အြန္လိုင္း ေပ ၚမွာ ဘာလို႔ ႐ိုင္းစိုင္းသြားတတ္တာလဲ

Ref : Why we are so rude online by Elizabeth Bernstein,
Wall Street Journal

ေဖ႔စ္ဘုတ္ေပၚတက္၊ ျငင္းၾက ခုန္ၾက စိတ္ဝမ္းကြဲၾကေတြ ဟာ ျမန္မာေတြမွာ သီးသန္႔ ျဖစ္တတ္တဲ႔ သဘာဝ မဟုတ္ပါဘူး။ ဂလိုဘယ္ ျပႆနာပါ။

စိတ္ဝင္စားစရာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေဝါစထရိတ္ မွာ ေတြ႔ရလို႔ အခ်က္ တခ်ိဳ႕ကို ထုတ္ၾကည္႔ မိပါတယ္။
ေဆာင္းပါး႐ွင္က " ေဖ႔စ္ဘုတ္၊ တြစ္တာ၊ မက္ေဆ႔ဂ်္ဘုတ္ေတြေပၚမွာ ဘာလို႔ လူေတြ ႐ိုင္စိုင္းသြားတတ္တာလဲ၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ဆို ဘယ္လိုမွ ေျပာမထြက္တဲ႔ စကားမ်ိဳးေတြကို ေျပာျဖစ္ၾကတာလဲ " လို႔ ေမးခြန္း စထုတ္တယ္။

ကိုယ္ ဘယ္သူမွန္း တဖက္လူ မသိျခင္းဟာ အဓိက အေၾကာင္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဖန္သားျပင္ေပၚက လူကို တဖက္လူ ျမင္တာမွ မဟုတ္ဘဲ။ ဒါေပမယ္႔ ေဖ႔စ္ဘုတ္ေပၚမွာဆိုရင္ ကိုယ္႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္ေတြ ျပည္႕ျပည္႕ စုံစုံ၊ မွန္မွန္ ကန္ကန္ ႐ိွေနပါလ်က္ ဒီျပႆနာက ရွိေနဆဲပါ။

Columbia နဲ႔ Pittsburgh တကၠသိုလ္တို႔ သုေတသန အ႐ကေတာ႔ ေဖ႔စ္ဘုတ္ အသုံးမ်ားရင္ ကိုယ႔္ကိုယ္ကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ အားနည္းသြားတတ္တယ္။ အထူးသျဖင္႔ ကိုယ္႔႐ဲ႕  ေဖ႔စ္ဘုတ္ကြန္ယက္ဟာ ကိုယ္နဲ႔ အၿမဲတမ္း ေတြ႔ဆုံ ရင္းႏွီးေနသူေတြနဲ႔ပဲ ဆက္သြယ္ေနမယ္ဆိုရင္ တဲ႔။ အေၾကာင္းကေတာ႔ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေတြ လုပ္ေနၾကတဲ႔ " လိုက္ခ္ " ဆိုတာေတြေၾကာင္႔ လူရဲ႕ အဇၩတၱပုံရိပ္ နဲ႔ ကိုယ႔္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္မႈကို ႀကီးထြားလာေစၿပီး ဒါေတြကသည္ပင္ ကိုယ႔္ကိုယ္ကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ အားနည္းသြားေအာင္ ( ေျမာက္ကားကားႀကီး ျဖစ္သြားေအာင္ ) လုပ္ေပးသလို ျဖစ္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဒု ပါေမာကၡ Keith Wilcox က  ဒါဆို ကိုယ႔္ကိုယ္ကိုယ္ ေက်နပ္သြားတယ္၊ ယုံၾကည္သြားတယ္။ ဒီက တဆင္႔ ကိုယ္႔ အယူအဆေတြ ျပန္႔ေအာင္ လုပ္ခ်င္လာတယ္။ ဒီမွာကိုယ္႔ အယူအဆနဲ႔ မတိုက္ဆိုင္သူေတြ ေတြ႔လာရင္ မေက် မခ်မ္းျဖစ္ၿပီး မေျပာသင္႔တာေတြကို ေျပာတတ္ၾကေတာ႔တာပဲ။ ေသာက္တတ္တဲ႔ အက်င႔္လည္း႐ိွ ေသာက္လည္းထားမယ္ဆိုရင္ အေျခအေနက ပိုဆိုးႏိုင္င္ပါတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

