က်ေနာ္တို ့ ဘေလာ့ဂ္မွာ လီကြမ္းယုေတြသိပ္မ်ားေနသလားလို ့ေတာင္ စဥ္းစားစရာပါ။ ျမန္မာလိုမတတ္တဲ့ တရုတ္မ စလံုးမိတ္ေဆြက မင္းဘာေတြေရးေနတယ္ဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ လီကြမ္းယုပံုေတြေတာ့ အမ်ားၾကီးေတြ ့ရတယ္လို ့ ဆိုလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ သတင္းစာထဲပါလာတဲ့ ဒီေဆာင္းပါးေလးကိုလည္း သေဘာတူတာ မတူတာအပထား သေဘာက်လို ့ ဘာသာျပန္လိုက္မိပါတယ္။
သူရဲ႕ Hard Truths စာအုပ္ၾကီးထဲမွာေတာင္ ျမန္မာနဲ ့ပတ္သတ္တဲ့ေမးခြန္းတစ္ခုသာေပးခြင့္ျပဳျပီး ျမန္မာအေၾကာင္း စိတ္နာတယ္။ ေတာ္ျပီတျခားဟာေမးလို ့ေျပာျပီး ေရွာင္ထြက္သြားတဲ့အဖိုးၾကီးက ျမန္မာအေၾကာင္းတခမ္းတနား ေဆာင္းပါးေတြဘာေတြေတာင္ ေကာက္ေရးေနေတာ့ အံၾသတၾကီးလည္း ျဖစ္မိတယ္။
ထားပါေတာ့ သူ ့ေဆာင္းပါးက “Socialism or free market? Consider Myanmar and Thailand” ပါတဲ့။
ျမန္မာႏွင့္ထိုင္းတုိ ့သည္ အက်ယ္အဝန္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း လူဦးေရအားျဖင့္လည္းေကာင္း မတိမ္းမယိမ္း ရွိၾကသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ား တိုးတက္မႈႏႈန္းအားျဖင့္လည္း သူ မသာ ကိုယ္မသာရွိေနခဲ့ၾကသည္။
သို ့ေသာ္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္၌ ဂ်င္နရယ္ေနဝင္းက စစ္တပ္အာဏာကိုသိမ္းခဲ့ျပီး စစ္တပ္ကိုအေျခခံျပီး ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ပါးပါးျဖင့္ ႏိုင္ငံကို တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ျပင္ပကမာၻ၏ တံခါးတို ့ကို ပိတ္ခဲ့ျပီး ျဗိတိသွ်အစိုးရႏွင့္အတူ ပါလာသည့္ အိႏၵိယန္းတို ့ကိုေမာင္းထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္၌ ေနဝင္းကိုယ္တိုင္က ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ေသာ္လည္း နိုင္ငံကို စစ္တပ္ကပင္ အုပ္စိုးထားခဲ့သည္။
ထိုတခ်ိန္တည္းမွာပင္ ထိုင္းနိင္ငံကလည္းစစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈမ်ား အၾကိမ္ၾကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေခါင္းေဆာင္တို ့ က မတူေသာစီးပြားေရးမူဝါဒကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက တံခါးဖြင့္စီးပြားေရးစနစ္ကိုက်င့္သံုးျပီး ကမာၻ ့နိုင္ငံမ်ားမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူတို ့ကို လက္ခံခဲ့သည္။ ထို ့အျပင္ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈကာလအတြင္း ေရာက္ရွိလာခဲ့သည့္ တရုတ္လူမ်ိဳးတို ့ ကို လက္ခံထားခဲ့သည္။ ယေန ့ဆိုလွ်င္ ထိုင္းနိုင္ငံသည္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈပိုင္း၌ အာရွ၏ အစည္ကားဆံုးနုိင္ငံတစ္ခုထဲတြင္ ပါဝင္ေနေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏တံခါးပိတ္ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒေၾကာင့္ ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ႏွင့္တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြက႑၌ထိုင္းႏိုင္ငံေနာက္ ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ရေလသည္။၁၉၈၀ခုမ်ား၌ ျမန္မာနိုင္ငံ၏တစ္ႏွစ္အတြင္းတစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြသည္၁၇၂အေမရိကန္ ေဒၚလာျဖစ္ျပီးထိုင္းနိုင္ငံတစ္ႏွစ္အတြင္း တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၆၀ရွိေနခဲ့သည္။ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ၏တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြကအေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၉၅၀ ျဖစ္ျပီး ထိုင္းက ၈၅၁၆ အထိ ကြာဟခဲ့ေလေတာ့သည္။
၁၉၉၇ခု ေမလတြင္အေမရိကန္နိုင္ငံကလူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈတို ့ေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚစီးပြားေရးပိတ္ပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့
သည္။ထိုပိတ္ဆို ့မႈတို ့တြင္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ကုန္သြယ္မႈတို ့ပါပါဝင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးခၽြတ္ျခံဳက်လာျခင္းႏွင့္အျခား
အျခားေသာျပႆနာတို ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားတို ့သည္လိုအပ္ေသာေဆးဝါးမ်ားရရွိေစရန္အတြက္ပင္ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္သို ့သြားကာ ေက်ာက္စိမ္းမ်ားျဖင့္ေဆးဝါးတို ့ကိုလဲလွယ္ရသည္အထိရွိခဲ့ရသည္။ထိုတခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျမန္မာအစိုးရက ေက်ာက္မ်က္ရတနာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သဘာဝအရင္းအျမစ္တို ့ကို တရုတ္အစိုးရစိတ္ၾကိဳက္ တူးေဖာ္ခြင့္ျပဳခဲ့ျပန္ေလသည္။
