ၾကည္ညိုဖြယ္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီး
မႏၱေလးမွာ ဒကာတစ္ေယာက္က ဆြမ္းေလာင္းေနရင္း ကိုရင္ေလးကို အားေပးစကားမ်ား ေလွ်ာက္ထားေနသည္။
"ကိုရင္ေလး ႀကီးလာရင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးလို ျဖစ္ေအာင္ အခုက တည္း စာေတြ ႀကိဳးစားၿပီး လိုက္ထားဘုရား၊ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးက ၾကည္ၫိုဖို႔ သိပ္ ေကာင္းတာပဲ "
"ဟုတ္တယ္ ဒကာႀကီး မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးကၾကည္ၫိုဖို႔သိပ္ ေကာင္း တာ"
"ကိုရင္က မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီး အတၳဳပၸတၱိကို သိသလား၊ ဘာျဖစ္လို႔ ၾကည္ၫိုဖို႔ သိပ္ ေကာင္းတာပဲ လို႔ ေျပာတာလဲ ဘုရား "
"မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးက ကိုရင္ေလးေတြ ေဘာလံုးပြဲ ၾကည္႔ခ်င္ရင္ ၾကည္႔ပါေစ။ ဘုန္းႀကီးတို႔ အ႐ြယ္ေရာက္ရင္ သူတိ႔ု မၾကည္႔ေတာ႔ပါဘူး တဲ႔။ ဆရာေတာ္ႀကီး ေၾကာင္႔ ကုိရင္တိူ႔ အခု ေဘာလံုးပြဲ ၾကည္႔ေနရတာပါ "
လိ႔ု မိန္႔ရင္း သပိတ္ကိုပုိက္ ၾကြသြားေလေတာ႕သည္။
ယင္းဒကာကား ေအာ္ ကိုရင္ေလး မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးကို ၾကည္ၫိုတာ က သူ႕ အေၾကာင္း နဲ႔ သူေပကိုးဟုသာ မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ရေလေတာ႔သည္။
(ဒီေကာင္ေတြ မလာခင္ အေဟာင္းေလး ျပန္တင္လိုက္သည္)
ရတနာေျမပံု (ကမၻာ႔အေတာ္ဆုံး ကေလးမ်ား)
By amanda ripley
ရတနာေျမပံု
ဒီအခန္းမွာေတာ႔ က်ေနာ္တို႔ကေလးေတြနဲ႔ အခု အလွမ္းေဝးေနေသးေပမဲ႔ မေဝးေတာ႔တဲ႔ အနာဂတ္မွာ က်ေနာ္တို႔ ကေလးေတြဝင္ေရာက္ အားစမ္း လာႏိုင္စရာရွိတဲ႔ (ေမ်ွာ္လင္႔ခ်က္ မ်ားစြာ) ပီစာ (PISA- Program for International Student Assessment) စာေမးပြဲအေၾကာင္းနဲ႔ ပီစာရဲ႕ ေလ ယာဥ္မႉး အြန္ဒရီ ရွေလခ်ာအေၾကာင္းကို ေလ႔လာရမွာပါ။
သခ်ၤာေတြ သိပၸံေ တြအျပင္ ဒါေတြနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ျပႆနာ အေျဖရွာေဖြနည္း ကိုပါ စစ္ေဆးႏိုင္လို႔ တစ္ခ်ိန္က ႏွာေခါင္းရွဳံ႕ခဲ႔သူေတြဆီကေတာင္ လက္ခုပ္ သံ တေျဖာင္းေျဖာင္းရေနတဲ႔ ပီစာနဲ႔ ခ်က္ျပဳတ္စီမံေပးသူ အြန္ဒရီ ရွေလခ်ာ ကို ေနာက္ေယာင္ခံ လိုက္ၾကည္႔ၾကရေအာင္။
ရတနာေျမပံု (the treasure map)
အြန္ဒရီး ႐ွေလခ်ာ (Andreas Schleicher) ဟာ စာသင္ခန္းရဲ႕ေနာက္ပိုင္းမွာ တစံုတရာကို စူးစူး စို္က္စိုက္ စဥ္းစားေနရင္း ၿငိမ္သက္စြာ ထုိင္ေနတယ္။ သူ အမွန္တကယ္တက္လိုစိတ္မရွိလွတဲ့ စာသင္ခန္း ေတြကို တက္ေနရင္း ဒီစာသင္ခန္းေတြအေၾကာင္း အဲသလုိ မၾကာမၾကာ ေတြးေနမိတတ္တယ္။ ဒီ့ထက္ပို ေျပာရရင္ သူဟာ ဂ်ာမနီရဲ႕ ထိပ္သီးတကၠသိုလ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဟန္းဘတ္တကၠသိုလ္ (University of Hamburg) မွာ ႐ူပေဗဒ ဘာသာရပ္ ကို သင္ယူေနစဥ္ကပါ။ သူအားေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ အမ်ားတကာေတြ တီဗြီၾကည့္ေနသလို သူဟာ သူ႔သင္ခန္းစာေတြကို စိတ္ကူးနဲ႔ ပံုစံေတြ အမ်ိဳး မ်ိဳးဆြဲၾကည့္ေနတတ္တယ္။
သူ႕ကလပ္ကိုေတာ႔ သူ႔ကိုယ္သူ ပညာေရးသိပၸံပညာ႐ွင္လို႔ (educational scientist) ေခၚတဲ့ ေသာမတ္ နဗီးလ္ ပုိ႔စ္စေလး၀ိုက္ (Postlewaite) က သင္ ၾကားေပးပါတယ္။ ဒီေခါင္းစဥ္ကို ႐ွေလခ်ာက စိတ္၀င္စားေနမိတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ဖခင္ ကလည္း ပညာေရးတကၠသိုလ္မွာ ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ဖခင္ အၿမဲတမ္း ေျပာေလ့ေျပာထ ရွိတာက ပညာေရးဆုိတာ အျခား ေယာဂ က်င့္ စဥ္ ပညာရပ္ေတြလုိ ဘာနဲ႔မွ တိုင္းတာသတ္မွတ္လို႔ မရတဲ့ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ အႏု ပညာရပ္တစ္ခုသာျဖစ္တယ္ ဆုိတာပါပဲ။
သူ႔ဖခင္ရဲ႕ စကားေတြကို နားေထာင္ရင္း ႐ွေလခ်ာ ေျပာႏုိင္တာကေတာ့ ပညာေရးဆုိတာ သိပၸံနည္းက် တုိင္းတာလို႔မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူဟာ ႐ူပေဗဒ ပညာရပ္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးနာမည္ျဖစ္တဲ့ Schleicher ကို ေကာင္းေကာင္း အ သံ မထြက္တတ္တဲ့ ၿဗိတိသွ် ပညာရွင္ ပုိ႔စ္စေလး၀ိတ္ (Postlewaite) ကေတာ့ ဒီလိုမထင္ခဲ့ဘူး။ ပို႔စ္စေလး၀ိတ္က သိမ္ေမြ႕တဲ့ ဘာသာရပ္ တစ္ခုခု ကို ခက္ခဲတဲ့နည္းနဲ႔ စူးစမ္းၾကည့္လုိတဲ့ သုေတသနအဖြဲ႕၀င္ထဲက တစ္ေ ယာက္ ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ သူတုိ႔ နည္းလမ္းသာ ႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိမယ္ဆုိရင္ ပညာေရးဆုိတာလည္း ႐ူပေဗဒဘာသာရပ္လုိ သိပၸံဆန္ဆန္ ခ်ဥ္းကပ္ ၾကည့္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ထားတယ္။
႐ွေလခ်ာဟာ ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္၊ ဥပမာပံုစံေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြး ျငင္းခံုမႈ ေတြကို ဂ႐ုတစိုက္ နားေထာင္ေနတတ္ၿပီး အျပာေရာင္ခပ္မြဲမြဲ မ်က္လံုးအစံုဟာ စူးစူးစိုက္စိုက္ ႐ွိလြန္းလွတယ္။ သူ ႔ဖခင္ ကေတာ့ ဒါေတြကို သေဘာတူမွာမဟုတ္ဘူး ဆုိတာကုိလည္း သူက ႀကိဳတင္ သိေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား တစ္ေယာက္ေ ယာက္က ကမၻာမွာ႐ွိ႐ွိသမွ် ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးေတြကို ဘယ္လုိလူမ်ိဳး က၊ ဘယ္လုိဆင္းရဲမြဲေတမႈက ပညာေရးမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈ႐ွိတယ္ ဆုိတာကို ႏႈိင္းယွဥ္ ေ၀ဖန္ျပႏုိင္ရင္ ဘယ္လိုေတြျဖစ္လာႏုိင္မလဲ ဆုိတာကို ပဲ ေတြးေတာေနမိတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ သူကိုယ္တုိင္ သတိ မထားလိုက္မိဘဲ လက္ၫႈိးေထာင္မိၿပီး သူကိုယ္တုိင္ ပညာေရးေဆြးေႏြးပြဲထဲ ပါ၀င္မိလ်က္ သား ျဖစ္သြား ပါေတာ့တယ္။
