ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ စကားေျပာပါ
သတင္းေထာက္ေတြအပါအ၀င္ လူေတြက ကေလးေတြကို အသိဉာဏ္နဲ႔ဆုိင္တဲ့ေမးခြန္းမ်ိဳး မေမး တတ္ၾကဘူး။ လူတုိင္းလိုလုိ အာ႐ံုစိုက္ထားတာက ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ ေက်ာင္းအုပ္နဲ႔ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦ ေတြကိုပါ။ ငယ္တဲ့ေက်ာင္းသားေလးေတြကိုက်ေတာ့ ငယ္လြန္းလို႔ နားမလည္ႏိုင္ေသးဘူး။ နည္းနည္းႀကီးလာ တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုေတာ့ ေျဖခ်င္စိတ္ရွိၾကမွာမဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး မေမးတတ္ၾကပါဘူး။ ကၽြန္မအေတြ႕အႀကံဳ အရ ေျပာရရင္ေတာ့ ႏွစ္ခုစလံုး တစ္ခုမွမမွန္ဘူး။ အဓိပၸာယ္ရွိတဲ့ ေမးခြန္းကိုသာ ကိုယ္ကေမးႏုိင္ရင္ ကေလး ေတြဟာ သူတုိ႔ေက်ာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အ႐ိုးသားဆံုး၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈအရွိဆံုး အေျဖေတြကို ေပးႏုိင္ ပါတယ္။
“ဒီဆရာကို ႀကိဳက္သလား”
“ဒီေက်ာင္းကို ႀကိဳက္သလား” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတာ့ မေမးနဲ႔ေပါ့။
ကၽြန္မတို႔႐ံုးခန္းထဲကို အရပ္ရွည္ရွည္နဲ႔ လူစိမ္းတစ္ေယာက္က အၿပံဳးနဲ႔၀င္လာၿပီး “မင္း ေဘာ့စ္ကို ႀကိဳက္သလား” လို႔ ေမးသလိုမ်ိဳးပါပဲ။ ဒီလူက ငါ့ကို အလုပ္ျဖဳတ္ဖို႔ေရာက္လာတဲ့ လူမ်ားလားလို႔ေတာင္ ကၽြန္မတုိ႔ စဥ္စားမိေနတတ္ပါေသးတယ္။ ကေလးေတြလည္း ကၽြန္မတုိ႔လုိပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ဆရာတစ္ေယာက္ကို သေဘာက်တုိင္း သူ႔ဆီကသင္ယူစရာ ရွိခ်င္မွရွိတတ္တာပါ။ ဒီေတာ့ ဒီလုိေမးခြန္းမ်ိဳးေတြေမးျခင္းထက္ တိလည္းတိက်၊ ေလးစားမႈလည္းရွိ၊ အဓိပၸာယ္လည္း ပိုရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေမးႏိုင္ပါတယ္။
စစခ်င္း ကၽြန္မေမးတတ္တဲ့ေမးခြန္းက မင္းတုိ႔ဒီမွာ ဘာလုပ္ေနၾကတာလဲ၊ ဘာအတြက္လဲ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမေမးခြန္းကိုသာေျဖၿပီး ဒုတိယေမးခြန္းကိုမေျဖတဲ့ ေက်ာင္းသားဘယ္ႏွေယာက္ရွိတယ္ဆုိတာ သိရင္ ရွင္တုိ႔ အံ့ၾသသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယေမးခြန္းက ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္းနဲ႔ ေျဖရမွာမ်ိဳးပါ။ ကေလး တစ္ေယာက္ ေက်ာင္းအပ္လုိက္ၿပီဆုိရင္ ဘာအတြက္ ေန႔တုိင္းေက်ာင္းတက္ရသလဲဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ သူတုိ႔ သိကိုသိထားေစရပါမယ္။
