သိပၸံနည္းက်ေတြ ေခတ္စားလြန္းေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ၊ အစားအစာ စားတာ၊ အိပ္တာ၊ အိပ္ယာေရြးတာ၊ ေရကူးတာ- ဒါေတြအားလံုး သိပၸံနည္းက်ဆိုၿပီး လုိက္လုပ္ၾကတယ္။ တရားထိုင္တာလည္း သိပၸံနည္းက်ပဲ။
ဒီတစ္ေခါက္ ရြာကိုျပန္ေတာ့ ရြာက ကဗ်ာဆရာကေျပာတယ္။
“ဒီေခတ္ေကာင္ေလးေတြက ခင္ေမာင္တိုးတို႔၊ မဇၥ်ိမလွိဳင္းတို႔ကို မသိၾကေတာ့ဘူး။ ဒီေခတ္က ေဂ်ာက္ဂ်က္တို ႔ေခတ္ေလ ကြာ။ ေလးျဖဴတို႔ေတာင္ အဖိုးႀကီးစာရင္းထဲ သြင္းထားၾကၿပီ” တဲ့။
ၿပီးေတာ့ သူက ဆက္ေျပာတယ္။
“ ဒါေပမယ့္ ကာရာအိုေကခန္းေတြမွာေတာ့ ခင္ေမာင္တိုးတို႔က ရွိကိုရွိေနရတယ္ကြ။ ကာရာအိုေကကုိသြားတဲ့လူေတြက အသက္ေလးဆယ္က အထက္ေတြမ်ားတယ္ေလကြာ။ ဒီအရြယ္ေရာက္ေတာ့ ကုိယ္ပိုင္စီးပြါးေရးလည္းရွိ၊ သံုးႏိုင္စြဲႏိုင္သူေတြ လည္း ျဖစ္တတ္ႀကတယ္မဟုတ္လား။ ဟဲ….ဟဲ တို႔အရြယ္ေတြေပါ့ကြာ။ ခင္ေမာင္တိုးမွ ခင္ေမာင္တိုးအုပ္စုေတြ” တဲ့။
ဟုတ္ပါတယ္။ တြံေတးသိန္းတန္၊ မာမာေအးတို႔နဲ႔ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရသူေတြက စုိင္းထီးဆိုင္တို႔၊ ခင္ေမာင္တိုးတို႔ဆို နားေထာင္လို႔ မရတတ္ဘူး။ ဘယ္လိုသီခ်င္းေတြလဲလို႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။ စိုင္းထီးဆိုင္၊ ခင္ေမာင္တိုးတို႔နဲ႔ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသူေတြ က်ျပန္ေတာ့ ေဇာ္ဝင္းထြဋ္တို႔ ေလးျဖဴတို႔ကို အသည္းထဲစြဲသြားဖို႔ ခက္ေနျပန္ေရာ။
အဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔နားထဲက်ျပန္ေတာ့ ေဂ်ာက္ဂ်က္တို႔အုပ္စုကေပါ့ရႊတ္ရႊတ္ပဲေပါ့။
ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ကိုယ္ႀကီးျပင္းခဲ့ရတဲ့ ေတးသီခ်င္း၊ အဆိုေတာ္၊ တီးဝုိင္းေတြကို စြဲစြဲျမဲျမဲ နားေထာင္တတ္ ၾကတယ္ဆိုတာ သိပၸံနည္းက်တယ္ဆိုတာပါ။
အေမရိကန္ သိပၸံပညာရွင္၊ စာေရးဆရာ၊ ပါေမာကၡ ဆာပိုး(လ္) စကီး (Sapolsky) က နယူးေယာက္မဂၢဇင္းမွာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးထားပါတယ္။ သူေျပာတာက သူဟာအသက္အရြယ္ရလာတာႏွင့္အမ ွ် အႏုပညာခံစားမႈနယ္ပယ္ က်ဥ္းလာပါသတဲ့။ အထူးသျဖင့္ ေတးဂီတေတြကို ခံစားတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာေပါ့။သူက သိပၸံပညာ ရွင္ျဖစ္ေလေတာ့ ဒီကိစၥက တကယ္ပဲ ေယဘုယ်ျဖစ္တတ္တဲ့သေဘာလားဆိုတာသိဖို႔ သုေတသနၿပဳခဲ့တယ္။