သူ႔အေတြ႕အႀကံဳအရ ဂ်ာမန္ပညာေရးနယ္ပယ္က ပညာ႐ွင္ေတြ ထင္မွတ္ ထားသလို ဂ်ာမဏီရဲ႕ ပညာေရးဟာ သိပ္ေကာင္းလွတယ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ လက္ခံထားတယ္။ သူငယ္စဥ္ဘ၀က သူ႕ရဲ႕သင္ခန္းစာဟာ အလြန္ ပ်င္းရိ ဖြယ္ေကာင္းၿပီး သူ႔ရမွတ္ေတြကလည္း သာမန္မွ်သာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဆယ္ေ က်ာ္သက္အ႐ြယ္ ေရာက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဆရာေတြရဲ႕ သူ႔ စိတ္၀င္စား မႈကို အားေပးခ်ီးေႁမႈာက္မႈေၾကာင့္ သိပၸံနဲ႔သခၤ်ာ ပညာရပ္ေတြမွာ ေတာ္လာခဲ့ တယ္။ သူ႔ရမွတ္ေတြလည္း တုိးတက္လာခဲ့တယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္း ေ ရာက္ေတာ့ အမ်ိဳးသားသိပၸံဆုကို ရ႐ွိခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အ ထက္တန္းတကၠသိုလ္ႀကီး တစ္ခုခု ကိုတက္၊ လစာေကာင္းေကာင္းရႏုိင္တဲ့ အလုပ္တစ္ခုကိုရဖုိ႔ အာမခံခ်က္တစ္ခု ရလိုက္တာပါပဲ။ သူကိုယ္တုိင္ ပို႔စ္ စေလး (သ္)၀ိတ္ရဲ႕ စာသင္ခန္းထဲ မ၀င္မိခင္အထိ သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း ဒါပါပဲ။
စာသင္ခ်ိန္ၿပီးဆုံးေတာ့ ပါေမာကၡ(ပို႔စ္စေလး(သ္)၀ိတ္) က အခန္းထဲမွာ ေန ရစ္ခဲ့ဖုိ႔ သူ႔ကိုေျပာတယ္။ ပါေမာကၡႀကီးက ပိန္ေၫွာ္ေၫွာ္နဲ႔ ေလသံတုိးတုိး စကားေျပာတတ္တဲ့ ဒီလူငယ္ေလးဟာ အျခားေက်ာင္းသား ေတြနဲ႔မတူ တမူ ကြဲျပားေနတယ္ဆုိတာ သိထားသလိုပါပဲ။
“ဒီ သုေတသနထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီး မင္း ငါ့ကို ကူညီႏုိင္မလား”
“ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ဘာမွ မသိဘူး” ႐ွေလခ်ာက ျပန္ေျပာ တယ္။
“အိုး၊ ဒါက အေရးမႀကီးပါဘူး” ပါေမာကၡက အၿပံဳးနဲ႔ စကားျပန္တယ္။
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီလူႏွစ္ေယာက္ဟာ ပညာေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အ လက္ေတြကို ၫႈိႏိႈ္င္းၿပီး ပထမဆံုး အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ စာဖတ္ အရည္ အ ခ်င္းစစ္ စာေမးပြဲ (Reading Test) ကို ေမြးဖြားေပး လုိက္ႏုိင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာေမးပြဲဟာ ကနဦးစစ္တမ္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ပညာေရးနယ္ပယ္႐ွိ ပညာ႐ွင္ေ တြက သေဘာလည္း မတူ အသိအမွတ္လည္း မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒီအထဲမွာ ႐ွေလခ်ာရဲ႕ဖခင္ ပါ၀င္ေနတာလည္း အမွန္ပဲေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ႐ူပေဗဒပညာ႐ွင္ ဒီလူငယ္ေလးဟာ အခ်က္အလက္ေတြကို ယံုၾကည္သူျဖစ္ၿပီး ဒီအခ်က္ အ လက္ေတြေနာက္ပဲ ေျခရာခံလုိက္ေနေတာ့တယ္။
အသိပညာ အၫႊန္းျပ ေျမပံုကားခ်ပ္
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀၊ ေႏြဦးမွာေတာ့ (၄၃) ႏုိင္ငံက ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေက်ာင္း သားေလးေတြဟာ သမား ႐ိုးက်မဆန္လွတဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္း ဒီစာေမးပြဲကို ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိၾကပါေတာ့တယ္။ ထူးထူးဆန္းဆန္း ဒီစာေမးပြဲ ကိုေတာ့ ပီစာ (PISA) စာေမးပြဲလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သူ႔အဓိပၸယ္ကေတာ့ Program for International Student Assessment ပါပဲ။ သမား႐ိုးက် စာေမးပြဲေတြက ကိုယ္၀ယ္လုိတဲ့ ပစၥည္းကို၀ယ္ယူဖုိ႔ အေႂကြဘယ္ႏွေစ့ ေပါင္းရမလဲ လုိ႔ ေမး ခ်ိန္မွာ ပီစာ စာေမးပြဲကေတာ့ ဒီအႂကြေတြရဖုိ႔ ဘယ္လုိ ဒီဇိုင္းထြင္ယူမလဲ ဆုိ တဲ့အေျဖ စာ႐ြက္ထဲမွာ ႀကိဳးစားခိုင္းထားတဲ့ စာေမးပြဲမ်ိဳးပါ။
ဒီ ပီစာ စာေမးပြဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာတာက ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးကမၻာအတြက္ Think Tink အုပ္စုရဲ႕ ေမြးဖြားေပး လိုက္မႈေၾကာင့္ပါ။ ဒါကိုေတာ့ (OEDC) Organization for Economic Co-operation and Development လို႔ ေခၚ ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ အဓိက မ႑ိဳင္ကေတာ့ အြန္ဒရီ ႐ွေလခ်ာ ပါပဲ။ ႐ွေလခ်ာ ကိုယ္တုိင္ ဒီအစီအစဥ္ေတြ အထေျမာက္လာဖုိ႔ မစၥတာ ပို႔စ္စေလး(သ္)၀ိတ္ ရဲ႕ ကလပ္ကေန ထြက္ခြာခဲ့အၿပီး ဆယ္ဆုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ အခ်ိန္ ယူခဲ့ရပါ တယ္။ အစမ္းစာေမးပြဲမ်ားစြာကို ႀကိဳးစားစမ္းသပ္ၾကည့္ခဲ့ေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး အလုပ္မျဖစ္လွပါဘူး။ ဒီအေတြ႕အႀကံဳကေန ယံုၾကည္မႈတစ္ခု ခုိင္ခိုင္မာမာ ရလိုက္တာကေတာ့ ကမၻာမွာ လက္႐ွိ စာေမး ပြဲေတြထက္ ပညာပါတဲ့ စာေမးပြဲတစ္ခု လိုအပ္ေနၿပီဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္တမ္းမွာ ေခတ္သစ္ကမၻာနဲ႔အညီ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္ဖုိ႔ ႏႈိက္ႏႈိက္ ခၽြတ္ ခၽြတ္ ေတြးေခၚနည္းနဲ႔ အခ်င္းခ်င္း ကူးလူးဆက္ဆံ ေရး အတတ္ပညာေတြကို စစ္ေဆးေပးႏုိင္တဲ့ စာေမးပြဲမ်ိဳး ျဖစ္ေနရမယ္။
