ေမး ။ ။ တ႐ုတ္ျပည္ ႐ုတ္တရက္ႀကီး ေျပာင္းလဲလာတာကုိ အံ့ဩတႀကီး မျဖစ္မိဘူးလား။ ၁၉၇၆ - ခုႏွစ္၊ ပထမဆုံး တ႐ုတ္ျပည္ ေရာက္စဥ္က ဒီ လုိ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္လာမယ္လုိ႔ ႀကိဳတင္ ေတြးခဲ့မိသလား။
ေျဖ ။ ။ မေတြးမိဘူး။ ေမာ္စီတုန္း ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ ဆုိတာေတာင္ မသိႏုိင္ဘူး။ ၁၉၇၈ - ခုမွာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ စကၤာပူကုိ ေရာက္လာတယ္။ ဟုိ လည္း ျပန္ေရာက္ေရာ ေပၚလစီေတြ အားလုံး ေျပာင္းလဲပစ္တယ္။ တံခါးဖြင့္ တယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ ေခၚယူ လက္ခံတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ သူတုိ႔ ကမၻာ့ေရစီး ထဲ ေရာက္သြားေတာ့တာပဲ။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က တစ္ကမၻာလုံးကုိ ခရီးေတြ ထြက္ၿပီး ေလ့လာတယ္။ အခုဆုိရင္ ဝက္ဘ္ဆုိက္တခ်ိဳ႕ကုိ ပိတ္ထားေပမဲ့ အုိင္ဖုန္းေတြ ရွိေနၿပီ။
ဒါက စီခြ်မ္း ငလ်င္လႈပ္မႈမွာ အစပ်ိဳးခဲ့တာ။ လူတစ္ေယာက္က အုိင္ဖုန္းနဲ႔ သတင္းေတြ ျဖန္႔လုိက္တာေလ။ တ႐ုတ္အစုိးရက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒီသတင္း ကုိ ေၾကညာမယ္ဆုိတာ မဆုံးျဖတ္ရေသးခင္ သူက အုိင္ဖုန္းနဲ႔ လုပ္ခ်လုိက္ တာ။ ေခတ္သစ္နည္းပညာက သူတုိ႔ေရွး႐ုိး လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ ကုိ ေျပာင္းလဲ ေပးလုိက္တာပဲ။ အစုိးရကုိယ္တုိင္က လက္ရွိ အေျခအေနကုိ ကုိင္တြယ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာ။
ေမး ။ ။ ၂၀၀၇ - ခုမွာ ရွီက်န္ဖ်င္႔ ကုိ မစၥတာလီအေနနဲ႔ ပထမဆုံး ေတြ႔ဖူး တာေနာ္။ ေတြ႔ေတြ႔ခ်င္း သူ႔အေပၚ မစၥတာလီ ဘယ္လုိ ျမင္မိသလဲ။
ေျဖ ။ ။ လုပ္ရည္ကုိင္ရည္ ရွိတဲ့ ေကာင္းေခါင္တစ္ေယာက္လုိ႔ ျမင္မိတယ္။ အခက္အခဲေတြၾကားက တက္လာရေတာ့ စိတ္ဓာတ္မာေၾကာတယ္။ သူ႔ အေဖ နယ္ပုိ႔ခံရသလုိ သူလည္း နယ္အပုိ႔ခံခဲ့ရတယ္။ နယ္ကေန တျဖည္းျဖည္း တက္လာရင္း ဖူက်န္ (Fujiant) ျပည္နယ္ေရာက္မွ သူ လူသိ မ်ားလာခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ရွန္ဟုိင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အက်င့္ပ်က္ လာဘ္ စားတာနဲ႔ သူ႔ကုိ ရွန္ဟုိင္းကုိ လႊဲခန္႔လုိက္ၾကတယ္။ ရွန္ဟုိင္းမွာရွိစဥ္ သူ႔လုပ္ ရည္ကုိင္ရည္ကုိ အသိအမွတ္ျပဳၾကၿပီး ပီကင္းကုိ ေခၚယူလုိက္ၾကေတာ့တာပဲ။ ဒါေတြဟာ ကံေၾကာင့္လုိ႔ ေျပာရင္ရသလုိ အၾကပ္အတည္းေတြၾကားမွာ သူ ဘယ္ေလာက္ သက္လုံေကာင္းသလဲ ဆုိတာကုိလည္း ျပရာ ေရာက္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ ရာစုႏွစ္ ႏွစ္စုအတြင္း တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အားအေကာင္းဆုံး အခ်ိန္မွာ ရွီက်င့္ဖ်င္ က အဆင့္ျမင့္ရာထူးကုိ ရခဲ့တာ မဟုတ္လား။ သူ ဒီထက္ပုိၿပီး ပါဝါျပစရာ ရွိမလား။
