ဤေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ မိမိကုိယ္တုိင္ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ဆုိင္ေသာ စကၤာပူ၏ အားသာခ်က္တုိ႔ကုိ ေဆြးေႏြးရန္ အႀကံျဖစ္မိသည္။ အစုိးရေပၚလစီႏွင့္မဆုိင္၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္သာ ဆုိင္၏။ ဤ၌ က႑အခ်ိဳ႕ ၿခံဳငုံမိသမွ် ၿခံဳငုံမိေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားမည္။ စကၤာပူဟူသည္ အေၾကာင္းမဲ့ ေရွ႕ေရာက္ေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္၊ အေကာင္းတကာ့အေကာင္းမ်ား ရရွိေစရန္ အမွန္ပင္ တံခါးဖြင့္ထားေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္။
ပထမဆုံး စကၤာပူအမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္၊ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ National University of Singapore Buddhist Society (www.nusbs.org.sg) အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးျပပါမည္။ လူငယ္ေလးမ်ားပင္ ျဖစ္လင့္ကစား သူတုိ႔က အပိတ္မ်ား မဟုတ္ၾက။ စကၤာပူ၌ မဟာယာန ပုိအားေကာင္းသည္ဟုဆုိေစ၊ ေထရဝါဒႏွင့္ အျခားယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကုိ မ်က္ကြယ္မျပဳၾက။ သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကုိပင္ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနျဖင့္သာ လက္ခံသည္။ ေထရဝါဒ၊ မဟာယာန၊ ဇင္၊ တိဗက္တန္စသည့္ သီးသန္႔နာမည္မ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ လက္မခံ။ မဟာယာနမွ ေကာင္းတာကုိ ယူသည္။ ေထရဝါဒ၊ ဇင္၊ တိဗက္တန္တုိ႔ထံမွ ေကာင္းတာကုိ ယူသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ဩဝါဒါစရိယမ်ား တင္ေျမွာက္ရာ၌ပင္ ဤယဥ္ေက်းမႈ ေလးခုစလုံးမွ ဆရာေတာ္မ်ားပါေအာင္ အနည္းဆုံး ေလးပါး တင္ေျမွာက္ၾကသည္။ ဩဝါဒ ခံယူၾကသည္။ သူတုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ကုိက္ညီေသာ၊ လက္ေတြ႔က်ေသာ ဩဝါဒတုိ႔ကုိ က်င့္သုံးၾကသည္။ သုိ႔ျဖင့္ မဟာယာန၊ ေထရဝါဒ ဘာသာေရးဓေလ့ထုံးစံမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားက အကြ်မ္းတဝင္ ရွိေနေလေတာ့သည္။
သူတုိ႔မွာ ဗုဒၶဘာသာသာ ရွိသည္။ ယဥ္ေက်းမႈ အမည္နာမ မရွိ။ ေကာင္းသည္ဟု ထင္သည္။ တိဗက္တန္ဗုဒၶဘာသာကလည္း အေၾကာင္းမဲ့ ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ေနသည္ မဟုတ္။ ဇင္ဗုဒၶဘာသာကုိလည္း အေၾကာင္းမဲ့ အေမရိကန္ေတြ က်င့္သုံးေနၾကသည္ မဟုတ္။ ေကာင္းကြက္မ်ား ရွိကုိရွိပါသည္။ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ပဲ ေကာင္းၿပီး သူမ်ားဟာကုိ ေလ့လာရမွန္း မသိေသာ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အပိတ္ျဖစ္သည္။ အေတြးအေခၚ ပိတ္ေနသည္။ အုိင္ဒီယာတုိ႔ ပိတ္ေနသည္။
