လီကြမ္းယုရဲ့ Hard Truths (to keep Singapore going) ထဲက သင့္ေတာ္မယ့္ အပိုင္းေတြကို ေရြးၿပီးဘာသာျပန္ထားတာပါ။ သူ႔အေတြးအေခၚ၊ သူ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အရင့္အရင္ စာအုပ္ေတြမွာ တခ်ိဳ႕ပါခဲ့ေပမယ့္ ဒီစာအုပ္ကေတာ့ လူငယ္ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတဲ့ အင္တာဗ်ဴးျဖစ္ၿပီး အေမးအေျဖပံုစံဆိုေတာ့ ပိုၿပီးသြက္ေနတယ္လို႔ ခံစားရလုိ႔ပါ။ တစ္စံုတစ္ရာ ရႏိုင္ေကာင္းပါရဲ့လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
ဇင္ေ၀ေသာ္
ဇင္ေ၀ေသာ္
ေမး။ ။ လူတစ္ေယာက္ မဲတစ္မဲ ေရြးေကာက္ပြဲမူနဲ႔ ႏွစ္ငါးဆယ္ၾကာေအာင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ စင္ကာပူမွာ အဲသလုိ ေအာင္ျမင္မႈမ်ိဳးရေအာင္ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသလဲ။
ေျဖ။ ။ ငါသာ စည္းရံုးေရးေကာင္းသူတစ္ေယာက္ မဟုတ္ခဲ့ရင္ ဒါကလည္း မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္က ငါ့ကို ကူညီခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ နံပါတ္တစ္က- ငါတို႔ဟာ အႀကီးအက်ယ္ အက်ပ္ရိုက္တဲ့ကာလကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္။ ဒီေတာ့ ငါကေျပာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျပာင္းလဲမလား၊ အေသထိုင္ၿပီး ခံၾကမလားလို႔။
ဒီေတာ့ အလုပ္သမားဥပေဒ၊ အလုပ္ခန္႔ထားခြင့္ အက္ဥပေဒ၊ ကုန္သြယ္ေရး အက္ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ငါတို႔လူထုနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ႏုိင္မယ့္ အေျခခံမူဝါဒေတြ ျပင္ၿပီးေရးဆြဲခဲ့ၾကတယ္။
အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သူတို႔ဆႏၵမျပခင္ ခြင့္မိန္႔ရယူၾကရတယ္။ ဘယ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြက ဆႏၵရွိတယ္၊ ဘယ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြကေတာ့ ဆႏၵမရွိဘူးဆိုတာေတြကို အေလးမမူပဲ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အနည္းအက်ဥ္းေလာက္နဲ႔ လုပ္တတ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြလို ျဖစ္မေနရဘူး။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ့သေဘာက သူတို႔ဆႏၵျပမယ္၊ သူတို႔နဲ႔ေပါင္းၿပီး ဆႏၵမျပဘူးဆိုရင္ မင္းကို ေခါက္ထားလိုက္မယ္။ ဒါမ်ိဳးပဲ။ ဒီျပႆနာက မွ်မွ်တတလႈပ္ရွားသြားၾကဖို႔ ငါ့ကိုအကူအညီ ေပးလိုက္တာပဲ။
ေနာက္ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ မွ်မွ်တတကစားၾကရာမွာ ေရွ႕ခရီးကိုဆက္ဖို႔ လူေတြကို စည္းရံုးႏုိင္တဲ့စြမ္းရည္ ငါ့မွာရွိေနတာပဲ။ ငါတို႔ ဒီအတုိင္းခရီးသြားမယ္ဆိုရင္ ကုိယ္ပိုင္အိမ္၊ ပညာသင္စရာ ေက်ာင္းေတြရမယ္၊ အကူအညီေတြရမယ္၊ စတာေတြကို အာမခံတယ္။ ရေအာင္လည္း လုပ္ေပးခဲ့တယ္။