ပီစာ စာေမးပြဲမတုိင္မီ အျခားႏိုင္ငံတကာ စာေမးပြဲေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူး ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ သိပ္ၿပီး အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီစာေမးပြဲေတြ စစ္ေဆးတာက ကေလးတစ္ေယာက္ဟာ ဘယ္ေလာက္ေခါင္းထဲမွာ မွတ္မိ ေနသလဲ၊ ဆရာေ တြက စာသင္ခန္းထဲမွာ ကေလးရဲ႕ေခါင္းထဲ ဘယ္ေလာက္ ႐ိုက္သြင္းေပးႏုိင္ သလဲ ဆုိတာကို စစ္ေဆးတဲ့ စာေမးပြဲေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ဒီစာေမးပြဲေတြက ကေလးတစ္ေယာက္ဟာ က်ာင္းသား ဘဝအတြက္ ဘယ္ေလာက္ျပင္ ဆင္ ထားသလဲ ဆုိတာကိုသာ ေျပာျပႏုိင္ၿပီး သူ႔ရဲ႕လက္ေတြ႕ ဘ၀ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ျပင္ဆင္ထားသလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ေျပာမျပႏုိင္ပါဘူး။
ဘယ္စာေမးပြဲကမွ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ သခၤ်ာ၊ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သိပၸံပညာတုိ႔ကို အေျခခံၿပီး စစ္စစ္ေပါက္ ေပါက္ စူးစမ္း ေတြးေ ခၚျခင္း၊ ျပႆနာရဲ႕အေျဖ ႐ွာေဖြျခင္း ကို တုိင္းတာမျပႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။
ဒီ ပီစာ စာေမးပြဲ အာမခံ ထားတာက ဘယ္ႏုိင္ငံရဲ႕ပညာေရးက ကေလးေတြ ကို သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ စဥ္းစားသံုးသပ္ႏုိင္ဖုိ႔ ပညာသင္ေပး သလဲ ဆုိတာ ေဖာ္ ထုတ္ျပသႏုိင္ဖုိ႔ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆက္ရန္
တရုတ္ ေျပး ကင္း
တကယ္ေတာ႔ ေျပး ဆိုတာႀကီးကို မႀကိဳက္ဘူး။
သမိုင္းမွာ တရုတ္ ေျပး ကင္း ဆိုတာႀကီး ရွိဖူးတယ္။
အခု ၾကပ္ေျပးတဲ႔ လုပ္ၾကျပန္ၿပီ။ တရုတ္ကလည္း မေဝးလွဘူး။
ဆရာ ရီေနႏိုင္ကေတာ႔ နာမည္ေတြ ေလ်ွာက္ေျပာင္းတာကို သေဘာေတြ႔ပံု မရဘူး။
ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း မင္းေခြးေခ်းက တရုတ္ ေျပး ကင္းျဖစ္သြားလို႔။
(က်မ္းၫႊန္း။ ရီေနႏိုင္၊ အခၽြန္အတက္နဲ႔ေနာက္တာ လြယ္မွတ္လို႔)
အီးေမးထဲက ေမးခြန္းတစ္ပုဒ္
ကာခ်ဳပ္မွဴးၾကီးမင္းေအာင္လွဳိင္နဲ ့ဇနီးေဒၚၾကဴၾကဴလွတို ့ရဲ့့ ေခြ်းမျဖစ္သူဟာ မၾကာေသးမီရက္ပိုင္းမ်ားေလာက္က ခေလးေမြးဖြားဖို ့အတြက္ ၾကပ္ေျပးေ နျပည္ေတာ္ရွိ တပ္မေတာ္စစ္ေဆးရုံကို တက္ေရာက္ဖို ့လာခဲ့ပါတယ္တဲ့။
ကာခ်ဳပ္ၾကီးရဲ့ ေခြ်းမ ေဆးရံုေရာက္လာမယ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္မတိုင္ခင္ နာရီ အေတာ္ ၾကာၾကာေစာ၍ ေဆးရံုအုပ္ၾကီးမွအစေဆးရံုတခုလံုးရွိ ဆရာ၀န္ မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ားႏွင့္အျခားရွိရွိသမွ် ေဆးရံုအမွဳထမ္းမ်ားအားလံုးသည္ ကာခ်ဳပ္ၾကီးရဲ့ေခြ်းမကို ၾကိဳဆိုဖို ့အတြက္ ေဆးရံု၀င္ေပါက္အ၀ကေန စတင္န္းဘိုင္ ေစာင့္ေနၾကရပါတယ္တဲ့။ ေဆးရံုတခုလံုး အပ္က်သံၾကားရ
ေလာက္ေအာင္ တိတ္ဆိပ္ျငိမ္သက္ေနတယ္လို ့ဆိုပါတယ္။
မိတ္ေဆြျဖစ္သူရဲ့ သားခ်င္းလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာေဆးရံုတက္ေနတယ္လို ့ဆို ပါတယ္။ သူကစိုးရိမ္မိတဲ့အခ်က္က အဲဒီ အခ်ိန္မွာေဆးရံုတက္ေနတဲ့အတြင္း လူနာတဦးတေယာက္အေရးေပၚအေျခအေနေပၚေပါက္ခဲ့ရင္ ေခၚရမယ့္ဆရာ ၀န္ သို ့မဟုတ္ သူနာျပဳဆရာမ တဦးတေလမွ ေခၚလို ့ရႏိုင္မယ့္အေနအထား မ်ိဳး မရွိတဲ့အတြက္အေရးေပၚကုသရမယ့္ လူနာရဲ့အသက္ကိုေတြးပူစိုးရိမ္မိ တယ္လို ့ဆိုပါတယ္။ အဲဒါကိုဘဲေတြးပူျပီး စိတ္ပင္ပန္းမွဳ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္တဲ့။
...........................................................................................
..........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
ေနာက္တခုအေတြးေပၚလာတာက . . . . . .
ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြထဲက ( အမ်ားစုကိုေတာ့မဆိုလုိပါ ) တခ်ိဳ ့ေသာ လူနည္းစုမွာ ရွိေနတဲ့စိတ္ဓါတ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ဖါးေအာက္ဖိ ကြ်န္ စိတ္ဓါတ္ရွိတဲ့လူေတြရွိပါတယ္။ မိမိေနရာရဖို ့၊ မိသားစုေကာင္းစားဖို ့အတြက္ မ်က္ႏွာလိုမ်က္ႏွာရ၊ သခင္အားရကြ်န္ပါး၀ စိတ္ဓါတ္ရွိတဲ့လူေတြ မဆလ အာဏာရွင္စံနစ္နဲ ့ န၀တ/နအဖစစ္အာဏာရွင္လက္ထက္မွာ အေရအတြက္
တိုးပြားမ်ားျပားလာပါတယ္။ အဲဒီလူေတြအထဲက ပိုမိုပါးနပ္ ကြက္ေက်ာ္ျမင္ တဲ့လူေတြ၊ လက္ရဲဇက္ရဲလုပ္ကိုင္ရဲတဲ့ လူေတြဟာျမန္မာျပည္မွာမေပၚေပါက္ ဘူးေသးတဲ့ ခရိုနီဆိုတဲ့လူတန္းစားတရပ္အျဖစ္ေပၚထြက္လာပါတယ္။
အစိုးရ၀န္ထမ္းေလာကမွာလည္း သခင္အားရကြ်န္ပါး၀စိတ္ဓါတ္ရွိတဲ့ လူေတြ အေရအတြက္ပိုမ်ားလာျပီး အဲဒီ၀န္ထမ္းေတြက မ်က္ႏွာလိုမ်က္ႏွာရနဲ ့စစ္ ဗိုလ္ေတြရဲ့ ဘိနပ္ကိုင္ေပးသူေတြ၊ အထုပ္ဆဲြေပး သူေတြ၊ ဇနီးမယားနဲ ့ မိန္း မေတြက အိမ္ေနာက္ေဖးေပါက္က၀င္ျပီး ထမီေလွ်ာ္ေပး၊ အိမ္သာေဆးေပး စ တာေတြလုပ္ကိုင္ေပးလာၾကေတာ့ စစ္ဗိုလ္ေတြလည္း အရပ္သားေလာကမွာ ပိုမိုေက်နပ္သာယာမွဳေတြရွိလာျပီး၊ ရာထူးအရွိန္နဲ ့ေတြ ့သမွွ် ၀န္ထမ္း ကို လက္ရဲဇက္ရဲခိုင္းေစလာပါတယ္။ လက္တဆုပ္စာအက်င့္ပ်က္ ၀န္ထမ္းေ တြေၾကာင့္ မလုပ္ခ်င္ မကိုင္ခ်င္တဲ့၀န္ထမ္းမ်ားမွာလည္း မိသားစု၀မ္းေရး အတြက္ ရွိတဲ့အလုပ္ေလးမျပဳတ္ေအာင္ မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာ နမ္း ရတဲ့ ဘ၀ေပးအေျခအေနေရာက္ရပါတယ္။ အဲဒီအက်င့္ပ်က္ ၀န္ထမ္းေ တြေၾကာင့္ ၀န္ထမ္းေလာကပ်က္စီးျပီး စစ္ဗိုလ္ေတြမွာလည္းအာဏာရွင္ ဆန္ တဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြ ပိုမိုတိုးပြားလာေလသလားလို ့အေတြး၀င္လာပါတယ္။
အသင္စာဖတ္သူမ်ားေကာ ဘယ္လိုအေတြး ဘယ္လိုခံစားမွဳမ်ားရွိၾကပါသလဲ . . . . . . . . . ?
