ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သဘာဝကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ျပထားသည္ကို ပိဋကတ္သံုးပံုထဲ၌ မ်ားစြာေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။လူတိုင္း (ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း) သိေသာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ေဒသနာမွာ ဝိနယပိဋကတ္ႏွင့္ ဒီဃနိကယ္တြင္လာေသာ အဂၤ ါ(၁၂) ပါးျဖင့္ ဆက္စပ္ျပေသာ အႏုလံု၊ ပဋိလံု ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာတရားပင္ျဖစ္သည္။ ဤေဒသနာကိုပင္ သၿဂိဳဟ္ဟုေခၚေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ၌ ထပ္မံမိတ္ဆက္ေပးခဲ့ျပန္ရာ အဂၤါ(၁၂) ပါး ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားက နာမည္ႀကီးလူသိအမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနရေတာ့သည္။
အထူးအားျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေဒသနာကို ဝိပႆနာအျမင္ျဖင့္ စီစစ္ခြဲျခမ္းျပေတာ္မူခဲ့ေသာ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေၾကာင့္ အဂၤါ(၁၂) ပါး ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားက ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမ်ားၾကား၌ ေနလို၊ လလိုပင္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ဤေဒသနာကား သံသရာလည္ပံုႏွင့္ သံသရာရပ္ပံုကိုျပေသာ ေဒသနာသက္သက္သာျဖစ္သည္။ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးစသည္တို႔ႏွင့္ မပတ္သက္ေပ။
အျခား ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာကို သံယုတၱနိကာယ္၌ ေတြ႔ရျပန္သည္။ ဤေဒသနာက သုတၱန္ေဒသနာေတာ္ပီပီ လူ႔ျပႆနာ၊ ဘဝျပႆနာကို က်ိဳးေၾကာင္းဆက္ျပထားေပသည္။
ဘဝျပႆနာသည္ တဏွာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
တဏွာသည္ ဆႏၵ( Desire) ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဆႏၵသည္ ႏွစ္သက္မႈ၊ မႏွစ္သက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ႏွစ္သက္မႈ၊ မႏွစ္သက္မႈသည္ ဖႆေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဖႆသည္ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (D : 11, 55)
လူတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၊ ႏိုင္ငံတစ္ခု၌ျဖစ္တတ္ေသာ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးတို႔ကို ဤသုတ္ေတာ္က အေၾကာင္းရွာျပထားခဲ့သည္။ အဂၤါ(၁၂) ပါး၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားႏွင့္ သေဘာတရားတူေသာ္လည္း ခ်ဥ္းကပ္ပံုအနည္းငယ္ ကြဲလြဲေပသည္။ ဤသည္မွာ ေဒသနာဥာဏ္ေတာ္၏ အစြမ္းပင္ျဖစ္သည္။
ေနာက္ပဋိစၥသမုပၸါဒ္က လူ၏ေန႔စဥ္ဘဝ၊ ေန႔စဥ္ေဝါဟာရႏွင့္ ပို၍နီးကပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရျပန္သည္။
ဒုကၡကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သဒၶါတရားျဖစ္၏။
သဒၶါကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ပီတိျဖစ္၏။
ပီတိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ပႆဒၶိ( ကိုယ္၊ စိတ္ေအၿငိမ္းမႈ) ျဖစ္၏။
ပႆဒၶိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သုုချဖစ္၏။
သုခကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သမာဓိျဖစ္၏။
သမာဓိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ နိဗၺိဒါၶဥာဏ္ျဖစ္၏။
နိဗၺိဒါဥာဏ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ အႆာဒ( မသာယာႏိုင္မႈ) ျဖစ္၏။
အႆာဒကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဝိမုတၱိ(လြတ္ေျမာက္မႈ) ျဖစ္၏။
