အရင္ပို႔စ္ (ျမန္မာျပည္က ၁၆ စိတ္ပဲ ကြဲရေတာ႔မွာလား) က နံပတ္တစ္ အေရး အႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ႔ ဘာသာေရးအေျခခံ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းကို အထိုက္ အေလ်ာက္ ေဆြးေႏြးခဲ႔တာပါ။
ဒုတိက အေရးႀကီးတာက ဘာသာစကားျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး လီကြမ္ယု ဟာ ျမန္မာ႔ေခါင္းေဆာင္ဆိုရင္ ဘယ္လိုေနမလဲ၊ အျမင္ကို ေရးၾကည့္ေပးပါ ဆိုတဲ႔ ကြန္မင္႔တခ်ိဳ႕လည္း ရွိခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအတြက္ လီရဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားအေပၚ အျမင္နဲ႔ ကပ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ လီရဲ႕အျမင္ဆိုေပမဲ႔ မူရင္းကေတာ႔ ဟန္တင္တန္ပါ။
ဟန္တင္တန္အလိုအရ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းသတ္မွတ္ခ်က္ရဲ႕ ပင္မေၾကာရိုး သုံးခု က ကိုးကြယ္မႈ၊ ဘာသာစကားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ အဲဒီသုံးမ်ိဳးကြဲေနရင္ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းစပ္ၾကားျဖစ္ေနၿပီး အားမေကာင္းတတ္ပါဘူး။
အင္ဒိုနီးရွားေရာ စကၤာပူပါဟာ ဘာသာစကားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရုံးသုံး၊ စီးပြားေရး သုံး ဘာသာစကားကို ရက္ရက္စက္စက္ေရြးခ်ယ္ယူခဲ႔ရပါတယ္။ သေဘာတူ သူ၊ ခါးခါးသီးသီး သေဘာမတူသူေတြ ရွိၾကပါတယ္။ အစိုးရဟာ သူခ်မွတ္တဲ႔ မူကို တစ္ေသြမတိမ္း၊ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ လိုက္နာရပါတယ္။
ပညာေရးနဲ႔ပါ ဆက္စပ္ေနေတာ႔ ဘာသာစကားကိစၥဟာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တိုင္း ရင္းသားေတြၾကားမွာ ေတာ္ေတာ္ေဆြးေႏြးယူရမယ္ ကိစၥပါ။ ရုံးသုံး၊ စီးပြားေ ရးသုံး ဘာသာစကား အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပာေနျခင္းကို ဘယ္အစိုးရကမွ သေဘာမက် သလို ဘယ္တိုင္းရင္းသားကမွလည္း သူတို႔ဘာသာစကားကို မကြယ္ေပ်ာက္ေ စလိုပါဘူး။
ဒါဟာ သမၼတႀကီးေျပာတတ္တဲ႔ စိန္ေခၚမႈအစစ္ပါပဲ။
အဓိကကေတာ႔ သမိုင္းရွည္၊ လူဦးေရလည္းမ်ား၊ နယ္ပယ္လည္း က်ယ္လွတဲ႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြပါပဲ။ (က်န္တိုင္းရင္းသားေတြက လူဦးေရ သူတို႔ေလာက္မမ်ားဘူးလို႔ ဆိုလိုပါတယ္၊ ေဆြးေႏြးရာမွာေတာ႔ အားလုံးပါဝင္ပါတယ္)။
