AMBEDKAR, BHIMRAO


Bhimrao Amberdkar  ဟာ 1891 ခုမွာအိႏိၵယႏိုင္ငံ ဇာတ္နိမ့္မိသားစုမွာေမြးဖြားခဲ႔ပါတယ္။ အေျခခံပညာသင္ယူၿပီးေနာက္ အဂၤလန္နဲ႕အေမရိကကိုပညာသင္သြားဖို႕ စေကားလာရခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ အလြန္ထက္ျမက္တဲ့ ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္ျဖစ္လာခဲ႔တယ္။ အဲ႔ဒိေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ လူမႈျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အသံက်ယ္က်ယ္ေအာ္ဟစ္ေတာင္းဆိုခဲ႔သူလည္းျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဟိႏၵီေတြရဲ႕ဇာတ္ခြဲျခားမွဳစနစ္ကို ေဝဖန္ရွဳပ္ခ်ျခင္းပါဘဲ။
         အိႏိၵယလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံမူ ေရးဆြဲေရးမွာ ဥကၠ႒အျဖစ္ပါဝင္ခဲ႔တယ္။ ဟိႏၵီေတြၾကားမွာ လူတန္းစားညီမွ်ေရးၾကိဳပမ္းခ်က္ကုိရရွိဖို႕ ႏွစ္မ်ားစြာၾကိဳးစာခဲ႔ၿပီး မေအာင္ျမင္တဲ႔ေနာက္မွာေတာ့ သူဟာ 1956 ခုႏွစ္မွာ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ဖို႕ဆုံးျဖတ္ခဲ႔တယ္။ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ႔လူထုၾကီးလည္းသူနဲ႕ အတူ သရဏဂုံသုံးပါခံယူၿပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။
        ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစရာပါ၊ အဲဒီ့လႈပ္ရွားမႈစၿပီး လအနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲ သူဟာဆုံးပါးသြားခဲ႔ရွာပါတယ္။ ဒီေန႕အိႏိၵယမွာဗုဒၶဘာသာဝင္ ( ၈ )မီလ်ံရွိပါတယ္။ အိႏိၵယမွာျပန္လည္ရင္သန္လာတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ သူ႕ ကိုဂုဏ္ျပဳၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။


 Ambedkar and Buddhism, Sangharakshita, 1986*

ရြာျပန္အုံးမယ္ ေလ


ဆယ္ရက္ၾကာ ရြာအျပန္ခရီးေၾကာင္႔ (ေရာက္တဲ႔ေနရာကေန ဓာတ္ပုံ ႐ိုက္ၿပီး လည္း မတင္တတ္ေတာ႔) မနက္ျဖန္ကစလို႔ ပို႔စ္အသစ္ တက္ႏိုင္လမ္႔မယ္ မထင္မိေၾကာင္း စာဖတ္သူမ်ားကို အသိေပးျပန္ၾကားထားခဲ႔ခ်င္ပါတယ္။ အက္ဒမင္က တင္ရင္ေတာ႔ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္က စာတခ်ိဳ႕ မဖတ္ရေသးသူမ်ား အတြက္ တက္လာႏိုင္စရာ ရွိပါတယ္။
အားလုံး အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔ၾကပါေစ။
(သီဟနာဒ၊ ဇင္ေဝေသာ္)

img from http://aungsea.blogspot.sg/

ဆိုက္ကို ဖီးစစ္


လိုေနတဲ႔ အရာျဖစ္ေနရင္ေတာင္
ေတာင္႔တခ်ိန္အမွီ ေရာက္လာမွ
တန္ဖိုးက ႏွစ္ဆျမင္႔သြားတယ္
ခံစားမႈမွာလည္း
ေဈးကြက္ စီးပြားေရးသေဘာတရားေတြ ရွိေနတယ္။

