သာေရး နာေရး၊ လြမ္းတာနဲ႔ ဝမ္းစာ

မေန႔က အဖြားႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဈာပန ကို သြားခဲ႔ရတယ္၊ ေရစက္ခ်လို႔အၿပီး ယူေလာ္ဂ်ီေတြ ေျပာၾကတဲ႔ အထဲမွာ သြားေလသူရဲ႕ ေျမးမကေလးနဲ႔ သူမကို အနီးကပ္ ေစာင္႔ေ႐ွာက္ခဲ႔ရတဲ႔ အိမ္ေဖာ္မေလးလည္း ပါဝင္ခဲ႔တယ္။

ထူးဆန္းတာက ေျမးမေလးက မ်က္ရည္လည္း မက် ဘာမွလည္း ထူးထူးျခားျခား မခံစားရသလို ေျပာသြားခဲ႔ေပမယ္႔ အိမ္ေဖာ္မေလးကေတာ႔ ဝမ္းနဲ တႀကီးငိုေနတာနဲ႔ ယူေလာ္ဂ်ီေတာင္ ေကာင္းေကာင္း အဆုံးမသပ္ႏိုင္ဘူး။

ဘာမွမဟုတ္ေပမယ္႔ စဥ္းစားစရာေတြေတာ႔ အမ်ားႀကီးပဲ။ ေျမးမေလးက အမွန္တကယ္ တည္ၿငိမ္တာလား၊ အိမ္ေဖာ္မေလးက အျဖစ္သည္းတာလား။ မဆုံးခင္မွာ သြားေလသူနဲ႔ အနီးဆုံးမွာ ရိွေနခဲ႔တာ၊ သူ႕ ဒုကၡကို နားလည္ႏိုင္တာက ေျမးမေလးလား၊ အိမ္ေဖာ္မေလး လား။

လူနာဆုံးသြားရင္ က်မလဲ အလုပ္ျပဳတ္သြားျပန္ၿပီလို႔ တစ္ခါက အိမ္ေဖာ္မေလးတစ္ေယာက္ ေျပာခဲ႔တာက မဆီမဆိုင္ ေခါင္းထဲ ဝင္လာေသးတယ္။

အ႐င္က ႐ွဳပ္ၿပီးသား ဘဝထဲ ေခတ္သစ္ လူေနမႈစနစ္ျဖစ္တဲ႔ အခ်ိန္ပါးလ်မႈ၊ မေနမနား ႐ုန္းကန္ေနရမႈ ( ႂကြက္ၿပိဳင္ပြဲ-rat-race ) ထည္႔လိုက္ေတာ႔ သံေယာဇဥ္ အထူ အပါး နဲ႔ ေနရာ အထားအသိုေတြလည္း လြဲသြားႏိုင္တာဘဲ မဟုတ္လား။

ေရးတတ္ရင္ ဝတၳဳ တစ္ပုဒ္ပါဘဲ။ ေနေရး ေသေရး။ သာေရး နာေရး။ လြမ္းတာနဲ႔ ဝမ္းစာ။ ဘဝ ထိုထိုတို႔သည္ .....................

သီဟနာဒ

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

ဝါဆို မွတ္စုတို

ဝါဆို ကို အဂၤလိပ္လို ေျပာရာမွာလည္း ပါဠိလို " Vassa " ဗတ္စ လို႔ပဲ ေျပာၾကပါတယ္။
ျမန္မာက ဝါဆို၊ သီဟိုဠ္က ဝတ္စ္ ( Vas ) လို႔ပဲ အတိုေခၚပါတယ္။
ဝါကပ္ ဝါဆိုတာကို " Vassa observation " လို႔ အသုံး မ်ားပါတယ္။
ဝါတြင္း သုံးလ ကိုေတာ႔ "Rainy or raining retreat" လို႔ အသုံး မ်ားပါတယ္။
ႏွစ္ဝါထပ္တဲ႔ အခါ ျမန္မာရဟန္းေတာ္ေတြက ဒုတိယ ဝါဆိုလမွာသာ ဝါကပ္ၾကၿပီး
သီဟိုဠ္ ရဟန္းေတာ္ေတြကေတာ႔ ပထမဝါ ( သို႔ ) ဒုတိယဝါ
မိမိတို႔ ေက်ာင္းတိုက္ သေဘာအရ ဝါကပ္ေတာ္ မူၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ကမ္းလက္

