poverty and education

RD: Beyond AIDS, what is the single greatest problem facing the world right now?

Mandela: The question of poverty and lack of education, those two combined. It's important for us to ensure that education reaches everybody.
Without education your children can never really meet the challenges they will face. So it's very important to give children education and explain that they should play a role for their country.
(RD, July, 2013)

Read more

မီးေလာင္ေနတဲ႔ အိမ္

ဤပုံျပင္က အသစ္မဟုတ္။ Silk Road ပုံျပင္ဟု လူသိမ်ားၿပီး အိႏၵိယႏွင္႔ တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈစာေပမွာ ပံုစံကြဲမ်ားႏွင္႔လည္း ရွိေနတတ္သည္။
ကုန္သည္ဖခင္သူေဌးႀကီး ခရီးထြက္ရာမွ ျပန္အလာ သူ႕အိမ္ မီးေလာင္ေန သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သူ႕ကေလးမ်ားက အိမ္ထဲမွာရွိေနၿပီး မီးေလာင္ေန သည္ကို သိပင္ မသိၾက။ ထိုအခါ စိတ္ပူတႀကီးႏွင္႔ သူ႕ကေလးေတြကို အျပင္ထြက္လာခဲ႔ၾကဖို႔ ေအာ္ေခၚသည္။ ကေလးတို႔က မီးကို မျမင္ရသျဖင္႔ သူတို႔ဖခင္ႀကီးေျပာတာကို မယုံၾကည္ၾက။ မီးစေလာင္သည္႔ေနရာကလည္း သူတို႔ မျမင္ရေသးသည္႔ ေနရာမွာျဖစ္ေနသည္။ ထိုေၾကာင္႔ ေၾကာက္စိတ္ မ ဝင္၊ ေဘးကင္းရာ ထြက္ေျပးလာဖို႔လည္း စိတ္မကူးၾက။

ဝင္ေပါက္ထြက္ေပါက္ကလည္း ႏွစ္ေပါက္သာ ရွိသည္ဟုဆို၏။ မယုံၾကည္ လ်ွင္ အားလုံး ဒုကၡေရာက္ၾကရေတာ႔မည္။ ထိုအခါ ဖခင္က နည္းဗ်ဴဟာေျ ပာင္းလိုက္သည္။ မီးေလာင္ေနသည္ဟု ေျပာၿပီး ေခၚေနမည္႔အစား သူတို႔ အတြက္ ခရီးျပန္လက္ေဆာင္ေတြပါသည္၊ ထြက္လာခဲ႔ၾက ဟု ေအာ္ေခၚ သည္။
ထိုအခါေရာက္မွ ကေလးေတြအားလုံးထြက္လာၿပီး ေဘးရန္ကင္းေတာ႔သည္။ သူတိုကိုယ္တိုင္ အိမ္အျပင္ေရာက္ေတာ႔မွ သူတို႔ေနသည္႔ အိမ္ႀကီး၏ အျခား တစ္ဖက္ျခမ္းမွာ အမွန္တကယ္ မီးေလာင္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိလာၾကရ သည္။
ပုံျပင္အခ်ဳပ္က ဤမ်ွသာျဖစ္သည္။

မဟာယာန ယဥ္ေက်းမႈမွာေတာ႔ သတၱဝါေတြကို ကေလးေတြႏွင႔္တင္စားၿပီး ဘုရားရွင္ကို ကုန္သည္ဖခင္သူေဌးႀကီးႏွင္႔ တင္စားသည္။
ဤ၌..

၁။ ဖခင္သူေဌးႀကီးေျပာေသာစကားသည္ မုသာဝါဒ ဟုတ္ မဟုတ္ ( မဟုတ္ ဟူလို) ႏွင္႔
၂။ ကေလးကို ေျခာက္လို႔မရလ်ွင္ ေခ်ာ႔ရသည္ဆိုသည္႔ ေမာ္ရယ္ကို ေပးလို ရင္း ျဖစ္ေပသည္။