သူက အသံလႊင့္ဌာနေပါင္းစံုရဲ႕ မန္ေနဂ်ာေတြ အရာရွိေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ဘယ္လိုေတးဂီတေတြကို နားေထာင္တတ္ပါသလဲ၊ အဲသလို နားေထာင္တဲ့ေတးဂီတေတြဟာ ဘယ္အရြယ္မွာ စတင္ႏွစ္ၿခိဳက္ ခဲ့တာလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ေမးတာပါ။ အဲဒီမွာ သူသိလိုက္ရတဲ့အခ်က္က အသက္ ၂၀- နဲ႔ေအာက္မွာ အသဲစြဲႀကိဳက္ခဲ့တဲ့ သီခ်င္းေတြရွိခဲ့ရင္ အဲဒီလူဟာ အဲဒီသီခ်င္းေတြကိုပဲ ခံစားတတ္ၿပီး အဲဒီသီခ်င္းေတြကိုပဲ တသက္လံုး စြဲစြဲျမဲျမဲ နားေထာင္သြား တတ္ၾကပါသတဲ့။ အျခားႏွစ္သက္တဲ့ သီခ်င္းတစ္ခ်ိဳ႕ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသဲထဲစြဲၿပီး တသက္လံုးေတာ့ နားမေထာင္ၾကပါဘူး။
အဲဒီကေနဆက္ၿပီး ေနာက္ထက္ေတြ႔ရွိခဲ့ရျပန္တာကေတာ့ အသက္ ၃၅- ႏွစ္နဲ႔ အထက္မွာ စတင္ရင္းႏွီးၿပီး ႏွစ္ၿခိဳက္တဲ့ ဂီတကိုေတြ႔ရင္း ခံစားတတ္လာတဲ့ လူေတြထဲမွာ ၅- ရာခုိင္ႏွံဳးေအာက္ေလ်ာ့တဲ့လူေတြပဲ ဆက္ၿပီး နားေထာင္တတ္ၾကပါသတဲ့။
သူက အစားအစာနဲ႔ ဖက္ရွင္ေတြမွာလည္း သုေတသနျပဳခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကကို စူရွီစတင္ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အသက္ ၃၅- ႏွစ္နဲ႔အထက္မွာရွိတဲ့ လူေတြထဲက (၉၅) ရာခိုင္ႏွဳန္းဟာ စူရွီကို တို႔လို႔ေတာင္ မၾကည့္ၾကဘူးတဲ့။ အဲသလိုပါပဲ ဖက္ရွင္အသစ္အဆန္း ေပၚလာတဲ့အခ်ိန္္မွာ အသက္ (၂၅) ႏွစ္နဲ႔အထက္မွာရွိေနတဲ့ လူေတြရဲဲ့ (၉၅) ရာခိုင္ႏွဳန္းက ဖက္ရွင္အသစ္ကို မဝတ္ၾကေတာ့ပါဘူးတဲ့။
ဒါက အခုသိပၸံျဖစ္သြားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ထူးဆန္းလွတဲ့ ကိစၥရယ္လို႔ေတာ့ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ အသစ္အဆန္းတစ္ခုခုဆိုရင္ လူႀကီးေတြထက္ လူငယ္ေတြက ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားတတ္ၾကတာ မဟုတ္လား။ အသက္(၃၅) ႏွစ္ဆိုတဲ့ အရြယ္ဟာ ျမဴးဇစ္အသစ္၊ အစားအစာအသစ္၊ ဖက္ရွင္အသစ္ေတြကို လံုးဝလက္မခံႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သိပ္သဘာဝေတာ့ မက်ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဟာ အသစ္ကုိ လူငယ္ေတြလိုေတာ့ တစြဲမက္မက္သိပ္မရွိၾကေတာ့ဘူး။