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

❃ဝါဆိုလျပည့္ ဘာသာသမိုင္း အႏုႆတိ❃

ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ႐ခိုင္ျပည္နယ္ မွာလည္း မၿငိမ္းေသးတဲ႔ မီးစက တစ္ေငြ႔ေငၸ႔။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း မေလးရွားနဲ႔ နယ္စပ္မွာကလည္း အပစ္၊ အခတ္၊ အသတ္ေတြေၾကာင္႔ ကာဖ်ဴး အမိန္႔ ထုတ္ရဖို႔ ရိွေနျပန္တယ္။ ဘာသာေရး အခ်င္းခ်င္း ေလးစားရေပမယ္႔ စစ္ပြဲသ႑ာန္ေဆာင္ေနတဲ႔ ဘာသာေရး နယ္ခ်ဲ႕မႈေတြကေတာ႔ စိုးရိမ္စရာေတြပါပဲ။ ဒါေတြ ေတြ႔ရဖန္မ်ားေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အျခားဘာသာေတြအေပၚ သေဘာထားကို အေသာက မင္းႀကီးက စလို႔ ျပန္ၾကည့္မိတယ္။

"ဘာသာတရားတိုင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးေနေစခ်င္တယ္။ နည္းလမ္းေတြရိွေပမယ္႔ အေျပာနဲ႔ လမ္းဆုံးေနၾကတယ္။ ကိုယ္႔ ဘာသာအဆုံးအမကို တကယ္ မက်င္႔ႀကံဘဲ အေၾကာင္းမရွိ သူမ်ား ဘာသာကို ပုတ္ခတ္လို႔ ေနၾကတယ္။ ေဝဖန္မႈဟာ နည္းလမ္းက်တယ္ဆိုေစဦးေတာ႔ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ပဲ လုပ္ေဆာင္သင္႔တယ္။ ကိုယ္႔ ဘာသာအေပၚ တစ္ဖက္သတ္ ယုံၾကည္မႈနဲ႔ သူမ်ား ဘာသာကို ပုတ္ခတ္ေနျခင္းဟာ ကိုယ္႔ ဘာသာကိုပဲ ထိခိုက္ေစတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ ဘာသာတရား အခ်င္းခ်င္း ႏွီးေႏွာသင္႔တယ္။ သူမ်ား ဘာသာက အေလးအနက္ထားေျပာတာေတြကို တေလးတစား နားေထာင္သင္႔တယ္။ သူမ်ား ဘာသာရဲ႕ က်မ္းစာေတြကိုပါ က်က်နနသိတဲ႔ ပညာရွင္ ဘာသာေရးသမားေတြ ရွိေနေစခ်င္တယ္" တဲ႔။

"I desire that there be growth in the essentials of all religions. This can be done in several ways but all of them have their roots in restrained speech; in not practicing one's own religion and condemning the religion of others,without good cause. And even if criticism is justified it should be done in a mild way. Whoever praise his own religion due to excessive devotion and condemn other religions only harms his own religion. Therefore contact between religion is good. One should listen to and respect the doctrine professed by others. I desire that all should be well-learned in the good doctrine of other religions."