၂၀၁၁ ခုမွာ epic ဂိတ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းက သုေတသနလုပ္ေတာ့ တိက်တဲ့ေမးခြန္းေတြကို ကေလးေတြ ေျဖတဲ့အေျဖဟာ စာေမးပြဲမွာ အမွတ္ေကာင္းရဖုိ႔အတြက္ ေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ပညာရွင္ေတြသံုးသပ္တာထက္ ပိုၿပီးတိက်မွန္ကန္တယ္၊ ပိုၿပီးခိုင္လံုမႈရွိတယ္ဆုိတာ အံ့ၾသဖြယ္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။ ေသာင္းခ်ီတဲ့ေက်ာင္းသား ေတြကို သေဘာတူ၊ မတူ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳး (၃၆) မ်ိဳးနဲ႔ စမ္းသပ္ေမးျမန္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ကိုယ္ တိုင္ ေက်ာင္းေတြကိုသြားတဲ့အခါမွာ အဲသလို သိပၸံဆန္ဆန္ေမးခြန္းေတြကို ေမးလို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ေလ့လာမိသလဲဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဒီလုိေမးခြန္းမ်ိဳးေလးေတြ ေတာ့ ေမးႏုိင္ပါတယ္။
၁။ ဒီအတန္းထဲမွာ အမ်ားႀကီးေလ့လာခြင့္ ရခဲ့သလား။
၂။ ဒီအတန္းထဲက ေက်ာင္းသားေတြဟာ ဆရာေတြေျပာဆုိဆံုးမသလို လုိက္နာၾကသလား။
၃။ ဒီကလပ္ထဲမွာ အၿမဲႀကိဳးစားေနရၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္းေနတာေတြ မရွိဘူး မဟုတ္လား။
ဒီေမးခြန္းမ်ိဳးေတြဟာ ေက်ာင္းသားေတြသာ ေျဖဆုိႏုိင္တဲ့ ေမးခြန္းေတြပါ။
တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြကေတာ့ ဒီလုိခပ္ဆင္ဆင္ သုေတသနေတြျပဳလုပ္ၿပီး ဆရာေတြရဲ႕ အရည္အေသြး ကို ျမွင့္တင္ႏိုင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ပညာသားပါၿပီး ေငြကုန္ေၾကးက် သိပ္မရွိလွတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈ တစ္မ်ိဳးပါ။ တကယ္လုိ႔ ေက်ာင္းအုပ္(သို႔မဟုတ္)ေက်ာင္းဆရာက ဒီနည္းကို အခ်ိန္ေပးေလ့လာၿပီး ႀကိဳးစား ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့အလားအလာလုိ႔ ဆုိရမွာပါ။
ေနာက္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ေမးဖုိ႔ သင့္တင့္ ေမးခြန္းတစ္ခု က်န္ပါေသးတယ္။ ဒီေမးခြန္းကိုေတာ့ ၀ါရွင္တန္ဒီစီက ေက်ာင္းအုပ္ ဒြမ္းေဂ်ာ္ဒန္ (Dwan Jordon) ဆီက ရခဲ့တာပါ။
“တကယ္လုိ႔ သင္ခန္းစာကို ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ဘူးဆုိရင္ သင္ ဘာလုပ္မလဲ” စနစ္တက် စာသင္ခန္းထဲက ေက်ာင္းသားေတြဆုိရင္ ဒီအေျဖကို သိၾကပါတယ္။
မိဘမ်ားစကားကို နားေထာင္ၾကည့္ပါ
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာသံုးေသာင္းေလာက္ ေပးႏုိင္မွ ေက်ာင္းတက္ႏုိ္င္တဲ့ ၀ါရွင္တန္ က ပုဂၢလိကေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို ကၽြန္မ ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းမွာ ကၽြန္မကေလးကိုထားဖုိ႔ မတတ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပုဂၢလိကေက်ာင္း၊ ခ်ာတာေက်ာင္းအမ်ားႀကီးကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မကေလးေတြ ဘာေတြဆံုး႐ႈံးလိုက္ရသလဲ (ဒီေက်ာင္းေတြမွာ မတက္ခဲ့ရလို႔) ဆုိတာ သိခ်င္ေနလုိ႔ပါ။