(ႏွင္းလူ)
တ႐ုတ္ (သို႔) ရြက္ပုန္းသီး (၂)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္
အခန္း (၂)
"တစ္က တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘယ္သူ႔ကုိမွ အႏုိင္က်င့္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ တိတ္ တိတ္ကေလး တုိးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း မသိမသာနဲ႔ လႊမ္းမုိးမႈ ျဖစ္ လာေအာင္ ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ သူတုိ႔မွာရွိတဲ့ အင္အားကို ထုတ္ျပရင္း သူတစ္ပါး ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လိမ့္မယ္။" (လီကြမ္းယု)
၁၉၉၂ - ခုႏွစ္မွာေတာ့ နာမည္ႀကီး ေတာင္ပုိင္းျပည္နယ္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဂြမ္ေ ဒါင္းျပည္နယ္ကုိ တံခါးဖြင့္ စီးပြားေရး ေပၚလစီ စတင္က်င္႔သုံးဖို႔ တိုက္တြန္း ရင္း နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကုိလည္း အားေပးစကား ေျပာဖုိ႔ စည္း႐ုံးေရးခရီး တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ထြက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ
“ကမၻာကေန ေလ့လာသင္ယူၾက၊ အထူးသျဖင့္ စကၤာပူဆီကေန သင္ခန္း စာေတြ ယူၾက၊ သူတုိ႔ထက္သာေအာင္ လုပ္ရမယ္” လုိ႔ ေျပာထားခဲ့တယ္။
ေအာ္ … သူ ငါေျပာလုိက္တာကို မေမ့ေသးပါလားလုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ ျပန္ေျပာ မိတယ္။ တကယ္ေတာ့လည္း သူတုိ႔ဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ထက္ သာတာ အမွန္ပါ။
စကၤာပူေရာက္စဥ္ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ေတြ႔ျမင္သြားရတာက ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံ မႈေတြလုပ္၊ စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲမႈ နည္းပညာေတြ တုိးတက္လာေအာင္ လုပ္ ယူၿပီး ဘာမွ သယံဇာတ မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေပါက္စေလးက သူ႔ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ဒီလုိ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ ထားေပးႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။ သူတုိ႔လည္း စီး ပြားေရး တံခါးဖြင့္ရေတာ့မယ္ဆုိတဲ့ အျမင္ကုိ ယူသြားၿပီး သူ႔လူေတြကုိ စည္း ႐ုံးဖုိ႔ တ႐ုတ္ျပည္ကုိ သူ ျပန္သြားခဲ့တာပါ။ ဒီအခ်ိန္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္သမုိင္း အ တြက္ အထင္ကရ အလွည့္အေျပာင္းတစ္ခုကုိ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္ေတာ့ပါဘူး။
တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈကို ကြ်န္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ မ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႔ ေတြ႔ ခဲ့ရတယ္။ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အေျခမခုိင္တဲ့ ခပ္ညံ့ ညံ့ ၿမိဳ႕ျပေတြကေန အျမန္ရထားေတြနဲ႔ ေျပးဆြဲေနတဲ့ ေခတ္မွီၿမိဳ႕ေတာ္ ႀကီးေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဒါလီယံ (Dalian)၊ ရွန္ဟုိင္း၊ ေဘဂ်င္း၊ ဂြမ္ေဒါင္း၊ ရွင္က်န္႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြကုိ သြားၾကည့္ပါ။ ဒီၿမိဳ႕ေတြဟာ တစ္ကမၻာလုံးမွာ ရွိ တဲ့ ေဟာင္ေကာင္စတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္း ေနႏုိင္ပါၿပီ။ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးေတြဟာ ေဆာက္လုပ္ေရးမွာ ေတာ္ပါတယ္။ လက္သမားေကာင္းေတြ ရွိတယ္။ ဒီလုိ ျဖစ္လ်က္နဲ႔ ဒီအေျခအေန ေရာက္လာေအာင္ ဘာ့ေၾကာင့္မ်ား ဒီေလာက္ ၾကာခဲ့ရတယ္ဆုိတာ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ စဥ္းစားလုိ႔ မရႏုိင္ေအာင္ ပါပဲ။
တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴးစရာ အေ ကာင္းဆုံး ပုဂၢဳိလ္ဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ပါပဲ။ သူ စီးပြားေရး တံခါးဖြင့္ေတာ့ မယ္ဆုိေတာ့ ေရွး႐ုိးစြဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက သေဘာမတူၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူက စိတ္ဓာတ္ ေတာ္ေတာ္ခုိင္မာတဲ့လူပါ။ သေဘာမတူသူေတြကုိ ေဘး ဖယ္ထားခဲ့ၿပီး သူ႔လမ္းေၾကာင္းကုိ သူ ဆက္ခဲ့တာပါ။ သူသာ မရွိဘူးဆုိရင္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အေျပာင္းအလဲလည္း ျဖစ္လာႏုိင္စရာ သိပ္မရွိဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ သံသယ ရွိေနသူေတြရဲ႕ သံသယကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္တဲ့ သမုိင္းေနာက္ခံဟာ သူတစ္ေယာက္ထဲမွာပဲ ရွိေနလုိ႔ပါ။ သူ႔ရဲ႕ ကုိယ္လုံးကုိယ္ ထည္က ေသးငယ္သေလာက္ ကြ်န္ေတာ္ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာ င္ေတြထဲမွာေတာ့ အထင္ႀကီး ေလးစားစရာ အေကာင္းဆုံး ပုဂၢိဳလ္ဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ပါပဲ။
က်န္ဇီမင္းကေတာ့ ဆက္ခံသူအျဖစ္တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ကုိယ္တုိင္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ ပါ။ ၁၉၈၉ - ခု တီယန္မင္ရင္ျပင္ အေရးအခင္းျဖစ္ေတာ့ သူက ရွန္ဟုိင္းမွာ အႀကီးအကဲပါ။ ရွိန္ဟုိင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းကုိ က်န္က ေကာင္းေ ကာင္း ကုိင္တြယ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ခ်မွတ္ထားခဲ့တဲ့ ေခတ္သစ္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ လမ္းစဥ္ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ ပန္းတုိင္တစ္ခု သူ႔ မွာ ရွိေနႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ သူနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ မွတ္မိေနတာ ကေတာ့ က်န္ဟာ ေႏြးေထြးၿပီး ေဖာ္ေရြတဲ့ လူတစ္ေယာက္ဆုိတာပါ။ နာမည္ေက်ာ္ ‘O Sole Mio’ ဆုိတဲ့ အီတလီသီခ်င္းသံၾကားေတာ့ သူပါ ဝင္ကေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ကြ်န္ေတာ့္လက္ကုိ ဆြဲကိုင္ၿပီး “အေမရိကန္ေတြက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကုိ ဘယ္လုိ အသုံးခ်မယ္ ထင္သလဲ” လုိ႔ ေမးပါတယ္။ အဲသလုိ ေမးတာက သူတုိ႔နဲ႔ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ဆက္ ဆံေရး မရင္းႏွီးခင္ကေပါ့။ အခုဆုိရင္ ဒီစကားမ်ိဳး ကြ်န္ေတာ့္ကုိ လာေမးေန စရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။
ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဟူက်င္ေတာင္ကုိ အားသစ္ေလာင္းသူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ျမင္မိပါတယ္။ သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ တစ္ခုစ ႏွစ္ခုစ အေရးႀကီးတဲ့ အေျပာင္းအလဲေလာက္ပဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ လုပ္သြားႏုိင္တာဟာလည္း သူ႔အတြက္ မေသးမႊားလွပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ေက်းလက္နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပ လူတန္းစား ကြာဟမႈ ျပႆနာက အႀကီးအက်ယ္ စိန္ေခၚေနတဲ့ကာလပါ။ သူဟာ စကားနည္းၿပီး သုံးသပ္ႏုိင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ပါ။ သူက ထင္ထင္ေပၚေပၚ မေန တတ္ဘူး။ မွတ္ဥာဏ္ သိပ္ေကာင္းၿပီး အရာအားလုံးကုိ ေစ့ေစ့စပ္ စပ္ ေတြးေခၚတတ္သူလည္း ျဖစ္တယ္။ သူ အာဏာရၿပီးၿပီးခ်င္း ဆားေရာဂါ ျဖစ္ ပြားေတာ့ အမွားတစ္ခု သူ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီျပႆနာက စီးပြားေရးအထိ လာ ထိခုိက္မွန္း သိေတာ့မွ ဒီကိစၥကုိ ၾကပ္ၾကပ္မက္မက္ ကုိင္တြယ္ေတာ့တာ။ အဲဒီအထဲမွာ မႀကံဳစဖူး က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ကုိ အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္လုိက္တာ ပါဝင္တယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ဟူက်င္ေတာင္နဲ႔ သူ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝမ္က်ားေပါင္တုိ႔ရဲ႕ ျပတ္သားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈကုိ ညႊန္ျပလုိက္ တာပါပဲ။ ဒါေတြ အားလုံးထဲမွာ ဟူနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာစမွတ္ တြင္ခဲ့တာ ကေတာ့ တိဗက္အေရးအခင္းမွာပါပဲ။ ဒီလူဟာ သံမဏိလုိ မာတဲ့လူသားပါ။