ေမး။ ။ အနာဂတ္မွာ မစၥတာလီလို စည္းရံုးေရးေကာင္းတဲ့လူ ေပၚလာဖို႔ သိပ္မျမင္မိေတာ့ဘူး။ ဒါဆိုရင္ ဒီစစ္စတန္ အလုပ္ျဖစ္ေနဖို႔ အခက္အခဲ မရွိေလာက္ ူးလား။
ေျဖ။ ။အေသအခ်ာ ရွိႏုိင္တာေပါ့။ ဒါက ငါလို စည္းရံုးေရးသမားတစ္ေယာက္ မရွိေတာ့တာရယ္တင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အခု အီလက္ထေရာနစ္ မဲေပးစနစ္က အထက္တန္း အလုပ္သမားလူတန္းစား၊ အဆင့္နိမ့္ လူလတ္တန္းစား၊ လူလတ္တန္းစား၊ အထက္တန္း လူတန္းစား၊ စီးပြါးေရးသမားနဲ႔ ေနာက္ဆံုး သူေ႒းသူၾကြယ္ေတြအထိ တုိက္ရိုက္ဆက္သြယ္ေပးေနတယ္။ သူတို႔ စိတ္ဝင္စားမႈေတြကလည္း ပိုၿပီးအေရာင္အေသြး စံုလာတယ္။
ဟုိတုန္းကဆုိရင္ အဓိကက အသက္ရွင္သန္ေရးပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲလို႔ရတာ။ ဥပမာအားျဖင့္ ပင္လယ္ကမ္းေျခက ေျမေတြအားလံုး နစ္နာေၾကးေပးစရာမလိုဘဲ သိမ္းယူႏိုင္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ တကယ္လို႔ ေျမပိုင္ရွင္ေတြကို နစ္နာေၾကးေတြ ေပးေနရမယ္ဆိုရင္ ငါတို႔ တိုးတက္မႈလည္း ေႏွာင့္ေႏွးသြားလိမ့္မယ္။ ဒီဥပေဒကို ငါေျပာင္းခဲ့တာ။ ဒီအေျခခံေဖာ္မက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒကို ငါေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုလုပ္မွ စင္ကာပူကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ၿပီး လူတိုင္းအညီအမွ် အက်ိဳးခံစားခြင့္ရလိမ့္မယ္။ ဒါက လူမႈဥပေဒ အင္ဂ်င္နီယာပညာပဲ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျမပိုင္ရွင္ေတြဆီက ပူညံပူညံအသံေတြ မၾကားခဲ့ရဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူတုိ႔က ငါတို႔စိတ္ႀကိဳက္ စီမံခြင့္ေပးလိုက္တယ္။ ဒါဆို သူတို႔ေျမေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေစ်းေတြျမင့္တက္လာမယ္။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ သူတို႔ေျမေတြ အသံုးမက်၊ တန္ဖိုးမရွိ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ သူတို႔က ဒါကို သေဘာေပါက္တယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကပဲ ငါ့အစီအစဥ္ေအာင္ျမင္ဖို႔ ဝိုင္းၿပီးဆုေတာင္းေပးၾကေတာ့တယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီတုန္းက စင္ကာပူမွာ တူတူတန္တန္ အတိုက္အခံပါတီမရွိတာလည္း အဓိကအေၾကာင္းတစ္ေၾကာင္းျဖစ္မယ္ထင္တယ္။
ေျဖ။ ။ဒါလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီတုန္းက ဘာရီဆန္ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ သူ႔မွာ ေစာဒကတက္စရာ သိပ္မရွိႏုိင္ပါဘူး။ ေျမပိုင္ရွင္နဲ႔ ဆင္းရဲသားေတြၾကား ငါက ေျမပိုင္ရွင္ေတြကို ဦးစားေပးခဲ့လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆင္းရဲသားလူတန္းစားကို အသာေပးခဲ့လို႔လား။ ကန္႔ကြက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာၿပီး ကန္႔ကြက္လို႔ေတာ့ ရတာေပါ့ေလ။ ဒါဆို ျငင္းခံုေနၾကတာနဲ႔ အခ်ိန္ေတြကုန္သြားမွာပဲ။