သကၠရာဇ္ ၉၉၁ ခု ႏွစ္က အာရပ္ ေဂ်ာ္ဂရပ္ဖီ ပညာရွင္ အဘူ ဇီး ဟာဆန္ ဆိုရင္ သိရိလကၤာ သားေတြရဲ႕ ေဖာ္ေရြမႈကုိ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရလြန္းလို႔ ဒီလိုေျပာခဲ႔တယ္။
"In the island there are a multitude of Jews as well as many other sects, the king permitting the practice of every religion."
အဲဒီကၽြန္းေလးေပၚမွာ ဂ်ဴး ေတြက အစ ဘာသာကြဲေပါင္း မ်ားစြာရိွေနတယ္။ ရွင္ဘုရင္ကလည္း ဘာသာတိုင္းကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ကိုးကြယ္ခြင္႔ ျပဳထားတယ္။

ကက္သိုလစ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဂၽြန္ မာရီဂုိလီ လည္း ၁၃၄၉ ခုႏွစ္က သိရိလကၤာကိုေရာက္ေတာ့ အံဩမဆုံး ျဖစ္ခဲ႔ရ လြန္းလု႔ိ
"The monks made me welcome as if I were one of them."
ရဟန္းေတာ္ေတြက အစ က်ေနာ္႔ကို ညီရင္း အစ္ကို ေတြလိုပဲ လို႔ ေျပာခဲ႔တယ္။

အေမ႐ိကန္ ပ႐ုိတက္စတင္႔ သာသနာျပဳေတြ ၁၈၄၀ ခုက ထိုင္းႏိုင္ငံကိုေရာက္ေတာ႔ ဘုရင္ Mongkut က ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြ ေဆာက္ခြင္႔ျပဳ႐ံုသာမက သမၼာက်မ္းစာကို သူကိုယ္တိုင္ ေလ႔လာႏိုင္ေအာင္ လက္တင္ဘာသာ စကားေတာင္ သာသနာျပဳေတြ ဆီက သင္ယူခဲ႔တယ္။

ဒါဆို ျမန္မာဘုရင္ မင္းတုန္းမင္းကေရာ။ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလး စတဲ႔ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြ ေဆာက္ဖို႔ ခြင္႔ျပဳခဲ႔တာပါပဲ။ စစ္ဝါဒ မဖက္တဲ႔ ဘာသာတရားတိုင္းအေပၚ (ယုံၾကည္မႈ တူတာ မတူတာ အပထား ) က်ႏ္ုပ္တို႔ ဧည့္ဝတ္ ေက်ခဲ႔ၾကပါတယ္။

ဒီထက္ သိမ္ေမြ႔တဲ႔ ဘုရား႐ွင္ရဲ႕ ဩဝါဒေတြကို မေဆြးေႏြးေတာ့ပါဘူး။ ပုထုဇဥ္ ဘုရင္ေတြနဲ႔ တင္ ရွင္းရွင္းႀကီး ထင္ေနပါၿပီ။

ဒါေပမယ္႔ သီရိလကၤာက တမီးလ္ေတြ
ထိုင္းေတာင္ပိုင္းက ေသြးဆာေနတဲ႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြ
ရခိုင္ျပည္နယ္က ကာေမသု ေတြ ကေတာ႔ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ ေပၚလစီကို အခြင္႔ေကာင္း ယူေနၾကေလရဲ႕။

ေသြးယိုေစေသာ အျပဳအမူသည္ ျမင္႔ျမတ္ေသာ ဘာသာတရား အဆုံးအမ ဘယ္ေတာ႔မွ မျဖစ္ႏိုင္။ ဘာသာတ႐ားဟူသည္ ႏွလုံးသားနဲ႔ နားလည္မႈကို လမ္းျပေသာ လမ္းၫႊန္ တစ္ခုထက္ လုံးဝ မပိုသင္႔။

သီဟနာဒ

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

ဗုဒၶဘာသာ႐ဲ႕ အေနာက္ခရီး(ကိုးတိုင္းကိုးဌာန)