သူ အာဏာတည္ၿမဲေနစဥ္ ဆယ္စုႏွစ္ကာလထဲမွာ ဘယ္မူကုိ ရွီက်င့္ဖ်င္ (ရွီက်င့္ပင္း) လက္ကုိင္က်င့္သုံးၿပီး သူ႔သိကၡာအတြက္ ဘာေတြ လုပ္သြား မယ္ဆုိတာကေတာ့ ခန္႔မွန္းဖုိ႔ ခက္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္တုိင္းဟာ သူတုိ႔ အနာဂတ္စီမံကိန္းကုိ ဘယ္ေတာ့မွ ႀကိဳတင္ မေျပာတတ္ၾကပါဘူး။ သူတုိ႔က ရြက္ပုန္းသီးဘဝကုိ သေဘာက်ၾကတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေရးႀကီးလွပါ တယ္။ ဒီျပႆနာကုိ ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္း ကုိင္တြယ္သြားႏုိင္ဖုိ႔ပဲ သူ အာ႐ုံစုိက္ ထားမယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္။ သူ႔အေပၚ က်ေရာက္လာမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကုိလည္း အမ်ားႀကီး သူ အာ႐ုံစုိက္ထားရပါလိမ့္မယ္။ တုိးတက္လာတယ္ဆုိေပမဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလုိ တုိးတက္လာတာမ်ိဳး မဟုတ္ ဘူးဆုိရင္ အရင္ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ မူဝါဒတခ်ိဳ႕ကလည္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္သြားႏုိင္ ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ပဲ သူ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္း သြားႏုိင္ မယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ ယုံၾကည္မိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ စစ္တပ္တြင္း ေထာက္ခံမႈက လည္း အားသစ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနႏုိင္ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒကုိလည္း ကမၻာက အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနလိမ့္ မယ္။ အေနာက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အာရွတုိက္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႐ုတ္တရက္ႀကီး တုိး တက္လာတဲ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရးဟာ ႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အေပၚမွာ ထိ ႐ိုက္မႈ ရွိေနပါတယ္။ အားေကာင္းတဲ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရးဟာ ကမၻာမွာလည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ ႀကီးေတြဟာ ကမၻာအႏွံအျပားမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္လာမွာမုိ႔ပါ။ တ႐ုတ္ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အိပ္ေပ်ာ္ရာက ႏုိးလာတဲ့ က်ားႀကီးဆီက ပါဝါသုံးတဲ့ ေပၚလစီေတြမ်ား က်င့္ သုံးလာေလမလားလုိ႔ စတင္ ခံစားေနၾကရပါၿပီ။ အေမရိကန္ေတြကုိယ္တုိင္ေတာင္ တစ္ခါမွ မႀကံဖူးေသးတဲ့ ရင္ဆုိင္မႈနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါၿပီ။ တစ္ကမၻာလုံး မဟုတ္ေစဦးေတာ့ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသ မွာေတာ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ စိန္ေခၚမႈဒဏ္ကုိ ေကာင္းေကာင္း ခံေနၾကရၿပီ။
ဒီမွာ အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈကုိပဲ လုိ လားပါတယ္လုိ႔ ထပ္တလဲလဲ ေပးေနတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ကတိစကားကုိ ယုံ သည္ျဖစ္ေစ၊ မယုံသည္ျဖစ္ေစ ေသခ်ာတာကေတာ့ တ႐ုတ္ဟာ သူ တစ္ပါးႏုိင္ငံထဲကုိ က်ဴးေက်ာ္လာမယ္ မဟုတ္ဘူးဆုိတာပါပဲ။
ဒီမွာ အျမင္ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။
တစ္က တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘယ္သူ႔ကုိမွ အႏုိင္က်င့္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ တိတ္ တိတ္ကေလး တုိးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း မသိမသာနဲ႔ လႊမ္းမုိးမႈ ျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ သူ တုိ႔မွာရွိတဲ့ အင္အားကို ထုတ္ျပရင္း သူတစ္ပါးကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လိမ့္မယ္။
ဆက္ရန္
ဇင္ေဝေသာ္
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္(၁)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၂)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၃)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၄)
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ (၅)
ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ နဲ႔ ဘာညာ ဘာညာ
(1) ေခြး အီးအီးကို DNA နဲ႔စစ္မယ္
ေပါက္ေပါက္ရွာရွာလုပ္တဲ႔အထဲမွာေတာ႔ အေမရိကန္ေတြက နံပါတ္တစ္ပဲ။
မန္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္မွာပါ။ သိပၸံပညာရွင္ေပါတယ္ဆိုၿပီး လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနၾကတာ။
ကြန္ဒိုထဲမွာ ေခြးေတြက အီးအီးပါ၊ ရွင္းရမယ္႔အလွည္႕ေရာက္ေတာ႔မွ ေခြး ရွင္ေတြက သူ႔ေခြး၊ ငါ႔ေခြး ျငင္းခုံေနရလို႔တဲ႔။
အခု မရေတာ႔ဘူး။ Bio-Pet (DNA) နဲ႔ စစ္ေဆးမွာ။ မိရင္ ရွင္း၊ ၅၉ ေဒၚလာ ဒဏ္။
ဒီလူေတြ အိႏၵိယပို႔ထားခ်င္တယ္။ ကဲ စစ္ၾကဆိုၿပီး။
(2) ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔
ႏိုင္ငံေရး ခုိလႉံခြင္႔ရဖို႔ ကုလသမဂၢေရွ႕သြား၊ ဆႏၵျပ၊ ဓာတ္ပုံအရိုက္ခံ၊ ခုိလႉံ ခြင္႔လည္း ရေရာ မေတြ႔ရေတာ႔ (ဟုတ္၊ မဟုတ္ မေသခ်ာ) ဆိုတဲ႔သတင္းေတြ ၾကာရအၿပီး အခု ထူးထူးဆန္းဆန္း ဖတ္လိုက္ရျခင္းပါ။
ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ တဲ႔။ အိုက္စ္လန္႔ဒ္က လူက ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ တက္ လာလို႔ နယူးဇီလန္မွာ ရာသီဥတု ခုိလႉံခြင္႔ေတာင္းတာပါ။ သူက ပထဆုံးဆိုပဲ။ မရဘူး၊ ပယ္ခ်ခံရတယ္။ သူတစ္ေယာက္တည္း ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ ျပႆနာ မဟုတ္လို႔ တဲ႔။
သူသာရရင္ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္းဖက္က သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြလည္း ရာသီ ဥတု ခုိလႉံခြင္႔ တင္သင္႔တယ္။ ေတာ္ေတာ္ပူတဲ႔ ေဒသပဲ။
ေကာက္စိုက္ေနေသာ ရဟန္းမ်ား (၂၅ လျပည္႔ အမွတ္တရ)
(၁)
မွားတယ္ပဲ ဆိုဆို
မိုးၿပိဳမွာ စိုးရိမ္ရရင္ေတာ့
စာမ်က္ႏွာ တစ္ခ်ိဳ႕ ေက်ာ္ဖတ္ရလိမ့္မယ္။
(၂)
တကယ္ဆို
ေကာက္မစိုက္သင့္တာက
ရဟန္းတစ္ပါးထက္
ကိုယ္ဝန္ အရင့္အမာနဲ႕ မိခင္ေလာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူမကို ေကာက္မစိုက္ပါေစနဲ႔။
(၃)
အနံက
အလ်ားထက္ရွည္ရွည္လာ (ခ်င္) တိုင္း
ေကာက္စိုက္မယ္႔ ရဟန္းမ်ားလည္း
အရင္
အခု
ေနာင္။ ။
ဦးဆဒၵန္(ဆင္မင္း) တို႔ စကားေျပာႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ယုံပါၿပီဗ်
ဇာတ္ေတာ္ေတြထဲက တရစၧာန္နဲ႔ စကားေျပာခန္းေတြကိုယုတၱိမရွိဘူး ေျပာ မယ္႔လူေတြ ရွိေနမလား။
တ႐ုတ္စာ၊ အဂၤလိပ္စာေတြ သင္ယူရတာ ခက္လို႔ စိတ္ပ်က္ေနသူေတြေရာ မရွိႏိုင္ဘူးလား။
ဒါဆို အဲလီဖင္႔ (ဆင္) ဘာသာကို စမ္းသပ္ေလ႔လာၾကည္႔ႏိုင္ၾကပါၿပီ။
နိမလ ေတာ႔ပ္ႏို (Nirmala Topno ) ဟာ ၉ ႏွစ္သမီးကတည္းက ဆင္ေတြေျပာတဲ႔စကားဟာ ဩရိႆျပည္နယ္ (Orissa) မွာေျပာေနၾကတဲ႔ ဘာသာစကားေတြထဲက မြန္ဒရီ (Mundaari) စကားနဲ႔ တူတယ္ေျပာလို႔ နာမည္ႀကီးသြားခဲ႔တယ္။
အခု ၁၇ ႏွစ္ရွိေနၿပီျဖစ္တဲ႔ နိမလ ေတာ႔ပ္ႏိုဟာ အဲလီဖင္႔ (ဆင္) ဘာသာမွာ အိတ္စ္ပတ္ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ဒီေတာ႔ လူထုႀကီးက
"ဒါဆို မနိမလကို ေခၚ"
ဆင္ရိုင္းအုပ္ႀကီးကို လုံးဝမေၾကာက္တဲ႔ မနိမလက ဆင္ေတြကို ေျပာတယ္
“This is not your home.You need to go back where you belong.
