၁။ ေတာင္တက္သမား အက္သစ္ (ပါဏာတိပါတ)။
ဥပမာ။ ေတာင္တက္သမား ငါးေယာက္ဟာ ေျခေခ်ာ္လက္ေခ်ာ္ျဖစ္ၿပီး ႀကိဳးတန္း လန္းနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတယ္။ အဲဒီႀကိဳးရဲ႕ တာရွည္ခံႏိုင္မႈက ေလးေယာက္ပဲ။ ဒီေတာ႔ တစ္ခုတည္းေသာ ေျဖးရွင္းနည္းက ေအာက္ဆုံးမွာရွိေနတဲ႔လူကို သူ႔ အထက္မွာရွိေနတဲ႔ စတုတၳေျမာက္ ေတာင္တက္သမားက ႀကိဳး ျဖတ္ခ်ျခင္းပဲျဖစ္ ပါတယ္။ ျဖတ္မခ်ဘူးဆိုရင္ ငါးေယာက္စလုံး ႀကိဳးျပတ္က်ၿပီး ေသေတာ႔မယ္။ ဒီမွာ ေတာင္တက္သမား အက္သစ္က "စတုတၳေျမာက္ ေတာင္တက္သမားဟာ အက္သစ္အရ မွန္တယ္" လို႔ဆိုတယ္။
ကဲဒါဆို ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ငါးပါးသီလက ဘာေျပာမလဲ။
ဒါဟာ ပါဏာတိပါတလား။
ေစတနာမပါလို႔ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ျဖတ္ခ်လိုက္လို႔ေသမယ္ဆိုတာ သူ မသိဘူး လား။
ဒါကို ဗုဒၶဘာသာက ခ်ီးမြမ္းသလား၊ ကဲ႔ရဲ႕မလား။
တစ္ေန႔က (NUS) ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ေမးတဲ႔ ေမးခြန္းႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုပါ။ စနစ္တက် စဥ္းစားျခင္း (Critical thinking) ဆီက ထြက္လာတဲ႔ေမးခြန္းေပါ႔။ တစ္ခုသိထားရမွာက အဲဒီေက်ာင္သားဟာ ပါဏာတိပါတေျမာက္ဖို႔ အဂၤါေတြကို သိထားသူပါ။
သူ႔ေမးခြန္းအတြက္ အေျဖေတြက ကြဲေနမွာျဖစ္သလို အမွား၊ အမွန္လည္း မရွိပါဘူး(ယူနီဗာဆယ္ စတန္းဒတ္နဲ႔ ဆုံးျဖတ္လို႔ မရဘူး)။
ဒီေမးခြန္းက ဘယ္္က်မ္းက ဘာဆိုတယ္ဆိုတာထက္ လက္ေတြ႔ ယုတၱိေဗဒကို ပို ေတာင္းဆိုပါတယ္။
စိတ္ဝင္စားရင္ (ကြန္မင္႔မေရးရင္ေတာင္) ကိုယ္တိုင္ ေျဖၾကည့္ၾကပါလား။ ဗုဒၶဘာသာက ငါးပါးသီလဟာ လူတိုင္းက်င္႔သုံးလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုတတ္ၾကေတာ႔ ကမၻာထဲဝင္မယ္႔ ဗုဒၶဘာသာလည္း ဒီေမးခြန္းမ်ိဳးေတြကို ေသခ်ာေပါက္ ရင္ဆိုင္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
==============================
"ေတာင္တက္တဲ႔အားကစားကိုေဝါင္ေဝါင္ေရွးပါ့မယ္ ဟီးးး"
ဘယ္လိုပဲေျဖေျဖ အမွားအမွန္ တိတိက်က် မရွိလွပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ အေျဖအားလုံးရဲ႕ အၿပီးမွာ အဆုံးသတ္သင္႔တာက Nyein KyawMaung ရဲ႕ အေျဖလို႔ထင္ပါတယ္။ "ေတာင္တက္တဲ႔အားကစားကိုေဝါင္ေဝါင္ေရွးပါ့မယ္ ဟီးးး"
သူ႔ဥပမာနဲ႔ သူ႔ျပန္ခ်ည္ၿပီး "ဗုဒၶဘာသာအဆုံးအမကေတာ႔ ႀကိဳးျဖတ္ရမယ္႔ေန ရာေရာ၊ အျဖတ္ခံရမယ္႔ေနရာကိုပါမေရာက္ရေအာင္ဆင္ျခင္ေနပါ"
ေျပာပါတယ္လို႔ေျဖရင္ ပရိသတ္ပါ ပြဲက်ၿပီး တေသာေသာ ျဖစ္သြားမွာပါ။ (မနက္ျဖန္ပို႔စ္ၿပီးရင္ သုံးသပ္မႈတခ်ိဳ႕ တင္ေပးပါမယ္)
