ဒါကေတာ႔ ေဆာ႔ဖ္ေကာ္ပီရွိေနတယ္။ ဖတ္ၾကေပေတာ႔။
စာေပကလာတဲ့ ရန္သူငါးမ်ိဳး “ငါးပါး” ဆုိတဲ့ စကားမွာ “ငါးပါး” ဆုိတာကေတာ့ လူတုိင္း သိၿပီးသားပါ။ ဒါကုိပဲ ပ်င္းပ်င္းရွိတာနဲ႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ၾကည့္လုိက္တာ ပါ။ ေနာက္ၿပီး ဘယ္ရန္သူက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလုံးကုိ ထိခုိက္ၿပီး ဘယ္ရန္ သူက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းေလးကုိပဲ ထိခုိက္ေစတာလဲ ဆုိတာကုိ ပါ သုံးသပ္ ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီသုံးသပ္မႈကုိ အေျခခံၿပီး ဘယ္ရန္သူက ဘယ္ ရန္သူေလာက္ မဆုိးဘူးဆုိတဲ့ အေျဖကုိလည္း ထုတ္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ေရ
ဟုိတုန္းကေတာ့ “ေရ” ရန္သူဆုိတာ ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရ၊ မုိးေရႀကီးမႈ၊ ဒီေရႀကီး မႈေၾကာင့္ အသက္ေတြ ေပးဆပ္ရ၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ ေမ်ာပါရ စတဲ့ အက်ိဳး ဆက္ေတြ ခံစားၾကရ ဆိုတာေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ေရအႏၱရာယ္က ေရျပတ္လပ္မႈပါ။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အရင္က ရင္ဆုိင္ ခဲ့ရတာက မုိးေခါင္မႈ၊ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ စတဲ့ ေဘးဒုကၡေတြ ကုိ ေပးပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္ သတ္မွတ္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ ပင္လယ္ေရ ျမင့္တက္လာမႈေတြ၊ နာ ဂစ္၊ ကတ္ထရီနာ၊ စူနာမိီေတြပါ ထည့္သြင္းမွ ျပည့္စုံပါေတာ့မယ္။ ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ခန္႔မွန္းေျခနဲ႔ဆုိရင္ ေျမေအာက္ေရ ရွားပါးလာမႈ၊ ျပတ္လပ္မႈေတြေတာင္ ရင္ဆုိင္ေနရ၊ ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ “ေရေဘး” ဆုိတဲ့ကိစၥဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္က ေရေဘးဆုိတာ ထက္ အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန္႔လာေနပါတယ္။
ဒါျဖင့္ ဒီေရေဘးက ဘယ္သူေတြကုိ ထိခုိက္ႏုိင္သလဲ။
ပင္လယ္ျပင္ ျမင့္တက္လာမႈ၊ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္လာမႈေတြကုိ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရင္ ဒီေဘးဟာ ကမၻာနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ေဘးႀကီးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေရွးေဟာင္း သတ္မွတ္ခ်က္အရ ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရ ႀကီးမႈ၊ မုိးေခါင္၊ ကန္ေရ တြင္းေရေတြ ျပတ္လပ္၊ ခန္းေျခာက္မႈကုိပဲ ၾကည့္ရင္ေတာ့ တစ္ကမၻာလုံး မဆုိထားနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိေတာင္ တုိက္႐ုိက္ မထိခုိက္ပါဘူး။ ဥပမာ နာဂစ္ဆုိရင္ေတာင္ ပင္လယ္ေရ ဒုကၡေပးသြားတာက ဧရာဝတီတုိင္းနဲ႔ အျခား နီးစပ္ရာ ေဒသေတြကုိပါ။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အေနအထား မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ေရေဘးရဲ႕ ဒုကၡေပးရာ အက်ယ္အဝန္းက ႏွစ္မ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ (တစ္) ေရေဘးဟာ ဂလုိဘယ္ရန္သူ၊ (ႏွစ္) ေရေဘးဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုရဲ႕ ရန္သူဆုိတာကုိ မူတည္ၿပီး ေရေဘးရဲ႕ နယ္ပယ္လည္း ကြဲျပားသြားပါေတာ့တယ္။
ဒါက ဘယ္သူေတြမွာ တာဝန္ရွိသလဲ?
