"ဒါ့ေၾကာင့္ အာရွတုိက္ထဲက အာစီယံအပါအဝင္ အာရွႏုိင္ငံေတြအားလုံး ဟာ ပါဝါညီမွ်ေနေအာင္ အေမရိကန္ေတြ ဆက္လက္ရွိေနဖုိ႔ ဆႏၵရွိေနၾက တယ္။ အေမရိကန္လုိ အတုိက္အခံသာ မရွိဘူးဆုိရင္ ဘယ္ အာရွႏုိင္ငံမွ တ႐ုတ္ကုိ ရင္ဆုိင္လုိ႔ မရႏုိင္ေတာ့ဘူး" (လီကြမ္းယု)
ဒီမွာ အျမင္ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။
တစ္က တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘယ္သူ႔ကုိမွ အႏုိင္က်င့္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ တိတ္ တိတ္ကေလး တုိးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း မသိမသာနဲ႔ လႊမ္းမုိးမႈ ျဖစ္ လာေအာင္ ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ သူတုိ႔မွာရွိတဲ့ အင္ အားကို ထုတ္ျပရင္း သူတစ္ပါးကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လိမ့္မယ္။
ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ သူတုိ႔ဟာ ပထမလမ္းစဥ္ကုိပဲ လုိက္ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အားေကာင္းသထက္ ေကာင္းလာေအာင္ အားေမြးေနၾက လိမ့္မယ္။ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ရဲ႕ ယုံၾကည္ခ်က္က တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ႏွိမ့္ႏွိမ့္ ခ်ခ် နဲ႔ေနရင္း ခြန္အားေကာင္းလာေအာင္ ႀကိဳးစားတာဟာ ပညာသား ပုိပါတယ္ ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အယူအဆက အစြယ္တျပျပ လုပ္မေနနဲ႔ ဆုိတဲ့ သေဘာပါ။ အျခား ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္ေအာင္ တ႐ုတ္ျပည္ အတြက္ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္သုံးဆယ္၊ ႏွစ္ေလးဆယ္ေလာက္ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္း ခ်မ္းေလး ေနဖုိ႔ လိုအပ္ေနေသးတယ္ဆုိတာ တ႐ုတ္ေတြ သေဘာေပါက္ ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔ေနာက္ဆုံးဆြဲတဲ့ ေကာက္ခ်က္က လက္ရွိ အေန အ ထားအတုိင္း ေရွ႕ခရီးဆက္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ လက္ရွိရထားတဲ့ အင္အားကုိ မ႐ုိ ဖရဲ မျဖစ္ေစဘဲ လူတုိင္းနဲ႔ တည့္ေအာင္ ေနထုိင္ရင္း စြမ္းအားပုိေကာင္းလာေ အာင္ ႀကိဳးစားျခင္း ျဖစ္တယ္ဆုိတာပါပဲ။
ဒါဆုိရင္ သူတုိ႔ျပည္တြင္းေရးကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔လည္း အခ်ိန္ရ၊ စီးပြားေရးအင္အား လည္း ပုိေကာင္းလာႏုိင္ပါမယ္။
ေနာက္ၿပီး သတိထားဖုိ႔ လိုအပ္တာက ဂ်ပန္နဲ႔ ဂ်ာမဏီတို႔ ေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့ လမ္း စဥ္ကုိ မလုိက္မိဖုိ႔ပါ။ ဥေရာပနဲ႔ အာရွမွာ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ဂ်ပန္ တက္လာေတာ့ အာ ဏာေတြ၊ ပါဝါေတြ လုရင္း သယံဇာတေတြကုိ မ်က္ေဇာင္းထုိးရင္းနဲ႔ (၂၀) ရာ စုမွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ စစ္ပြဲႀကီးႏွစ္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ေတာ့တာပဲ။ သူတုိ႔ တုိးတက္ လာမႈေတြလည္း အဆုံးသတ္သြားတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ တ႐ုတ္ သာ စစ္ပြဲတစ္ပြဲပြဲထဲမွာ ပါဝင္လုိက္မိၿပီဆုိရင္ ျပည္တြင္း မၿငိမ္သက္မႈေတြ၊ အျခား ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီး ႀကံဳေတြ႔လာစရာ ရွိတယ္။
ေရွ႕ႏွစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ လမ္းစဥ္ကုိမ်ား လုိက္မိရင္ေတာ့ ျပန္ၿပီး နာလံထူဖို႔ ဟုိႏုိင္ ငံေတြထက္ ပုိၿပီး အခ်ိန္ၾကာသြားႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ အ တြက္ အက်ိဳးအေၾကာင္း ညီညႊတ္တဲ့ သုံးသပ္မႈဟာ “ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ကမၻာေတြနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္ဖုိ႔ အခ်ိန္ေတြ အၾကာႀကီး ေစာင့္စားခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီလုိ ပုံမွန္ တုိးတက္လာေနတာကုိ ဖ႐ုိဖရဲျဖစ္ေအာင္ ဘာျဖစ္လုိ႔ ေရွ႕ေလာ ႀကီး ၾကမွာလဲ” ဆုိတာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
ဒီလုိဆုိလုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ အျငင္းပြားစရာ ႀကံဳလာရတုိင္း တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘာမွ မေျပာဘဲ ငုံ႔ခံေနတာမ်ိဳးေတာ့ ဘယ္ဟုတ္ႏုိင္ပါ့မလဲ။ ပါဝါခ်ိန္ခြင္ လွ်ာ ေျပာင္းလာၿပီဆုိတာနဲ႔ ကုိယ္ႀကိဳက္တာ၊ မႀကိဳက္တာကိုလည္း ပုိၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရလာတာပဲ။ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ယန္းေက်႕ခ်ီ (Yang Jiechi) ေျပာခဲ့သလုိပဲ၊ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ သူတုိ႔ အမွန္တ ကယ္ စိတ္အားထက္သန္ေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ အတိုက္အခံ ျဖစ္လာရင္ သူတုိ႔ ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာထားၿပီး ကာကြယ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အနီးဆုံး အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြဆုိရင္ ဒီအေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း ႀကံဳေတြ႔ခံစားေနၾကရပါၿပီ။
၂၀၀၈ - ခုႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္မွာရွိတဲ့ သူ ပုိင္ကုိယ္ပုိင္ အျငင္းပြားေနတဲ့ ေရျပင္ထဲမွာ ေရနံတူးေဖာ္ခြင့္ကုိ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ Exxon Mobile ကုိ ေပးလုိက္ေတာ့ တ႐ုတ္က ကန္႔ကြက္တယ္။ တ႐ုတ္ေရတပ္က အဲဒီကုမၸဏီကုိ ထြက္ခြာေပးဖုိ႔ ေျပာတယ္။ တ႐ုတ္အစုိးရ ကလည္း ဒီလုိ တားျမစ္ေနတဲ့ၾကားကေန ေရွ႕ဆက္ေနမယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ Exxon Mobile ရဲ႕ စီးပြားေရးေတြ အႀကီးအက်ယ္ ထိခုိက္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္လုိက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေ ရတပ္ကလည္း သူတုိ႔ကုိ ကာကြယ္၊ ေထာက္ခံမေပးေတာ့ ဒီကုမၸဏီ လည္း ေနာက္ဆုတ္လုိက္ရေတာ့တယ္။
၂၀၁၀ - ခုႏွစ္တုန္းကလည္း တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာနဲ႔ ဂ်ပန္ကင္းလွည့္ ေမာ္ေ တာ္ဘုတ္ ဝင္တုိက္မိလုိ႔ ဂ်ပန္ေတြက တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာကပၸတိန္ကုိ ဖမ္း ဆီးထားလုိက္တယ္။ ဂ်ပန္ေတြက သူတုိ႔ဥပေဒအတုိင္း ကပၸတိန္ကုိ တရား စီ ရင္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္က ေပးလာတဲ့ ဖိအားေတြေ ၾကာင့္ အဲဒီကပၸတိန္ကုိ ေနာက္ဆုံး လႊတ္ေပးလုိက္ၾကရတယ္။
ဒီေန႔ ဂ်ပန္ေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ တ႐ုတ္ဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက တစ္ႏုိင္ ငံလုံးနီးပါး ဂ်ပန္ေတြေအာက္ ေရာက္သြားမတက္ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ တ႐ုတ္ မဟု တ္ေတာ့ဘူး။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပမာဏထက္ ဆယ္ဆပုိႀကီးေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ ငံ ျဖစ္ေနတယ္။ ဂ်ပန္ေတြ လက္ေလွ်ာ့လုိက္တယ္ဆုိတာ တကယ့္ အေျခ အေနမွန္ကုိ လက္ခံလုိက္တာမ်ိဳးပါပဲ။ သူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ လက္ရွိ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ စည္းစည္းလုံးလုံးနဲ႔ စည္းကမ္းေသဝပ္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ပါ။ ဗဟုိဦးစီးမႈေအာက္မွာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတုိင္း ျပဳမူၾကမယ္ဆုိတာကုိ ဂ်ပန္ေတြ သေဘာေပါက္ထားၾကတယ္။
လတ္တေလာ ႏွစ္ေတြကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ၿငိမ္ ခံေနမယ္ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ေတြ႔ျမင္လာရတယ္။ သူတုိ႔လုိခ်င္တာကုိ ရဖုိ႔ တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္။ ဒီမူအတုိင္းလည္းပဲ ဆက္ ရွိေနလိမ့္မယ္။ ဒီပတ္ဝန္းက်င္မွာ သူတုိ႔ဟာ အေကာင္အႀကီးဆုံး၊ သူတုိ႔မွာ စြမ္းအားပုိေကာင္းလာရင္ အိမ္နီးခ်င္းေတြက သူတုိ႔ကုိ ပုိမုိေလးစားလာၿပီး သူတုိ႔ရခ်င္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြလည္း ပုိရလာလိမ့္မယ္လုိ႔ သေဘာေပါက္ ထားၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အာစီယံအပါအဝင္ အာရွႏုိင္ငံေတြအားလုံးဟာ ပါဝါညီမွ်ေနဖုိ႔ အာရွတုိက္ထဲမွာ အေမရိကန္ေတြ ဆက္လက္ရွိေနဖုိ႔ ဆႏၵရွိေန ၾကတယ္။ အေမရိကန္လုိ အတုိက္အခံသာ မရွိဘူးဆုိရင္ ဘယ္အာရွႏုိင္ငံမွ တ႐ုတ္ကုိ ရင္ဆုိင္လုိ႔ မရႏုိင္ေတာ့ဘူး။ သစ္ပင္ႀကီးႏွစ္ပင္ ရွိေနရင္ ဘယ္ သစ္ပင္ရဲ႕ အရိပ္ေအာက္ ဝင္မလဲဆုိတဲ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ေတာ့ ရွိေသးတာေပါ့။ အေမရိကန္ေတြအတြက္လည္း ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းမွာ ရွိေနဖုိ႔ အေရးႀကီးတာ ပဲ။ ႏုိ႔မဟုတ္ရင္ ဒီနယ္တစ္ဝုိက္မွာ သူတုိ႔ဩဇာ မရွိႏုိင္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ဆုိ ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာင္ သူတုိ႔ဩဇာ ဆုံး႐ႈံးသြားႏုိင္တယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္အာဏာလုပြဲက ဒီနယ္တဝုိက္မွာ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ၂၁ - ရာစု ေႏွာင္းပုိင္းအထိလည္း ဒီအတုိင္းပဲ ရွိေနလိမ့္ဦးမယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးဟာ စစ္ေအးကာလက အေမရိကန္နဲ႔ ဆုိဗီ ယက္ျပည္ေထာင္စု ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အျပန္အလွန္ အေပးအယူ မွ်တ တဲ့ ဆက္ဆံေရး ျဖစ္ေနဖုိ႔ အေရးအႀကီးဆုံးပါပဲ။ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္ ကိစၥအၿပီးမွာ အီရက္၊ အာဖကန္နစၥတန္ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ေ တြ ေျခလွမ္း ပ်က္သြားခဲ့ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြ အတြင္းမွာ တ႐ုတ္ျပည္ ကေတာ့ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ခြင့္ စာ ခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆုိရင္း တိတ္တိတ္ေလး အားသစ္ေမြးလာႏုိင္ခဲ့တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေလာက္တုန္းက တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဇူေရာင္က်ီး (Zhu Rongji) က တ႐ုတ္အာစီယံ စီးပြားေရးဇုန္ကုိ အဆုိျပဳေတာ့ အာစီ ယံႏုိင္ငံတုိင္း ယုံရခက္ခက္ ျဖစ္ေနၾကရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ တုိ႔အားလုံးက အျပန္အလွန္ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ေတြ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ လက္တြန္႔ေ နခဲ့တာေလ။
ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ သူတို႔ ဒီလိုေျပာေနျခင္းဟာ "တ႐ုတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး တုိးတက္လာတာဟာ အာစီယံႏုိင္ငံေတြအတြက္ အဟန္႔အတား မဟုတ္ဘူး၊ ခြန္အားသာ ျဖစ္တယ္" ဆုိတာ ျပသခ်င္တဲ့ စနစ္တက် ဗဟာဗ်ဴဟာလုိ႔ ထင္ မိပါတယ္။
ဒါနဲ႔ အေမရိကန္က စီးပြားေရးကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ လာမယ့္ ဆယ္ႏွစ္၊ အႏွ စ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္းမွာ အာစီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကူး သန္းေရာင္း ဝယ္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ႏုိင္ရင္ခ်ဳပ္၊ မခ်ဳပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ တ႐ုတ္ စီးပြားေ ရး ေစ်းကြက္က ႀကီးသထက္ ႀကီးလာၿပီး အာစီယံေဒသတြင္းမွာ အေမရိ ကန္ဟာ ဒုတိယအေနနဲ႔ပဲ ရွိေနေတာ့မယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။
စစ္တပ္အင္အားနဲ႔ နည္းပညာမွာေတာ့ အေမရိကန္ဟာ ေရွ႕အမ်ားႀကီး ႀကိဳေရာက္ေနပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္ဟာ ႏွစ္စဥ္ ဆတုိး တက္လုိက္ေနတာေတာင္မွ အေမရိကန္ကုိ ေျခာက္ပုံတစ္ပုံနဲ႔ ေနာက္ က လုိက္ေနတုန္းပါ။ အေမရိကန္ရဲ႕ နည္းပညာက ဘယ္ေလာက္ သာေနသ လဲဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္က ေျပာျပေနပါတယ္။ တ႐ုတ္ေတြကလည္း အေမရိ ကန္နဲ႔ တန္းတူအဆင့္ ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီ အဆင့္ ကုိေရာက္ဖုိ႔ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာေနဦးမယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။
ဆက္ရန္.....
ဇင္ေဝေသာ္
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္(၁)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၂)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၃)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၄)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၅)
တ႐ုတ္ (သို႔) ရြက္ပုန္းသီး (၂)
