(Four blueprints of a successful life)
ဒုတိယဂါထာမွာလာတဲ့ မဂၤလာ(၃) ပါးကေတာ့ ပထမဂါထာနဲ႔ တြဲၿပီးၾကည့္ မွ ႏွစ္ၿခိဳက္လက္ခံစရာ ပိုေကာင္းသလို ေဒသနာေတာ္နဲ႔လည္း ညီညြတ္ ပါ တယ္။ စတုတၳစကၠသမၸတၱိသုတ္တို႔ကို ေထာက္ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ဒီမဂၤလာ သံုးပါးရဲ႕ သာမညအမည္ကလည္း ေမြးကင္းစမဂၤလာ (Tender-aged) ပဲျဖစ္ပါတယ္။
သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ရာမွာေန၊ ေရွးအတိတ္ကံေကာင္းရွိ၊ မိမိကိုယ္ကို ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ဆိုတဲ့ အထဲက "ပဋိ႐ူပကို=သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ ရာမွာေ န" ၾကည့္ရင္ ေမြးကင္းစေတြ လူငယ္ေလးေတြ အတြက္ ပိုအေရးပါတယ္ ဆို တာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ပဋိ႐ူပကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေျပာထားတာက ကုသိုလ္၊ ပညာ၊ ဥစၥာရွာေဖြလို႔ ေကာင္းတဲ့ေနရာ ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ပညာရွာေတာ့မယ္၊ ပညာေရး ေလာကထဲ၀င္ေတာ့မယ့္ ကေလးငယ္အတြက္ ပညာေရးေကာင္းမြန္တဲ့ေနရာမွာ ရွိေနဖို႔ အလြန္အေရးႀကီး ေနပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ပြဲဦးထြက္အားသာခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
၀န္းက်င္နဲ႔ ဗီဇ (Nature and Narture)
ပဋိ႐ူပဟာ ကေလးရဲ႕ပညာေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးပါသလဲ ဆိုတာ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကမာၻနဲ႔ခ်ီၿပီးၾကည့္ရင္ ပိုသိသာပါတယ္။ စကၤာပူနဲ႔ ကိုရီးယား မွာရွိတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြး ဟာ ျမန္မာျပည္က ကေလးေ တြရဲ႕ ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးထက္ အမ်ားႀကီးပိုသာေနပါသလား။
အေနာက္က ကေလးေတြရဲ႕ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးက အာရွတိုက္က ကေလးေတြရဲ႕ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြးထက္ ဘာေတြပိုသာေနပါသလဲ။ အေျဖက မကြာလွဘူး ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်ကို ၿခံဳၾကည့္ရင္ သာ တယ္ဆိုတာ လံုး၀မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေနထိုင္ရတဲ့ ေနရာ၊ ၀န္းက်င္ကို အမွီျပဳၿပီး ကေလးရဲ႕ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ပံုေတာ့ ကြာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ “Nature and nurture” သီအိုရီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တိုက္ဆိုင္လို႔ သာဓကေလးတစ္ခု ဆြဲျပခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကပါလာတဲ့ သေျပခက္ ကေလးတစ္ခက္ကုိ စကၤာပူမွာစိုက္ၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္ မာျပည္ကပါလာတဲ့ “ဗီဇ-Nature” မကုန္ခင္ အထိ အဲဒီသေျပပင္က သေျပ ရြက္ေလးဟာ ျမန္မာျပည္ကအတုိင္း ရွိေနေပမယ့္ ေနာက္ထြက္လာတဲ့ သေျပရြက္ေတြကေတာ့ သေျပရြက္မွန္းမသိရေတာ့ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမား လာခဲ့လို႔ သေျပပင္ဟာ သေျပ ပင္နဲ႔တူတာထက္ သရက္ပင္နဲ႔ ပိုတူလာခဲ့ပါ တယ္။ ဒါဟာ သူရဲ႕ဗီဇကို ၀န္းက်င္ကတဖန္ပံုေဖာ္ေပး လိုက္ျခင္း သာဓက ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး (၁၆) ႏွစ္ (၁၉) ႏွစ္ေအာက္ လူငယ္ ကမာၻ႕ဖလားေဘာလံုးၿပိဳင္ ပြဲေတြကိုလည္း ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘရာဇီးဟာ အိုလံပစ္ ခ်န္ပီယံ ဘယ္ႏွႀကိမ္ ျဖစ္ဖူးပါသလဲ။ တစ္ႀကိမ္ပဲ ရဖူးပါေသးတယ္။ ဒီေကာက္ခ်က္က ေျပာျပေနတာက လူငယ္ဘ၀မွာ ကေလးေတြရဲ႕ အရည္ အေသြးဟာ သိသာလွတဲ့ ကြာဟ မႈ မရွိလွဘူးဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေနးခ်ား(ဗီဇ)ကို နားခ်ား(၀န္းက်င္)က ပံုေဖာ္ ေပးလိုက္ မႈေၾကာင့္ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းအတန္ၾကာတဲ့ အခါမွာ သူဟာ အစြမ္းကုန္ ဖူးပြင့္ လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူႀကီးကမာၻ႕ဖလားမွာေတာ့ ဘရာဇီးကို ဘယ္သူမွ ယွဥ္လို႔မရေသးဘူး ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ ေက်းညီ ေနာင္ ပံုျပင္ကမွ (ေမြးကင္းစကေလးရဲ႕ ေနရာနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့ ၀န္းက်င္ကိစၥကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္) ဒ႑ာရီ ဆန္ေနပါေသးတယ္။ လက္ရွိကမာၻမွာ ၾကည့္စရာ သာဓကေ တြ ၿပဲၿပဲစင္ေအာင္ ရွိေနပါတယ္။
ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးက ကေလးေတြရဲ႕ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးေတြဟာ မကြာပါ ဘူး။ သူ႕ကို ဘယ္ေျမ မွာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးမလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ ပညာသင္ေစ မလဲ၊ ဘယ္လို၀န္းက်င္မွာ သူ႔ကို ေနေစမလဲ ဆိုတာဟာ ဒီကေလးရဲ႕ အနာ ဂတ္လားရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
နံပါတ္ႏွစ္က “ပုေဗၺစ ကတပုညတာ” ပါ။ ဒါကုိ ဗုဒၶဘာသာက “ကံ” လို႔ေျပာပါ တယ္။ “ကံ” ကိုမယံုၾကည္တဲ့ ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ဘာသာမရွိသူ၊ သိပၸံဖက္ ယိုင္သူေတြက “ဗီဇ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ထာ၀ရ ဖန္ဆင္းရွင္ကို ယံုၾကည္တဲ့ သူေတြက “ထာ၀ရဖန္ဆင္းရွင္ရဲ႕ အလိုေတာ္က်” လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဘယ္ လိုပဲ ေခၚေခၚ ဒီအခ်က္ဟာလည္း အေရးႀကီးလွတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ရဲ႕ ထူးျခားမႈက ၀န္းက်င္ (ပဋိ႐ူပ) က ေရွ႕မွ လာၿပီး ဗီဇ (ပုေဗၺစကတပုညတာ) က ေနာက္က လိုက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
"ဗီဇ"ဆိုတာ အတိတ္ရဲ႕အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး "၀န္းက်င္"က ပစၥဳပၸန္ရဲ႕လုပ္ရပ္ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါကို ေထာက္ၾကည့္ရင္ သိပၸံက ေျပာတဲ့ “Nature and Nurture” ကို ဘုရားစကားေတာ္က “Nurture and Nature” လို႔ ေရွ႕ေနာက္ေျပာင္းလိုက္ သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီထက္ရဲရဲၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ Nature ထက္ Nurture က ပိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ေတာင္ ယူဆလိုက္ႏိုင္စရာ ရွိပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ၀န္းက်င္နဲ႔ ဗီဇဟာ အတူတူပဲ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ဗီဇရဲ႕အေရးပါမႈကို မညွာမတာ အမုန္းခံၿပီး ေထာက္ခံေျပာဆိုသူေတြထဲမွာ လီကြမ္းယုက ေရွ႕ဆံုး ထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္မိဘႏွစ္ေယာက္ ေရွ႕ေနမိဘႏွစ္ေယာက္က ေမြးတဲ့ကေလးေတြဟာ လူေတာ္ ေလးေတြ ျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ သူနာျပဳ မိဘႏွစ္ပါးက ေမြးတဲ့ ကေလးေတြထဲမွာ တခ်ိဳ႕ကေတာ္ၿပီး တခ်ိဳ႕က ခပ္ညံ႕ညံ႕ေလးေတြ ျဖစ္မယ္။ မြဲေျခာက္ေျခာက္အေရာင္ ျမင္းႏွစ္ေကာင္က ေဖြးဆြတ္ေနတဲ႕ ျမင္းေလးေမြးဖို႔ ခက္ခဲေၾကာင္း မၾကာမၾကာ ေျပာဆိုေနတတ္ပါတယ္။
ဗီဇဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုရင္ ကိုယ္မတတ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥမို႔၊ ၿပီးခဲ့ တဲ့ ကိစၥမို႔၊ ဗုဒၶ ဘာသာစကားနဲ႔ဆိုရင္ အတိတ္ကံက ကိုယ့္အတြက္ ေ၀စု ခ် လိုက္ၿပီမို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
၀န္းက်င္နဲ႔ဆက္ဆံေရးကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုရင္ ကိုယ့္ ၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီး ခြင့္ ရေနလို႔ပါ။ ဗီဇရဲ႕အားနည္းခ်က္၊ အတိတ္ကံရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို ပစၥဳပၸန္အလုပ္နဲ႔ အားျဖည့္ အႏိုင္ ယူႏိုင္ခြင့္ ရွိေနလို႔ပါ။
ရန္ကုန္မွာေနစဥ္ ရန္ကုန္က ေက်ာင္းသားေလးေတြကို မၾကာမၾကာ ေျပာမိတဲ့ စကားတစ္ခြန္း ရွိပါတယ္။ “မင္းတို႔က “ကံ” သိပ္ေကာင္းေတာ့ ေမြးကတည္းက ရန္ကုန္မွာ ေမြးတယ္။ ငါတို႔က “ကံ” မေကာင္းေတာ့ ေက်းလက္မွာ ေမြးတယ္။ ရန္ကုန္ကို ေရာက္ဖို႔ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားႀကီးရင္းႏွီးခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု ငါတို႔ကိုယ္တုိင္ ရန္ကုန္ေရာက္ေနၿပီ။ အတိတ္ကံရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို ျဖည့္ ဆည္း ေပးလိုက္ႏိုင္ၿပီ။ အခုခ်ိန္ကစလို႔ ငါတို႔တာထြက္တဲ့ေနရာတူေနၿပီ။ ပစၥဳပၸန္ကံသာတဲ့သူက ေရွ႕ေရာက္ ေတာ့မယ္။ ေယဘုယ်ကို ၿခံဳေျပာရရင္ ငါတို႔ကေတာင္ သာဖို႔ရွိေနတယ္။ အေၾကာင္းက သက္လံုပဲ။ အေ၀းႀကီးက လာခဲ့ရေတာ့ ငါတို႔သက္လံုက မင္းတို႔ထက္ ေကာင္းေနႏိုင္တယ္။ ငါတို႔ကိုစိန္ေခၚၿပီး ၿပိဳင္ၾကပါ။” ဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳးပါ။ တကယ္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပုေဗၺစကတပုညတာ ကို သပၸဳရိသူပနိႆယ (မိတ္ေဆြေကာင္းရွိမႈ၊ အမွီေကာင္းမႈ)၊ ပဋိ႐ူပ (ေနရာရ၊ ေနရာယူမွန္မႈ)နဲ႔ လွမ္းၿပီး စိန္ေခၚလိုက္မႈမ်ိဳးပါ။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဗီဇကို ၀န္းက်င္မွီၿပီး အမီ လိုက္ျခင္းပါပဲ။ သူတို႔ဟာ ေခတ္စကားနဲ႔ ၅၀/၅၀ စီပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ ဗီဇပါေကာင္းၿပီး ၀န္းက်င္လည္း ပထမတန္းစားမွာ ရွိေနတဲ့ ကေလး မ်ိဳး ကို ဗီဇညံ႕ ၀န္းက်င္ေကာင္းတဲ့ ကေလးက အမီလိုက္ဖို႔ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း လက္ခံထားရပါမယ္။
ဒါကို ဘယ္ေနရာေတြမွာ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႔ရသလဲ ဆိုရင္ လစာ၊ အလုပ္ အကိုင္၊ ရာထူး စတာ ေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ လူႏွစ္ေယာက္ဟာ ႀကိဳးစားမႈ တူ၊ အခ်ိန္ေပးမႈတူ(ပစၥဳပၸန္ကံ)လို႔ ဘြဲ႔အတူတူ ရသြား ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔လစာေတြ၊ သူတို႔ရာထူးေတြ၊ သူတို႔ လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြေတာ့ သြား မတူႏိုင္ ေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာပစၥဳပၸန္ကံေၾကာင့္လို႔ ဆိုမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အတိတ္ ကံ ရဲ႕ အေရးပါမႈကို လံုး၀ ေမ့ထားလို႔ မရပါဘူး။ ဒီလိုေနရာမွာ အတိတ္ကံက ပိုအေရးပါေနပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာက “ကံ” လို႔ေခၚၿပီး ကံကို မယံု ၾကည္သူေတြက “Luck” လို႔ေခၚၾကပါတယ္။
ကံလို႔ပဲ ေခၚေခၚ “Luck” လို႔ပဲေခၚေခၚ ဘ၀မွာ ဒါလည္း အေရးႀကီးတယ္ ဆုိတာကိုေတာ့ တညီတညြတ္တည္း လက္ခံထားၾကရပါတယ္။
ဆက္ရန္
ဇင္ေဝေသာ္