ေျဖ ။ ။ ဒီအေပၚမွာ သူ အလြန္အမင္း သာယာၿပီး ေမာက္မာေနမယ္ မထင္ သလုိ ပါဝါျပေနမယ့္ လူလုိ႔လဲ မျမင္မိဘူး။ သူက စဥ္းစားတတ္တဲ့ လူတစ္ေ ယာက္၊ ၿပီးေတာ့ ဒါက တ႐ုတ္ျပည္ စိတ္ဝင္စားတဲ့ ကိစၥလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ငါ သူ႔ အေပၚအျမင္ကေတာ့ သူဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ရဲ႕ ေပၚလစီကုိ လုိက္ၿပီး ရွိတဲ့ခြန္အားကုိ လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားမယ့္ သေဘာပါ။
ေမး ။ ။ ၁၉၇၀၊ ၁၉၈၀ - ခုႏွစ္ေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ရွီက်င့္ဖ်င္ အပါ အဝင္ လက္ရွိ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ျခားနားခ်က္က ဘာပါလဲ။ သူတုိ႔ ရဲ႕ ပုဂၢဳိလ္ေရး မတူညီမႈေတြကုိ ေဘးဖယ္ထားၿပီး ဒီေန႔ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္အေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ျခားနားခ်က္က ဘာလုိ႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ေခတ္တုိင္းမွာ ႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ မတူဘူး။ အရင္က ဆုိရင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈနဲ႔ အေဆာက္အဦ မလုံေလာက္မႈပဲ။ အခု ပင္လယ္ ကမ္းေျခ တေလွ်ာက္မွာ ေဟာင္ေကာင္အဆင့္ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးေတြ တည္ေဆာက္လာႏုိင္ၾကၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဒါက တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ လူဦးေရ (၅၀) ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ အတြက္ပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ငါ့အထင္ေတာ့ (၅၀) နဲ႔ (၅၅) ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ လူထုဟာ မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးတဲ့ ေက်းလက္ေတြမွာပဲ ရွိေနေသးတယ္။
ေမး ။ ။ သူတုိ႔ ေတြးေခၚပုံ ေပ်ာ့ေျပာင္းလာတယ္လုိ႔ ထင္မိပါသလား။ မစၥတာ လီရဲ႕ ကုိယ္ေရးမွတ္တမ္းထဲမွာ ေရးဖူးတာက အရင္က တ႐ုတ္အရာရွိ ႀကီးေ တြဟာ စာအုပ္ေဟာင္းႀကီးအတုိင္း လုိက္နာ က်င့္သုံးေနၾကတယ္ ဆုိထား သလားလုိ႔။
ေျဖ ။ ။ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔ အမ်ားႀကီး ေပ်ာ့ေျပာင္းလာေနၾကၿပီ။ အဲဒါ က ဟုိအရင္ စစ္တပ္က လုံးဝထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေျပာတာ၊ တစ္ခုခု အမွားေျပာလုိက္မိရင္ ဒုကၡေတြ႔ေတာ့တာပဲ။ အခု ပုိၿပီး လြတ္လြတ္ လပ္ လပ္ ေျပာလုိ႔ ရၿပီ။
ေမး ။ ။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက မစၥတာလီနဲ႔ ေတြ႔တုိင္း မတူညီတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚ မစၥတာလီရဲ႕ အျမင္ကုိ မွတ္သားသြားၾကတယ္ ဆုိတာ ေသ ခ်ာပါတယ္။ အခု ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ သူတုိ႔ ေခါင္းထဲမွာ ဘာေတြ ရွိေနမလဲ၊ သူတုိ႔က မစၥတာလီဆီကေန ဘာေတြ ႏႈိက္ယူလုိၾက ပါ သလဲ၊ အရင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွည္ၾကည့္ရင္ လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ေ တြအေပၚ ဘယ္လုိ ျမင္မိသလဲ။
