(မွန္ေထာင္ၿပီး ေမးၾကည့္မိတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ား)
ေမး။ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာ ဘာပါလဲ။
ေျဖ။ လူထုလက္ထဲမွာ အာဏာရွိတဲ့စနစ္၊ လူထုရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားကို ေရြးခ်ယ္ယူတဲ့ စနစ္လို႔ပဲ အတိုခ်ဳပ္ မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ အလြန္ ေလးလံသြားမွာ စိုးရိမ္ရပါတယ္။
ေမး။ ဒါဆိုရင္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္စနစ္က ဘာျဖစ္မလဲ။
ေျဖ။ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အစိုးရစနစ္၊ အစိုးရ ပံုသဏၭာန္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အင္ပါယာ၊ ပေဒသရာဇ္၊ ဧကရာဇ္၊ ဆုိရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ စသည္ စံုလို႔ပါပဲ။ ဒါေတြကို လိုက္ၾကည့္ေနရင္ ႐ႈပ္ေထြးသြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အတိုဆံုးေျဖရရင္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ဟာ အာဏာရွင္စနစ္ပါပဲ။ အာဏာရွင္စနစ္မွာ အစိုးရက လူထု ဆႏၵနဲ႔အညီ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကို ေနာက္ပိုင္းမွ ဆက္ၾကရေအာင္ပါ။
ေမး။ ဇင္ေဝေသာ္က ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို ေထာက္ခံပါသလား။ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ။ ေထာက္ခံပါတယ္။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ ယူပိုင္ခြင့္ကို အျပည့္ဝဆံုး ပံုေဖာ္ေပးႏုိင္တဲ့ စနစ္၊ ရင့္က်က္ ယဥ္ေက်းတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္ ျဖစ္လို႔ပါ။ အရွင္းဆံုးေျပာရရင္ အရြယ္ေရာက္သူေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနလို႔ ပါပဲ။
ေမး။ ဒါဆိုရင္ အျခား စနစ္ေတြက အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုေပါ့။
ေျဖ။ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ဒီလိုပဲ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ေမး။ ဒါေလးကို နည္းနည္း အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပပါလား။
ေျဖ။ ရပါတယ္၊ လူမႈေရးသဘာဝနဲ႔ ဆက္ၿပီး ၾကည့္ၾကရေအာင္။ အာဏာရွင္စနစ္ ဆိုတာ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ လူမမယ္ေလးေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္ပံုပါ။ တစ္မိန္႔တစ္အာဏာ ဆန္တယ္။ ေက်ာင္းသြားရမယ့္အခ်ိန္က ဘယ္အခ်ိန္၊ ေက်ာင္းကေန အိမ္ျပန္ေရာက္ရမယ့္ အခ်ိန္က ဘယ္အခ်ိန္၊ အိပ္ယာထခ်ိန္က ဘယ္အခ်ိန္ စသည္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ေပးထားသလိုပါ။ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့့ ကေလးေတြအတြက္ အဲသလို တိက်တဲ့ စည္းကမ္းေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ကေလးေတြ အရြယ္ေရာက္လာတာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ကြဲျပားလာရသလို ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ပံု၊ အစိုးရစနစ္ ေျပာင္းလဲေပးရတယ္လို႔ ဆုိလိုခ်င္တာလား။
ေျဖ။ မွန္ပါတယ္။ ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ သေဘာေပါက္ နားလည္ထားသလိုဆုိရင္-
၁။ အာဏာရွင္စနစ္က ကေလးကို အုပ္ခ်ဳပ္ပံုနဲ႔ တူမယ္။
၂။ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေပးျခင္းက လူငယ္ေတြကို ရည္းစားထားခြင့္ေပးျခင္းနဲ႔ တူမယ္။
၃။ သူတုိ႔ခ်င္း သေဘာထားမွ်၊ မိဘေတြကလည္း သေဘာတူရင္ သူတို႔ကို ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းေပးမယ္။ ဒါကိုေတာ့ ဒီမုိကေရစီ အကူးအေျပာင္း ကာလအတြင္း ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးျခင္းလို႔ ဆုိရပါမယ္။
၄။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းကေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေပး ျခင္းနဲ႔ တူပါတယ္။
၅။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလို႔ ပါတီတစ္ခုခုက အာဏာရလာတဲ့အခါ တရားဝင္ ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္လာတာပါပဲ။ လူငယ္ အမ်ဳိးသားနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးတို႔ တရားဝင္ လက္ထပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ တာဝန္ေတြ အျပန္အလွန္ ယူၾက၊ ေက်ပြန္ၾကရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ အားသစ္ေလာင္းျခင္းနဲ႔ တူညီပါတယ္။
လက္ထပ္လုိက္လို႔ အၾကင္လင္မယားအရာ ေျမာက္သြားေပမဲ့ ခုိင္မာတဲ့ မိသားစု ဘဝေတာ့ မရၾကေသးပါဘူး။ အလားတူပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးလုိက္႐ံုနဲ႔ ဒီမိုကေရစီက မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးပါဘူး။ အေညႇာက္ေပါက္႐ံုပဲ ရွိပါေသးတယ္။
ေမး။ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ၿပီးမွ သေဘာထားခ်င္း မတုိက္ဆိုင္လို႔ ကြဲၾက ကြာၾကတာေတြလည္း ရွိေနႏိုင္တာပဲေနာ္။