ေဝ႔ဝိုက္ဝင္လာတဲ႔ ေလၫွင္းကို
ခ်ီမြမ္းစကား မဆိုခင္
တံစဥ္ တစ္လက္ကို မတ္မတ္ အရပ္ မခိုင္းသင္႔ဘူး
ဘဝမွာလည္း
သူ႔အထာ ကိုယ္႔အထာ ေတြ ရွိေနတယ္။

ေသနတ္ေမာင္းကိုဆြဲေနတဲ႔
လက္ညွိဳးေကြေကြးထက္ ပိုဆုိးတာဆိုလို႔
ဘာမွ မသိဘဲ ဆရာႀကီးဝင္လုပ္တတ္တဲ႔
လူတခ်ိဳ႕ရဲ႕ လက္ညွိဳးေျဖာင္႔ေျဖာင္႔ေတြပဲ ရွိမယ္။ ။

"လြတ္လပ္စြာ" ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဘာညာ၊ ဘာညာ


ယေန႔ ဘာသာေရးႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး အနည္းငယ္ တို႔ထိၾကည္႔ခ်င္သည္။
တေလာေလးကပင္ ရန္ကင္းေတာင္ေျခရွိ၊ ဇင္ဘုန္းႀကီး ေဘာင္ဘီျပာ ဦးဉာဏကို ခဲခဲပ်စ္ပ်စ္ ေဝဖန္ေရးသားထားေသာ ေဆာင္းပါတစ္ပုဒ္ ဖတ္လိုက္ရ သည္။ ေရးသူက ဘာသာေရးနယ္မွာ သိကၡာရွိသူဟု ယူဆ၍ရေသာ ကေလာင္ တစ္ေခ်ာင္းျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္စြာယုံၾကည္ကိုးကြယ္မႈ ေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ သူ႕ယုံၾကည္မႈကို က်ဳႏု္ပ္တို႔ နားလည္မႈ ေပးမထားသင္႔ေပဘူးလား။ သူ အဆုံးအမကို ႏွစ္ၿခိဳက္ လို႔ လိုက္ေနသူမ်ားကိုလည္း ေျပာစရာ အေထြအထူးမရွိဟု ထင္ပါသည္။

သူသည္ ေထရဝါဒ မဆန္၊ ဇင္ ဆန္ေသာအဓိပၸါယ္ ျပန္ဆိုမႈမ်ားျဖင္႔ ေန ထိုင္ ေျပာေဟာေနသူသာျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သိထားသင္႔သည္က ဇင္ ဗုဒၶဘာသာသည္လည္း ကမၻာမွာ တူတူတန္တန္ ေနရာတစ္ခု၊ အထူးသျဖင္႔ အေနာက္တိုင္း လူျဖဴမ်ားအၾကား အခိုင္အမာ ေနရာရယူထားေသာ အသြင္ကြဲ ဗုဒၶဘာသာတစ္ခုသာျဖစ္ပါသည္။ ဇင္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း
ေဟာေျပာကာမ်ွျဖင္႔ သာသနာဖ်က္ဆိုၿပီး ပုတ္ခတ္စြပ္စြဲေနလ်င္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ကိုယ္႔ယုံၾကည္မႈကို တြယ္ဖက္ထားပုံက တစ္ယူသန္လြန္း မေနေပဘူးလား။