ဒါေပမယ့္ တို႔တကယ္တမ္း တိုးတက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ အိမ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈဥပေဒေတြ ျပန္ျပင္ယူခဲ့ရတယ္။ ေျမပိုင္ရွင္ေတြကို နစ္နာေၾကးအျပည့္အဝ ေပးလိုက္တယ္။ အိမ္ပိုင္ဖို႔ ေစ်းပိုေပးရေတာ့တယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္း တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔အတြက္ ကုန္က်ေငြ၊ HDB အိမ္ေစ်းေတြဟာ တက္လာတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အိမ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈအတြက္ ေစ်းကြက္စီးပြါးေရးစနစ္ က်င့္သံုးဖို႔လိုအပ္လာလို႔ပဲ။
ေမး။ ။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မစၥတာလီရဲ့ အျမင္က ဘယ္လိုပါလဲ။
ေျဖ။ ။အေမရိက ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ဆင္ျမဴရယ္ ဟန္တင္တန္(Samuel Huntington) က ေျပာတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ယဥ္ေက်းမႈေတြက ဒီမိုကေရစီကို လက္မခံႏိုင္ဘူးတဲ့။ သူေထာက္ျပတာေတြက ေရွးရုိးစြဲ ခရစ္ယာန္ေတြနဲ႔ မြတ္ဆလင္ေတြကိုပါ။ ဂ်ပန္ကိုေတာ့ ခြ်င္းခ်က္လို႔ သူကေျပာတယ္။ ငါကေတာ့ ဂ်ပန္က ခြ်င္းခ်က္လုိ႔မထင္မိဘူး။ ဂ်ပန္ေတြရဲ့ ဒီမိုကေရစီကမွ စပါယ္ရွယ္ဒီမိုကေရစီပဲ။ သူတို႔က အေဖကေန သား၊ ဆာမူရိုင္းယဥ္ေက်းမႈဆန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီပဲ။ သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ေရွးက ဆာမူရုိင္းေခါင္းေဆာင္ေတြအတုိင္းပဲ။ သူတုိ႔ဟာ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီဆီ ကူးေျပာင္းေလဦးမလားဆိုတာ ငါေတာ့ သိပ္မေသခ်ာလွဘူး။
တို႔လည္း တို႔နဲ႔သင့္ေတာ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကို တည္ေဆာက္ယူခဲ့ၾကတာပဲ။ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီမွာ လူတစ္ေယာက္က ပါတီတစ္ခုကို ကိုယ္စားျပဳ အေရြးခံလိုက္ရၿပီဆိုရင္ အျခားပါတီေတြရဲ့ စည္းကမ္းေတြကို သူလိုက္နာစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ဒီစနစ္မ်ိဳး စင္ကာပူမွာ က်င့္သံုးၾကည့္။ မတည္ၿငိ္မ္တဲ့အစိုးရတစ္ခုကို စင္ကာပူရသြားမယ္။ ဒီေတာ့ ငါတို႔က ပါတီမေျပာင္းရဘူးလို႔ မေျပာဘူး၊ ေျပာင္းႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေယာက္ေယာက္က ပါတီတစ္ခုကို ေျပာင္းသြားမယ္ဆိုရင္ ဒီပါတီမွာ သူ႔တစ္ေနရာစာ လြတ္သြားတယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဲဒါရင္ဆိုင္ရမယ္။ ဒီစနစ္က ျမဴစစ္ကယ္ ခ်ဲယား(စ္) ကို တားျမစ္ေပးတယ္။