အလြန္ရွည္လ်ားတဲ့ အေျဖျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ ေခတ္သစ္ သတ္မွတ္ခ်က္ အရေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈ၊ ေလထု၊ ေရထု ညစ္ညမ္းမႈ၊ အုိဇုန္းလႊာ ေပါက္ၿပဲမႈ စတာေတြ ျဖစ္ၿပီး အကူအညီေပးႏုိင္တဲ့နည္းကေတာ့ ကမၻာေျမကုိ တက္ႏုိင္သမွ် ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ၾကဖုိ႔ပါပဲ။
ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈ၊ မုိးေခါင္၊ ကန္ေရတြင္း ေရျပတ္လပ္မႈကေတာ့ ကမၻာလုံး အဆင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ နာဂစ္လုိ ေဘးရန္ကုိ သဘာဝေဘးဒဏ္လုိ႔ သတ္မွတ္ ရင္ ရႏုိင္ေပမဲ့ ေရႀကီး၊ ေရလွ်ံ၊ ေရျပတ္လပ္ ကိစၥေတြကေတာ့ အစုိးရ၊ လူထုနဲ႔ ပါ ဆုိင္ပါတယ္။ မုိးရြာတာက သဘာဝေၾကာင့္ ျဖစ္ေပမဲ့ ရြာထားတဲ့ေရေတြ ဘယ္မွမစီးဘဲ ဗြတ္ထေနတာကေတာ့ သဘာဝနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူး။ လူထုကုိပါ ဆြဲထည့္ထားရေပမဲ့ အဓိက တာဝန္ပ်က္ကြက္ခဲ့တာကေတာ့ ရာစုဝက္ေက်ာ္ေ က်ာ္က အဆက္ ဆက္ေသာ အစုိးရေတြ (သူတုိ႔ကလည္း ရန္သူစာရင္ထဲ ပါေနတယ္) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ မီး
မီးရန္သူကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ေရွးေခတ္က သတ္မွတ္မႈအရ ေတာမီး၊ ၿမိဳ႕မီးေလာင္မႈေတြပါပဲ။ ဒီမီးေၾကာင့္ ထိခုိက္တဲ့ နယ္ပယ္က ပုိက်ဥ္းပါတယ္။ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ကုိ မီးေလာင္ရင္ အဲဒီၿမိဳ႕ကုိပဲ ထိခုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေခတ္သစ္ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ေျပာင္းၿပီး သတ္မွတ္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီအထဲကုိ
၁။ လ်ပ္စစ္မီး
၂။ ကမၻာေျမပူေႏြလာမႈ ႏွစ္ခု ထပ္တုိးၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
လ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ ပက္သတ္လုိ႔ေတာ့ ျပႆနာက တစ္ခုတည္းပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ လ်ပ္စစ္မီး မရျခင္း၊ မီးအား မမီျခင္း၊ မီးမမွန္ျခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လူကုိ ခ်က္ခ်င္းေသေစႏုိင္တာ မဟုတ္လုိ႔ ဒါကုိ အႏၱရာယ္ (သုိ႔မဟုတ္) ေဘးလုိ႔ မထင္သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ လ်ပ္စစ္မီး မရွိျခင္း၊ အားကုိးလုိ႔ မရျခင္းဟာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးကုိ နလန္မထူေအာင္ ဖိသတ္ထားတဲ့ ဧရာမအႏၱရာယ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ “မီး” ရန္သူထဲ ထည့္ထားရတာလဲဆုိရင္ေတာ့ အသုံးျပဳပုံျခင္း တူလုိ႔ပါ။