ဒါေတြမွမဟုတ္ပါဘူး၊ အသက္အရြယ္ရလာတာႏွင့္အမွ် သူတို႔ဖတ္တဲ့ စာေပအမ်ိဳးအစားေတြကလည္း နည္းသထက္နည္း၊ က်ဥ္းသထက္က်ဥ္းလာတတ္ပါတယ္။ စာဆိုရင္အစံုဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြေတာင္မွ အရြယ္ေထာက္လာရင္ စာေရြးၿပီး ဖတ္လာၾကပါတယ္။
ဒီကိစၥမ်ိဳးေတြမွာ နယ္က်ဥ္းလာတာက ျပႆနာႀကီးမဟုတ္ေပမယ့္ အသစ္ကိုလက္ခံတာ၊ မခံတာအသာထား အိုးပန္းမိုင္းျဖစ္ဖို႔ေတာ့ အလြန္အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါတယ္။
၁၉၉၀- ႏွစ္ေတြတုန္းက ကန္တပ္ကီ( Kentucky) တကၠသိုလ္က ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ စႏိုးဒန္ ( David Snowdon) က ဒီကိစၥအတြက္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား သုေတသနျပဳခဲ့တယ္။ သူ သုေတသနၿပဳခဲ့တာက အသက္ႀကီးၿပီး အတိတ္ကို သတိမရေတာ့တဲ့ သီလရွင္ေတြကိုပါ။
သူေတြ႔ရွိတာကေတာ့ တကၠသိုလ္တစ္ခုခုက ဘြဲ႔ရသီလရွင္ေတြဟာ ပညာေရးနဲ႔လည္း အဆက္မျပတ္ဘူးဆိုရင္ အျခားသီလရွင္ေတြထက္ ပိုၿပီးကိုယ္အားကိုယ္ကိုးဆန္တယ္။ ပိုၿပီး တက္ၾကြတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါအျပင္ ပညာလည္း ဆက္လက္ဆည္းပူးမယ္၊ စိတ္ဝင္စားစရာ အသစ္အသစ္ေတြကိုလည္း ပိုၿပီးလိုက္စားမယ္ဆိုရင္ သူတို႔စိတ္ေတြကလည္း ပိုုၿပီးလန္းဆန္း တက္ၾကြေနပါသတဲ့။
ဒါကိုၾကည့္ရင္ အသက္အရြယ္ရလာတဲ့လူေတြဟာ ဂီတ၊ အစားအစာ၊ ဖက္ရွင္စတာေတြကို ေခတ္နဲ႔အညီ မီေအာင္မလိုက္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ အိုးပင္းမိုင္း(ဒ္) ျဖစ္ေနၿပီး စိတ္ဝင္စားစရာအသစ္ေတြ၊ အေတြ႔အႀကံဳအသစ္ေတြကို ရွာေဖြ လက္ခံႏိုင္ဖို႔ေတာ့ ႀကိဳးစားထားသင့္တာေပါ့။ ဦးေႏွာက္ကို အလုပ္ေပးထားေတာ့ အာရံုေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြ သက္သာေစတယ္လို႔ သိပၸံက ေျပာတယ္မဟုတ္လား။
ဘာပဲေျပာေျပာ မာမာေအးမွ မာမာေအး၊ ခင္ေမာင္တိုးမွ ခင္ေမာင္တိုးဆိုလိုလည္း ေခတ္မမီလို႔ ရွက္စရာမဟုတ္ေတာ့ဘူးေလ။
ဒါလည္း သိပၸံနည္းက်ပဲဥစၥာ။
ဒါလည္း သိပၸံနည္းက်ပဲဥစၥာ။
ဇင္ေ၀ေသာ္
Post a Comment