ဒုတိယေမးခြန္းက ကိုေနလင္းအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ တိုက္ရိုက္တူေနပါတယ္။
"ျခင္သတ္မႈ၊ အျခား ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြကိုသတ္မႈလည္း ပါဏာတိပါတလို႔ သိရပါ တယ္၊ ဒီသတၱဝါေတြကိုသာမသတ္ရင္ ကမၻာဟာ ကပ္ေရာဂါေတြနဲ႔ ျပည့္ေန ပါလိမ္႔မယ္။ ဒီအတြက္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕အေျဖက ဘာပါလဲ" ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုေနရာေတြမွာ အလြယ္တကူေျဖလို႔မရ၊ လြဲသြား၊ က်ဥ္းသြားရင္ ဘာသာျခားေတြကပါ ေဖ႔စ္ဘုတ္၊ ယူက်ဳ၊ သတင္းစာကေနေဆာ္လာမွာကို သတိထားရပါတယ္။ အစိုးရရုံးမွာ သြားရွင္းရတဲ႔အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ သုံးသပ္မႈ က်ယ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ခိုင္မာတဲ႔ရပ္္တည္ခ်က္ကိုေတာ႔ တစ္ျပားမွ ေလ်ွာ႔စရာမလိုပါဘူး။
ရွင္းခဲ႔တာက......
၁။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ သီလ၊ သမာဓိနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ ဖြင္႔ဆိုမႈ။ သမာဓိက မေနာကံ (စိတ္) ကို ထိန္းတာ၊ သီလက ကာယကံနဲ႔ဝစီကံ (ကိုယ္နဲ႔ႏႈတ္) ကို ထိန္းတာျဖစ္တယ္။
မေနာကံက ပုဂၢလိကနဲ႔သာဆိုင္တယ္၊ ကာယကံနဲ႔ဝစီကံက လုပ္ၿပီ ေျပာၿပီမို႔ အေကာင္း အဆိုး ပတ္ဝန္းက်င္ဆီကို ရိုက္ခတ္မႈရွိသြားတယ္။ ဆိုလိုတာက စိတ္နဲ႔သတ္တယ္၊ သီလမက်ိဳးဘူး၊ သမာဓိ က်ိဳးတယ္။ စိတ္ပါလက္ပါသတ္တယ္၊ သီလ၊ သမာဓိႏွစ္ပါးလုံး က်ိဳးတယ္ ေပါ႔။ ဒီေတာ႔ ကမၻာ႔စံ(ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ စံ လည္းျဖစ္ပါတယ္)ကို ဆြဲထုတ္ၾကည့္ႏိုင္တယ္။
သီလကို
၁။ တစ္ကိုယ္ေရ သီလ(Individual)
၂။ ဝန္းက်င္နဲ႔ဆက္စပ္တဲ႔သီလ (Societal) လို႔ ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။
ငါးပါးသီလကို တစ္ကိုယ္ေရအေနနဲ႔က်င္႔သုံးရင္ ဘာမွ ျပသနာ မရွိဘူး။ ဥပမာ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီး၊ သီဟိုဠ္က နာရဒမေထရ္တိုဟာ သူတို႔ေရာဂါေပ်ာက္ဖို႔ ပဋိဇီဝေဆးေတြ သုံးစြဲခြင္႔ မျပဳခဲ႔ၾကဘူး။ ေရာဂါေပ်ာက္ဖို႔ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြ ေသရမွာ ကို မလိုလားၾကဘူး။ သီလက်ိဳးတယ္လို႔ ခံယူတယ္။ ဒါက အရွင္ျမတ္ေတြကိုယ္ တိုင္ ရဟန္းေတာ္ေတြျဖစ္ေနလို႔ ေနာက္ၿပီး ဗိုင္းရပ္ပိုးက သူတို႔ကိုသာ ဒုကၡေပးၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဒုကၡမေပးလို႔ ရာႏႈန္းျပည္႔မွန္တယ္။
ဒါေပမဲ႔ သူတို႔က အရွင္ျမတ္ေတြမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ျဖစ္ေနမယ္၊ ဗိုင္းရပ္ ပိုးကလည္း ျခင္လို၊ ႂကြက္လို၊ အီဘိုလာလို ပိုးေတြျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ အေျဖက တစ္မ်ိဳးျဖစ္သြားတယ္။ (ဘာျဖစ္ျဖစ္ ျခင္၊ ႂကြက္၊ အီဘိုလာကို မသတ္နဲ႔လို႔ ေျပာ မိရင္ေတာ႔ ေသေပေတာ႔ပဲ၊ စကၤာပူလိုႏိုင္ငံမွာ တရားေဟာခြင္႔၊ ေနထိုင္ခြင္႔ေတြ ပိတ္သြားလိမ္႔မယ္။ ဒီေလာက္မွ မပါးရင္ စကၤာပူတကၠသိုလ္မွာ တရားေဟာဖို႔ လည္း မစဥ္းစားနဲ႔ ပဲ)
ဒါက ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ကိုက္ညီသလား။ ကိုက္ညီတယ္။ ဘုရားေလာင္း ရေသ႔နဲ႔ ဘုရားေလာင္းဘုရင္ သီလအေပၚရွဳျမင္ပုံ မတူဘူး။ တူလို႔လည္း မရဘူး။ ဘုရင္ လုပ္ရင္ စစ္တိုက္ရမွာပဲ၊ မတိုက္ခ်င္ရင္ မလုပ္နဲ႔၊ မလုပ္ဘူး။ (ဥပမာ ေတမိ မင္းသား)
အေျဖက ...
