Burmese artifacts a door to its past- and its present
By Jane Perlez. NEW YORK TIMES
၂၀၁၅ ခုဟာ လူအမ်ားစု ေမ်ွာ္လင္႔ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈတင္မကဘဲ ကမၻာက မသိေသးတဲ႔ ပုဂံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင္႔အတန္းကိုလည္း နယူးေယာက္က တဆင္႔ ကမၻာကို လွစ္ဟျပသခြင္႔ရလာမယ္႔ မဂၤလာရွိတဲ႔ ႏွစ္ သစ္ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္လာပါလိမ္႔မယ္႔။ ဒါေတြ အစပ်ိဳးႏိုင္ဖို႔ သေႏၶ ဥ ခဲ႔တဲ႔ သမၼတ ႀကီးရဲ႕ အေမရိက ခရီးစဥ္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈ အတြက္ တေလး တျမတ္ ထားၾကရမယ္။ ပုဂံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ကမၻာကို ျပသႏိုင္ဖို႔ သူ႔ခရီးစဥ္ အ တြင္း သေဘာတူညီမႈေတြ ေပးထားခဲ႔လို႔ နယူးေယာက္ သုေတသန အဖြဲ႔ ဟာ တိမ္ေကာေနတဲ႔ ပုဂံနဲ႔ ႏိုင္ငံအဝွမ္းျပတိုက္ေတြဆီ နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ လာေရာက္ၾကည္႔ရွဳခဲ႔ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေရွးေဟာင္း အႏုပညာေတြထဲက သင္႔ေတာ္မယ္႔၊ သယ္ယူလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္မယ္႔၊ အလြန္အမင္း တန္ဖိုးႀကီးတာ လည္း မဟုတ္တဲ႔ ေရွးေဟာင္းလက္ရာတခ်ိဳ႕ကို သယ္ယူၿပီး ျပသၾကပါလိမ္႔ မယ္။
ဒါေပမဲ႔ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ အခုမွ အေမရိကကိုေရာက္တာလား ဆိုရင္ေ တာ႔ မဟုတ္ဘူး။ ဒီျပပြဲမွာ ျပသမယ္႔ သုံးပုံတစ္ပုံသာ ျမန္မာျပည္ကေန ငွား ရမ္းျပသမွာျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ႔ ႏွစ္ပုံက နယူးေယာက္ ေကာ္လက္ရွင္း (Collections) ေတြကေန ယူေဆာင္မယ္လို႔ ဆိုထားျပန္တယ္။ ဒီ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ ငွားရမ္းျပသခြင္႔ရဖို႔ သူတို႔ သေဘာတူခဲ႔တာ က ေရွးေဟာင္းျပတိုက္ေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ကူညီေပးဖို႔နဲ႔ ဝန္ထမ္းေတြကို စနစ္တက် သင္တန္းေတြ ေပးဖို႔ပါ တဲ႔။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဝမ္းသာစရာ သတင္းတစ္ပုဒ္ပါ။
ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ အေမရိကမွာ တခ်ိဳ႕ရိွေနၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ႔ ဦးေဆာင္စည္းရုံးသူေတြနဲ႔ ပရိသတ္ကို ဖမ္းစားႏိုင္မယ္႔ ရွားရွားပါးပါး ေရွးေ ဟာင္းလက္ရာေတြကေတာ႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ ရွိေနဆဲပါ။
အဲဒီ အထဲက ေအဒီ ၁၂ ရာစုလက္ရာျဖစ္တဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တာဝတိံသာ မွာ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကိုေခၽြၿပီး သကၤႆနဂိုရ္ကို ေျခေတာ္ျခတဲ႔ လက္ ရာကေတာ႔ အေကာင္းဆုံးပါပဲ လို႔ဆိုသူရွိသလို အေနာ္မာ ကမ္းေျခမွာ သိဒၶတၳ မင္သား ဆံပယ္ေနပုံ လက္ရာကလည္း ေတာ္ရုံတန္ရုံကို သေဘာ မ က် တတ္တဲ႔ နယူးေယာက္ပရိသတ္ရဲ႕ အာရုံကို ဆြဲ ေဆာင္႔ယူသြားလိမ္႔ မယ္ လို႔ ခန္႔မွန္းတဲ႔ ပညာရွင္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ရဲ႕ မွန္စီေရႊျခ နန္းဝ တံခါးကေတာ႔ နယူးေယာက္ကို သယ္ယူဖို႔ တန္ဖိုးႀကီးမားလြန္းေနသတဲ႔။ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးလား၊ အျခား တန္ဖိုးလားေတာ႔ မသိပါဘူး။
ဒီျပပြဲကေန က်ေနာ္တို႔ အဓိက ရမယ္႔အျမတ္ကေတာ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ကိုးကြယ္မႈတင္မကဘူး၊ တစ္မ်ိဳးသားလုံးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွ လုံးသည္းပြတ္ပါျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ကမၻာက လက္ခံသြားရမယ္႔ အခ်က္ပါပဲ။
နယူးေယာက္တိုင္းမ္ပါ ေဆာင္းပါးကို ကိုးကားရင္း ၂၀၁၅ ဆီကို အိပ္မက္ ရွည္ ရွည္ လွမ္းမက္လိုက္မိပါတယ္။
၂၀၁၅
မဂၤလာ ႏွစ္သစ္
လိပ္ျပာသန္႔တဲ႔ ပုဂံသမိုင္းကို ဆြဲ..လွစ္။