(Musical chair ဆိုတာ ကစားနည္းတစ္မ်ိဳးပါ။ ျမဴးဇစ္အသံၾကားေနရခ်ိန္မွာ ကစားသမားေတြဟာ ထိုင္ခံုတစ္ခုကေနတစ္ခုဆီ ကူးေျပာင္းလမ္းေလွ်ာက္ေနရပါတယ္။ ျမဴးဇစ္ရပ္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေအာင္ခံုေပၚထိုင္ရပါတယ္။ ထိုင္ခံုမရလုိက္သူ အရွဳံးပါ။ အဲသလိုနည္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုးတစ္ေယာက္တည္းက်န္ေအာင္ ကစားတဲ့ကစားနည္းမ်ိဳးပါ။)
မေလးရွားက ဒီစနစ္မရွိဘူး။ အခု သူတို႔အက်ပ္ရုိက္ေနတယ္။ အတိုက္အခံပါတီက အေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲခြင့္မေပးဘူး။
ေမး။ ။ ေစ်းကြက္စီးပြါးေရးကို တစ္ကမာၻလံုးက လက္ခံက်င့္သံုးၿပီး ဒီမိုကေရစီအတြက္ကိုေတာ့ ဒီေလာက္အေလာတႀကီး မရွိၾကဘူးဆိုတာက…….
ေျဖ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အစိုးရေကာင္းျဖစ္ဖို႔၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာဖို႔ ဒီမိုကေရစီက မရွိမျဖစ္မဟုတ္ဘူး။ မင္းတို႔ သီရိလကၤာကိုၾကည့္။ သီရိလကၤာလူမ်ိဳးေတြက တမီး(လ္) ေတြကို ႏိုင္လိုက္တယ္။ ဒီေန႔ သူတို႔ကတမီး(လ္)ေတြကို တစ္ခုခုေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဘာမွ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမေနဘဲ ေပးခ်င္တာ ေပးလိုက္ၾကတာပဲ။ လူတစ္ေယာက္ မဲတစ္မဲစနစ္က လူနည္းစုေလးေတြကို အက်ဥ္းအက်ပ္ေရာက္ေစတာပဲ။ စင္ကာပူမွာ ဆိုရင္လည္း တို႔လူနည္းစုေတြ ဒီလိုပဲျဖစ္မွာ။ ငါတို႔ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ဒီျပႆနာမ်ိဳးရွိလာႏိုင္တယ္ဆိုတာ ငါတို႔သေဘာေပါက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေပၚလစီနဲ႔ ပါးပါးနပ္နပ္ ေျပာင္းယူရတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ တို႔လည္း တမီး(လ္)ေတြလို အဆုံုးသတ္သြားစရာရွိတယ္။ Xinjiang မွာလည္း ဒီအတုိင္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။
ေမး။ ။ ဒီမိုကေရစီက်က် ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့အစိုးရေတြ ကမာၻေပၚမွာ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါက ဒီမိုကေရစီဟာလည္း ဆြဲေဆာင္မႈရွိတယ္လို႔ မဆိုလိုႏို္င္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ငါေတာ့ မထင္ဘူး။ အေကာင္းဆံုး ဆြဲေဆာင္မႈက အၾကမ္းမဖက္ဘဲ အစုိးရေျပာင္းလဲေရးပဲ။ တရုတ္ျပည္ကိုၾကည့္။ သူတို႔ရဲ႕အဓိကအက်ဆံုး အားနည္းခ်က္က ေတာ္လွန္ေရးအႀကီးအက်ယ္လုပ္ၿပီးမွ အစုိးရေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့အခ်က္ပဲ။ ဆိုလိုတာက အစုိးရဟာ ယႏၱရားတစ္ခုလံုး ရပ္တန္႔သြားၿပီး ေဘးဖယ္ခံလိုက္ရေတာ့တာပဲ။ စင္ကာပူမွာလည္း တို႔ကအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အံမဝင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ မဲစနစ္နဲ႔ ကန္ထုတ္လိုက္လို႔ရတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအစုိးရက ေရြးေကာက္ပြဲမွာရွံဳးၿပီး ေဘးေရာက္သြားရင္ေတာင္ စစ္စတန္က ရွိေနရစ္လိမ့္မယ္။ ဒါကို ခုိင္မာေအာင္လုပ္ထားဖို႔က အဓိကတာဝန္ပဲ။ ေနာက္ၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံထားရတဲ့ သမၼတဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာဖို႔ ဦးေဆာင္မႈေပးႏုိင္တဲ့ အဓိက အေစာင့္အေရွာက္ တစ္ေယာက္ပဲ။
ေမး။ ။ ဘယ္လို ဆိုလိုတာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အစုိးရအသစ္ဟာ ေျမွာက္ကာပင့္ကာနဲ႔ ထိပ္ကလူတစ္ေယာက္ကို ေျပာင္းလဲပစ္လို႔မရဘူး။ သမၼတရဲ့ ခြင္ျပဳခ်က္မရဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ ဘ႑ာေတြကို သံုးစြဲလို႔မရဘူး။ ဒီေဘာင္အတြင္းကေန ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္။ တကယ္လို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲသံုးပံုႏွစ္ပံုနဲ႔ အႏိုင္ရသြားၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဒီဥပေဒကို သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ေျပာင္းလဲခြင့္ရသြားၿပီ။ ဒါကလည္း သိပ္မလြယ္ဘူးလို႔ ငါထင္တယ္။ သူတို႔မွာ အရည္အခ်င္းမမီဘူးဆိုရင္ ပထမအႀကိမ္ႏိုင္လည္း ဒုတိယအႀကိမ္မွာ ရံႈးမွာပဲ။
အနာဂတ္မွာ တို႔ရံွဳးႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္မထားရင္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အတားအဆီးကို ထားစရာလည္းမလိုဘူး။ ငါႀကိဳတင္ျမင္မိတာက အစုိးရတစ္ခုတည္း အျမဲအုပ္ခ်ဳပ္ေနတာကို လူေတြ ၿငီးေငြ႔လာလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ အတိုက္အခံကို မဲေပးၾကည့္ရေအာင္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါမ်ိဳးျဖစ္လာဦးမွာပဲ။ ဘယ္ေတာ့လည္းဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ လာမယ့္ ငါးႏွစ္ဆယ္ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ျဖစ္လာဦးမယ္မထင္ဘူး။ လက္ရွိအစိုးရက အရည္အခ်င္းရွိတယ္။ ဆိုပါေတာ့ စီးပြါးေရးအက်ပ္အတည္းကာလမွာ အစုိးရက ေကာင္းေကာင္းမကိုင္တြယ္ႏုိင္ခဲ့ဘူး၊ လူေတြလည္း အလုပ္ျပဳတ္ၾကတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဒါေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာပဲ။
နားဝင္မခ်ိဳတဲ့ အမွန္တရားတခ်ိဳ႕ ( ၁ )
နားဝင္မခ်ိဳတဲ့ အမွန္တရားတခ်ိဳ႕ ( ၂ )
နားဝင္မခ်ိဳ ( ၃ ) "စင္ကာပူ ( သို႔ ) ႐ႊံ႕ေျမေပၚေဆာက္တ႔ဲ အထပ္ ( ၈၀ ) တိုက္တစ္လုံး"
နား၀င္မခ်ိဳ (၄) "စင္ကာပူရဲ႕ လားရာ"
နားဝင္မခ်ိဳတဲ့ အမွန္တရားတခ်ိဳ႕ ( ၂ )
နားဝင္မခ်ိဳ ( ၃ ) "စင္ကာပူ ( သို႔ ) ႐ႊံ႕ေျမေပၚေဆာက္တ႔ဲ အထပ္ ( ၈၀ ) တိုက္တစ္လုံး"
နား၀င္မခ်ိဳ (၄) "စင္ကာပူရဲ႕ လားရာ"