ဒီေလ့က်င့္ခန္းက ေရွးေဟာင္းတရုတ္ယဥ္ေက်းမႈပါ။ အခုေတာ့ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းက ခႏၶာကုိယ္ေရာ၊ စိတ္ကိုပါ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေဟာင္ေကာင္၊ မေလးရွား၊ အိႏၵိယ၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ျပင္သစ္၊ နယ္သာလန္စတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း(၂၀) ေက်ာ္အထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါၿပီ။
ေတာင္အာဖရိကမွာရွိတဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္တစ္ေယာက္က သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာျပပါတယ္။ သူေနာက္ေၾကာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္း မကၠဆီကန္ကေလးနဲ႔ ဝင္တိုက္မိၿပီး ေခါင္းကြဲသြားတယ္တဲ့။ ေခါင္းကြဲသြားေတာ့ ဦးေႏွာက္ေတာင္ အနည္းငယ္ထြက္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ “ A bit of brain fell out but not much. I still have plenty.” ဦးေႏွာက္ေတြ ေခါင္းထဲမွာ အမ်ားႀကီးက်န္ေနေသးလို႔ ကိစၥမရွိပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ “Backing up affects your brain” ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။
ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူေတြေမးတတ္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကို စာရင္းျပဳထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ဘယ္ကိုဦးတည္သြားေနတယ္ဆိုတာ သိပါသလား။
ေျဖ။ ။ မသိပါ။ ဒါကသည္ပင္ ေပ်ာ္စရာပါ။
ေမး။ ။ အဲသလိုေလွ်ာက္ရင္ ဓာတ္တိုင္စတာေတြနဲ႔ မတိုက္မိဘူးလား။
ေျဖ။ ။ မတိုက္မိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဟန္းဖုန္းေတြကိုပဲၾကည့္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္တတ္သူေတြနဲ႔ေတာ့ ဝင္တိုက္တတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သူတို႔က ခင္ဗ်ားတို႔ကို မျမင္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ မျမင္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ အသိဥာဏ္သိပ္မျမင့္မားေသးတဲ့ ေက်ာက္ေခတ္သတၱဝါေတြနဲ႔ တူပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ဝိဥာဥ္ဟာ ဟန္းဖုန္းမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာပဲ ပူးကပ္ေနတတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သူတို႔နဲ႔ ဝင္တိုက္မိရင္ နာက်င္(အနာတရျဖစ္) ပါသလား။
ေျဖ။ ။ မနာက်င္ပါ။ ေခါင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေနာက္ပိုင္းက မာေက်ာၿပီး ေခါင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေရွ႕ပိုင္းက ပိုႏူးညံ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နာျခင္းနာ သူတို႔ပဲ နာပါတယ္။
ေမး။ ။ အဲသလိုဝင္တိုက္မိရင္ သူတို႔ကို ေတာင္းပန္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ Yes, but I don’t mean it. သူတို႔ဟန္းဖုန္းကို ျပန္ေကာက္ယူစဥ္ မရယ္မိေအာင္ပင္ ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ကိုယ္တိုင္ေရာ အနာတရျဖစ္ဖူးပါသလား။
ေျဖ။ ။ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ေခ်ာက္ကမ္းပါးေပၚကေနက်ၿပီး ေသဆံုးပါတယ္။ အဲသလိုျဖစ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီေန႔ဟာ ျပႆဒါးေန႔လို႔ ဆိုရမွာပါ။ တရုတ္ျပည္မွာလည္း လူတစ္ေယာက္ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ေရကန္ထဲက်ၿပီး နစ္ျမွပ္ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူလည္း ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အက်င့္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တာက ေႏွးေႏွးပဲေလွ်ာက္လို႔ ရပါသလား။