By Jane Perlez. NEW YORK TIMES
၂၀၁၅ ခုဟာ လူအမ်ားစု ေမ်ွာ္လင္႔ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈတင္မကဘဲ ကမၻာက မသိေသးတဲ႔ ပုဂံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင္႔အတန္းကိုလည္း နယူးေယာက္က တဆင္႔ ကမၻာကို လွစ္ဟျပသခြင္႔ရလာမယ္႔ မဂၤလာရွိတဲ႔ ႏွစ္ သစ္ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္လာပါလိမ္႔မယ္႔။ ဒါေတြ အစပ်ိဳးႏိုင္ဖို႔ သေႏၶ ဥ ခဲ႔တဲ႔ သမၼတ ႀကီးရဲ႕ အေမရိက ခရီးစဥ္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈ အတြက္ တေလး တျမတ္ ထားၾကရမယ္။ ပုဂံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ကမၻာကို ျပသႏိုင္ဖို႔ သူ႔ခရီးစဥ္ အ တြင္း သေဘာတူညီမႈေတြ ေပးထားခဲ႔လို႔ နယူးေယာက္ သုေတသန အဖြဲ႔ ဟာ တိမ္ေကာေနတဲ႔ ပုဂံနဲ႔ ႏိုင္ငံအဝွမ္းျပတိုက္ေတြဆီ နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ လာေရာက္ၾကည္႔ရွဳခဲ႔ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေရွးေဟာင္း အႏုပညာေတြထဲက သင္႔ေတာ္မယ္႔၊ သယ္ယူလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္မယ္႔၊ အလြန္အမင္း တန္ဖိုးႀကီးတာ လည္း မဟုတ္တဲ႔ ေရွးေဟာင္းလက္ရာတခ်ိဳ႕ကို သယ္ယူၿပီး ျပသၾကပါလိမ္႔ မယ္။
ဒါေပမဲ႔ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ အခုမွ အေမရိကကိုေရာက္တာလား ဆိုရင္ေ တာ႔ မဟုတ္ဘူး။ ဒီျပပြဲမွာ ျပသမယ္႔ သုံးပုံတစ္ပုံသာ ျမန္မာျပည္ကေန ငွား ရမ္းျပသမွာျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ႔ ႏွစ္ပုံက နယူးေယာက္ ေကာ္လက္ရွင္း (Collections) ေတြကေန ယူေဆာင္မယ္လို႔ ဆိုထားျပန္တယ္။ ဒီ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ ငွားရမ္းျပသခြင္႔ရဖို႔ သူတို႔ သေဘာတူခဲ႔တာ က ေရွးေဟာင္းျပတိုက္ေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ကူညီေပးဖို႔နဲ႔ ဝန္ထမ္းေတြကို စနစ္တက် သင္တန္းေတြ ေပးဖို႔ပါ တဲ႔။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဝမ္းသာစရာ သတင္းတစ္ပုဒ္ပါ။
ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြ အေမရိကမွာ တခ်ိဳ႕ရိွေနၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ႔ ဦးေဆာင္စည္းရုံးသူေတြနဲ႔ ပရိသတ္ကို ဖမ္းစားႏိုင္မယ္႔ ရွားရွားပါးပါး ေရွးေ ဟာင္းလက္ရာေတြကေတာ႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ ရွိေနဆဲပါ။
အဲဒီ အထဲက ေအဒီ ၁၂ ရာစုလက္ရာျဖစ္တဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တာဝတိံသာ မွာ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကိုေခၽြၿပီး သကၤႆနဂိုရ္ကို ေျခေတာ္ျခတဲ႔ လက္ ရာကေတာ႔ အေကာင္းဆုံးပါပဲ လို႔ဆိုသူရွိသလို အေနာ္မာ ကမ္းေျခမွာ သိဒၶတၳ မင္သား ဆံပယ္ေနပုံ လက္ရာကလည္း ေတာ္ရုံတန္ရုံကို သေဘာ မ က် တတ္တဲ႔ နယူးေယာက္ပရိသတ္ရဲ႕ အာရုံကို ဆြဲ ေဆာင္႔ယူသြားလိမ္႔ မယ္ လို႔ ခန္႔မွန္းတဲ႔ ပညာရွင္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ရဲ႕ မွန္စီေရႊျခ နန္းဝ တံခါးကေတာ႔ နယူးေယာက္ကို သယ္ယူဖို႔ တန္ဖိုးႀကီးမားလြန္းေနသတဲ႔။ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးလား၊ အျခား တန္ဖိုးလားေတာ႔ မသိပါဘူး။
ဒီျပပြဲကေန က်ေနာ္တို႔ အဓိက ရမယ္႔အျမတ္ကေတာ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ကိုးကြယ္မႈတင္မကဘူး၊ တစ္မ်ိဳးသားလုံးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွ လုံးသည္းပြတ္ပါျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ကမၻာက လက္ခံသြားရမယ္႔ အခ်က္ပါပဲ။
နယူးေယာက္တိုင္းမ္ပါ ေဆာင္းပါးကို ကိုးကားရင္း ၂၀၁၅ ဆီကို အိပ္မက္ ရွည္ ရွည္ လွမ္းမက္လိုက္မိပါတယ္။
၂၀၁၅
မဂၤလာ ႏွစ္သစ္
လိပ္ျပာသန္႔တဲ႔ ပုဂံသမိုင္းကို ဆြဲ..လွစ္။
Post a Comment