ကမၻာ႔ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ဇင္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာ ခြင္႔ ရွိပါသည္။
အနည္းငယ္ပိုဆိုးသည္က ထို ဦးဉာဏေၾကာင္႔ပင္ သာသနာကြယ္ေတာ႔မလို ဆိုေနျခင္းပင္။ ဘာမွ မဆိုင္ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ရာေက်ာ္ ရွင္သန္ခဲ႔ေသာ၊ အတုမရွိဉာဏ္ေတာ္ျဖင္႔ ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ေဒသနာေတာ္သည္ ဦးဉာဏေၾကာင္႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဇင္ ဗုဒၶဘာသာေၾကာင္႔ေသာ္လည္းေကာင္း ကြယ္ပရန္ လုံးဝအေၾကာင္း မရွိပါ။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သိထားသင္႔သည္က ေထရဝါဒဆိုရာမွာပင္ ပိဋကတ္သုံးပုံ ကို ေၾကာရိုးအျဖစ္လက္ခံထားသည္သာတူညီၿပီး အဓိပၸါယ္ ျပန္ဆိုမႈမ်ား၊ က်င္႔သုံးမႈမ်ား ထပ္တူရွမေနဟူသည္႔အခ်က္ျဖစ္သည္။ ကိုယ္႔ ယုံၾကည္မႈကို ကိုယ္ေလးစားသလို သူ႕ယုံၾကည္မႈ၊ သူ႕ အဓိပၸါယ္ ျပန္ဆိုမႈကို လည္း ေလး စားရမည္ မဟုတ္ပါလား။
ဤ၌ အနည္းငယ္ထပ္ဆိုရန္ရွိေသးသည္။ သူက ဘုရားအဆုံးအမေတြကို သူ႔ သေဘာက် ျပင္လိုျပင္၊ စြက္လိုစြက္ဆိုလ်င္ေတာ႔ ငုံ႔မခံသင္႔။ တစ္ခုခု ေျပာ ရေပမည္။ သို႔ေသာ္ မူရင္း မဟာပ႒ာနသုတ္အေပၚ ဖြင့္ဆိုမႈ မတူညီကာမ်ွျဖင္႔၊ ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ ကုိ သေဘာေပါက္လက္ခံပုံ မတူညီကာမ်ွျဖင္႔ေတာ႔ သာသနာ ဖ်က္ စာရင္းထဲ မသြင္းသင္႔ေသးဟု ထင္ပါသည္။

သီအိုရီသေဘာတရားၿပီးလ်ွင္ လက္ေတြ႔ကို ေျပာခ်င္ပါသည္။ ျပည္ပမွာ႐ွိ သည္႔ ကနဦးေထရဝါဒသာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ား စတင္အေျခခ်ခ်ိန္ ထိုထိုႏိုင္ငံမ်ားရွိ အသြင္ကြဲ ဗုဒၶဘာသာ ညီ၊ အစ္ကိုတို႔၏ ေငြအား၊ စိတ္ဓာတ္အား စ သည္႔ အားေပးမႈမ်ား မပါဝင္ဘဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔ လုံးဝမျဖစ္ႏိုင္ပါ။ (မိမိတို႔ မဂၤလ ဝိဟာရေက်ာင္း၊ ျမန္မာေက်ာင္းႀကီးတို႔ စတင္စဥ္က မဟာယာန အကူ အညီ အမ်ားႀကီး ရခဲ႔ၾကပါသည္) မဟာယာနဘုန္းႀကီးတို႔က ေထရဝါဒယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္႔ ကထိန္ပြဲမ်ားကို တက္ေရာက္သည္၊ လူမ်ားကလည္း ကထိန္သကၤန္းအလႉေငြမ်ား ဗုဒၶ ဘာ သာခ်င္း ညီရင္းအကိုလို စိတ္ျဖင္႔ အားတက္သေရာ ပါဝင္လႉဒါန္းၾကသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔က အားမေပး၊ ေဝဖန္သည္။ မဟာယာနႏွင္႔ ဇင္ ကို စိတ္တိုင္း က် ေဝဖန္ေနသည္႔ လစဥ္ထုတ္ ဘာသာေရး မဂၢဇင္းမ်ားရွိ (ခဲ႔ဖူး) သည္။ အခ်ိန္ေတြ၊ ေငြေတြ၊ စကၠဴေတြ မကုန္ဘူးလား။