ေျဖ။ ။ မေႏွးပါ။ ယူေကက Garret Doherty ဆိုတဲ့လူဟာ (၇) မိနစ္အတြင္း တစ္မုိင္ေရာက္ေအာင္ ေနာက္ျပန္ေျပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို အတည့္ေျပးတာေတာင္ (၇) မိနစ္အတြင္း တစ္မိုင္ေရာက္ေအာင္ မေျပးႏိုင္ပါ။
ေမး။ ။ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းရဲ့ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ေတြကို ေျပာျပပါ။
ေျဖ။ ။ ေတာ္ေတာ္ေလးေလွ်ာက္ၿပီးရင္ ကိုယ္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့လူေတြအားလံုးဟာ ေျပာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ေမး။ ။ မေကာင္းတဲ့အခ်က္ေရာ မရွိဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ရွိပါတယ္။ သံုးခ်က္ပါ။ တစ္- အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္- “You are going the wrong way” လို႔ လူေတြက ထပ္တလဲလဲ ေျပာၾကပါတယ္။ သံုး- ေကာင္ေလး (သို႔) ေကာင္မေလးေခ်ာေခ်ာေတြ႔ရင္ ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္လို႔ မရေတာ့ပါ။
ေမး။ ။ အဲသလို ေနာက္ေယာင္ခံမလိုက္ရဘူးဆိုရင္ သူတို႔ကို သတိရေနပါသလား။
ေျဖ။ ။ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ဒီေလာက္ေတာ့ အနစ္နာခံရပါတယ္။
ေမး။ ။ အခုမွစၿပီး ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြကို ေျပာခ်င္တဲ့စကားေလးမ်ားရွိရင္ ေျပာေပးပါ။
ေျဖ။ ။ လမ္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေရြးခ်ယ္ပါ။ တိုင္ေတြ၊ မီးတိုင္ေတြ၊ စက္ရံု၊ ေဆးရံုေတြမရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြကို ေရြးၿပီးေလွ်ာက္ပါ။ အထူးသျဖင့္ မကၠဆီကန္ေပါက္စေလးေတြကို ဂရုစုိက္ပါ။
ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ဗီြဒီယိုကလစ္ေလးကို ၾကည့္ေပးပါ။ အဲသလို မၾကာမၾကာလုပ္ေပးဖို႔လည္း အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
By Mr Jam
ေတာင္အာဖရိကမွာရွိတဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္တစ္ေယာက္က သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာျပပါတယ္။ သူေနာက္ေၾကာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္း မကၠဆီကန္ကေလးနဲ႔ ဝင္တိုက္မိၿပီး ေခါင္းကြဲသြားတယ္တဲ့။ ေခါင္းကြဲသြားေတာ့ ဦးေႏွာက္ေတာင္ အနည္းငယ္ထြက္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ “ A bit of brain fell out but not much. I still have plenty.” ဦးေႏွာက္ေတြ ေခါင္းထဲမွာ အမ်ားႀကီးက်န္ေနေသးလို႔ ကိစၥမရွိပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ “Backing up affects your brain” ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။
ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူေတြေမးတတ္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကို စာရင္းျပဳထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ဘယ္ကိုဦးတည္သြားေနတယ္ဆိုတာ သိပါသလား။
ေျဖ။ ။ မသိပါ။ ဒါကသည္ပင္ ေပ်ာ္စရာပါ။
ေမး။ ။ အဲသလိုေလွ်ာက္ရင္ ဓာတ္တိုင္စတာေတြနဲ႔ မတိုက္မိဘူးလား။
ေျဖ။ ။ မတိုက္မိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဟန္းဖုန္းေတြကိုပဲၾကည့္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္တတ္သူေတြနဲ႔ေတာ့ ဝင္တိုက္တတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သူတို႔က ခင္ဗ်ားတို႔ကို မျမင္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ မျမင္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ အသိဥာဏ္သိပ္မျမင့္မားေသးတဲ့ ေက်ာက္ေခတ္သတၱဝါေတြနဲ႔ တူပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ဝိဥာဥ္ဟာ ဟန္းဖုန္းမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာပဲ ပူးကပ္ေနတတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သူတို႔နဲ႔ ဝင္တိုက္မိရင္ နာက်င္(အနာတရျဖစ္) ပါသလား။