(အဂၤလိပ္လိုေတာ႔ ဘယ္ဟုတ္ပါ႔မလဲ၊ အဲလီးဖင္႔လိုေပါ႔)
ဒီေတာ႔ ဆင္ေတြက
“Okay, right-o, terribly sorry” တဲ႔။
အုပ္စုႀကီးလိုက္ ထြက္သြာရုံတင္ မကပါဘူး ေတာင္းပန္စကားေတာင္ ေျပာ သြားၾကေသး သတဲ႔။
(အဂၤလိပ္လိုေတာ႔ ဘယ္ဟုတ္ပါ႔မလဲ၊ အဲလီးဖင္႔လိုေပါ႔)
ကဲ ခ်ီးမြမ္းစရာ မေကာင္းဘူးလား။
အထူးသျဖင္႔ ကေလးေတြကို တီဗြီ၊ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ကေနခြာေအာင္မလုပ္ႏိုင္ တဲ႔ မိဘေတြကို ၾကည္႔ရင္ ဆင္ရိုင္းအုပ္ႀကီး ၿမိဳ႕ထဲက အသာတၾကည္ ထြက္ သြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ႔ မနိမလရဲ႕ အစြမ္းက မေသးလွတာေတာ႔ အမွန္ပဲ။
story on www.thehindu.com , www.thesundaytimes.co.uk
က်မအတြက္ ပေဟဠိ (၂)
ကမၻာ႔အေတာ္ဆုံး ကေလးမ်ား (The Smartest Kids in the world)
By Amanda Ripley
မတူညီတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပညာေရးကြာဟမႈကုိ ရွင္းျပႏုိင္ဖုိ႔ ပညာေရးဆုိင္ရာ သမားေတာ္ႀကီးေတြ အေသအလဲ ႀကိဳးစားၿပီး အေျဖရွာေနၾက၊ ရွင္းျပေန ၾက တယ္။ ဟုိး … အေဝးႀကီးမွာ ရွိေနတဲ့ ကေလးေတြဆီအထိ အေရာက္ သြား ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံ စကားေျပာ ၾကတယ္။ က်န္ေနရစ္ခဲ့သူေတြကုိ ျပဖုိ႔ ပါဝါပြိဳင့္ေတြ လုပ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ အဆုံးသတ္ အေျဖက ႐ူးခ်င္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ကုိးယုိ႔ ကားယား ျဖစ္ေနေတာ့တယ္။
ပညာေရးမွာ ထိပ္တန္းေရာက္ေနတဲ့ ဖင္လန္ႏုိင္ငံကုိ ဥပမာအေနနဲ႔ ၾကည့္ပါ။ အေမရိကန္ ပညာေရနယ္ပယ္မွာ ရွိတဲ့ ဆရာႀကီးေတြက ဖင္လန္ႏုိင္ငံဟာ ပညာေရး လိုတရ ရပ္ဝန္းတစ္ခု လို႔ထင္ေနၾကတယ္။ ကေလးေတြက ဆရာေ တြကုိ ေလးစားအထင္ႀကီး ခ်စ္ခင္ၾကတယ္။ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ ဒီအေျခအေနကုိ ေ ရာက္ခဲ့ရတာ ကေလးဘဝ ဆင္ရဲမြဲေတမႈ နည္းပါးျခင္းဟာ အဓိက အေၾကာင္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ မတူညီတဲ့ လူတန္းစား ကြာဟ မႈေၾကာင့္ အေမရိကရဲ႕ ကေလးဘဝ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏႈန္းဟာ ဖင္လန္ထက္ အမ်ားႀကီး ျမင့္ေနတယ္။
သူတုိ႔အေၾကာင္းျပခ်က္အတုိင္းသာ ဆုိရင္ေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ မပေပ်ာက္ေ သးသမွ် ပညာေရးလည္း တုိးတက္လာစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ပညာေရးေကာင္း ဖုိ႔အတြက္ ကေလးေတြကုိ ခ်မ္းသာေအာင္ အရင္လုပ္ေပးရမယ့္ သေဘာပဲ။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ အေၾကာင္းျပခ်က္ဟာ အေျခခံက်သလုိ အဓိပၸါယ္လည္း ရွိပါ တယ္။ အေမရိကရဲ႕ ကေလးဘဝ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ရာခုိင္ႏႈန္းက (၂၀) ရွိပါ တယ္။ တစ္မ်ိဳးသားလုံး အ႐ုပ္ဆုိးေစတဲ့ အခ်က္ပါ။ ကေလးဘဝနဲ႔ မတန္တ ဆ ဖိအားေတြေအာက္မွာ ေနၾကရတဲ့ ကေလးေတြ ရွိတယ္။ အိမ္မွာ သင္ယူ ခြင့္လည္း သိပ္ မရၾကရွာဘူး။ သူတုိ႔ကုိ ေက်ာင္းေတြက အကူအညီ ပုိေပးႏုိ င္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာက ဒီေလာက္ ႐ုိးစင္းတာလည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။
ဆင္းရဲမႈသာ အဓိကျပႆနာဆုိရင္ ေနာ္ေဝကုိ ဘယ္လုိ ေျပာၾကမလဲ ။ ေနာ္ေဝဟာ အခြန္ အျမင့္ဆုံး ေပးရၿပီး အစုိးရရဲ႕ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အရဆုံး၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အေကာင္းဆုံး၊ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ အခ်မ္း သာဆုံး ႏုိင္ငံ အနည္းငယ္ထဲမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံပါ။ ကေလးဘဝ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈမွာ ေနာ္ေဝနဲ႔ ဒိန္းမတ္ တူပါတယ္။ ကေလးဘဝ ဆင္းရဲမြဲေတ (၆) ရာခုိင္ႏႈန္းေတာင္ မရွိဘဲ ကမၻာမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ အနည္းဆုံး ႏုိင္ငံေတြပါ။ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သုံးစြဲရာမွာလည္း ေနာ္ေဝဟာ အေမရိကေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာ္ေဝက ကေလးေတြဟာလည္း ၂၀၀၉ - (ႏုိင္ငံတကာ စစ္တမ္းမွာ အေမရိကန္ ကေလးေတြလုိပဲ သိပ္ မစြံလွပါဘူး။ ေနာ္ေဝမွာ တစ္ခုခု ခြ်တ္ယြင္းေနတယ္။ ဒါ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒါ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတာ့ မဟုတ္ႏုိင္ပါဘူး။
အလားတူပါပဲ။ ဖင္လန္ႏုိင္ငံသားေတြကလည္း သူတုိ႔ပညာေရး ေအာင္ျမင္ မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အၾကမ္းဖ်င္း အေျဖတစ္ခုကုိ ေပးၾကပါတယ္။ သူတုိ႔က လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီတ႔ဲ အခ်ိန္ကတည္းက ပညာေရးကုိ တန္ဖုိးထားၾက လုိ႔ပါတဲ့။
ကဲ … အဲဒီအေျဖအတုိင္းသာဆုိရင္ (၁၉၅၀) ခုႏွစ္ေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ ဖင္လန္က ကေလး (၁၀) ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ အထက္တန္းပညာေရး ၿပီးဆုံးရတာ လဲ။