ကၽြႏ္ုပ္ျပည္ထဲမွာရွိသည္႔ ဇင္၊ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာစင္တာတို႔ကို ညီရင္း အကိုစိတ္ျဖင္႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ အားေပးကူညီမႈ လုပ္ႏိုင္ၾကပါသလဲ။ သူတို႔ယုံၾကည္မႈက မစစ္၊ မူရင္းမက်၊ ဂ႐ုစိုက္ေနစရာမလို။ တို႔ဟာကမွ အစစ္၊ မူရင္း၊ ဒီလိုလား။ သို႔ဆိုလ်င္ ထိုအျမင္မ်ိဳးျဖင္႔ ဗုဒၶဘာသာသည္ လည္း ျမန္မာ႔ ပထဝီနယ္ကို ေက်ာ္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲေပလိမ္႔မည္။ "သူေတာ္ေကာင္းဓာတ္၊ တရားျမတ္" စေသာ တရားသိမ္းေဆာင္ပုဒ္တို႔လည္း တစ္ခ်ိန္က "ျမန္မာ႔အားကစား ကမၻာလႊမ္းရမည္" ဆိုသည္႔ ေလလုံးထြား ထြားေဆာင္ပုဒ္ႏွင္႔သာ တူေနေပလိမ္႔မည္။

ဗုဒၶဘာသာ ကမၻာျပန္႔ေနသည္႔အခ်က္ပင္ အသြင္ကြဲ ဗုဒၶဘာသာအေနနဲ႔ သာ ျပန္႔ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သတိမူသင္႔ၾကသည္။
အသြင္ကြဲ ဗုဒၶဘာသာမ်ားသည္ ညီ အစ္ကိုမ်ားျဖစ္သည္။ ညီအစ္ကို အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ ေလးစားၾကဖို႔ တစ္ေယာက္ႏွင္႔တစ္ေယာက္ ခၽြတ္စြတ္ တူေနရန္ မလို ပါ။ ရုပ္ခ်င္း ခြဲမရေအာင္တူေနသည္႔ အမႊာမ်ား ျဖစ္စရာ မလိုပါ။

ဘာသာျပန္ဆိုပုံ ကြဲလြဲမႈကို ပုံႀကီးခ်ဲ႕ၿပီး စြတ္စြဲပုတ္ခတ္ေနရန္ မသင္႔ေတာ႔။ ယေန႔ေခတ္က လူေတြ ေတာင္းေနသည္႔ ဒီမိုကေရစီေခတ္၊ ကြဲလြဲခြင္႔ ရွိေသာ ေခတ္၊ ကြဲလြဲမႈကို (သေဘာမတူရင္ေန) ေလးစားရေသာ ေခတ္။

သီဟနာဒသည္ ဇင္ဘုန္းႀကီး ေဘာင္ဘီျပာ ဦးဉာဏကို မသိ၊မေတြ႔ဖူးပါ။ မွတ္ခ်က္။

အႀကံတူ ေနာက္လူသာစၿမဲ


အီတလီက ရပ္ကြက္တစ္ခုထဲမွာပဲ ဆိုင္သုံးဆိုင္ရဲ႕ ဂစ္တာေၾကာ္ျငာသုံးခု ဒီလိုေတြ႔ရတယ္ တဲ႔။
ပထမဆုံးဖြင္႔တဲ႔ဆိုင္က
"ကမၻာမွာ အေကာင္းဆုံး ဂစ္တာမ်ား ရၿပီ" တဲ႔။

သူ႕ေနာက္မွာ ဒုတိယဖြင္႔တဲ႔ဆိုင္ကေတာ႔
"အီတလီမွာ အေကာင္းဆုံး ဂစ္တာမ်ား ရၿပီ" တဲ႔။

သူတို႔ႏွစ္ဆိုင္ရဲ႕ အလယ္မွာ ေနာက္ဆုံးမွ ဖြင္႔တဲ႔ဆိုင္ကေတာ႔
"ကမၻာမွာ အေကာင္းဆုံး ဟုတ္ မဟုတ္၊ အီတလီမွာ အေကာင္းဆုံးဟုတ္ မဟုတ္ေတာ႔ မေသခ်ာပါ၊ ဒီရပ္ကြက္ထဲမွာေတာ႔ အေကာင္းဆုံး ဂစ္တာမ်ား ဒီဆိုင္မွာ ရၿပီ" တဲ႔။