနခဲ႔ၾကတာ မ်ားလွၿပီ။ အေရွ႕ေရာ၊ အေနာက္ေရာ။ တိရစၧာန္ ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္ေရးေတြေရာ၊ တိရစၧာန္ မကာကြယ္မေစာင္႔ေရွာက္ေရးေတြေရာ။ ျမန္မာျပည္မွာဆို ဆရာေတာ္ေတြေရာ၊ ဂိုဏ္းဆရာေတြေရာ၊ ဘာသာေရး တီးမိေခါက္မိ ရိွသူေတြေရာပဲ။
ဘယ္သူေတြ ဘာေျပာေျပာ အာ႐ွက (အိႏၵိယက ) ေက်ာင္း သားေလးေတြက ေလာ႔ဂ်စ္မွာ သူမ်ားေတြထက္ သာႏိုင္တယ္။ မယုံရင္ သူတို႔ တက္စ္ဘုတ္ကိုသာၾကည္႔။

"easily cheat, tell lies, they forget promises, they are dishonest and tell bad words, steal, fight and turn to violence and commit sex crimes”
အသာစားသူေတြဟာ လိမ္တယ္၊ ေကာက္တယ္၊ ကတိဖ်က္တယ္၊ မရိုး သား၊ ႏႈတ္ၾကမ္း၊ အၾကမ္းဖက္၊ ကာေမသု လြန္ၾကဴး " တ႔ဲ။

အိႏၵိယ " New Healthway " ဆိုတဲ႔ ကေလးပညာေပး ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္ က ဆက္ရွင္းျပတယ္ meat-eaters are “lazy, sluggish and short-lived”. တဲ႔။
စဥ္းစားစရာဆိုလို႔ ပ်င္းေန၊ မလုပ္ခ်င္ မကိုင္ခ်င္ျဖစ္ေန၊ အသက္တိုေနရတာနဲ႔ အထက္က ရာဇဝတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခ်ိန္မွ ရိွပါေတာ႔မလား ဆိုတာပါပဲ။

အိႏၵိယမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဟာင္ေကာင္ တရုတ္ ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာလည္း ( သူ က ရာဇဝတ္မႈကို အစားအစာနဲ႔ မခြဲဘူး )
“Foreign children fight in the playground but Chinese children do not fight in the playground.”
ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာေတာ႔ မရိွေသးဘူး။ စကၤာပူမွာလည္း ေဖာရိန္းသားေတြ မ်ား လာလိ႔ု ရာဇဝတ္မႈေတြပိုမ်ားလာတဲ႔ အေၾကာင္းေတြ ေျပာေနၾကတာ ၾကာၿပီ။
ဆိုင္၊ မဆိုင္ေတာ႔မသိဘူး။ လူမ်ားရင္ေတာ႔ ျပႆနာ မ်ားမွာေပါ႔။

ထားပါေတာ႔။ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အျမင္ေတြကေတာ႔ ဘယ္ေတာ႔မွ တူမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အထူးသျဖင္႔ သက္သတ္လြတ္နဲ႔ ကိုယ္ က်င္႔တရား ဆက္စပ္ရင္ေပါ႔။

BC10,000 မွာ Ugg က မီးကို ရွာေတြ႔တယ္။ သူလည္း မီးကို ရွာေတြ႔ေရာ လူေတြက ခ်က္စရာမလုိတဲ႔ စလပ္ကို စားၾကဖို႔ ေျပာလာၾကန္တယ္။ သူ႕ေတြ႔ရိွမႈကို တန္ဖိုးမထားၾကလို႔ သူ႕ကို အားနာစရာေကာင္းေနတယ္။

AD 900 မွာ သက္သတ္လြတ္သမား Vikings ေတြက အဂၤလန္ကၿမိဳ႕ေတြ ကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္စက္ ဖ်က္ဆီးၾကတယ္။
ရြာသားေတြခမ်ာ သမီးေတြ၊ ဇနီးေတြ၊ အိမ္ေဖာ္ေတြ၊ အားလူး၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ မုန္လာဥ အျဖဴ အနီေတြ ဖြက္ထားၾကရတယ္။ သူတို႔က အသားေရွာင္ေပ မယ္႔ ေရွ႕မွာ ေျပာခဲ႔တာေတြကို မေရွာင္ၾကဘူးေလ။