ေျဖ ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က ရွီက်င့္ဖ်င္ ကုိေတြ႔ေတာ့ ငါသူ႔ကုိ ေျပာ ဖူးတယ္။ ဒီကေရွ႕ တ႐ုတ္ေတြက စကၤာပူကုိ ၾကည္႔ၿပီး ေလ့လာဖုိ႔ လာစရာ မလုိေတာ့ဘူး။ ငါတုိ႔ စကၤာပူးရီးယန္းေတြကသာ တ႐ုတ္ျပည္ကေန ေလ့ လာယူၾကရေတာ့မွာလုိ႔။ သူက ဒါကုိ လက္မခံဘူး။ သူေျပာတာက သူတုိ႔ဆီ မွာ ၿဗိတိသွ်က ငါတုိ႔ကုိ အေမြေပးထားခဲ့တဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အဦ မရွိဘူး ဆုိတာပါ။ ငါတုိ႔ဆီမွာ ရွိတဲ့ အေျခခံဥပေဒက ဥပေဒကုိ ခ်ိဳးေဖာက္စရာ မလုိ ဘဲ အားနည္းတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ကုိ ယာယီအားျဖင့္ ေထာက္ခံေပးထားလုိ႔ ရ တယ္။ အၾကာႀကီးေတာ့ မရဘူးေပါ့။
ေမး ။ ။ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ၊ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူတုိ႔ မစၥတာလီဆီက ၾကားခ်င္ေနတဲ့ အထူးအႀကံဉာဏ္က ဘာေတြ ျဖစ္မလဲ။
ေျဖ ။ ။ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ အေမရိကန္နဲ႔ တုိက္႐ုိက္ဆက္ဆံေနၾကေတာ့ အေမ ရိကန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ငါ့စကားကုိ သူတုိ႔ နားေထာင္စရာ မလုိေတာ့ ပါဘူး။ သူတုိ႔ တန္ဖုိးထားတာက ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ငါတုိ႔ အျမင္ ပဲ။ ဒါကုိ သူတုိ႔ မသိၾကဘူး။ သူတုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာက ငါတုိ႔က တိုး တက္ လာတဲ့ တ႐ုတ္ကုိ မေၾကာက္ရြံဘဲ ေဒသတြင္းမွာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ရွိေနမယ္ဆုိ တာပဲ။
ေမး ။ ။ သူတုိ႔ တုန္႔ျပန္ေနပုံ၊ သူတုိ႔ တုိးတက္လာေနပုံကုိ ၾကည့္ၿပီး လာမယ့္ အနာဂတ္အတြက္ စုိးရိမ္မႈ မရွိဘူးလား။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ပုိၿပီး ဆက္ဆံရခက္ခဲ၊ ပုိၿပီးအင္းအားသုံး၊ ပုိၿပီးလႊမ္းမုိးမႈ ရွိလာမယ့္ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ မျဖစ္မေန ဆက္ဆံရေတာ့မွာ မဟုတ္လား။
ေျဖ ။ ။ ဒီေဒသတစ္ဝႈိက္မွာ သူတုိ႔ဟာ အေကာင္အႀကီးဆုံး ဆုိတာကေတာ့ လက္ခံရမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္က တန္ျပန္အေနနဲ႔ အၿမဲ ရွိေနမွာဆုိေတာ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ ရပ္ဝန္းမွာေတာ့ အႀကီးဆုံး မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။
ဒါေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ့ အေမရိကန္ေတြ သမုဒၵရာကမ္းေျခကေန ေဝး သြားေအာင္ေတာ့ လုပ္လာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါကလည္း တုိ႔ လက္ခံရမယ့္ အခ်က္ပဲ။
ေမး ။ ။ ဒီလုိသာဆုိရင္ စကၤာပူလုိ ႏုိင္ငံေသးေသးေလးေတြ ရပ္တည္မႈ အ တြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္လာႏုိင္စရာ မရွိဘူးလား။