အကယ္၍ အရြယ္ေရာက္ၿပီးကေလးမ်ားဆိုလ်ွင္ေတာ႔ ကေလးတို႔၏ ေခါင္းမာ တတ္သည္႔သေဘာ၊ မ်က္ေစ႔ျဖင္႔ ျမင္ရမွ ယုံၾကည္မည္ဆိုသည္႔ သေဘာကို လည္း ထည္႔သြင္း စဥ္းစားႏိုင္ေပမည္။ တကယ္႔ေဘးရန္ကို ျမင္ႏိုင္သည္႔ စြမ္း ရည္၊ ျမင္ႏိုင္သည္႔ ေနရာ စသည္လည္း သူတိုမွာ မရွိရွာ။
ဤသေဘာကိုပင္ သံလရာ ေဘးဒုကၡတို႔ႏွင္႔ ႏႈိင္းယွဥ္ျပသည္ဟုလည္း ပညာ ရွင္တို႔ ယူဆၾကသည္။ ဖခင္ (သို႔) ဘုရားရွင္ကသာ ဤ ေဘးဒုကၡတို႔ ကို ေတြ႔ေနရသည္ဟု ဆိုလိုသည္။

မီးေလာင္မႈႏွင္႔ပတ္သက္သည႔္ ဥပမာတခ်ိဳ႕ ေထရဝါဒစာေပမွာ ေတြ႔ရသည္။ အမ်ားအားျဖင႔္ေတာ႔ ခႏၶာငါးပါး 'အိမ္' ကို မီးေလာင္မႈႏွင္႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပသည္။ မီးဆိုရာမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟဟု ၫႊန္းဆိုသလို ဒုကၡသစၥာကို တစ္ပါး စီေရတြက္ၿပီး မီးဆယ္႔တစ္တန္ဟုလည္းဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ ကိေလသာ ၁၀ ပါးကိုလည္း မီးဟု ဆိုတတ္သည္။
မည္သို႔ျဖစ္ေစ ဤက ေလးနက္လွသည္႔ ေဒသနာျဖစ္သြားေပၿပီ။

သာမန္အရပ္စကားႏွင္႔ဆိုရလ်ွင္ ေနရာေျပာင္းလဲမၾကည္႔မိေသးသေရြ႕
မီးေလာင္ မႈကိုလည္း မျမင္ႏိုင္ေသးဟု ဆိုရမည္ထင္သည္။
အေတြးအေခၚ၊ ယုံၾကည္မႈစသည္အားျဖင္႔လည္း အျခား တစ္ေယာက္၏ေန ရာမွ မၾကည္႔မိေသးသေရြ႕ ေလာင္ေနသည္႔ မီးကို မေတြ႔ရႏိုင္။ မိမိစြဲၿမဲစြာယူထားသည္႔ အယူကိုခြာၿပီး ရွဳေဒါင္႔ေျပာင္းၾကည္႔ႏိုင္မွ အနည္းဆုံး မီးေလာင္ေနသည္ကိုလက္ခံလာႏိုင္ေပမည္။

ဖခင္ေနရာကၾကည္႔ေတာ႔ ကေလးတို႔လည္း မီးေတာက္ႀကီးမ်ားကို ေတြ႔ရ သည္ မဟုတ္ပါလား။
ဘုရားေဟာမဟုတ္ေသာ္လည္း ဤပုံျပင္က စဥ္းစားဖြယ္ မ်ားစြာျဖင္႔ ခန္႔ျငားေလးနက္လွ၏။

Read more

ေရးတတ္ရင္ ဝတၳဳျဖစ္မယ္

ျပည္တြင္းက ဆရာ၊ ဆရာမေတြ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ငါတို႔ရင္ဆိုင္ေနရတာေတြက မေျပာပေလာက္ေသးပါလားလို႔ေတာင္ ထင္ေ ကာင္းထင္သြားႏိုင္ပါတယ္။ နားေထာင္ရတာကိုပဲ စိတ္ျငစ္စရာ ေပ်ာ္စရာေ လးေတြပါ။ စကၤာပူက ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈ အကယ္ဒမီသင္တန္း က ဆရာေတာ္ေတြနဲ႔ ဆရာ၊ဆရာမေတြ ေဆြးေႏြးေနသံကို မွတ္မိသေရြ႕ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျပာျပပါမယ္။ ၿပီးရင္ ေက်းဇူးျပဳၿပီး သက္ျပင္းခ်ရင္း ၿပဳံးေပးပါ။