ယခုမူထင္ရွားေသာအေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေတြ ့လာရသည္။အထင္ရွားဆံုးသာဓကမွာလက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံ၏ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ တတိယသမီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပင္ျဖစ္သည္။ ေဒၚစုၾကည္က သူမ၏လူငယ္၊ လူလတ္အရြယ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား၌ က်င္လည္ခဲ့ရျပီး မိခင္၏က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ၁၉၈၀ ခုတြင္ ျမန္မာျပည္ျပန္သြားခဲ့ျပီး ပရုိဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ NLDကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၈၉ ခု၌ ပထမဆံုး သူမကိုယ္တိုင္ေနအိမ္အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရသည္။ ထို ့ေနာက္ ၁၉၉၀ ခုေရြးေကာင္ပြဲတြင္ကား သူမ၏အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္က တစ္ႏိုင္ငံလံုး ၅၉ ရာခိုင္ႏွဳန္း၊ ပါလီမန္အမတ္ေနရာ ၈၁ ရာခိုင္ႏွဳန္းအထိ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ စစ္တပ္က ထိုေရြးေကာင္ပြဲရလာဒ္ကို အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ေပ။ ေဒၚစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္က ၂၁ ႏွစ္အတြင္းတြင္ ၁၅ႏွစ္ခန္ ့ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘဝျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုကို သူမရခဲ့သည္။၂၀၁၀ ခု၊ နိုဝင္ဘာလ၌ သူမလည္းအက်ယ္ခ်ဳပ္ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ရေတာ့သည္။
ယခုႏွစ္ဧျပီလတြင္က်င္းပေသာၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ကားအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ကပါလီမန္အမတ္၄၃ ေနရာရရွိခဲ့ေလသည္။ ေဒၚစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ပင္ပါလီမန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာကိုရယူခဲ့သည္။သူမ၏ရဲဝံ့ေျပာင္ေျမာက္ေသာသတိၱက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေျပာင္းလဲမႈကို အဓိကတြန္းအားတစ္ခု ျဖစ္ေစခဲ့သည္။
အလားတူစြာပင္ စစ္တပ္အတြင္း အဓိကအေျပာင္းအလဲကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အထူးအေရးပါလွေပသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ သန္းေရႊ ႏႈတ္ထြက္ျပီး သူ၏စစ္တပ္ထဲမွ ဦးသိန္းစိန္ကသူ ့ေနရာကို ဆက္ခံခဲ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္ကား အမွန္တကယ္ေျပာင္းလဲေရးကို လိုလားသူဟု သံုးသပ္၍ရသည္။ သူ၏ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္၌ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာရွိခဲ့သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အေမရိကန္နိုင္ငံေရးဝန္ၾကီးဗယ္လာရီကလင္တန္တို ့ ပထမဆံုးေတြ ့ဆံုစဥ္ ကလင္တန္က နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈတို ့အတြက္ ဆက္လက္တံခါးဖြင့္ေပးရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္အရင္လက သူတို ့ ႏွစ္ဦးထပ္မံေတြ ့ဆံုရာ အေမရိကန္ကပိတ္ဆို ့ထားေသာ စီးပြားေရးက႑မ်ား ဆိုင္းငံ့ထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ေၾကျငာခဲ့သည္။ ဤအခြင့္အေရးကို အမိအရယူႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ က်ဥ္းေျမာင္းသြားေစနိုင္ေပလိမ့္မည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံကိုယ္တိုင္ကလည္း ဘုရင္စနစ္ဒီမိုကေရစီမွသည္ အရပ္သားဒီမိုကေရစီစနစ္သို ့ ကူးေျပာင္းဆဲကာလသာ ျဖစ္သည္။ ပံုမွန္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေနေသာ္လည္း တစ္ခုခုျဖစ္တိုင္း စစ္တပ္က ေရွ႕တက္လာျပီး ထိန္းသိမ္းထားတတ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၈၀ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းမႈေပါင္း (၁၈) ၾကိမ္ရွိခဲ့ျပီး (၁၁)ၾကိမ္ေအာင္ျမင္ကာ (၇)ၾကိမ္က်ရွံဳးခဲ့သည္။ လတ္တေလာထင္ရွားေသာသာဓကမွာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္္ သက္ဆင္ကို ၂၀၀၆ခု၊ စက္တင္ဘာလက ျဖဳတ္ခ်လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္၏ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈတို ့က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူတို ့၏ ယံုၾကည္မႈကို ေလ်ာ့ပါးေစသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ထိုင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးကအစိုးရတို ့သည္ ထိုသခၤန္းစာကုိ ေကာင္းေကာင္းရယူႏိုင္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရးစနစ္ကို ခိုင္ခုိင္မာမာက်င္သံုးျပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူတို ့ကို ပိုမိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားသင့္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတိုးတက္လာျခင္းသည္ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရးစနစ္ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ရျခင္းသည္ တံခါးပိတ္ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ဤအခ်က္သည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးအတြက္ သခၤန္းစားမ်ားျဖစ္ေပသည္။
ဇင္ေ၀ေသာ္