(၁၉၆၀) ခုႏွစ္ေတြမွာ ေက်းလတ္ေန ကေလးေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပေန ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးက ဘာေၾကာင့္ အမ်ားႀကီး ကြာဟေနတာလဲ။ ဒီလုိအထိ ျပန္ၾကည့္ မိေတာ့ ဖင္လန္ရဲ႕ ပညာေရးအေပၚထားတဲ့ သေဘာတရားကလည္း မညီ မ မွ်ပဲေပါ့။ ဘယ္လုိ ျဖစ္တာပါလိမ့္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပါပဲ၊ အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ပညာေရး ဝန္ ႀကီးက ေတာင္ကုိရီးယားရဲ႕ ပညာေရးကုိ မနာလုိ ဝန္တုိေတာင္ ျဖစ္မိတယ္ ဆုိၿပီး ကေလးေတြရဲ႕ ေလးစားမႈကုိ ခံရတဲ့ ကုိရီးယားေက်ာင္းဆရာေတြ ၊ ေနာက္ကေန တြန္းအားေပးေနတဲ့ ကုိရီးယားမိဘေတြကုိ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆုိ လာျပန္ပါတယ္။
ဒီအခ်က္ကုိ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ ကုိရီးယားနဲ႔ ဖင္လန္ တူညီတဲ့ အခ်က္ရယ္လုိ႔ လည္း ဘာမွ မရွိဘူးဆုိတာ ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ ကုိရီးယားရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ က စာေမးပြဲနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကလည္း အေမရိ ကန္ ေက်ာင္းသားေတြထက္ ေလ့လာခ်ိန္ ပုိေနပါတယ္။
သေဘာမတူစရာ အဲသလုိ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ အသံေတြကုိ ၾကား လုိက္ရၿပီး ပညာေရးအဆင့္ ျမင့္မား၊ အရြယ္မတုိင္မီ ေက်ာင္းထြက္မႈ ရာ ခုိင္ႏႈန္းသုည၊ ေကာလိပ္ဘြဲ႔ရ အေရအတြက္ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ကြ်န္းႏုိင္ ငံေပၚက ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘဝဟာ ဘယ္လုိမ်ား ေနမလဲဆုိတာ စဥ္းစားလုိ႔မရ ျဖစ္ေနခဲ့ရပါေတာ့တယ္။
ဖင္လန္က ကေလးေတြကေရာ က်မဖတ္ေနတဲ့ စာအုပ္ထဲကအတုိင္း ေနာ ဒစ္စက္႐ုပ္ကေလးေတြ ျဖစ္ေနေလမလား။ ကုိရီးယားကေလးေတြကေရာ ဒီေအာင္ျမင္မႈကုိ ခ်ိဳၿမိန္တဲ့ အရသာလုိ႔ ယူဆၾကပါသလား။
သူတုိ႔ မိဘေတြကေရာ ဘယ္လုိလဲ။ မိဘေတြအေၾကာင္း ဘယ္သူမွ ဘာမွ မေျပာၾကဘူး။
မိဘေတြရဲ႕ အခန္းက႑က ဆရာေတြေလာက္ အေရးမပါလုိ႔ေလလား။
ဒါနဲ႔ပဲ အထက္ျမတ္ဆုံး ကေလးေတြရွိရာ ႏုိင္ငံေတြဆီ တစ္ႏွစ္ၾကာခရီး ထြက္ ဖုိ႔ ကြ်န္မ ဆုံးျဖတ္လုိက္မိပါေတာ့တယ္။ အဲဒီစက္႐ုပ္ ေသးေသးေလးေတြကုိ ကြ်န္မကုိယ္တုိင္ မ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႔ ေတြ႔လုိက္ခ်င္တယ္။
အဂၤါေန႔မနက္ ဆယ္နာရီမွာ သူတို႔ ဘာေတြမ်ား လုပ္ေနၾကပါလိမ့္၊ သူတုိ႔ေ က်ာင္းက ျပန္ေရာက္ရင္ မိဘေတြက သူတုိ႔ကုိ ဘာေတြ ဘယ္လုိ ေျပာၾက ပါလိမ့္။ သူတုိ႔ တကယ္ေရာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ရွိၾကရဲ႕လား။
ကၽြန္မရဲ႕ ကေလး ေအးဂ်င့္မ်ား
ေနာ့ဒစ္စက္႐ုပ္ကေလးေတြကုိ (ေနာ္ဒစ္ (Nordic) ဆိုတာ ဂ်ာမန္နဲ႔ ေနာ္ေဝ၊ ဒိန္းမတ္၊ ဖင္လန္ စတဲ႔ စကင္ေနဗီးယန္းလူမ်ိဳးေတြကိုၫႊန္းဆိုပါတယ္။ ဒီမွာေတာ႔ စာေရးသူက ဖင္လန္က ေက်ာင္းသားေလးေတြကို ခ်စ္စႏိုး နဲ႔ ေနာ့ဒစ္စက္႐ုပ္ကေလးေတြလို႔ သုံးခဲ႔ဟန္ တူပါတယ္) ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔အထဲ ေရာက္ေနၿပီးသား (သူတုိ႔နဲ႔ အနီးဆုံးမွာ ေရာက္ေနတ)ဲ့ အတြင္းလူတစ္ေယာက္ေတာ့ လုိေန တာေပါ့။ သူဟာ က်မကုိယ္တုိင္ မျမင္ႏုိင္၊ မသိႏုိင္တာေတြကုိ ျမင္ႏုိင္ေတြ ႔ႏုိင္တယ္ေလ။ ဒါနဲ႔ က်မလည္း အကူအညီ ေပးႏုိင္တဲ့ ကြ်မ္းက်င္လူငယ္ အဖြဲ႔ေလးတစ္ဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔လုိက္မိေတာ့တယ္။
သကၠရာဇ္ (၂၀၁၀) နဲ႔ (၂၀၁၁) ခုၾကားမွာ အေတာ္ဆုံးဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံ သုံးႏုိင္ငံရဲ႕ ဘဝထဲမွာ လက္ေတြ႔ေနလာခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္လူငယ္ သုံးေယာက္ေနာက္ ကုိ ေျခရာခံ လုိက္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ကလည္း ဒီပေရာဂ်က္ရဲ႕ တစ္ႏွစ္ၾကာ ေဖာ္ရိန္းအိတ္ခ်ိန္း (ျပင္ပကမၻာမွာေတာ႔ ရွင္းစရာ သိပ္မလို တဲ႔ ေဝါဟာရပါ။ ေက်ာင္းသားေလးေတြ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း၊ ပညာေရး ခ်င္း ႏွီးေႏွာဖလွယ္ႏိုင္ေအာင္လို႔ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေက်ာင္းသားေလးေတြကို ေစလႊတ္၊ လက္ခံတဲ႔ ဆင္႔ပြားပညာေရးအစီအစဥ္တစ္ခုပါ။ ) စြန္႔စားခန္းမွာ အဓိက ပါဝင္ကူညီၾကဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဆီ က်မက သြားေရာက္ခဲ့သလုိ ျပန္ေရာက္လာတဲ့ ေနာက္မွာလည္း အဆက္ အ သြယ္ မျပတ္ခဲ့ၾကပါဘူး။
သူတုိ႔အမည္ေတြက ကင္(မ္) (Kim) အဲရစ္ (Eric) နဲ႔ တြမ္ (Tom) တုိ႔ပါပဲ။ သူတုိ႔ကပဲ သူတုိ႔ရဲ႕ ခဏ နားခုိရာ အိမ္၊ ခဏ အပန္းေျဖရာ ေကာ္ဖီဆုိင္၊ ခဏခုိလႈံရာ ႏုိင္ငံျခား ေျမေပၚမွာ က်မရဲ႕ ကုိယ္ရံေတာ္ေလးေတြအျဖစ္ ျဖည့္ စည္းေပးၾကခဲ့ၾကပါတယ္။
ကင္(မ္) က ဥကၠလားဟုိးမား (အုိကလာဟုိးမား) ကေန ဖင္လန္ကုိ သြားခဲ့ သူ၊ အဲရစ္ကေတာ့ မင္နီဆုိးတား (Minnesota) ကေန ေတာင္ကုိရီးယား ကုိ ေျခဆန္႔ခဲ့သူ၊ တြန္ကေတာ့ ပင္ဆယ္ဗင္နီးယား (Pennsylvania) ကေန ပုိလန္ကုိ ထြက္ခဲ့သူပါပဲ။ သူတုိ႔ဟာ အေမရိကရဲ႕ မတူညီတဲ့ ေနရာေတြကေန မတူညီတဲ့ အေၾကာင္းေတြနဲ႔ မတူညီတဲ့ ေနရာေတြကုိ သြားေရာက္ခဲ့သူေတြပါ။