ျမန္မာစာ

အရွဳပ္ေထြးဆုံး က႑ ျမန္မာစာက စပါရေစ။
အရင္ဆုံး ျမန္မာစာလုံးဝ မေျပာ၊ မေရး၊ မဖတ္တတ္အဆင္႔။
ၿပီးေတာ႔ အေျခခံအဆင္႔၊
ၿပီးေတာ႔႔မွ အထိုက္အေလ်ွက္ တတ္တဲ႔အဆင္႔ေပါ႔။
ဒီအထိ ရွင္းေသးတယ္ေလ။ သူ႕အတန္းနဲ႔သူ ခြဲလိုက္ရုံပဲ။

ဒါေပမဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနတဲ႔ ျမန္မာကေလးေတြရဲ႕ ျမန္မာစာအဆင္႔က အရြယ္နဲ႔ခဲြလို႔မရေတာ႔ဘူး။ ဆိုလိုတာက ကေလးတစ္ေယာက္က ၁၂ ႏွစ္၊ ၁၃ ႏွစ္ ရိွေကာင္းရွိမယ္၊ သူ႕ ျမန္မာစာက်ေတာ႔ ဇီးရိုး၊ အဲသလိုပဲ ၅ ႏွစ္ အရြယ္ကေလးကလည္း ျမန္မာစာ ဇီးရိုး။ သူတို႔ကို အရြယ္နဲ႔မခဲြဘဲ ျမန္မာ စာ အဆင္႔နဲ႔ ခြဲလိုက္ေတာ႔ ႀကီးတဲ႔ကေလးက မွတ္ဉာဏ္အားေကာင္းေတာ႔ သိပ္မၾကာခင္ ၅ ႏွစ္အရြယ္ကေလးထက္ သာသြားေရာ။ သူတို႔ကို တစ္တန္း ထဲ ထားၿပီးဆက္သင္ရင္ အႀကီးကေလးက စိတ္ဝင္စားမႈ ရွိမွာမဟုတ္ေတာ႔ ဘူး။
ဒီေတာ႔ သူတို႔ကို အတန္းခြဲေပးမွ ရေတာ႔မယ္။ တစ္တန္းက ႏွစ္တန္းျဖစ္ သြားၿပီ။

ေနာက္ ျမန္မာစာလုံးဝ မတတ္ေသးတဲ႔ကေလးေတြကိုက်ေတာ႔ ဘာသာေရး ကိုေတာင္ မသင္ေသးပဲ (ျမန္မာလို သင္လို႔မွ မရေသးတာဘဲ) ျမန္မာစာပဲ သင္ေပးလိုက္ၾကတယ္။ အထိုက္အေလ်ာက္ ရသြားၿပီဆိုေတာ႔ သူတို႔ကို အထက္က အတန္းထဲေပါင္းေပးလိုက္ေပါ႔ေလ။
သူတို႔ကို အထက္ကအတန္းထဲေပါင္းေပးလိုက္ေတာ႔ ေနာက္ထပ္အခက္အခဲ ရွိလာျပန္ေရာ။ အဲဒါက သူတို႔တက္ရမယ္႔ အတန္းထဲက ကေလးေတြက ဘာ သာေရးအခ်ိဳ႕ သင္ေပးၿပီးသားဆိုေတာ႔ ကဗ်ာေလးေတြ၊ စာေလးေတြ ရြတ္ တတ္ေနၿပီ။ သူတို႔ကပါးစပ္ေဟာင္းေလာင္းေလးေတြေပါ႔။ ျမန္မာစာအဆင္႔သာတူၿပီး ဘာသာေရးက မတူေတာ႔
ဘာသာေရးသင္မယ္ဆိုေတာ႔ ေနာက္တက္ကေလးေတြကို အတန္းခြဲသင္ဖို႔ လိုလာျပန္ေရာ။ ဟုတ္တယ္ေလ၊ အတူတူထားလို႔ မရျပန္ဘူး။

ဘာသာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈကိုေရာ ဘယ္လိုသင္ၾကမလဲ။
ျပည္တြင္းမွာ သင္႐ိုးၫႊန္းတန္း ေကာင္းေကာင္းေတြ ရွိတာေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔ ျမန္မာစာေတာင္ အဲသလို အုပ္စုေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ခြဲေနရေတာ႔ အဲဒီ သင္႐ိုးၫႊန္းတန္းေတြအတိုင္းလိုက္ဖို႔က် ခက္ေနျပန္ေရာ။ ေနာက္ မတူညီတဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ အေနအထား။
ျပည္တြင္းက ကေလးေတြအတြက္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ သူတို႔ဝန္းက်င္ မွာ ေတြ႔ေနရတာ။ ဒီက ကေလးေတြ ေတြ႔ေနရတာက ဒီယဥ္ေက်းမႈေတြ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ တကယ္႔ကို ခ်ဲလင္႔ဂ်္ပဲ။ အခ်ိန္က မအားမလပ္၊ လူအင္အား က မလုံမေလာက္။

ဒါေပမဲ႔ သူတို႔မ်က္ႏွာေတြၾကည္႔ေတာ႔ စိတ္ပ်က္ဟန္မရွိၾကဘူး။ ၿပဳံးလို႔ ေပ်ာ္လို႔ေလ။ ဒါက ဝမ္းသာစရာမဟုတ္လား။

ဒါေလးေတြကို စာေရးေကာင္းသူတစ္ေယာက္ေယာက္ကိုမ်ား ေျပာျပရရင္ ဝတၳဳတစ္ပုဒ္ျဖစ္မွာ ေသခ်ာတယ္။

Read more

သိုင္းေလာကရဲ႕ စိန္ေခၚသံ (တစ္)

အီး အား ယား၊ ဝႇစ္ ဝႇစ္
(အသံမာမာနဲ႔ ေျပာရမည္)
"မင္းသိုင္းေလ႔က်င္႔တာ ဘယ္လို အေျခအေနရွိသလဲ"
"တခ်ိဳ႕ သိုင္းကြက္ေတြ ေမ႔ကုန္ၿပီ ဆရာ"
"ဒါဆို အေျခအေန အမ်ားႀကီးတိုးတက္လာၿပီ၊ ဆက္ေလ႔က်င္႔"

(၁၅ ရက္ခန္႔ အၾကာ )
"မင္းသိုင္းေလ႔က်င္႔တာ ဘယ္အဆင္႔ ေရာက္သြားၿပီလဲ"
"သိုင္းကြက္ေတြ အားလုံး ေမ႔ကုန္ၿပီ ဆရာ"
"ဒါဆို မင္း အထြတ္အထိပ္ေရာက္သြားၿပီ"
"ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆရာ"
"သိုင္းကြက္တိုင္း အားနည္းခ်က္ ရွိတယ္။ ဒီေတာ႔ သိုင္းကြက္တိုင္း ေျခဖ်က္ လို႔ရတယ္၊ မင္းမွာ ဘာသိုင္းကြက္မွ မရွိေတာ႔ဘူးဆိုရင္ မင္းသိုင္းကြက္ကို ဘယ္သူမွ မေျခဖ်က္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ မင္းဟာ သိုင္းေလာကရဲ႕ အဓိပတိပဲ"
"သေဘာေပါက္ပါၿပီဆရာ"

"တိုက္ပ္ တိုက္ပ္၊ ကလစ္ ကလစ္၊၊ ပို႔စ္တ္"
ယခု သိုင္းေလာက တေခတ္ဆန္းလာျခင္းဟုဆိုႏိုင္သည္။ သိုင္းပညာပါရမီ ရွင္မ်ား မ်ားျပားလာၿပီး ႀကိဳးႀကိဳးစားစားလည္း ေလ႔က်င္႔ၾကသျဖင္႔ သိုင္းကြက္ အားလုံးကို ေမ႔ေနသူေတြ အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ သိုင္းေလာကရဲ႕ အဓိပတိပဲေတြလည္း အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္လာေနၿပီျဖစ္ သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ မည္သူက အဓိပတိဆိုတာ ေျပာလို႔မရေတာ႔ေပ။