ေနေရာင္ျခည္က ျဖာက်ေနတယ္၊ ခန္းမႀကီးကို ကၽြန္မျဖတ္ေလွ်ာက္စဥ္ ဘာသာစကားမ်ိဳးစံုနဲ႔ သင္ၾကား ေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕အသံဟာ ကၽြန္မဆီကို ျဖတ္ေျပးလာၾကတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ႐ံုးခန္း စားပြဲေပၚမွာ ေကာ္ဖီနဲ႔ေပါင္မုန္႔ေတြ။ ကၽြန္မတုိ႔ို မိဘေတြအတြက္ ကေလးေက်ာင္းထားဖုိ႔ စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္ ထဲက ေက်ာင္းမ်ိဳးေပါ့။
ဒါေပမဲ့ ဒီေက်ာင္းေရာက္စဥ္မွာပဲ ထူူးထူးျခားျခား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ေျပာသမွ် စကား ေတြဟာ ကၽြန္မအတြက္ ဘာအဓိပၸာယ္မွ ရွာလုိ႔မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ သင္႐ုိးၫႊန္းတန္းေတြအေၾကာင္း ခ်ီးမြမ္း ခန္းေတြဖြင့္၊ ဘယ္လုိေလ့လာေရးခရီးေတြ ထြက္ရမယ္ဆုိတဲ့ ကတိစကား စသည္ စံုလို႔ပါပဲ။ ေက်ာင္းသားမိဘ တုိင္းကလည္း ေခါင္းကေလးေတြၿငိမ့္လို႔ ကၽြန္မထင္တာကေတာ့ တစ္ခုခုမ်ား ဖြင့္ေျပာလုိက္မိရင္ ကေလး ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ကိုမ်ား ထိခိုက္ေလမလားဆုိၿပီး ဘာမွမေျပာဘဲ ၿငိမ္ေနၾကတယ္လို႔ ခံစားလုိက္ရမိပါ တယ္။
အဲဒီေနာက္ သူ႔ကေလးသံုးေယာက္စလံုး ဒီေက်ာင္းမွာထား ထားတဲ့ မိဘတစ္ေယာက္က ကၽြန္မတုိ႔ ေက်ာင္းေလ့လာေရး ခရီးစဥ္ကို ဦးေဆာင္ပါတယ္။ သန္႔ရွင္းေတာက္ပေနတဲ့ ၾကမ္းခင္းေတြ၊ အေရာင္အေသြးစံု ေက်ာင္းနံရံေတြ၊ ေ႐ႊေဘာင္ေတြကြပ္ထားတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြ၊ ဆြဲေဆာင္မႈရွိလွတဲ့ လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေတြ စတာေတြကို ကၽြန္မတုိ႔ ေတြ႕ျမင္ၾကရတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေက်ာင္းသားမိဘတစ္ေယာက္က ေမးခြန္းတစ္ခု ေကာက္ေမးတယ္။
“ေက်ာင္းတုိင္းမွာ အားနည္းခ်က္ တစ္ခုခုေတာ့ ရွိၾကတာခ်ည္းပဲ၊ ဒါဆုိရင္ ဒီေက်ာင္းရဲ႕ အားနည္းခ်က္ က ဘာလဲ”
ကၽြန္မတုိ႔ရဲ႕ ေက်ာင္းလမ္းၫႊန္ ဘာမ်ားေျဖလုိက္မလဲဆုိၿပီး ကၽြန္မလည္း ေခါင္းေမာ့ၾကည့္လုိက္မိတယ္။
“သခၤ်ာကေတာ့ သိပ္မစြံလွဘူးလုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္တယ္”
ကၽြန္မေတာ့ ဘာေျပာရမွန္းေတာင္ မသိေတာ့ပါဘူး။ ဆုိၾကပါစို႔ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြသာတက္ႏုိင္ တဲ့ ပုဂၢလိကေဆး႐ံုတစ္ခု၊ အဲဒီေဆး႐ံုရဲ႕ အဓိကအားနည္းခ်က္က ခြဲစိတ္ကုသရာမွာ။