ဒုတိယ ေဆြးေႏြးလိုေသာ အဖြဲ႔အစည္းက မိမိ ေနထုိင္သီတင္းသုံးရာ ေက်ာင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤေက်ာင္းသည္ ၂၀၁၀- ခုႏွစ္က ႏွစ္ (၅၀) ျပည့္ခဲ့ၿပီး သက္တမ္းႏုႏု စကၤာပူ၌ ဒုတိယ ေရွးအက်ဆုံး ေထရဝါဒ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ျဖစ္သည္။ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္က သီရိလကၤာဆရာေတာ္။ ထုိဆရာေတာ္ႀကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး သီရိလကၤာဆရာေတာ္ႏွစ္ပါး ဆက္လက္ ေက်ာင္းထုိင္သည္။ သီဟနာဒကား ၂၀၀၃ - ခုမွ ဤေက်ာင္းကုိ ေရာက္သည္။
ေက်ာင္းဒကာ၊ ဒကာမတုိ႔ကလည္း အဖြင့္မ်ား ျဖစ္သည္။ အပိတ္ မဟုတ္ၾက။ သီရိလကၤာရဟန္း၊ ျမန္မာ ရဟန္းဟု မစြဲ။ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ႏွင့္ အံဝင္ခြင္က်ရွိေသာ သီရိလကၤာယဥ္ေက်းမႈကုိ က်င့္သုံးသည္။ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကို က်င့္သုံးသည္။ သီရိလကၤာဆရာေတာ္ႀကီး၏ တပည့္မ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔က်ေသာ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈကုိ က်င့္သုံးရန္ လက္မေႏွးၾက။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီရိလကၤာႏွင့္ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈတုိ႔မွ အားသာခ်က္တုိင္းကုိ ရယူၾကသည္။ ေကာင္းသည္ဟု ထင္၏။ ဘုရားအဆုံးအမက တစ္ခုတည္း၊ ယဥ္ေက်းမႈကသာ ကြဲေန၏။
ထုိ႔ထက္ ထင္ရွားေသာ တံခါးဖြင့္ဝါဒမွာ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီး တင္ေျမွာက္ေရးပင္ ျဖစ္၏။ ဤေက်ာင္းကား သီရိလကၤာယဥ္ေက်းမႈ အျမစ္ခုိင္ေနေသာ ေက်ာင္းျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးတုိင္းလည္း သီရိလကၤာရဟန္းေတာ္ ျဖစ္ေနရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤဥပေဒကုိ “စလုံး” ဗုဒၶဘာသာတုိ႔က ဂ႐ုမစုိက္။ အလုပ္ျဖစ္ေသာ ရဟန္းကုိ ေက်ာင္းထုိင္တင္မည္။ သီရိလကၤာေသာ၊ ျမန္မာေသာ၊ ထုိင္းေသာ၊ ဘာေသာညာေသာ မရွိၾက။ သုိ႔ျဖစ္ပင္ ျမန္မာရဟန္း ေက်ာင္းထုိင္ ျဖစ္လာခဲ့၏။ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ သီရိလကၤာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတုိ႔၌ ဤမွ်ရဲတင္းေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္။
စလုံး ဗုဒၶဘာသာေတြအျမင္က ရွင္းသည္။ ရဟန္းဟူသည္ ဘုရားသားေတာ္ ျဖစ္သည္။ ဤမွ် ျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးမၾကည့္၊ သကၤန္းေရာင္ မၾကည့္၊ အသားအေရအေရာင္ကုိ မၾကည့္။ ပြင့္၏။ မပိတ္။
ဤ၌ ညံ့ေနရစ္သည္က ျမန္မာႏွင့္ သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ေထရဝါဒခ်င္း တူသည္ဟု ဆုိေစ၊ ျမန္မာအခမ္းအနား၌ သီရိလကၤာေတြက ေယာင္ေတာင္ေတာင္၊ သီရိလကၤာ အခမ္းအနား၌ ျမန္မာေတြက ေတာင္ၾကည့္ေျမာက္ၾကည့္။ စလုံး ဗုဒၶဘာသာေတြက ႏွစ္ခုစလုံးႏွင့္ အံဝင္ေအာင္ လုပ္ျပသြားႏုိင္သည္။ အားသာခ်က္ မဟုတ္ပါေလာ။