၂၅၆ ဘီစီမွာ ေရးထိုးခဲ႔တဲ႔ အေသာကေက်ာက္စာအရ ကိုးတိုင္းကိုးဌာနသာသာနာျပဳခရီးဟာ Syria, Egypt, Macedonia နဲ႔ Cyrene တို႕အထိ ပါဝင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီသာသနာျပဳေတြဟာ သူတို႔ရည္႐ြယ္ထားတဲ့ ခရီးလမ္းဆုံးေရာက္မေရာက္ေတာ့ မသိရပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ ေအဒီ တစ္ရာစုေရာက္တဲ႔အခါမွာေတာ့ အာ႐ွအလယ္ပိုင္းကို ဗုဒၶဘာသာေရာက္ရွိပ်ံ႕ႏံႇ႔ေနၿပီဆိုတာ သိရပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ အီရန္မွာ ဗုဒၶဘာသာ ေရာက္ရွိျပန္႔ႏံႇ႔ေနၿပီဆိုတာ သိရပါတယ္။

Turkmenistan မွာရွိတဲ့ Merv ၿမိဳ႕ဟာ Silk Road ႐ဲ႕ ခရီးတေထာက္နားတဲ႔ အရပ္ျဖစ္ၿပီး ဒီၿမိဳ႕ဟာ ကဗ်ာဆရာ၊ သခ်ၤာပညာရွင္ အိုမာခရမ္႐ဲ႕ ေမြးရပ္ေျမလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း႐ဲ႕ အေရွ႕ေတာင္ေထာင္႔မွာ ပ်က္စီးေနတဲ ေစတီေဟာင္းေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပ်က္ေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ဟာ ၁၃ ရာစုအေရာက္မွာ မြန္ဂိုေတြလက္ခ်က္နဲ႔ ပ်က္စီးခဲ႔ရတယ္။ Merv ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ37.34(အေနာက္) နဲ႔ 61.25(အေရွ႕) ၾကားမွာတည္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ဒီ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိမႉဟာ ေရွးေဟာင္းဗုဒၶဘာသာ႐ဲ႕ အေနာက္ဖက္အက်ဆုံး ေတြ႔႐ွိမႈပါဘဲ။ ဒါေပမယ္႔ စာေပမွတ္တမ္းမ်ားအရကေတာ႔ အီရန္ႏိုင္ငံ႐ဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ႔ Tabriz အထိေရာက္ခဲ႔တယ္လို႔သိရျပန္ပါတယ္။

အီရန္ဘုရင္ Arghum(1284-1291)ဟာ ဘာသာတရားကိုင္း႐ွဳိင္းတဲ႔ဘုရင္တစ္ပါးပါ။ သူေသဆုံးၿပီးတဲ႔ေနာက္ မြန္ဂိုေတြက်ဴးေက်ာ္တာ၊ သူ႕သားေတြ အခ်င္းခ်င္းမသင္႔ျမတ္တာေတြေၾကာင္႔ ျပႆနာမ်ိဳးစုံျဖစ္ခဲ႔ရတယ္။ အေရးအခင္းမွာ သူ႕သားႀကီျဖစ္တဲ႔ Ghazan အႏိုင္ရခဲ႔တယ္။ ဗုဒၶဘာသာတစ္ေယာက္အေနန႔ဲ ႀကီးျပင္းခဲ႔ေပမယ္႔ 1295ခု၊ ဂၽြန္လ 19 ရက္ေန႔မွာ ဘိသိက္မခံမီလပိုင္ေလးအလိုမွာပဲ မြတ္စလင္ဘာသာကို ကူးေျပာင္းခဲ႔တယ္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရကေတာ႔ ဘိသိက္ခံၿပီး Tarbiz ၿမိဳ႔ကိုေရာက္ေရာက္ခ်င္းပဲ ခ်တ္ေက်ာင္းေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြအားလုံး ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ႔ပါသတဲ့။