သဘာဝ ထင္းမီး၊ ဖေရာင္းတိုင္မီးစသည္ကုိ အလင္းရဖုိ႔၊ အပူရဖုိ႔၊ အစားအစာ ခ်က္ျပဳတ္ဖုိ႔ အတြက္ အသုံးခ်ၾကသလုိ ဒီေန႔ လ်ပ္စစ္ကုိလည္း ဒီအတုိင္းပဲ အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ လ်ပ္စစ္က နယ္ပယ္ ပုိၿပီးေတာင္က်ယ္ဝန္းပါတယ္။ “ေရ” ျပတ္လပ္မႈကုိေရးေဘးလုိ႔ ေခၚရင္ “လ်ပ္စစ္မီး” မရွိမႈကုိလည္း “မီးေဘး” ထဲကုိ ထည့္ကုိ ထည့္မွ သဘာဝက် ပါလိမ့္မယ္။(ကမၻာေျမ ပူေႏြးမႈကေတာ့ က်ယ္ျပန္႔လြန္းလွတဲ့အတြက္ လက္ေရွာင္ထားခဲ့ပါတယ္။) ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္က လူေတြဟာ စကၠန္႔နဲ႔အမွ် မီးေဘး (လ်ပ္စစ္မရ၊ စိတ္မခ်ရ) အႏၱရာယ္ ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။
ဘယ္သူ႔မွာ တာဝန္ရွိသလဲ။ ဘယ္လုိ ကာကြယ္မလဲ။
အရာရာကုိ လက္လႊတ္စပယ္ လုပ္ခဲ့တဲ့ ရာစုဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ အစုိးရေတြရဲ႕ အမွားအယြင္းကုိ လက္ရွိ အစိုးရက ျပင္ဆင္ယူရမယ့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီမွာလည္း ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ အေသးစိတ္ မေဆြးေႏြးႏုိင္သလုိ ကြ်န္ေတာ္သိတဲ့ကိစၥလည္း မဟုတ္ပါဘူး။
၃။ ခုိးသူ
“မင္း” ဆုိတဲ့ အစုိးရကုိ ေနာက္ဆုံးမွာ ေဆြးေႏြးမွာမုိ႔ ခုိးသူကုိ ေက်ာ္လုိက္ပါ တယ္။ ေရွးေခတ္ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ခုိးသူ၊ ဓားျပ စတဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လူရမ္း ကားေတြကုိ “ခုိးသူ” လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
ဒီေခတ္မွာေတာ့ ခရက္ဒစ္ကတ္ခုိးမႈ၊ ေကာ္ပီ႐ုိက္ ခုိးမႈ၊ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ပုိင္ ဆုိင္ျခင္း (Intellectual property) ကုိ ခုိးမႈေတြအျပင္ ဓားျပနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ (ISIS) လုိ အဖြဲ႔ေတြကုိပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားလုိ႔ ရပါတယ္။ (တခ်ိဳက အစုိးရကုိေတာင္ ဓားျပအႀကီးစားထဲ ထည့္ရမယ္လုိ႔ ဆုိၾက ပါတယ္။ ဒါက မသင့္လွပါဘူး။ အစုိးရ ဆုိးၿပီဆုိရင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ပ်က္စီးေအာင္ ဘယ္ဓားျပမွ သူတုိ႔ေလာက္ မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ပါ။)
ဒီေဘးရန္က ဘယ္သူေတြကုိ ထိခုိက္သလဲ။
သူခုိး၊ ဓားျပရန္ကလည္း သူတုိ႔နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ဝန္က်င္းကုိပဲ ထိခုိက္ေစႏုိင္လုိ႔ အက်ယ္အဝန္း ပမာဏအားျဖင့္ အလြန္ေသးမႊားပါတယ္။ (တခ်ိဳ႕ကလည္း အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားတဲ့ အစုိးရ ဝန္ထမ္း ေတြကုိ သူခုိးထဲထည့္လုိၾက ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ သေဘာမတူပါဘူး။ သူခုိး၊ ဓားျပဆုိတာ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ (မနက္ကုိးနာရီကေန ညေန ငါးနာရီအထိ၊ ႐ုံးဖြင့္ခ်ိန္ေပၚ မူတည္ၿပီး နာရီကြဲလြဲ သြားႏုိင္)ႀကီးမွာ ေတြ႔သမွ်လူကုိ စားပြဲ ကုလားထုိင္နဲ႔ ထုိင္ၿပီး ထုိင္လု၊ ထုိင္ခုိး မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ပါ။ သူတုိ႔ဟာ အစုိးရထဲမွာပဲ ပါဝင္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ တတိယရန္သူဟာ ဆုိးတယ္၊ ဒါေပမဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလုံး၊ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ အႏၱရာယ္ မေပးႏုိင္ဘူး။ မုိင္နာရန္သူေပါ့။ ေမဂ်ာရန္သူ မဟုတ္ပါဘူး။