သူတုိ႔၏ အဓိက အားသာခ်က္သည္ အစြဲနည္းျခင္း ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕ျမန္မာတုိ႔က ေမးတတ္ၾကသည္။ ဤတ႐ုတ္ေတြ ေထရဝါဒစစ္သလားဟု ျဖစ္၏။ ၾကည့္ပါေလ၊ ေက်ာင္းထဲ၌ ကြမ္ယင္မရွိ၊ ဘာမရွိ၊ ဘုရားဆင္းတုသာ ရွိ၏။ တစ္ေန႔သုံးႀကိမ္ ဘုရားရွိခုိး၏။ ဒကာ၊ ဒကာမ အမ်ားစုက မဂၤလသုတ္၊ ရတနသုတ္၊ ေမတၱသုတ္ သုံးသုတ္ အလြတ္ရ၏။ တရားထုိင္၏။ သင္ ပရိတ္သုံးသုတ္ အလြတ္ရပါ၏ေလာဟု ေမးရန္သာ ရွိ၏။
သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ ေထရဝါဒစစ္လွၿပီ ထင္ေသာ ထုိထုိျမန္မာတုိ႔က ညေနပုိင္း သစ္သီးကပ္ၾက၏။ ေက်ာင္းမွ တ႐ုတ္ဒကာ၊ ဒကာမတုိ႔က ဆြမ္းသစ္သီးစသည္တုိ႔သည္ (၁၂) နာရီေက်ာ္က မကပ္သင့္ေၾကာင္း ရွင္းျပတတ္၏။ ထုိအခါ ေရႊျမန္မာတုိ႔က တ႐ုတ္တုိ႔ သူတုိ႔ေနရာမို႔ ဘာမကပ္ရ၊ ညာမကပ္ရ လူစြာလုပ္သည္ဟု ထင္ၾကသည္။ အမွန္မူ ထုိထုိေရႊျမန္မာတုိ႔ “ခ်ာ” ျခင္းသာ ျဖစ္၏။ ပန္းကပ္ေသာ္ မည္သူမွ သူတုိ႔ကုိ မတား။
ကြ်ႏု္ပ္ဆုိလုိခ်င္ေသာ အခ်က္သည္ ဘာသာေရးမွာလည္း စလုံးေတြ “မခ်ာ” ဟူေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေနာက္ ေဆြးေႏြးလုိေသာ အခ်က္က သူတုိ႔ ပညာေရးျဖစ္သည္။ ပညာေရးေကာင္းသည္။ ပညာေရးသာမက အက်ဥ္းအၾကပ္ထဲေရာက္ေသာ္ ဘာလုပ္ရမည္၊ ဘာလုပ္သင့္သည္ဆုိတာမ်ိဳးေတြကုိပင္ ႀကံဳလွ်င္ႀကံဳသလုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ပညာေပးတတ္ၾက၏။
ဤမွ စလုံး ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားႏွင့္ ျမန္မာျပည္ သြားၾကစဥ္ က်ိဳက္ထီး႐ုိးမွအျပန္ ကားႏွစ္စီးအနက္ တစ္စီးက ပ်က္ေန၏။ အနည္းငယ္ စုိးရိမ္မိသည္။ စလုံးမ်ားက ကားဒ႐ုိင္ဘာႏွင့္ ဧည့္လမ္းညႊန္ကုိ ဆူလား၊ ႀကိမ္းလား လုပ္ေနေလမည္လားဟူေသာ အေတြးေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ကားကုိ ခဏ အနားယူခုိင္းၿပီး အျခားကားတစ္စီးကုိ တားၿပီး ထုိကားပ်က္ရွိရာ ျပန္လုိက္သြားမိသည္။ ေရာက္ေသာအခါ အံ့ဩဖြယ္ ေတြ႔ခဲ့ရသည္။ သူတုိ႔အားလုံး စိတ္မဆုိး၊ စိတ္မညစ္ၾက။ ကားသမား စက္ျပင္ေနခ်ိန္ အခ်ိန္ျဖဳန္းသည့္သေဘာျဖင့္ ပရိတ္ရြတ္ ၿပိဳင္ေနၾကသည္။ တစ္ေယာက္တလွည့္စီ ရြတ္ၿပီး အမွတ္ေပးေနၾကသည္။ မိမိေရာက္သြားေသာအခါ အခုမွ အမွတ္ေပးဒုိင္ပါ ေရာက္လာသည္၊ ဘုရားမသည္ဟု လက္ခုပ္လက္ဝါး တီးၾက၏။ ထပ္ၿပိဳင္ၾက၏။ ထုိကားေပၚ၌ လူေပါင္း သုံးဆယ္ေက်ာ္ခန္႔ ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူ (၃၀) မျပည့္မီ စက္လည္း ျပန္ေကာင္းသြားေတာ့၏။ စိတ္ညစ္ခ်ိန္မရ၊ စိတ္ဆုိးခ်ိန္မရ၊ ဆူခ်ိန္ေငါက္ခ်ိန္ မရလုိက္ၾကေတာ့။ ဤသုိ႔ နည္းလမ္းရွာေဖြတတ္ျခင္းသည္ သူတုိ႔ပညာေရး၏ အစိတ္အပုိင္း ျဖစ္၏။