ေျဖ။ အတိအက်ေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီမွာလည္း ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လႈိင္းေတြ ရွိတာ့။ ဒီမုိကေရစီ ကူးေျပာင္းၿပီးမွ အာဏာရွင္စနစ္ဆီ ေျခဦးျပန္လွည့္သြားတာေတြ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။
ေမး။ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ဳိးေတြမွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားမလဲ။
ေျဖ။ ဘယ္လို ဇနီးေမာင္ႏွံေတြမွာ ကြာရွင္းျပတ္စဲဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားမလဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကပဲ ျပန္ေမးပါရေစ။
ေမး။ အင္း... ဒါကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိႏိုင္တာေပါ့။ ခ်စ္တယ္ထင္ၿပီး ယူၿပီးမွ သေဘာထား ညႇိႏႈိင္းလို႔ မရတာေတြ၊ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ မႏူးမနပ္နဲ႔ ဘာမွမသိဘဲ လက္ထပ္ၿပီးမွ ကြဲသြားရတာေတြ၊ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။
ေျဖ။ ကြက္တိႀကီး မတူလွေပမဲ့ ဒီမုိကေရစီ အကူးအေျပာင္းကလည္း ဒီသေဘာအတိုင္းပါပဲ။ ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႔ အလုပ္ျဖစ္မယ္ ထင္ၿပီး ေျပာင္းလဲလိုက္ၾကေပမဲ့ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး ဆုိေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ဆီကို ျပန္ေရာက္သြားတတ္ၾကတယ္။ ပညာရွင္ အမ်ားအျပား လက္ခံတဲ့ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ပညာတတ္ လူလတ္တန္းစား အားေကာင္းမႈ၊ ႏိုင္ငံလူထုရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရး အေျခခံ ေကာင္းမြန္မႈ စတာေတြပါပဲ။ သူတို႔ ေဆြးေႏြးျပတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီးေပါ့။ ဒါကိုလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကည့္ၾကေသးတာေပါ့။
ေနာက္ၿပီး ဘုမသိဘမသိနဲ႔ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ အိမ္ေထာင္က်၊ ဘာမွ မၾကာခင္ ကြဲၾကကြာၾကသလို ၿဗိတိသွ် စတဲ့ ဥေရာပ ကိုလိုနီျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ ကိုလုိနီလက္က လြတ္တာနဲ႔ အလိုလို ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္ ေရာက္ သြားၾကတယ္။ ဒီမုိကေရစီအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အဦးေတြ မရွိဘူးဆုိေတာ့ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္ ျပန္ေရာက္သြားၾကရျပန္ပါတယ္။
ေမး။ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုမ်ား ရည္ရြယ္ၿပီး ေျပာေနတာလား။
ေျဖ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံထဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တတိယ ကမၻာႏိုင္ငံ အမ်ားစု၊ အထူးသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ လက္ေအာက္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားအျပား ပါဝင္ပါတယ္။
ေမး။ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီလြန္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးကိုေရာ ေမးလို႔ ရမလား။
ေျဖ။ ဒီမုိကေရစီ ဆံုး႐ႈံးခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ရ႕ အာဏာသိမ္းျခင္း ခံခဲ့ရတယ္။ က်န္တာေတြေတာ့ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ မဆုိင္လို႔ မေျဖပါရေစနဲ႔။ ဘုမသိဘမသိနဲ႔ ရခဲ့တဲ့ ဒီမုိကေရစီေလး ဆံုး႐ႈံးသြားခဲ့ရတယ္ေပါ့။
ေမး။ လူူမႈေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အိမ္ေထာင္က်၊ ကေလးေတြ ဘာေတြ ရၿပီးၿပီဆိုရင္ သေဘာထား သိပ္ၿပီး မတိုက္ဆိုင္ဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ကြဲၾကကြာၾကဖို႔ ပိုခက္လိမ့္မယ္ ထင္တယ္။
ေျဖ။ မွန္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ သေဘာတရားကလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ကေလးေတြက အိမ္ေထာင္ျမဲဖို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြ ျဖစ္ေနႏုိင္သလို ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အစဥ္အလာေတြ၊ ဒီမုိကေရစီ တန္ဖိုးေတြကို လူထုက လက္ခံလာၿပီဆိုရင္ ဒီမုိကေရစီ ခုိင္ျမဲဖို႔ အားသစ္ေလာင္းေပးျခင္းေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုန္ကုန္ ေျပာၾကစို႔ဗ်ာ။ ကေလးေတြရၿပီးမွ ကြဲၾကကြာၾကတယ္ ဆုိရင္ေတာင္ ကေလးေတြရဲ႕ သံေယာဇဥ္ေၾကာင့္ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းဖို႔ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီ ျပန္လည္ကူးေျပာင္းဖို႔ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားသလို ဒုတိယအႀကိမ္ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီက ေရရွည္ ခိုင္ျမဲ သြားတတ္ပါတယ္။
ဇင္ေဝေသာ္