အဲသလိုပါပဲ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ေက်ာင္းလက္မခံခင္ အိုင္က်ဴစစ္တမ္းကို အရင္ယူၿပီးမွ ေက်ာင္း လက္ခံတဲ့ ေစ်းႀကီးႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရဲ႕ အားနည္းခ်က္က သခၤ်ာ တဲ့။ ဘာမ်ား အဓိပၸာယ္ရွိပါေသးသလဲ။ ကၽြန္မတို႔ကို လုိက္ပို႔တဲ့မိဘဆုိရင္ သူ႔ကေလးသံုးေယာက္ ပညာသင္စရိတ္အတြက္ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာကိုး ေသာင္း ေပးေနရတယ္။ ဒါဆုိရင္ သူမအေနနဲ႔ သခၤ်ာဘာသာရပ္ကို တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာေစဖို႔ မေတာင္း ဆုိသင့္ဘူးလား။
ဒီေနာက္ ဘယ္သူကမွ ဘာမွမေျပာၾကေတာ့ဘူး။ ကၽြန္မလုိပဲ အားလံုး အ့ံအားသင့္သြားၾကတာ ျဖစ္မွာ ေပါ့။ အဲဒီေတာ့မွ ေက်ာင္းလမ္းၫႊန္က စကားဆက္တယ္။
“ကၽြန္မေတာ့ ေဘာလံုးအသင္း ဒီထက္ ပိုေကာင္းလာေစခ်င္တာပဲ” ဒီစကားကိုၾကားၿပီး ကေလးမိဘ ေတြ လႈပ္လႈပ္႐ြ႐ြ ျပန္ျဖစ္သြားၾကျပန္တယ္။
“တကယ္လား ရွင္ဆုိလုိတဲ့အဓိပၸာယ္က ဘာလဲ၊ ဒီေက်ာင္းမွာ ေဘာလံုးအသင္း မရွိဘူးလား၊ ဘယ္ အ႐ြယ္မွာစၿပီး ေဘာလုံးအသင္းထဲ ၀င္ခြင့္ရတာလဲ”
စိတ္႐ႈပ္တာနဲ႔ ကၽြန္မလည္း ကားပါကင္ဘက္ ထြက္လာလိုက္မိပါေတာ့တယ္။ ဒါကသည္ပင္ ကမၻာ့လူခ်မ္းသာသားသမီး ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕ သခၤ်ာရမွတ္နဲ႔ အေမရိကန္ကေလးေတြရဲ႕ သခၤ်ာရမွတ္ကို ႏႈိင္းယွဥ္လိုက္ေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ကေလးေတြ အဆင့္ (၁၈) ကို ေရာက္သြားရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္မွာပါပဲ။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့ မိဘေတြကိုယ္တုိင္ကေတာင္ ကေလးရဲ႕ သခၤ်ာအရည္အခ်င္းကို ေဘာလံုးေလာက္ စိတ္၀င္ စားမႈမရွိၾကေတာ့ဘူး။
ဒီအခ်က္ဟာ အေမရိကနဲ႔ ဖင္လန္၊ ကိုရီးယား၊ ပိုလန္ႏုိင္ငံတုိ႔အၾကား အဓိကျခားနားခ်က္ပါ။ ပညာေရး မွာ စူပါ ပါ၀ါျဖစ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံတုိင္းက မိဘေတြဟာ သူတုိ႔ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ စနစ္က်တဲ့ ပညာေရး ဟာ အေရးအႀကီးဆံုးဆုိတာ လက္ခံသသေဘာေပါက္ထားၾကပါတယ္။
ရွင္တုိ႔ကေလးအတြက္ ပထမတန္းစား ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို ရွာေဖြေနတယ္ဆုိရင္ ေတြ႕မိတဲ့ ေက်ာင္းသားမိဘတုိင္းကို ေက်ာင္းေတြရဲ႕အားနည္းခ်က္က ဘာလဲဆုိတာ ေမးၾကည့္ၾကပါ။ ဂ႐ုတစိုက္လည္း နားေထာင္ပါ။ မိဘေတြက ေက်ာင္းရဲ႕အစီအစဥ္ေတြမွာ သူတုိ႔ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါ၀င္ၾကတယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိ ပါ၀င္မႈမ်ိဳးလဲလုိ႔ ဆက္ေမးပါ။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္ မိဘေတြဟာ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးေတြမွာ တျခားပညာေရး စူပါ ပါ၀ါႏုိင္ငံေတြက မိဘေတြထက္ပိုၿပီး ပါ၀င္ပတ္သက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ကေလးရဲ႕ ပညာေရးကို အေထာက္အကူ မျပဳလွပါဘူး။