သိုင္းေလာကသားတို႔ ထုံးစံအတိုင္း စကားေျပာရာမွာလည္း ေလသံ မာမာနဲ႔ သာ ေျပာၾကရသည္။ ေျပာလို႔မရလ်င္ တိုက္ခိုက္ၾကရသည္။ သိုင္းေလာက၏ သိမ္ေမြ႔နက္နဲမႈကို သေဘာမေပါက္သူမ်ားအေနႏွင္႔ သိုင္းေလာကသားတို႔ သည္ ေတြ႔ရာလူကို ဝင္တိုက္ခိုက္ေနျခင္းဟု ထင္စရာရွိသည္။
မမွန္ပါ၊ သေဘာမတူသူကိုသာ တိုက္ခိုက္ၾကပါသည္။

တစ္ႏိုင္ငံလုံး ေမတၱာဓာတ္မ်ားထုံးမႊမ္းၿပီး ေအးခ်မ္းသာယာစြာေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကရသျဖင္႔ တိုက္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာလည္း ဆင္ႏႊဲေန ၾက ရသည္။ အေရးႀကီးသည္၊ အလြန္႔အလြန္မွ အေရးႀကီးသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အျပန္အလွန္ တိုက္ၾကခိုက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ရန္သူ မိတ္ေဆြ ခြဲျခားရာမွာလည္း ယခင္ကလို မရွဳပ္ေထြးေတာ႔၊ ပို၍ ႐ိုိးရွင္းလာ သည္။ ကိုယ္႔ဂိုဏ္းကို ေထာက္ခံလ်င္ မိတ္ေဆြ၊ မေထာက္ခံလ်င္ ရန္သူျဖစ္ သည္။ သိုင္းေလာကႀကီး တစ္ခုလုံး အထိတ္တလန္႔ျဖစ္ေအာင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြကလည္း အခ်ိန္နဲ႔အမ်ွ ျဖစ္ပ်က္လ်က္ရွိၾကသည္။

ယခင္ သိုင္းေလာကအတိုင္း မေျပာင္းလဲဘဲရွိေနသည္က သိုင္းေလာကထဲ မွာ ျဖစ္ပ်က္သမ်ွျပႆနာအားလုံးကို သိုင္းေလာကသားတို႔ ထုံးစံ အတိုင္း ေျဖရွင္းၾကရျခင္းသာျဖစ္၏။ မည္သည္႔ဘုရင္မင္းျမတ္၏ စကား၊ ဥပေဒကိုမွ လိုက္နာေနစရာမလို။

သိုင္းေလာကသားတို႔ ထုံးစံဟူသည္ ကိုယ္႔ေဆာ္လ်ွင္ သူ႕ျပန္ေဆာ္ျခင္း သာျဖစ္သည္။ အေရးႀကီးသည္၊ အလြန္႔အလြန္မွ အေရးႀကီးသည္။ ေမတၱာ ဓာတ္မ်ားထုံးမႊမ္းၿပီး အးခ်မ္းသာယာစြာေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အျပန္ အ လွန္ေဆာ္ၾကမွရမည္။ မည္သူ႔စကားကိုမွ နားေထာင္စရာမလို။ သိုင္းေလာ ကသားတို႔ ရည္မွန္းခ်က္ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဘုရင္မင္းျမတ္က ျငင္းဆန္ လ်င္ဘုရင္မင္းျမတ္ကိုလည္း ဆက္လက္တိုက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ယခုအထိေတာ႔ ဘုရင္မင္းျမတ္ ကံေကာင္းလ်က္ ရိွေနေသး၏။
(အတြဲ တစ္ ၿပီး)

(မွတ္ခ်က္။ ။ July 3, 2013 တြင္ Facebook ၌တင္ျပီးျဖစ္သည္။)

Read more

Food for thoughts

1) If people from Poland are called Poles,why ain't people from Holland called Holes?

2) Why is a person plays piano called pianist but a person who drives a race car not called racist?

3) Do infants enjoy infancy as much as adults enjoy adultery?

4) It it is true that we are here to help others, then what exactly are the others here for?

5) Ever wonder what the speed of lightning would be if it didn't zigzag?

6) You never learn to swear until you learn to drive.

7) Isn't making a smoking section in a restaurant like making a peeing section in a swimming pool?

Read more