ေျဖ ။ ။ သူမ်ားေတြထက္ ပုိၿပီး အခက္အခဲ ႀကံဳစရာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဗီယက္ နမ္ဆုိရင္ ပုိၿပီး အၾကပ္႐ုိက္ႏုိင္တယ္။ ငါတုိ႔နဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔က သေဘာထား မတုိင္ဆုိင္တာရယ္လို႔ မရွိဘူး။ ဗီယက္နမ္က ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ ရွိႏုိင္မယ္ လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ သေဘာ ထား မညီညႊတ္ေသးတာေတြ ရွိတယ္။ တုိ႔နဲ႔ သူတုိ႔က ဒီလုိ ျပႆနာမ်ိဳး မရွိဘူး။
ေမး ။ ။ သမၼတအုိဘားမားကေတာ့ ပစိဖိတ္ေဒသအ တြင္း အေမရိကန္ဩဇာ ဆက္ရွိေနဖို႔ မဟာဗ်ဴတစ္ခု ခ်မွတ္ေနတယ္။ အုိဘားမား ‘Pacific Pivot’ ဆုိ ၿပီးေတာ့ေလ။ ဟီလာရီကလင္တန္ကလည္း ေလတပ္ကုိ အမွာစကားေ တြ ေျပာေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ ဒီေဒသအတြင္းမွာ အေမရိကန္ေတြ ထာဝရ ရွိေနဖို႔ အားထုတ္မႈ တစ္ခုလား။
ေျဖ ။ ။ မဟုတ္ဘူး။ ဒါမ်ိဳး ရွိကုိ မရွိဘူး။ သူတုိ႔ ဒီမွာ ရွိေနခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိတယ္ ဆုိတာ ထုတ္ျပလာ႐ုံ သက္သက္ပဲ။ ပါဝါခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ေျပာင္းသြားရင္ အၿမဲ ရွိေနမယ္ဆုိတဲ့ စကားလည္း မမွန္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ပစိဖိတ္ကုိ အုပ္စီးထားဖုိ႔ မုိင္ေပါင္း ရွစ္ေထာင္ကုိးေထာင္ေက်ာ္ကို ျဖတ္ၿပီး အင္အားျဖည့္ရမယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကုိ အေျခစုိက္ ၾကားႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အသုံးျပဳၿပီး စြမ္းအင္ျဖည့္ဖုိ႔ဆုိတာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူဘူး။
ေမး ။ ။ ဒါဆုိရင္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ တြက္ကိန္းက အေမရိကန္ေတြ ဒီလုိ လုပ္ႏုိင္ မလားဆုိတာ ေစာင့္ၾကည့္ေန႐ုံပဲေပါ့။
ေျဖ ။ ။ ဒါေပါ့။ အဲဒါ အမွန္ပဲ။
ေမး ။ ။ ဒါဆုိရင္ အေမရိကန္ေတြ အင္အားထပ္ျဖည့္ႏုိင္မႈ အတြက္ ျဖစ္ႏုိ င္ေျခ က ဘာျဖစ္မလဲ။
ေျဖ ။ ။ တစ္က - အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ၿပီးေတာ့ ပစိဖိတ္ေဒသကုိ သူတုိ႔ က ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ယူဆၿပီး ဒီအတြက္ ကာကြယ္ေရး အ သုံးစရိတ္ ဘယ္ေလာက္အထိ သုံးစြဲမလဲ ဆုိတာပဲ။
ႏွစ္က - တ႐ုတ္ျပည္ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ႀကီး ခြန္အား တုိးပြားလာမလဲ ဆုိတာေပါ႔။
ဆက္ရန္
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္(၁)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၂)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၃)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၄)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၅)
တ႐ုတ္ (သို႔) ရြက္ပုန္းသီး (၂)
တ႐ုတ္ (သို႔) ရြက္ပုန္းသီး (၃)