ဝိမုတၱိကိုအေျခခံ၍ ဝိမုတၱဥာဏဒႆနဥာဏ္ျဖစ္၏။
ဒုကၡကိုအေၾကာင္းခံ၍ သဒၶါျဖစ္သည္ ဆိုေသာစကားသည္ အလြန္အဓိပၸါယ္ရွိသည္။
လူသည္ ဒုကၡေတြ႔မွ သဒၶါတရားေပါက္ကာ ဘာသာတရားဖက္သို႔ ဦးလွည့္လာတတ္သည္။ ယေန႔ လတ္တေလာျဖစ္ေနၾကေသာပံုစံႏွင့္ အေတာ္နီးစပ္ေနေပသည္။ ယေန႔ဟုဆိုေသာ္ ယခုေခတ္လူသားမ်ားကို ေစာ္ကားသလို ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။ အ႒ာကထာဆရာကလည္း ဤသို႔ပင္ မွတ္ခ်က္ခ်သျဖင့္ ထိုေခတ္ကလည္း ဤသို႔ပင္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
အဓိကအားျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေဖာ္ျမဴလာသံုးမ်ိဳးႏွင့္အထက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္တို႔ ယူဆၾကေလသည္။
၁။ သံသရာလည္ေၾကာင္း၊ ျပတ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျမဴလာ
၂။ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ေဖာ္ျမဴလာ
၃။ ဘဝဒုကၡမွ ဘဝထြက္ေျမာက္ေရး ေဖာ္ျမဴလာ ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ဆိုေသာ္ ေဗာဇၥ်င္(၇) ပါးကိုလည္း ေမ့ထား၍ ရမည္မထင္။ ေဗာဇၥ်င္္(၇) ပါးကသည္ပင္ တစ္ခုကိုတစ္ခုအေၾကာင္းခံၿပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။
သတိမရွိပဲ ဓမၼဝိစယမျဖစ္
ဓမၼဝိစယမရွိပဲ ဝီရိယမရွိ
ဝီရိယမရွိပဲ ပီတိမျဖစ္
ပီတိမျဖစ္ပဲ ပႆဒၶိမျဖစ္
ပႆတိမျဖစ္ပဲ သမာဓိမျဖစ္
သမာဓိမျဖစ္ပဲ ဥေပကၡာမျဖစ္- ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
သတိမရွိက ဓမၼကို စူးစမ္းသိျမင္မႈ မရွိႏိုင္၊ စူးစမ္းသိေလးမွ မသိက ဝီရိယထားၿပီးအားထုတ္မႈ မရွိႏိုင္ဟု စသျဖင့္ ဆိုလိုထားေပသည္။
ေခတ္ပညာရွင္တို႔အလိုအရ “ အရွင္သာရိပုတၱေလာင္းလ်ာကို အရွင္အႆဇိမေထရ္ ေဟာခဲ့ေသာ “ ေယ ဓမၼာ ေဟတုုပၸဘာဝါ” စေသာ ဂါထာသည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၏အခ်ဳပ္ဟု ဆိုၾကေလသည္။ ဝိနည္းခႏၶကဝဂ္၌ ကိုယ္က်င့္တရားေရးရာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဖာ္ျမဴလာကို ေတြ႔ရျပန္သည္။
၁။ ဝတ္ႀကီးဝတ္ငယ္ကို မျဖည့္က်င့္သူသည္ သီလကို ျဖည့့္က်င့္သည္မမည္၊
၂။ သီလမျပည့္သူသည္ စိတ္၏ေအးၿငိမ္းမႈကို မရ၊
၃။ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ မရသူသည္ တရားဓမၼကို ေကာင္းစြာနားမလည္ႏိုင္၊
၄။ တရားဓမၼကို မသိျမင္သူသည္ ဒုကၡလြတ္ေျမာက္ရာကို မေရာက္ႏိုင္ ဟု လွလွပပ က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္ျပေတာ္မူခဲ့သည္။
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သေဘာတရားမ်ားပါဝင္ေနသည့္ ေဒသနာတို႔ကိုၾကည့္ရာ အဂၤါ(၁၂) ပါးျဖင့္ျပေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္က အဘိဓမၼာသေဘာတရားမ်ား မပါဝင္ပဲ နားလည္ရန္မလြယ္ကူရကား အခက္ခဲဆံုးဟု ဆိုရေပေတာ့မည္။
မည္သို႔ျဖစ္ေစကာမူ ဗုဒၶေဒသနာကို ပညာရွင္မ်ား ေလးစားေနရျခင္းကား ဤ Relativity Theory ကို ရုပ္တရားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိုသာမက နာမ္တရားအဆင့္ဆင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ၌ပါ ဆက္စပ္ျပထားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ အထူးသျဖင့္ အိုင္းစတိုင္းကဲ့သို႔ေသာပုဂၢိဳလ္ကို အသည္းခိုက္ေစႏိုင္ေသာ ေဒသနာကား Dependent Oringination ဟုလည္းေကာင္း၊ Relativity Theories ဟုလည္းေကာင္း၊ Casual Relationship ဟုလည္းေကာင္း အဆင္ေျပသလုိ ျပန္ဆိုၾကသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ ေဒသနာပင္ျဖစ္ေပသည္။
အံ့ၾသဖြယ္မရွိေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္-
ဗုဒၶသည္ ဓမၼႏွင့္ ထပ္တူၾက၍