၄။ သားသမီးဆုိး
ဒီရန္သူကေတာ့ ေရွးေခတ္၊ ယခုေခတ္ သတ္မွတ္ခ်က္အရ သိသိသာသာႀကီး မကြဲျပားလွပါဘူး။ အမ်ားႀကီးလည္း ေဆြးေႏြးေနစရာ မရွိပါဘူး။ သားသမီး ဆုိးဟာ သူ႔မိဘ၊ သူ႔မိသားစု၊ ေနာက္ဆုံး သူ႔ေဆြးမ်ိဳးေတြကုိပဲ ဒုကၡေပးႏုိင္လုိ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အႏၱရာယ္ အႀကီး စားႀကီး မဟုတ္လွပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ေပါင္းမိၿပီး ခုိးမႈ၊ ႐ုိက္မႈ၊ လုယက္မႈ၊ ပုန္ကန္မႈေတြဆီကုိေတာ့ ေရာက္ သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါက တုိက္႐ုိက္ အက်ိဳးဆက္မဟုတ္လုိ႔ ဒီမွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖုိ႔ မသင့္ေတာ္လွပါဘူး။
၅။ မင္းဆုိး
ေနာက္ဆုံးရန္သူက “မင္း” “ဘုရင္” “အစုိးရ” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မစြံတဲ့ အစုိးရဟာ ဂလုိဘယ္ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ (မီးနဲ႔ ေရလုိ) သူဟာ သူ႔နုိင္ငံ တြင္း၊ သူ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ အႀကီးမားဆုံး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစတဲ့ ရန္သူႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ မင္းဆုိးၿပီးဆုိရင္ မီးေလာင္သလုိ ရြာလုံးကြ်တ္ သြားတာမ်ိဳး၊ ေရႀကီးသလုိ ျမစ္ေဘးတင္ ဒုကၡ ေရာက္ရတာမ်ိဳး၊ သူခုိးဓားျပ ထူလုိ႔ တစ္နယ္တစ္ရပ္ပဲ စိတ္ပူရတာမ်ိဳး၊ သားသမီး မေကာင္းလုိ႔ တစ္မိသား စုတင္ စိတ္ဆင္းရဲရတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုလုံးကုိ ဒုကၡေရာက္သြားေစတာမ်ိဳးပါ။ ဒါေၾကာင့္ မင္းဆုိးဟာ ႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႀကီး တစ္ခုလုံးရဲ႕ ရန္သူ၊ အားလုံးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ရန္သူ ျဖစ္ သြားပါေတာ့ တယ္။
ဗုဒၶဘာသာ အဆုံးအမအရ ရန္သူငါးေယာက္ကုိ သက္ရွိ၊ သက္မဲ့လုိ႔ ခြဲၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ (ေယဘုယ်ေပါ့)
ေရနဲ႔ မီးက သက္မဲ့ ရန္သူေတြျဖစ္ၿပီး ခုိးသူ၊ သားသမီးဆုိးနဲ႔ မင္းဆုိးတုိ႔က သက္ရွိေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီနည္းအရ ၾကည့္ေတာ့လည္း သူခုိးဓားျပနဲ႔ သားသမီးဆုိးေတြက မင္းဆုိးေလာက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ဒုကၡ မေပးႏုိင္ဘူး ဆုိတာ ထပ္ေတြ႔ရပါတယ္။
အခ်ဳပ္ဆုိရရင္ ရန္သူငါးေယာက္ရွိေပမဲ့ “မင္း” ဆုိတဲ့ ရန္သူေလာက္ ဘယ္သူ မွ ေၾကာက္စရာ မေကာင္းဘူး။ သူ႔ရဲ႕ နယ္ပယ္ဟာ အက်ယ္ဆုံး၊ သူဒုကၡေပးႏုိင္တဲ့ လူဦးေရက အမ်ားဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မင္းေကာင္းရဖုိ႔ ကိစၥဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုလုံးအတြက္ အေရးႀကီးဆုံး ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ မင္းေကာင္းေပၚပါေစလုိ႔သာ ဆုေတာင္းမိပါတယ္။
ဇင္ေဝေသာ္
၁၀၊ ၁၂၊ ၂၀၁၄