ကေလးေတြ သုံးဘာသာ သင္ရေတာ႔မွာလားဆိုပါစို႔။ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းစပ္ၾကား မျဖစ္ေစဖို႔ ဘာသာစကားတစ္ခုကို ေရြး ရေတာ႔မယ္။ လူဦးေရနဲ႔ သုံးစြဲမႈပမာဏကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာစာက ရုံးသုံး၊ စီးပြားေရးသုံး၊ ပညာေရးသုံး ဘာသာစကားျဖစ္ေနသင္႔ပါတယ္။ ဒါဆို တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဘာသာစကားကို ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ မိခင္ဘာသာအေနနဲ႔ စကၤာပူမွာေတာ႔ သင္ေနၾကရပါတယ္၊ ဒါေပမဲ႔ သူတို႔ ရုံးသုံး၊ စီးပြားေရးသုံး၊ ပညာေရးသုံး ဘာသာစကားက အဂၤလိပ္ျဖစ္ေန တယ္။ ေခတ္နဲ႔ အမွီလိုက္ဖို႔ အဂၤလိပ္ကိုလည္း သင္ၾကရဦးမယ္ဆိုရင္ တိုင္း ရင္းသား ကေလးတစ္ေယာက္က ဘာသာ႔႔စကား သုံးမ်ိဳးသင္ရမယ္႔ အေနအ ထားျဖစ္သြားတယ္၊ ျဖစ္ႏိုင္မလား။
အခ်ိန္နဲ႔ စနစ္တက် သုေတသနကသာ မွန္ကန္တဲ႔အေျဖ ေပးႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။
အဂၤလိပ္စာက စီးပြားေရးအတြက္ မျဖစ္မေနတတ္ရမွာလား။ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားတို႔က ေျပာျပေနတာကေတာ႔ အဂၤလိပ္စာက အေရးႀကီးေပမဲ႔ မရွိမျဖစ္ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သာမန္ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားေတြရဲ႕ အဂၤလိပ္က မႊတ္ေနေအာင္ ေကာင္းတာေတာ႔မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ သူတို႔ အမ်ိဳးသား စီးပြားေရးက အားေကာင္းတယ္။ အဂၤလိပ္စာ မတတ္ဘဲ တူတူတန္တန္ စီးပြားေရး လုပ္လို႔ရတယ္။
တိုင္းရင္းသားေတြက ျမန္မာစာေတာ႔ တတ္မွရမွာဆိုတဲ႔ အသိနဲ႔ ယုံၾကည္မႈ ရွိလာေအာင္ အစိုးရက တူတူတန္တန္ စီးပြားေရးစနစ္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ မလား။ ေပးႏိုင္ရင္ ဒီျပသနာက ေရရွည္မွာ အလိုလိုအဆင္ေျပသြားမယ္၊ မေပးႏိုင္ရင္ ၾကာတာနဲ႔အမ်ွ ျပသနာ ႀကီးထြားလာမယ္။ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္း သီအိုရီအရ အမာပါဝါ (စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး) ရွိလာမွ အေပ်ာ႔ပါဝါ (ကိုးကြယ္မႈ၊ ဘာသာစကားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ) ရဲ႕ တန္ဖိုးတက္လာတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားေတြက ျမန္မာစာနဲ႔ပညာသင္ဖို႔ လိုလိုခ်င္ခ်င္ ရွိၾကပါ႔မလားစကၤာပူမွာေတာ႔ အဂၤလိပ္စာမတတ္ရင္ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မရႏိုင္ လို႔ ေသြးမေတာ္ သားမစပ္ ကိုလိုနီအဂၤလိပ္စာေတာင္ သင္ေနရတာ ကိုေထာက္ရင္ ေရရွည္မွာျပသနာမရွိေလာက္ပါဘူး။
ဂ်ပန္သြား အလုပ္လုပ္ဖို႔ (သို႔) အျခားအေၾကာင္း တစ္ခုခုအတြက္ ဂ်ပန္စာေတာင္ သင္ၾကရတယ္မဟုတ္လား။ ဒီေတာ႔ ဒီအေျဖက အထက္က အေျဖနဲ႔ အတူတူျဖစ္သြားပါတယ္။
ျပသနာကို အေျဖရွာရာမွာ ပထမတန္းစား ေခါင္းေတြ စားပြဲမွာထိုင္ေဆြးေႏြးမွ ရတာမို႔ စေတးတပ္ကို ဒီမွာ ခဏ နားပါအုံးမယ္။
ဇင္ေဝေသာ္