AD 1120 မွာ ဥေရာပ အေရွ႕ပိုင္း သက္သတ္လြတ္သမား barbarian hordes ေတြက စိုက္ပ်ိဳးထားသမွ် ၾကက္သြန္ အျဖဴ အနီေတြအားလုံး တူးၿပီး လုယူၾကလို႔ သက္သတ္လြတ္မဟုတ္တဲ႔ ေတာင္သူေတြ ေတာ္ေတာ္ ခံလိုက္ ရတယ္တဲ႔။
ဒါက သက္သတ္မလြတ္ သမားေတြရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္၊မဆိုးဘူးထင္တယ္။

သက္သတ္လြတ္ကိစၥေတြ ေျပာတာမ်ားလာေတာ႔ တခ်ိဳ႕က အိုလံပစ္ အားက စား ၿပိဳင္ပြဲကိုေတာင္ ႏိုင္ငံအလိုက္ မၿပိဳင္ဘဲ အစားအစာနဲ႔ ခြဲၿပိဳင္ရင္ ေကာင္း မယ္လို႔ အႀကံျပဳလာေနၾကၿပီ။
ဥပမာ သက္သတ္လြတ္အသင္း၊ သက္သတ္မလြတ္အသင္း၊ ကုန္းသတၱဝါစားအသင္း၊ ေရသတၱဝါစားအသင္း၊
မီးလြတ္အသင္း၊ မီးမလြတ္အသင္း စသျဖင္႕ေပါ႔။

အႀကိဳက္ဆုံးကေတာ႔ ေဖးဘရိတ္ မစၥတာ ဂ်င္းမ္ရဲ႕ ေအာက္က အကိုးအကား ပါပဲ။
"To all you hunters who kill animals for food, shame on you; you ought to go to the store and buy the meat that was made there,where no animals were harmed." အသားစားဖို႔ ေတာလိုက္တဲ႔ မုတ္ဆိုးေတြ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ အစားရွက္တယ္။ အသားေရာင္းတဲ႔ဆိုင္မွာ သြား ဝယ္၊ အဲ႔ဒီမွာ ထုတ္လုပ္တယ္၊ ဘယ္သတၱဝါကိုမွ ၫႇင္းဆဲ၊ သတ္ျဖတ္ေနစရာ မလိုဘူး "

ကဲ ဒါဆို ဗုဒၶဘာသာမ်ားတဲ႔ ျမန္မာေတြကေရာ ဘာေျပာၾကမလဲ။ ( ေျပာေနၾကတာေတာ႔ မ်ားေနၿပီ )
သိသေလာက္ ၅ ပါးသီလထဲမွာေတာ႔ အစားအစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တစ္ခုပဲပါ တယ္၊ ေနာက္ဆုံးကဟာ။
အဲဒါ သက္သတ္လြတ္၊ မီးေတာ႔မလြတ္ဘူး ထင္တယ္။ ( တခ်ိဳ႕လြတ္၊ တခ်ိဳ႕ မလြတ္ထင္တယ္ ) ထင္တယ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိလို႔ ဆိုလိုတာပါ။

ဒါနဲ႔ စကားမစပ္ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာ ဖိတ္ထားတဲ႔ စာေရးဆရာ ( စာေရး ဆရာမ ေတြ မပါ ) ေတြကို နယ္ခံေတြက
" အေသာက္အစား မရိွတဲ႔ ဆရာေတြ ထမင္းစားႂကြၾကပါ ခင္ဗ်ား " လို႔ ထမင္းစားဖိတ္ေတာ႔ တစ္ေယာက္မွ မထၾကဘူး တဲ႔။ " တဲ႔ " ဆိုေတာ႔ တဆင္႔ၾကားေပါ႔။ ။

 ဇင္ေ၀ေသာ္

Read more