ရန္ပံုေငြရွာမယ္၊ ေဘာလံုးပြဲေတြသြားမယ္၊ ဆရာကန္ေတာ့ပြဲေတြ ခမ္းခမ္းနားနားလုပ္မယ္ ဒါမ်ိဳးေတြပါ။ ဒါေတြဟာ လုပ္သင့္တဲ့ ကိစၥေတြဆုိတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြနဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးအဆင့္အတန္းကို ျမွင့္တင္မေပးႏုိင္ပါဘူး။
တစ္ကမၻာလံုးမွာပဲ ကေလးေတြရဲ႕ပညာေရးအေပၚ မိဘေတြအပိုင္းက လႊမ္းမုိုးမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘဆရာ အစည္းအေ၀းလုိဟာမ်ိဳးေတြဟာ ပညာေရးကို အေထာက္အကူ မျဖစ္လွပါဘူး။ သုေတသနအရ ကေလးရဲ႕ေက်ာင္းမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ကိစၥေတြမွာ တက္တက္ႂကြႂကြပါ၀င္တဲ့ မိဘေတြဟာ ပညာေတာ္ တဲ့ကေလးကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ဖြယ္ သိပ္မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ပညာေရးကို တကယ္ထိေရာက္ ေစတဲ့ မိဘရဲ႕ ပါ၀င္ပူးေပါင္းမႈဟာ အိမ္မွာပါ။
လက္ဦးဆရာလုိ႔ သူတုိ႔ကိုယ္သူတုိ႔ ယံုၾကည္တဲ့မိဘေတြဟာ ကေလးငယ္စဥ္ကစလုိ႔ ႀကီးလာတဲ့အထိ ကေလးရဲ႕ပညာေရးကို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ေက်ာင္းရဲ႕ တစ္ေန႔တာကိစၥေတြ၊ အေရးႀကီးတဲ့ ကမၻာ့သတင္းအေၾကာင္းေတြ ေျပာၾကတယ္။ ကေလးကို အမွားေတြ႕ေစၿပီး မွ အမွန္ေရာက္ေအာင္ လမ္းၫႊန္ေပးတတ္ၾကတယ္။ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ ရလာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ေပးၿပီး ကေလးေတြကို္ယ္တုိင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္သြားႏုိ္င္ဖုိ႔ အားေပးၾကတယ္။ တကယ္ဆုိရင္ မိဘေတြ ကိုယ္တုိင္ကပင္ ဆရာတစ္ပိုင္းပါ၊ စနစ္က်တဲ့ပညာေရးကို လုိလားၾကတယ္။ ကေလးသိပ္ငယ္စဥ္မွာ သူတို႔က ေလး က်႐ႈံးတာကိုေတာင္ ဆႏၵရွိတတ္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အလုပ္ႀကိဳးစားျခင္း၊ စိတ္မပ်က္တတ္ျခင္း၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ျခင္း စတာေတြဟာ ကေလးရဲ႕ အနာဂတ္မွာ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ သင္ခန္းစာ ေတြဆုိတာ မိဘေတြ သေဘာေပါက္ၾကတယ္။
ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ကမၻာမွာ အေတာ္ဆံုးႏုိင္ငံေတြက မိဘေတြအမ်ားစုက ပညာေရးမွာ စည္းစ နစ္ႀကီးမႈဟာ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ မတူညီတဲ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ သမုိင္းေတြၾကားကေန နားလည္ထားၾကပါတယ္။ ဥပမာ- ကေလးကို ဆရာက စည္းကမ္းပ်က္မႈေၾကာင့္ ခံုေပၚတက္အရပ္ခိုင္းတာကို အေမရိကန္မိဘေတြက သေဘာေပါက္ နားလည္ထားသလုိမ်ိဳးပါပဲ။
(ဆက္ရန္)