ဓမၼသည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ ထပ္တူၾက၏။
ဤသို႔ဆိုေသာ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္ပင္ ဗုဒၶႏွင့္ထပ္တူပင္ က်ေနျပန္ေသး၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္ အမွန္တကယ္ ခက္ခဲနက္နဲရံုသာမက အျမင္အားျဖင့္လည္း ခက္ခဲနက္နဲသည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္ဟု မွတ္ယူရေပေတာ့သည္။
အထူးအားျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေဒသနာကို ဝိပႆနာအျမင္ျဖင့္ စီစစ္ခြဲျခမ္းျပေတာ္မူခဲ့ေသာ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေၾကာင့္ အဂၤါ(၁၂) ပါး ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားက ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမ်ားၾကား၌ ေနလို၊ လလိုပင္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ဤေဒသနာကား သံသရာလည္ပံုႏွင့္ သံသရာရပ္ပံုကိုျပေသာ ေဒသနာသက္သက္သာျဖစ္သည္။ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးစသည္တို႔ႏွင့္ မပတ္သက္ေပ။
အျခား ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာကို သံယုတၱနိကာယ္၌ ေတြ႔ရျပန္သည္။ ဤေဒသနာက သုတၱန္ေဒသနာေတာ္ပီပီ လူ႔ျပႆနာ၊ ဘဝျပႆနာကို က်ိဳးေၾကာင္းဆက္ျပထားေပသည္။
ဘဝျပႆနာသည္ တဏွာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
တဏွာသည္ ဆႏၵ( Desire) ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဆႏၵသည္ ႏွစ္သက္မႈ၊ မႏွစ္သက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ႏွစ္သက္မႈ၊ မႏွစ္သက္မႈသည္ ဖႆေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဖႆသည္ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (D : 11, 55)
လူတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၊ ႏိုင္ငံတစ္ခု၌ျဖစ္တတ္ေသာ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးတို႔ကို ဤသုတ္ေတာ္က အေၾကာင္းရွာျပထားခဲ့သည္။ အဂၤါ(၁၂) ပါး၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားႏွင့္ သေဘာတရားတူေသာ္လည္း ခ်ဥ္းကပ္ပံုအနည္းငယ္ ကြဲလြဲေပသည္။ ဤသည္မွာ ေဒသနာဥာဏ္ေတာ္၏ အစြမ္းပင္ျဖစ္သည္။
ေနာက္ပဋိစၥသမုပၸါဒ္က လူ၏ေန႔စဥ္ဘဝ၊ ေန႔စဥ္ေဝါဟာရႏွင့္ ပို၍နီးကပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရျပန္သည္။
ဒုကၡကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သဒၶါတရားျဖစ္၏။
သဒၶါကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ပီတိျဖစ္၏။
ပီတိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ပႆဒၶိ( ကိုယ္၊ စိတ္ေအၿငိမ္းမႈ) ျဖစ္၏။
ပႆဒၶိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သုုချဖစ္၏။
သုခကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ သမာဓိျဖစ္၏။
သမာဓိကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ နိဗၺိဒါၶဥာဏ္ျဖစ္၏။
နိဗၺိဒါဥာဏ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ အႆာဒ( မသာယာႏိုင္မႈ) ျဖစ္၏။
အႆာဒကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဝိမုတၱိ(လြတ္ေျမာက္မႈ) ျဖစ္၏။
ဝိမုတၱိကိုအေျခခံ၍ ဝိမုတၱဥာဏဒႆနဥာဏ္ျဖစ္၏။
ဒုကၡကိုအေၾကာင္းခံ၍ သဒၶါျဖစ္သည္ ဆိုေသာစကားသည္ အလြန္အဓိပၸါယ္ရွိသည္။
လူသည္ ဒုကၡေတြ႔မွ သဒၶါတရားေပါက္ကာ ဘာသာတရားဖက္သို႔ ဦးလွည့္လာတတ္သည္။ ယေန႔ လတ္တေလာျဖစ္ေနၾကေသာပံုစံႏွင့္ အေတာ္နီးစပ္ေနေပသည္။ ယေန႔ဟုဆိုေသာ္ ယခုေခတ္လူသားမ်ားကို ေစာ္ကားသလို ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။ အ႒ာကထာဆရာကလည္း ဤသို႔ပင္ မွတ္ခ်က္ခ်သျဖင့္ ထိုေခတ္ကလည္း ဤသို႔ပင္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
အဓိကအားျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေဖာ္ျမဴလာသံုးမ်ိဳးႏွင့္အထက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္တို႔ ယူဆၾကေလသည္။
၁။ သံသရာလည္ေၾကာင္း၊ ျပတ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျမဴလာ
၂။ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ေဖာ္ျမဴလာ
၃။ ဘဝဒုကၡမွ ဘဝထြက္ေျမာက္ေရး ေဖာ္ျမဴလာ ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ဆိုေသာ္ ေဗာဇၥ်င္(၇) ပါးကိုလည္း ေမ့ထား၍ ရမည္မထင္။ ေဗာဇၥ်င္္(၇) ပါးကသည္ပင္ တစ္ခုကိုတစ္ခုအေၾကာင္းခံၿပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။
သတိမရွိပဲ ဓမၼဝိစယမျဖစ္
ဓမၼဝိစယမရွိပဲ ဝီရိယမရွိ
ဝီရိယမရွိပဲ ပီတိမျဖစ္
ပီတိမျဖစ္ပဲ ပႆဒၶိမျဖစ္
ပႆတိမျဖစ္ပဲ သမာဓိမျဖစ္
သမာဓိမျဖစ္ပဲ ဥေပကၡာမျဖစ္- ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
သတိမရွိက ဓမၼကို စူးစမ္းသိျမင္မႈ မရွိႏိုင္၊ စူးစမ္းသိေလးမွ မသိက ဝီရိယထားၿပီးအားထုတ္မႈ မရွိႏိုင္ဟု စသျဖင့္ ဆိုလိုထားေပသည္။
ေခတ္ပညာရွင္တို႔အလိုအရ “ အရွင္သာရိပုတၱေလာင္းလ်ာကို အရွင္အႆဇိမေထရ္ ေဟာခဲ့ေသာ “ ေယ ဓမၼာ ေဟတုုပၸဘာဝါ” စေသာ ဂါထာသည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၏အခ်ဳပ္ဟု ဆိုၾကေလသည္။ ဝိနည္းခႏၶကဝဂ္၌ ကိုယ္က်င့္တရားေရးရာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဖာ္ျမဴလာကို ေတြ႔ရျပန္သည္။
၁။ ဝတ္ႀကီးဝတ္ငယ္ကို မျဖည့္က်င့္သူသည္ သီလကို ျဖည့့္က်င့္သည္မမည္၊
၂။ သီလမျပည့္သူသည္ စိတ္၏ေအးၿငိမ္းမႈကို မရ၊
၃။ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ မရသူသည္ တရားဓမၼကို ေကာင္းစြာနားမလည္ႏိုင္၊
၄။ တရားဓမၼကို မသိျမင္သူသည္ ဒုကၡလြတ္ေျမာက္ရာကို မေရာက္ႏိုင္ ဟု လွလွပပ က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္ျပေတာ္မူခဲ့သည္။
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သေဘာတရားမ်ားပါဝင္ေနသည့္ ေဒသနာတို႔ကိုၾကည့္ရာ အဂၤါ(၁၂) ပါးျဖင့္ျပေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္က အဘိဓမၼာသေဘာတရားမ်ား မပါဝင္ပဲ နားလည္ရန္မလြယ္ကူရကား အခက္ခဲဆံုးဟု ဆိုရေပေတာ့မည္။
မည္သို႔ျဖစ္ေစကာမူ ဗုဒၶေဒသနာကို ပညာရွင္မ်ား ေလးစားေနရျခင္းကား ဤ Relativity Theory ကို ရုပ္တရားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိုသာမက နာမ္တရားအဆင့္ဆင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ၌ပါ ဆက္စပ္ျပထားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ အထူးသျဖင့္ အိုင္းစတိုင္းကဲ့သို႔ေသာပုဂၢိဳလ္ကို အသည္းခိုက္ေစႏိုင္ေသာ ေဒသနာကား Dependent Oringination ဟုလည္းေကာင္း၊ Relativity Theories ဟုလည္းေကာင္း၊ Casual Relationship ဟုလည္းေကာင္း အဆင္ေျပသလုိ ျပန္ဆိုၾကသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ ေဒသနာပင္ျဖစ္ေပသည္။
အံ့ၾသဖြယ္မရွိေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္-
ဗုဒၶသည္ ဓမၼႏွင့္ ထပ္တူၾက၍
ဓမၼသည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ ထပ္တူၾက၏။
ဤသို႔ဆိုေသာ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္ပင္ ဗုဒၶႏွင့္ထပ္တူပင္ က်ေနျပန္ေသး၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္ အမွန္တကယ္ ခက္ခဲနက္နဲရံုသာမက အျမင္အားျဖင့္လည္း ခက္ခဲနက္နဲသည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္ဟု မွတ္ယူရေပေတာ့သည္။
သီဟနာဒ
Copyright © 2012 ကမ္းလက္. All rights reserved.
Post a Comment