သူတို႔က အြန္လိုင္းအသုံးမ်ားသူေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆင္႔ ဆင္႔ သုေတသနလုပ္ၾကတယ္။ မိတ္ေဆြရင္းေတြနဲ႔ အြန္လိုင္းမွာ အခ်ိန္ ပိုၿပီးၾကာၾကာရွိေနမယ္ဆို သူတို႔ ေျပာတတ္တာေတြက အစားအစာအေၾကာင္းနဲ႔ အဆုံးသတ္တတ္ၿပီး ေနာက္ဆုံး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေတြ တက္လာတတ္ၾကပါ သတဲ႔။

ေဖ႔စ္ဘုတ္ အသုံးမ်ားသူေတြဟာ ခက္ခဲတဲ႔ ျပႆနာေတြ ႀကဳံလာ႐င္ ပိုၿပီး စိတ္ပ်က္ လက္ေလွ်ာ႔လြယ္ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီအဆိုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဖ႔စ္ဘုတ္ ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင္႔႐ႇိသူက ဘာကြန္မင္႔မွ မေပးခဲ႔ပါဘူး။

အြန္လိုင္း ေပ ၚမွာ ဘာလို႔ ႐ိုင္းစိုင္းသြားတတ္တာလဲဆိုတာရဲ႕ အေျဖကို မန္ဆာခ်ဴးဆက္ စိတ္ပညာရွင္ ရွယ္ရီ တာကယ္လ္ က ကိုယ္ေျပာလိုက္တာကို အေျခခံၿပီး တစ္ဖက္သား ဘယ္လိုအထိျဖစ္သြားတယ္ဆိုတာကို မျမင္ရလို႔ ပါ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ႔ အြန္လိုင္းေပၚက စကားေလး တစ္ခြန္းဟာ ခ်က္ခ်င္း လူေပါင္းမ်ားစြာဆီ ျပန္႔သြားတယ္ ဆိုတဲ႔ လြယ္ကူတဲ႔ကိစၥကို လူေတြ အေရးမမူၾကျခင္းပဲ။ ခ်က္ခ်င္း တုန္႔ျပန္တတ္ၾကတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ " တစ္ဖက္သားက ဒီလိုေျပာလာလိမ္႔မယ္လို႔ ႀကိဳတင္သိမထား၊ ျပင္ဆင္မထားရတဲ႔ အတြက္ မေမွ်ာ္လင္႔တဲ႔ တုန္႔ျပန္မႈရတာနဲ႔ ႐ႉး႐ႉးဒိုင္းဒိုင္း ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္တတ္ၾကတာ " လို႔႔ဆိုပါတယ္။

ေဖ႔စ္ဘုတ္ေပၚမွာ အသိေတြ ရတတ္သလို ေဖ႔စ္ဘုတ္ေပၚမွာပဲ မိတ္ေဆြေဟာင္းေတြ ဆုံးရတတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ေဖ႔စ္ဘုတ္ေပၚမွာ ျမန္မာေတြ ရန္ပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ အဆိုး ျမင္လြန္းရာ ေရာက္ပါတယ္။ ဒီ ရန္ပြဲက ဂလိုဘယ္လ္ပါ။

ဒီီေဆာင္းပါးထဲမွာ ေဖ႔စ္ဘုတ္အေပၚက မျဖစ္စေလာက္ပိ႔ုစ္ေလးေၾကာင္႔ မိတ္ေဆြေတြ ကြဲၾက ဆဲၾက သာဓကေတြ ထုတ္ျပထားေပမယ္႔ ျမန္မာေတြၾကားမွာ " ဒါမ်ိဳးကေတာ႔ ရိုးေနေပါ႔ " မို႔ ေဖာ္ျပမေနေတာ႔ပါဘူး။

ဇင္ေ၀ေသာ္