သူတုိ႔သုံးေယာက္ကုိ အႀကံေပးေတြအေနနဲ႔ က်မက ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ကေတာ့ တစ္ဦးခ်င္းဆီရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳကုိ ေျပာျပဖုိ႔ပဲ တာဝန္ ယူခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔အေတြ႔အႀကံဳေတြဟာ အေမရိကန္ ကေလးအားလုံး ကုိ ကုိယ္စားမျပဳဘူးေပါ့။ ေနာက္ၿပီး သူတုိ႔ ေျပာျပခ်က္ေတြဟာလည္း သူတုိ႔ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြက သိန္း ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ကေလးအားလုံးရဲ႕ ဘဝအမွန္ကုိ ကုိယ္စားျပဳမယ္ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ က်မသူတုိ႔ဆီက ရခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ရဲ႕ ေပၚလစီလက္စြဲစာအုပ္ေတြထဲမွာ လုံးဝ မပါေသးဘူးဆုိတာကေတာ့ ေသ ခ်ာလွပါတယ္။
သူတုိ႔သုံးေယာက္စလုံးကလည္း ႐ုိး႐ုိးသားသား ဝန္ခံပါတယ္။ ေပၚလစီ တခ်ိဳ႕နဲ႔ တုိက္ဂါးအေမစတဲ့ (အာရွတိုက္ ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕က မိခင္ေတြဟာ ကေလးရဲ႕ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ စည္းကမ္းေတြ တင္းၾကပ္လြန္းလို႔ အေနာက္က သူတို႔ကို က်ားနဲ႔ႏိႈင္းၿပီး ေခၚေဝၚသုံးစြဲထားတဲ႔ ေဝါဟာရပါ။ စကၤာပူတို႔ ကိုရီးယားတို႔က အေမေတြဟာ ေရွ႕ဆုံးကေပါ႔။) အေၾကာင္းေတြကုိ သူတုိ႔ မေျပာၾကပါဘူး။ က်မသြားခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ က်မ ရဲ႕ ေအးဂ်င့္ေလးေတြက သူတုိ႔သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေမြးစားမိဘေတြ၊ ဆရာေတြ နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးၾကပါတယ္။ သူတုိ႔အားလုံးဟာ က်မရဲ႕ လုိအပ္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးလုိက္တဲ့ အသုိင္းအဝုိင္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဥပမာ ကုိရီးယားမွာဆုိရင္ အဲရစ္က သူ႔ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း ဂ်င္နီနဲ႔ ေတြ႔ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဂ်င္နီဟာ သူမရဲ႕ ကေလးဘဝကုိ အေမရိကမွာ တစ္ဝက္၊ ကုိရီးယားမွာ တစ္ဝက္ ေနထုိင္ခြင့္ ရခဲ့တဲ့ မိန္းကေလးပါ။ က်မ အတြက္ေတာ့ ဂ်င္နီဟာ အမွတ္မထင္ ေတြ႔ခြင့္ရလုိက္တဲ့ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ပါပဲ။ အဲရစ္ မေျဖႏုိင္တဲ့ ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕ကုိ သူမက ေျဖေပးႏုိင္ ခဲ့တယ္။ (သူတုိ႔ကေလးေတြရဲ႕ အင္တာဗ်ဴး ဗြီဒီယုိကို www.amandaripley.com မွာ ၾကည့္႐ႈ႕ႏုိင္ပါတယ္)
အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဒီပေရာဂ်က္အတြက္ အေမရိကနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာရွိတဲ့ exchange student ရာေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ စကားေျပာခဲ့တယ္။ ဒီအေတြ႔အႀကံဳ က ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပညာေရးအေၾကာင္း ေရးျပထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ သတင္းေ တြနဲ႔ မတူဘဲ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘဝအမွန္ကုိ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔မိဘေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ အိမ္နဲ႔ေက်ာင္းမွာ ေနထုိင္က်င္လည္ရတဲ့ သူတုိ႔ဘဝအေၾကာင္းေတြကုိ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
က်မထင္ထားတဲ့ အတုိင္းပါပဲ။ အေမရိကရဲ႕ ျပႆနာနဲ႔ အားသာခ်က္ေတြ အေၾကာင္း သူတုိ႔ကုိ ေမးရာမွာေတာ့ သူတုိ႔အေျဖေတြကလည္း ေျပာင္းသြား တယ္။ အနည္းနဲ႔အမ်ားပဲ ကြာမယ္၊ သူတုိ႔လည္း အေမရိကရဲ႕ တစ္မူထူးျခား တဲ့ ပညာေရးစနစ္ကုိ သိထားၾကပါတယ္။ ဒါကုိလည္း ဖြင့္ဟေျပာဖုိ႔ သူတုိ႔ လက္မတြန္႔ခဲ့ၾကပါဘူး။
ေနာက္ဆုံး အေမရိကကုိ ျပန္ေရာက္ေတာ့ က်မဟာ ပုိလုိ႔ေတာင္ အေကာင္းျ မင္ဝါဒ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ အေရးမပါတဲ့ ကိစၥေတြအတြက္နဲ႔ အခ်ိန္ေတြ၊ ေငြေ တြ ျဖဳန္းတီးခဲ့ၾကတယ္ဆုိတာ အထင္အရွားပါပဲ။ ေက်ာင္းေတြ၊ မိသားစုေတြ ကလည္း ဘာလုပ္လုိ႔ ဘာကုိင္ရမွန္းမသိ ေခါင္း႐ႈပ္ေနၾကရတယ္။ ဖင္လန္၊ ကုိရီးယားနဲ႔ ပုိလန္မွာ ေတြ႔ခဲ့ရသလုိမ်ိဳး တိက်တဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ကင္းမဲ့ေန ၾကတယ္။ သူတုိ႔ ဒီလုိလုပ္ႏုိင္ရင္ က်မတုိ႔ ကေလးေတြ၊ ေက်ာင္းက ဆရာေ တြ၊ မိဘေတြကလည္း ေကာင္းေကာင္းႀကီး လုပ္ျပႏုိင္မယ္ဆုိတာ ယုံၾကည္ မိပါတယ္။
က်မ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတာေတြက ကေလးမ်ိဳးဆက္ႀကီး တစ္ခုလုံးဟာ သူတုိ႔ ရ သင့္ရထုိက္တဲ့ ပညာေရးကုိ ရၾကတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွာေတာ့ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ မရွိလွဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ ရၾက တယ္။ မကိုက္ညီတဲ႔ ေပၚလစီေတြ ရွိမယ္။ ျဗဴ႐ုိကေရစီေတြ၊ အသိဉာဏ္ နည္းတဲ့ မိဘေတြ … ဒါေတြ ရွိေကာင္း ရွိမယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္ကမၻာလုံး ဆုိင္ရာ ပညာေရးစနစ္ ဆက္သြယ္မႈကေတာ့ ရွိကုိ ရွိေနၾကရမယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြက က်မတုိ႔ကုိ လမ္းျပ၊ က်မတုိ႔က သူမ်ားႏုိင္ငံေတြကုိ လမ္းျပေနၾကရင္းနဲ႔ေပါ့။
က်မအတြက္ ပေဟဠိ (၁)