ငါးပါးသီလကို တစ္ကိုယ္ေရ သီလ(Individual)အေနနဲ႔က်င္႔ရင္ ခၽြင္းခ်က္ မရွိ ရႏိုင္ေပမဲ႔ ဝန္းက်င္နဲ႔ဆက္စပ္တဲ႔သီလ (Societal) အေနနဲ႔က်င္႔ရင္ လိမ္မာဖို႔ လိုလာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္က သူ႔အတြက္ ဘယ္သူ႔မွ မသတ္ဘူး၊ ဒါေပမဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို အညွာေပးမယ္မဟုတ္ဘူး။ သူ႔ေစတနာက ရန္သူကိုသတ္တာ မဟုတ္၊ သူ႔သားသမီးကို ကာကြယ္တာပဲျဖစ္ တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကုသိုလ္က ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္က အကုသိုလ္၊ ပါဏာတိပါတ က ပါဏာတိပါတအေနနဲ႔ပဲရွိမယ္။ ဒါကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာဘုရင္က သေဘာေပါက္တယ္။ ဒါကို မဟာယာနစာေပမွာ ဥပါယ ေကာသလႅ (နည္းပရိယာယ္လိမ္မာမႈ) လို႔ ေခၚပါတယ္။
(ဦးဇင္းမၾကာမၾကာေျပာပါတယ္၊ ဘာသာျခားေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရရင္ မဟာယာနဟာ မိသားစုဝင္၊ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းတူ ညီအကို၊ ရန္ျဖစ္ေနစရာ အေၾကာင္း တစ္စက္မွ မရွိဘူး)
အဆုံးသတ္ ရပ္တည္ခ်က္....
ျခင္ေၾကာင္႔ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ဒန္ကီျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာသလား။ ျခင္ကိုက္တိုင္း ဒီေရာဂါေတြ ျဖစ္သလား။ ရာႏႈန္း မျပည္႔ဘူး။ မင္းတို႔က ရိုက္သတ္လိိုက္ရင္ေတာ႔ အဲဒါ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာသြားၿပီ။
သူက ကိုယ္႔ေသြးတစ္စက္ကို စုပ္ရုံနဲ႔ သူ႔အသက္တစ္ေခ်ာင္းလုံး ျပန္ယူလိုက္တာ တရားနည္းလမ္း က်၊ မက်။ ဘုရားကေတာ႔ မက်ဘူးလို႔ ေျဖပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ မင္းတို႔က ဆရာဝန္၊ စစ္သား၊ အစိုးရ ဗုဒၶဘာသာေတြဆိုရင္ေတာ႔ ပါဏာတိပါတကို ဥပါယ ေကာသလႅနဲ႔တြဲၿပီး က်င္႔သုံးမွ ရလိမ္႔မယ္။
ဗုဒၶဘာသာေတြေရာ၊ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ႔ ကေလးေတြပါ သာဓုမေခၚဘဲ လက္ခုပ္တီးၾကပါတယ္။ သူတို႔ ေက်နပ္လို႔ျဖစ္မယ္လို႔ေတာ႔ ယူဆရတာပါပဲ။
ေနာက္တစ္ခါဆိုရင္ ၿငိမ္းေက်ာ္ေမာင္စကားနဲ႔ အဆုံးသတ္ရမယ္။ ဒါေပမဲ႔ Spiritual Advisor ဆိုေတာ႔ "ဟီးးးး" ဆိုတာေတာ႔ ျဖဳတ္ထားမွ သင္႔မယ္ ထင္တယ္။
ကိုအံ႔ထူးႏိုင္ေျပာတဲ႔ ပဥၥမေျမာက္ပုဂၢိဳလ္ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးျဖတ္က ရာႏႈန္းျပည္႔ မွန္ေနေတာ႔ ေမးခြန္းတက္စရာ မရွိေတာ႔ဘူး။ ကိုေနလင္းက တစ္ကိုယ္ေရ သီလ(Individual) ကေနၾကည့္တာ။ ကိုဝန္းသိုက ဝန္းက်င္နဲ႔ဆက္စပ္တဲ႔သီလ (Societal) ကေနၾကည့္တာပဲ ထူးပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ တရားေသႀကီး မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာ႔စံထဲ မေျပာင္းဘဲ ဝင္လို႔ရပါတယ္။
အမွာ။ ။ ဒီအေျဖဟာ မဆိုးဘူးဆိုတာကလြဲလို႔ အေကာင္းဆုံး လုံးဝ မဟုတ္ႏိုင္ပါ။