သီဟနာဒကုိယ္တုိင္ ျမန္မာေတြႏွင့္ ခရီးသြားခဲ့ဖူးသည္။ ကားပ်က္ၿပီဆုိလွ်င္ ဘာလုပ္လုိ႔ လုပ္ရမည္ မသိ။ စက္ပ်က္သျဖင့္ စိတ္ညစ္ေနရွာေသာ ကားသမားကုိ ဝုိင္းဆူၾကသည္သာ မ်ား၏။ မည္သူ႔အတြက္မွ ေကာင္းက်ိဳးမရွိ။
အစပထမပုိင္းက ဤေက်ာင္း၌ ျမန္မာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သင္တန္းမ်ား၊ တရားပြဲမ်ား၊ ပ႒ာန္းပြဲမ်ား မရွိ။ သူတုိ႔ စလုံးတုိ႔ အခမ္းအနားမ်ားသာ ရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔ကုိ ဩဝါဒေပးရသည္။ ဤေက်ာင္းသည္ သံဃိကေက်ာင္းသာ ျဖစ္သည္။ အစုိးရဥပေဒအရ “စလုံး” တုိ႔ ပုိင္သည္။ ဘုရားဥပေဒအရ သံဃာပုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဘယ္သင္တန္းမဆုိ ေက်ာင္းအားပါက၊ စာသင္ခန္းမ်ား အားပါက လက္ခံသင့္သည္။ သုိ႔မွသာ အစုိးရဥပေဒကုိလည္း မေဖာက္၊ ဘုရားဥပေဒကုိလည္း မေဖာက္ရာ ေရာက္မည္ဟု ျဖစ္သည္။
မွန္၍ လက္ေတြ႔က်ေသာ ဩဝါဒမွန္း သူတုိ႔သိသည္။ အားတက္သေရာ အားေပးၾကသည္။ ဓမၼကုိ သင္တာမွန္လွ်င္ တ႐ုတ္လုိပဲ သင္သင္၊ အဂၤလိပ္လုိပဲ သင္သင္၊ ျမန္မာလုိပဲ သင္သင္၊ သာသနာျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္သြားၾကေတာ့သည္။
ထုိမွေနာက္ တ႐ုတ္မင္ဒရင္းလုိ ဓမၼသင္တန္းမ်ား၊ ျမန္မာလုိ ဓမၼသင္တန္းမ်ား၊ တတ္စြမ္းသေရြ႕ လက္ခံလာခဲ့ၾကသည္မွာ သာဓုေခၚစရာပင္ ျဖစ္သည္။ စကၤာပူ၌ ဤေက်ာင္းမ်ိဳး ေဒၚလာဘီလီယံရွိလည္း ဝယ္၍ မရ၊ အစုိးရက ေျမအက်ယ္ႀကီး မေရာင္းေတာ့။
မႏွစ္ကပင္ အစုိးရဆုိင္ရာမွ လူႀကီးတစ္ေယာက္က ေမးသည္။ ဒီေက်ာင္းက အရွင္ဘုရား ပုိင္တာလားတဲ့။ စကၤာပူ၏ ဥပေဒကုိ မသိေသာ အရာရွိဟုပင္ မွတ္ရေပေတာ့မည္။ မည္သည့္ ႏုိင္ငံျခားသား ရဟန္းမွ မည္သုိ႔ေသာ ေျမစုိက္အေဆာက္အအုံကို မပုိင္။ အဖြဲ႔အစည္းသာ ပုိင္သည္၊ ေနာက္ဆုံး အစုိးရသာ ပုိင္သည္။
ရဟန္းတစ္ပါးအေနႏွင့္ အေကာင္းဆုံး လုပ္ႏုိင္ေသာ အခ်က္မွာ ဤေက်ာင္းကုိ ပုိင္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းကုိ ကုိယ္က ပုိင္ေနေအာင္ လုပ္ထားဖုိ႔ပဲ ရွိသည္။ ထုိ႔ထက္ မပို။
ဤသည္မွာ စကၤာပူ၏ ဥပေဒျဖစ္ၿပီး ထုိဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာ ရွိေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ကုိ စည္း႐ုံးေရးမွလြဲ၍ ျမန္မာျပည္လုိ ေက်ာင္းပုိင္၊ ပုဂၢလိကပုိင္ဟူ၍ကား ရွိမည္ မဟုတ္ေပ။
သူတို႔လူမ်ိဳးက စီးပြားေရးကုိသာမက သာသနာေရးကုိလည္း အျမတ္ရႏုိင္သေရြ႕ ရေအာင္ လုပ္တတ္ေသာ အက်င့္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးမရွိ၊ အသားအေရာင္မရွိ၊ သကၤန္းေရာင္မရွိ။ ႀကိဳက္သလုိ ယူဆႏုိင္ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ ေလ်ာ့တြက္လွ်င္ေတာ့ မွားေပလိမ့္မည္။
ဆုိလုိသည္မွာ စလုံးမ်ား မေခၾက။ တေစာက္ကန္းမ်ား မဟုတ္ၾက။
သူတုိ႔မူက အက်ဳိးအျမတ္ ရရွိဖို႕အတြက္ ဘာမဆုိ Maximize လုပ္ေရး ျဖစ္၏။
သူတုိ႔မူက အက်ဳိးအျမတ္ ရရွိဖို႕အတြက္ ဘာမဆုိ Maximize လုပ္ေရး ျဖစ္၏။