Ghazan ႐ဲ႕လက္ထက္မွာရွိၾကတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အျခားဘာသာေတြ႐ဲ႕ ကံၾကမၼာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေရွးေဟာင္းပါရွန္းဘာသာနဲ႔ ေဖာ္ျပထားတာရွိပါတယ္။ "Ghazan နန္းတက္ၿပီး မြတ္စလင္ျဖစ္သြားတဲ႔ေနာက္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ႐ုပ္ထုေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြအားလုံး ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ႔ပါတယ္။" မြတ္စလင္ႏိုင္ငံထဲမွာ ဒါမ်ိဳးေတြမထားရွိဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တားျမစ္ပါတယ္။ ဘာသာအသီးသီးက ရဟန္းေတာ္ေတြ၊ ရဟန္းမေတြအားလုံးလူဝတ္လဲေစၿပီး မြတ္စလင္ဘာသာခံယူေစခဲ႔တယ္။

ရဟန္းလူထြက္ေတြကလည္း မြတ္စလင္ဘာသာကိုလည္းမယံု၊ သူတို႔အားကိုးေနတဲ႔ဘုရားကလည္း လာမကယ္ဆိုေတာ့ ေရလိုက္ငါးလိုက္ အေယာင္ေဆာင္ၿပီးေတာ႔ပဲေနလိုက္ၾကတယ္။ အခ်ိန္အတန္ၾကာေတာ႔ ဘုရင္က ဒီအေၾကာင္းေတြကိုသိၿပီး သူတို႔ကိုလာရင္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အင္ဒီးယား၊ ကက္ရွမီးယား၊ တိဗက္တို႔ကိုျပန္ပို႔လုိက္ၾက။ ဒီႏိုင္ငံထဲမွာေနၿပီး အေယာင္ေဆာင္ကိုးကြယ္သူေတြအားလုံးကို သတ္ပစ္မယ္လို႔ ႀကံဳးဝါးခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဆယ္စုႏွစ္အနည္းငယ္အထိ အီရန္မွာ ဗုဒၶဘာသာခပ္တည္းတည္းက်န္ေနၿပီး ေနာက္ဆုံးလုံးဝကြယ္ေပ်ာက္ခဲ႔ရပါေတာ႔တယ္။

Ref:A to Z ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း

ကမ္းလက္

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more

အခ်င္းခ်င္းလည္း မညွာဘူး

ဆရာဝန္ န႔ဲ ေရွ႕ေနတို႔ ပါတီတစ္ခုမွာ ဆုံရင္း စကားစျမည္ ေျပာေနၾကတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူေတြက ဆရာဝန္ဆီ လာလာၿပီး က်န္းမာေရးကိစၥေတြ ေမးၾက၊
ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ အႀကံဉာဏ္ေတြ လာေတာင္းၾက ဆိုေတာ႔ စကားေျဖာင္႔ေျဖာင္႔ မေျပာရဘူး။

ဆရာဝန္ သတိထားမိတာက ေရွ႕ေနဆီကို ဥပေဒရပ္ ဆိုင္ရာ
အႀကံဉာဏ္ေတာင္းသူ တစ္ေယာက္မွ မ႐ွိဘူး။
ဒါနဲ႔ ဆရာဝန္က

"ရံုးခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒရပ္ ဆိုင္ရာ အႀကံဉာဏ္လာေတာင္းရင္ ခင္ဗ်ား ဘယ္လုိလုပ္လဲ"
"အႀကံဉာဏ္ ေပးလိုက္တာေပါ႔။ ေနာက္မွ အႀကံေပးခ ေဘ ( Bill ) ပို႔ လိုက္တယ္"

ပါတီၿပီးလုိ႔ ႏွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ ဆရာဝန္ရဲ႕ စာတိုက္ပံုးထဲ စာတစ္ေဆာင္ ေရာက္ေနတယ္။
စာက " ေဒါက္တာ၊ ပါတီမွာေတြ႔စဥ္ လူႀကီးမင္း ေတာင္းဆိုခဲ႔တဲ႔ အႀကံေပးခ" တဲ႔။

ဦးကိုေမာင္

Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.

Read more