ေျဖ။ ။ မနာက်င္ပါ။ ေခါင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေနာက္ပိုင္းက မာေက်ာၿပီး ေခါင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ေရွ႕ပိုင္းက ပိုႏူးညံ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နာျခင္းနာ သူတို႔ပဲ နာပါတယ္။
ေမး။ ။ အဲသလိုဝင္တိုက္မိရင္ သူတို႔ကို ေတာင္းပန္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ Yes, but I don’t mean it. သူတို႔ဟန္းဖုန္းကို ျပန္ေကာက္ယူစဥ္ မရယ္မိေအာင္ပင္ ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ကိုယ္တိုင္ေရာ အနာတရျဖစ္ဖူးပါသလား။
ေျဖ။ ။ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ေခ်ာက္ကမ္းပါးေပၚကေနက်ၿပီး ေသဆံုးပါတယ္။ အဲသလိုျဖစ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီေန႔ဟာ ျပႆဒါးေန႔လို႔ ဆိုရမွာပါ။ တရုတ္ျပည္မွာလည္း လူတစ္ေယာက္ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ေရကန္ထဲက်ၿပီး နစ္ျမွပ္ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူလည္း ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အက်င့္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တာက ေႏွးေႏွးပဲေလွ်ာက္လို႔ ရပါသလား။
ေျဖ။ ။ မေႏွးပါ။ ယူေကက Garret Doherty ဆိုတဲ့လူဟာ (၇) မိနစ္အတြင္း တစ္မုိင္ေရာက္ေအာင္ ေနာက္ျပန္ေျပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို အတည့္ေျပးတာေတာင္ (၇) မိနစ္အတြင္း တစ္မိုင္ေရာက္ေအာင္ မေျပးႏိုင္ပါ။
ေမး။ ။ ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းရဲ့ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ေတြကို ေျပာျပပါ။
ေျဖ။ ။ ေတာ္ေတာ္ေလးေလွ်ာက္ၿပီးရင္ ကိုယ္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့လူေတြအားလံုးဟာ ေျပာင္းျပန္လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ေမး။ ။ မေကာင္းတဲ့အခ်က္ေရာ မရွိဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ရွိပါတယ္။ သံုးခ်က္ပါ။ တစ္- အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္- “You are going the wrong way” လို႔ လူေတြက ထပ္တလဲလဲ ေျပာၾကပါတယ္။ သံုး- ေကာင္ေလး (သို႔) ေကာင္မေလးေခ်ာေခ်ာေတြ႔ရင္ ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္လို႔ မရေတာ့ပါ။
ေမး။ ။ အဲသလို ေနာက္ေယာင္ခံမလိုက္ရဘူးဆိုရင္ သူတို႔ကို သတိရေနပါသလား။
ေျဖ။ ။ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ဒီေလာက္ေတာ့ အနစ္နာခံရပါတယ္။
ေမး။ ။ အခုမွစၿပီး ေနာက္ျပန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြကို ေျပာခ်င္တဲ့စကားေလးမ်ားရွိရင္ ေျပာေပးပါ။
ေျဖ။ ။ လမ္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေရြးခ်ယ္ပါ။ တိုင္ေတြ၊ မီးတိုင္ေတြ၊ စက္ရံု၊ ေဆးရံုေတြမရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြကို ေရြးၿပီးေလွ်ာက္ပါ။ အထူးသျဖင့္ မကၠဆီကန္ေပါက္စေလးေတြကို ဂရုစုိက္ပါ။
ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ဗီြဒီယိုကလစ္ေလးကို ၾကည့္ေပးပါ။ အဲသလို မၾကာမၾကာလုပ္ေပးဖို႔လည္း အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
By Mr Jam
ဇင္ေဝေသာ္
